\id JHN
\c 1
\p
\v 1 Hɑtoo kɑncɑɑlɑɣɑ Tɔm kɑ wɛnnɑ. Nɑ Ɩsɔ cɔlɔɣɔ Tɔm kɑ wɛɛ, nɑ Tɔm ɩnɩ ɩ kɑ tɩɩ kɛ́ Ɩsɔ kɛ́.
\v 2 Ɩsɔ cɔlɔɣɔ ɩ kɑ wɛ hɑtoo kɑncɑɑlɑɣɑ.
\v 3 Ɩ niŋ kɛ Ɩsɔ lɑpǝnɑ pǝ tǝnɑ. Pʋlʋ cǝcǝkɑ fɛɩ mpi pǝ lɑpɑ nɑ ɩ niŋ fɛɩ pǝ tɑɑ tɔ.
\v 4 Ɩnɩ ɩ kiŋ kɛ weesuɣu kɑ wɛɛ, nɑ weesuɣu ŋkʋ kʋ yelinɑ nɑ kɔkɔ kɔɔ yǝlɑɑ kiŋ nɑ pǝ́ nɑɑ-wɛ.
\v 5 Kɔkɔ nɑɑkɩ sǝkpɛtʋɣʋ nɑ sǝkpɛtʋɣʋ, tɑ teesi-kɛɣɛ pɑɑ pǝcɔ mɑɣɑmɑɣɑ.  <div eID="gen25745" type="x-p"/>
\v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ tilɑ ɩ tillu nɔɣɔlʋ, pɑ yɑɑ-ɩ sɩ Yohɑɑnɩ.
\v 7 Ɩ́lɛ́ ɩ kɔmɑ sɩ ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́ kɔkɔ ŋkɑ kɑ nɑɑ mpʋ tɔ kɑ yɑɑsi. Nɑ ɩ kɔntɛ nyʋɣʋ ntɛ́ sɩ ɩ́ yɔɣɔtɩ nɑ yǝlɑɑ tǝnɑ mʋ, nɑ pɑ́ tǝŋ-tɩ.
\v 8 Pǝ tɑɣɑ ɩnɩ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ kɛnɑ kɔkɔ ŋkɛ. Amɑ ɩ kɔmɑɣɑ sɩ ɩ kɛɛsǝɣɩ kɔkɔ ŋkɛ kɑ yɑɑsi.
\v 9 Kɔkɔ ŋkɛ kɑ tike kɑ kɛnɑ tɑmpɑnɑ nyǝŋkɑ, nɑ kɑ́ kɔɔ ɑntulinyɑ tɑɑ nɑ kɑ́ yele nɑ yǝlɑɑ tǝnɑ nɑɑkɩ.  <div eID="gen25746" type="x-p"/>
\v 10 Tɔm ɩnɩ ɩ kɑ kɔmɑ ɑntulinyɑ tɑɑ, pɑɑ nɑ mpʋ ɑntulinyɑ tɑ́ nyǝmɩ-ɩ. Pǝyele ɩ niŋ kɛ Ɩsɔ kɑ lɑpǝnɑ ɑntulinyɑ.
\v 11 Ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ tɛɣɛ ɩ kɔmɑ. Amɑ ɩ tɛ nyǝ́mɑ tɑ mʋ-ɩ.
\v 12 Pɑɑ nɑ mpʋ lɛlɑɑ mʋ-ɩ nɑ pɑ́ tisi ɩ tɔm, ɩlɛnɑ ɩ́ hɑ-wɛɣɛ toŋ sɩ pɑ́ pǝsɩ Ɩsɔ piyɑ.
\v 13 Pǝ tɑɣɑ ɩsɩɩ pɑ lʋlɑ-wɛɣɛ kʋlʋlʋ kɛ Ɩsɔ piyɑ, yɑɑ pǝ kɛ́ yʋlʋ sɔɔlʋɣʋ tɔm, yɑɑ yʋlʋ nɔkʋɣʋ tɔm. Amɑ Ɩsɔ lɑpǝnɑ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ sɩ pɑ́ pǝsɩ ɩ piyɑ.  <div eID="gen25747" type="x-p"/>
\v 14 Tɔm ɩnɩ ɩ pǝsɑ yʋlʋ tǝkpɑtɑɑ nɑ ɩ́ kɔɔ nɑ ɩ́ cɑɣɑ tɑ́ hɛkʋ, nɑ ɩ pɛɛlɛɛ nɑ ɩ tɑmpɑnɑ fɛɩnɑ tɑkɑ. Tǝ nɑwɑ ɩ teeli kɛ teu, teeli ɩnǝɣɩ Tɑcɑɑ hɑ Pǝyɑɣɑ ɩkpɑmlɛ.
\v 15 Yohɑɑnɩ kɑ yɔɣɔtɑ ɩ tɔm nɑ ɩ́ kpɑɑlɩ sɩ: Ɩ tɔm kɛ mɑɑ yɔɣɔtɑɑ, sɩ mɑ wɑɑlɩ nɔɣɔlʋ kɑ́ tɛ nɑ ɩ́ kɔɔ, ɩlɛ ɩ kǝlɑ-m. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pɑ lʋlɑ-m tɔ, mɑ mɑɣɑnɑ-ɩ kɛ́.  <div eID="gen25748" type="x-p"/>
\v 16 Ɩ kʋpɑntʋ sɔsɔɔntʋ tɔɔ, tɑ́ tǝnɑ tǝ nɩɩ ɩ leleŋ pǝ tɩɩ fɛɩ. Ɩ lɑpɑ-tʋɣʋ kʋpɑntʋ kɛ tǝmɑ tɔɔ, tǝnɛ tǝ tɛŋ nɑ tǝnɛ tǝ lɛɛtǝɣɩ.
\v 17 Moisi kiŋ kɛ tǝ hikɑ kiiŋ. Ɩlɛnɑ Yesu Kilisiti nɑ́ɑ́ kɔnɑ pɛɛlɛɛ nɑ tɑmpɑnɑ pǝ tɔm.
\v 18 Too tɔ, nɔɣɔlʋ tɑ nɑtɑ Ɩsɔ. Amɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ ɩkpɑmlɛ ŋkɑ kɑ kɛ́ Ɩsɔ nɑ kɑ́ wɛ kɑ Cɑɑ Ɩsɔ kiŋ tɔ, ŋkɛ kɑ lɑpǝnɑ nɑ yǝlɑɑ nyɩ Ɩsɔ.  <div eID="gen25749" type="x-p"/> <div eID="gen25744" type="section"/>
\v 19 Wɑɑtʋ wei Yutɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ kʋsɑ kɔtǝlɑɑ nɑ Lefii nyǝ́mɑ kɛ Yosɑlɛm nɑ pɑ́ tili-wɛ sɩ pɑ́ polo pɑ́ pɔɔsɩ Yohɑɑnɩ sɩ ɩ kɛ́ ɑwe tɔ, nti Yohɑɑnɩ ɩnɩ ɩ yɔɣɔtɑɑ tɔɣɔlɔ:  <div eID="gen25751" type="x-p"/>
\v 20 Yohɑɑnɩ tɑ kisi cɔʋ, ɩ tisɑ tɑmpɑnɑ kɛ́ sɩ: Mɑ tɑ kɛ Mesii.  <div eID="gen25752" type="x-p"/>
\v 21 Ɩlɛnɑ tillɑɑ mpɛ pɑ́ pɔɔsɩ Yohɑɑnɩ sɩ: Ɩlɛ n kɛ́ ɑwe? Ilii? Nɑ ɩ́ cɔ sɩ: Mɑ tɑ kɛ Ilii. Pɑ tɑsɑ-ɩ sɩ: Nyɑɣɑlɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ wei tɔ? Nɑ ɩ́ cɔ sɩ: Aɑɩ.  <div eID="gen25753" type="x-p"/>
\v 22 Tǝnɑɣɑ pɑ tɑɣɑnɑ-ɩ tɔm sɩ: Ɩlɛ n kɛ ɑwe? Heeli-tʋ nɑ tǝ́ polo tǝ́ heeli mpɑ pɑ tilɑ-tʋ tɔ. Nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ n yɑɑ nyɑ́ tɩ suwe?  <div eID="gen25754" type="x-p"/>
\v 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yohɑɑnɩ tɔmɑ sɩ: <div eID="gen25755" type="x-p"/> <lg sID="gen25756"/><l level="1" sID="gen25757"/>Mɑ́, mɑ kɛ́ nɔɣɔlʋ wei ɩ yɔɣɔtǝɣǝnɑ nɔɣɔ <l eID="gen25757" level="1"/> <l level="1" sID="gen25758"/>sɔsɔɣɑ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ sɩ pɑ́ tɑɣɑnɩ <l eID="gen25758" level="1"/> <l level="1" sID="gen25759"/>Tɑcɑɑ kɛ mpɑɑʋ nɑ kʋ́ siɣisi teu. <l eID="gen25759" level="1"/> <l level="1" sID="gen25760"/>Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Ɩsɑyii kɑ yɔɣɔtǝnɑ-tɩ.  <l eID="gen25760" level="1"/> <lg eID="gen25756"/>
\v 24 Tillɑɑ mpɛ pɑɑ kɛ́ Fɑlisɑnɑɑ.
\v 25 Nɑ pɛlɛ pɑ pɔɔsǝnɑ-ɩ tǝcululu sɩ: Ye n tɑ kɛ Mesii, n tɑ kɛ Ilii, pǝyele n tɑ kɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ wei tɔ ɩlɛ, pepe tɔɔ kɛ́ n sɔɔ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm?  <div eID="gen25761" type="x-p"/>
\v 26 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yohɑɑnɩ cɔ-wɛ sɩ: Mɑ ɩlɛ lʋm kɛ mɑ sɔɔ-mɛ. Amɑ nɔɣɔlʋ wɛ mǝ hɛkʋ tɑɑ wei ɩ́ tɑ nyɩ tɔ.
\v 27 Mɑ wɑɑlɩ ɩ́lɛ́ ɩ kɔŋ, mɑ tɑ tɑlɑ mɑ́ wɔɣɔsɩ ɩ nɔɔhɛɛ tɑɑ ntɑŋkpɑlɑ mɑɣɑmɑɣɑ.  <div eID="gen25762" type="x-p"/>
\v 28 Pǝ tǝnɑɣɑ mpʋ pǝ lɑpɑ Petɑnii kɛ Yɑɑtɑnɩ pɔɣɔ wɑɑlɩ kɛ́ timpi Yohɑɑnɩ sɔɔkɑɣɑ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm tɔ.  <div eID="gen25763" type="x-p"/> <div eID="gen25750" type="section"/>
\v 29 Tɛʋ femɑ nɑ Yohɑɑnɩ nɑ Yesu nɑ ɩ́ kɔŋ ɩ kiŋ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩɩ nɑɑ Ɩsɔ Ɩwǝyɑɣɑ ŋkɑ kɑ hɩɩsǝɣɩ ɑntulinyɑ ɩsɑɣɑtʋ tɔɣɔlɛ?
\v 30 Ɩ tɔm kɛ mɑɑ heelɑ-mɛ sɩ: Mɑ wɑɑlɩ nɔɣɔlʋ kɑ́ tɛ nɑ ɩ́ kɔɔ, ɩlɛ ɩ kǝlɑ-m. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pɑ lʋlɑ mɑ́ tɔ, mɑ mɑɣɑnɑ-ɩ kɛ́.
\v 31 Mɑ tɑɑ nyɩ sɩ ɑweɣelɛ pʋntʋ ɩnɩ. Amɑ mɑ kɔmɑɣɑ sɩ mɑ sɔɔ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm nɑ lʋm sɩ pǝ́ lɑ nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nyǝmɩ-ɩ.  <div eID="gen25765" type="x-p"/>
\v 32 Yohɑɑnɩ tɑsɑ yɔɣɔtʋɣʋ tɔtɔ sɩ: Mɑ nɑnɑ mɑ ɩsǝpǝle kɛ Ɩsɔ Feesuɣu, nɑ kʋ wɛ ɩsɩɩ ɑlukuku nɑ kʋ tiinɑ ɩsɔ nɑ kʋ cɑɣɑ Yesu tɔɔ.
\v 33 Mɑ tɑɑ nyǝntɑ Yesu. Amɑ Ɩsɔ wei ɩ tilɑ-m sɩ mɑ́ sɔ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm tɔ ɩnɩ ɩ heelinɑ-m sɩ: Ń kɔmɑ ń nɑ́ Feesuɣu tiiwɑ nɑ kʋ́ cɑɣɑ yʋlʋ wei ɩ tɔɔ, pʋntʋ ɩnɩ ɩ́ kɑ́ sɔnɑ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm nɑ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ.
\v 34 Tɔʋ, mɑ nɑ́ mpʋ tɔɣɔ mɑ yɔɣɔtǝɣɩ tǝcɛɩcɛɩ sɩ ɩnɩ ɩ kɛnɑ Ɩsɔ Pǝyɑlʋ.  <div eID="gen25766" type="x-p"/> <div eID="gen25764" type="section"/>
\v 35 Tɛʋ femɑ ɩlɛnɑ Yohɑɑnɩ wɛ tǝnɑ tɔtɔ, ɩ́ nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tɑɑ nɑɑlɛ.
\v 36 Ɩ kɔmɑ nɑ ɩ́ nɑ́ Yesu tɛɛ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩɩ nɑɑ Ɩsɔ Ɩwǝyɑɣɑ ntɛ́.  <div eID="gen25768" type="x-p"/>
\v 37 Yohɑɑnɩ ɩfɑlɑɑ nɑɑlɛ ɩnɩ ɩ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ tǝŋ Yesu wɑɑlɩ.
\v 38 Yesu pǝsǝnɑ ɩ wɑɑlɩ tǝkpɛʋ nɑ ɩ́ nɑ́ sɩ pɑ tǝŋǝɣɩ-ɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Pepeɣe ɩ́ pɛɛkǝɣɩ? <div eID="gen25769" type="x-p"/> <div sID="gen25770" type="x-p"/>Ɩlɛnɑ ɩfɑlɑɑ nɑɑlɛ ɩnɩ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Lɑpi, (Tɑcɑɑ kɛ pɑ yɑɑ mpʋ nɑ pɑ tɛ tɑɑ.) Leɣe nyɑ́ tǝyɑɣɑ?  <div eID="gen25770" type="x-p"/>
\v 39 Yesu cɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ kɔɔ nɑ ɩ́ nɑ́. <div eID="gen25771" type="x-p"/> <div sID="gen25772" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ Yohɑɑnɩ ɩfɑlɑɑ polɑɑ nɑ pɑ́ nyɩ Yesu tɛ, nɑ ɩ́ nɑ-wɛ pɑ́ lɑ tɑɑnɑɣɑ kɛ tǝnɑ. (Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ ɩlim hʋʋwɑɣɑ.)  <div eID="gen25772" type="x-p"/>
\v 40 Mpɑ pɑ nɑɑlɛ pɑ nɩɩ Yohɑɑnɩ tɔm nɑ pɑ́ tǝŋ Yesu tɔ pɑ tɑɑ lɛlʋ ntɛ́ Simɔŋ Piyɛɛ neu Antǝlɩɩ.
\v 41 Nɑ Antǝlɩɩ ɩnɩ ɩ sulinɑ ɩ tɑɑlʋ Simɔŋ kɛ kɑncɑɑlɑɣɑ nɑ ɩ́ heeli Simɔŋ sɩ: Tǝ hikɑ Mesii. (Kilisiti kɛ pɑ yɑɑ mpʋ nɑ pɑ tɛ tɑɑ.)  <div eID="gen25773" type="x-p"/>
\v 42 Ɩlɛnɑ Antǝlɩɩ kpɑɣɑ Simɔŋ nɑ ɩ́ ponɑ Yesu kiŋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nyǝnɑ-ɩ tǝpiŋŋ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: N kɛ́ Yohɑɑnɩ pǝyɑlʋ Simɔŋ kɛ́, ɩlɛ kɑɣɑnɑ pɑɑ cuɣusɩ-ŋ sɩ Sefɑsɩ. (Piyɛɛ kɛ pɑ yɑɑ mpʋ nɑ pɑ tɛ tɑɑ.)  <div eID="gen25774" type="x-p"/> <div eID="gen25767" type="section"/>
\v 43 Tɛʋ femɑ, ɩlɛnɑ Yesu luɣu lɑ sɩ ɩ lɔkɩ ɩ tǝɣɩ Kɑlilee. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ sulɑ Filipʋ, nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Kɔɔ ń tǝŋɩ-m.  <div eID="gen25776" type="x-p"/>
\v 44 Filipʋ kɑ kɛ́ Antǝlɩɩ nɑ Piyɛɛ pɑ ɩcɑtɛ Pɛtɛsɑitɑ tʋ kɛ́.
\v 45 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Filipʋ nɑwɑ Nɑtɑnɑyɛɛ nɑ ɩ́ heeli-ɩ sɩ: Wei ɩ tɔm Moisi kɑ ŋmɑɑ kʋsǝsɩɩtʋ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ nɑ́ɑ́ yɔɣɔtɩ tɔtɔ tɔ, tǝ hikɑ-ɩ pǝnɛ. Ɩnǝɣǝlɛ Nɑsɑlɛtɩ tʋ Yosɛɛfʋ pǝyɑlʋ Yesu.  <div eID="gen25777" type="x-p"/>
\v 46 Tǝnɑɣɑ Nɑtɑnɑyɛɛ nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Kʋpɑntʋ nɑtǝlɩ tǝ wɛɛ sɩ tɩɩ lɩɩnɑ Nɑsɑlɛtɩ? Ɩlɛnɑ Filipʋ cɔ-ɩ sɩ: Kɔɔ nɑ ń nɑnɑ nyɑ́ ɩsǝlɛ.  <div eID="gen25778" type="x-p"/>
\v 47 Yesu nɑwɑ Nɑtɑnɑyɛɛ nɑ ɩ́ kɔŋnɑ ɩ tɔɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ sɩ: Ɩsɛɣɛlɩ tʋ mɑɣɑmɑɣɑ ntɔ cǝnɛ. Pɔpɔtiyɑ tɩɩ fɛɩ ɩ kiŋ kɛ pɑɑ pǝcɔ.  <div eID="gen25779" type="x-p"/>
\v 48 Ḿpʋ́ɣʋ́ Nɑtɑnɑyɛɛ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Leɣe n nyǝmnɑ-m? <div eID="gen25780" type="x-p"/> <div sID="gen25781" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Mɑ nɑ-ŋ fiki tʋɣʋ tɛɛ nɑ pǝ́cɔ́ Filipʋ yɑɑ-ŋ.  <div eID="gen25781" type="x-p"/>
\v 49 Tǝnɑɣɑ Nɑtɑnɑyɛɛ tɔmɑ sɩ: Amɑ Tɑcɑɑ, n kɛ́ Ɩsɔ Pǝyɑlʋ, Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ wulɑʋ sɔsɔ kɛ́.  <div eID="gen25782" type="x-p"/>
\v 50 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Ɩsɩɩ mɑ heeluɣuu-ŋ sɩ mɑ nɑ-ŋ fiki tʋɣʋ tɛɛ tɔɣɔlɛ n mʋ-tɩ yɑɑ? N kɑ́ tɛ nɑ ń nɑ mpi pǝ kǝlɑ tǝnɛ ɩnɩ tǝkpɑtɑɑ tɔ.  <div eID="gen25783" type="x-p"/>
\v 51 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ sɩ: Tɑmɑpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ. Ɩ́ kɑ́ tɛ nɑ ɩ́ nɑ́ ɩsɔtɔnʋɣʋ tʋlɑɑ nɑ Ɩsɔ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ tǝŋǝɣɩ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ nɑ pɑ́ kpɑɑ nɑ pɑ́ tiiki.  <div eID="gen25784" type="x-p"/> <chapter eID="John.1.seID.20788"/>
\v 1 Hɑtoo kɑncɑɑlɑɣɑ Tɔm kɑ wɛnnɑ. Nɑ Ɩsɔ cɔlɔɣɔ Tɔm kɑ wɛɛ, nɑ Tɔm ɩnɩ ɩ kɑ tɩɩ kɛ́ Ɩsɔ kɛ́.
\v 2 Ɩsɔ cɔlɔɣɔ ɩ kɑ wɛ hɑtoo kɑncɑɑlɑɣɑ.
\v 3 Ɩ niŋ kɛ Ɩsɔ lɑpǝnɑ pǝ tǝnɑ. Pʋlʋ cǝcǝkɑ fɛɩ mpi pǝ lɑpɑ nɑ ɩ niŋ fɛɩ pǝ tɑɑ tɔ.
\v 4 Ɩnɩ ɩ kiŋ kɛ weesuɣu kɑ wɛɛ, nɑ weesuɣu ŋkʋ kʋ yelinɑ nɑ kɔkɔ kɔɔ yǝlɑɑ kiŋ nɑ pǝ́ nɑɑ-wɛ.
\v 5 Kɔkɔ nɑɑkɩ sǝkpɛtʋɣʋ nɑ sǝkpɛtʋɣʋ, tɑ teesi-kɛɣɛ pɑɑ pǝcɔ mɑɣɑmɑɣɑ.  <div eID="gen25745" type="x-p"/>
\v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ tilɑ ɩ tillu nɔɣɔlʋ, pɑ yɑɑ-ɩ sɩ Yohɑɑnɩ.
\v 7 Ɩ́lɛ́ ɩ kɔmɑ sɩ ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́ kɔkɔ ŋkɑ kɑ nɑɑ mpʋ tɔ kɑ yɑɑsi. Nɑ ɩ kɔntɛ nyʋɣʋ ntɛ́ sɩ ɩ́ yɔɣɔtɩ nɑ yǝlɑɑ tǝnɑ mʋ, nɑ pɑ́ tǝŋ-tɩ.
\v 8 Pǝ tɑɣɑ ɩnɩ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ kɛnɑ kɔkɔ ŋkɛ. Amɑ ɩ kɔmɑɣɑ sɩ ɩ kɛɛsǝɣɩ kɔkɔ ŋkɛ kɑ yɑɑsi.
\v 9 Kɔkɔ ŋkɛ kɑ tike kɑ kɛnɑ tɑmpɑnɑ nyǝŋkɑ, nɑ kɑ́ kɔɔ ɑntulinyɑ tɑɑ nɑ kɑ́ yele nɑ yǝlɑɑ tǝnɑ nɑɑkɩ.  <div eID="gen25746" type="x-p"/>
\v 10 Tɔm ɩnɩ ɩ kɑ kɔmɑ ɑntulinyɑ tɑɑ, pɑɑ nɑ mpʋ ɑntulinyɑ tɑ́ nyǝmɩ-ɩ. Pǝyele ɩ niŋ kɛ Ɩsɔ kɑ lɑpǝnɑ ɑntulinyɑ.
\v 11 Ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ tɛɣɛ ɩ kɔmɑ. Amɑ ɩ tɛ nyǝ́mɑ tɑ mʋ-ɩ.
\v 12 Pɑɑ nɑ mpʋ lɛlɑɑ mʋ-ɩ nɑ pɑ́ tisi ɩ tɔm, ɩlɛnɑ ɩ́ hɑ-wɛɣɛ toŋ sɩ pɑ́ pǝsɩ Ɩsɔ piyɑ.
\v 13 Pǝ tɑɣɑ ɩsɩɩ pɑ lʋlɑ-wɛɣɛ kʋlʋlʋ kɛ Ɩsɔ piyɑ, yɑɑ pǝ kɛ́ yʋlʋ sɔɔlʋɣʋ tɔm, yɑɑ yʋlʋ nɔkʋɣʋ tɔm. Amɑ Ɩsɔ lɑpǝnɑ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ sɩ pɑ́ pǝsɩ ɩ piyɑ.  <div eID="gen25747" type="x-p"/>
\v 14 Tɔm ɩnɩ ɩ pǝsɑ yʋlʋ tǝkpɑtɑɑ nɑ ɩ́ kɔɔ nɑ ɩ́ cɑɣɑ tɑ́ hɛkʋ, nɑ ɩ pɛɛlɛɛ nɑ ɩ tɑmpɑnɑ fɛɩnɑ tɑkɑ. Tǝ nɑwɑ ɩ teeli kɛ teu, teeli ɩnǝɣɩ Tɑcɑɑ hɑ Pǝyɑɣɑ ɩkpɑmlɛ.
\v 15 Yohɑɑnɩ kɑ yɔɣɔtɑ ɩ tɔm nɑ ɩ́ kpɑɑlɩ sɩ: Ɩ tɔm kɛ mɑɑ yɔɣɔtɑɑ, sɩ mɑ wɑɑlɩ nɔɣɔlʋ kɑ́ tɛ nɑ ɩ́ kɔɔ, ɩlɛ ɩ kǝlɑ-m. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pɑ lʋlɑ-m tɔ, mɑ mɑɣɑnɑ-ɩ kɛ́.  <div eID="gen25748" type="x-p"/>
\v 16 Ɩ kʋpɑntʋ sɔsɔɔntʋ tɔɔ, tɑ́ tǝnɑ tǝ nɩɩ ɩ leleŋ pǝ tɩɩ fɛɩ. Ɩ lɑpɑ-tʋɣʋ kʋpɑntʋ kɛ tǝmɑ tɔɔ, tǝnɛ tǝ tɛŋ nɑ tǝnɛ tǝ lɛɛtǝɣɩ.
\v 17 Moisi kiŋ kɛ tǝ hikɑ kiiŋ. Ɩlɛnɑ Yesu Kilisiti nɑ́ɑ́ kɔnɑ pɛɛlɛɛ nɑ tɑmpɑnɑ pǝ tɔm.
\v 18 Too tɔ, nɔɣɔlʋ tɑ nɑtɑ Ɩsɔ. Amɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ ɩkpɑmlɛ ŋkɑ kɑ kɛ́ Ɩsɔ nɑ kɑ́ wɛ kɑ Cɑɑ Ɩsɔ kiŋ tɔ, ŋkɛ kɑ lɑpǝnɑ nɑ yǝlɑɑ nyɩ Ɩsɔ.  <div eID="gen25749" type="x-p"/> <div eID="gen25744" type="section"/>
\v 19 Wɑɑtʋ wei Yutɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ kʋsɑ kɔtǝlɑɑ nɑ Lefii nyǝ́mɑ kɛ Yosɑlɛm nɑ pɑ́ tili-wɛ sɩ pɑ́ polo pɑ́ pɔɔsɩ Yohɑɑnɩ sɩ ɩ kɛ́ ɑwe tɔ, nti Yohɑɑnɩ ɩnɩ ɩ yɔɣɔtɑɑ tɔɣɔlɔ:  <div eID="gen25751" type="x-p"/>
\v 20 Yohɑɑnɩ tɑ kisi cɔʋ, ɩ tisɑ tɑmpɑnɑ kɛ́ sɩ: Mɑ tɑ kɛ Mesii.  <div eID="gen25752" type="x-p"/>
\v 21 Ɩlɛnɑ tillɑɑ mpɛ pɑ́ pɔɔsɩ Yohɑɑnɩ sɩ: Ɩlɛ n kɛ́ ɑwe? Ilii? Nɑ ɩ́ cɔ sɩ: Mɑ tɑ kɛ Ilii. Pɑ tɑsɑ-ɩ sɩ: Nyɑɣɑlɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ wei tɔ? Nɑ ɩ́ cɔ sɩ: Aɑɩ.  <div eID="gen25753" type="x-p"/>
\v 22 Tǝnɑɣɑ pɑ tɑɣɑnɑ-ɩ tɔm sɩ: Ɩlɛ n kɛ ɑwe? Heeli-tʋ nɑ tǝ́ polo tǝ́ heeli mpɑ pɑ tilɑ-tʋ tɔ. Nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ n yɑɑ nyɑ́ tɩ suwe?  <div eID="gen25754" type="x-p"/>
\v 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yohɑɑnɩ tɔmɑ sɩ: <div eID="gen25755" type="x-p"/> <lg sID="gen25756"/><l level="1" sID="gen25757"/>Mɑ́, mɑ kɛ́ nɔɣɔlʋ wei ɩ yɔɣɔtǝɣǝnɑ nɔɣɔ <l eID="gen25757" level="1"/> <l level="1" sID="gen25758"/>sɔsɔɣɑ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ sɩ pɑ́ tɑɣɑnɩ <l eID="gen25758" level="1"/> <l level="1" sID="gen25759"/>Tɑcɑɑ kɛ mpɑɑʋ nɑ kʋ́ siɣisi teu. <l eID="gen25759" level="1"/> <l level="1" sID="gen25760"/>Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Ɩsɑyii kɑ yɔɣɔtǝnɑ-tɩ.  <l eID="gen25760" level="1"/> <lg eID="gen25756"/>
\v 24 Tillɑɑ mpɛ pɑɑ kɛ́ Fɑlisɑnɑɑ.
\v 25 Nɑ pɛlɛ pɑ pɔɔsǝnɑ-ɩ tǝcululu sɩ: Ye n tɑ kɛ Mesii, n tɑ kɛ Ilii, pǝyele n tɑ kɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ wei tɔ ɩlɛ, pepe tɔɔ kɛ́ n sɔɔ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm?  <div eID="gen25761" type="x-p"/>
\v 26 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yohɑɑnɩ cɔ-wɛ sɩ: Mɑ ɩlɛ lʋm kɛ mɑ sɔɔ-mɛ. Amɑ nɔɣɔlʋ wɛ mǝ hɛkʋ tɑɑ wei ɩ́ tɑ nyɩ tɔ.
\v 27 Mɑ wɑɑlɩ ɩ́lɛ́ ɩ kɔŋ, mɑ tɑ tɑlɑ mɑ́ wɔɣɔsɩ ɩ nɔɔhɛɛ tɑɑ ntɑŋkpɑlɑ mɑɣɑmɑɣɑ.  <div eID="gen25762" type="x-p"/>
\v 28 Pǝ tǝnɑɣɑ mpʋ pǝ lɑpɑ Petɑnii kɛ Yɑɑtɑnɩ pɔɣɔ wɑɑlɩ kɛ́ timpi Yohɑɑnɩ sɔɔkɑɣɑ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm tɔ.  <div eID="gen25763" type="x-p"/> <div eID="gen25750" type="section"/>
\v 29 Tɛʋ femɑ nɑ Yohɑɑnɩ nɑ Yesu nɑ ɩ́ kɔŋ ɩ kiŋ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩɩ nɑɑ Ɩsɔ Ɩwǝyɑɣɑ ŋkɑ kɑ hɩɩsǝɣɩ ɑntulinyɑ ɩsɑɣɑtʋ tɔɣɔlɛ?
\v 30 Ɩ tɔm kɛ mɑɑ heelɑ-mɛ sɩ: Mɑ wɑɑlɩ nɔɣɔlʋ kɑ́ tɛ nɑ ɩ́ kɔɔ, ɩlɛ ɩ kǝlɑ-m. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pɑ lʋlɑ mɑ́ tɔ, mɑ mɑɣɑnɑ-ɩ kɛ́.
\v 31 Mɑ tɑɑ nyɩ sɩ ɑweɣelɛ pʋntʋ ɩnɩ. Amɑ mɑ kɔmɑɣɑ sɩ mɑ sɔɔ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm nɑ lʋm sɩ pǝ́ lɑ nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nyǝmɩ-ɩ.  <div eID="gen25765" type="x-p"/>
\v 32 Yohɑɑnɩ tɑsɑ yɔɣɔtʋɣʋ tɔtɔ sɩ: Mɑ nɑnɑ mɑ ɩsǝpǝle kɛ Ɩsɔ Feesuɣu, nɑ kʋ wɛ ɩsɩɩ ɑlukuku nɑ kʋ tiinɑ ɩsɔ nɑ kʋ cɑɣɑ Yesu tɔɔ.
\v 33 Mɑ tɑɑ nyǝntɑ Yesu. Amɑ Ɩsɔ wei ɩ tilɑ-m sɩ mɑ́ sɔ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm tɔ ɩnɩ ɩ heelinɑ-m sɩ: Ń kɔmɑ ń nɑ́ Feesuɣu tiiwɑ nɑ kʋ́ cɑɣɑ yʋlʋ wei ɩ tɔɔ, pʋntʋ ɩnɩ ɩ́ kɑ́ sɔnɑ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm nɑ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ.
\v 34 Tɔʋ, mɑ nɑ́ mpʋ tɔɣɔ mɑ yɔɣɔtǝɣɩ tǝcɛɩcɛɩ sɩ ɩnɩ ɩ kɛnɑ Ɩsɔ Pǝyɑlʋ.  <div eID="gen25766" type="x-p"/> <div eID="gen25764" type="section"/>
\v 35 Tɛʋ femɑ ɩlɛnɑ Yohɑɑnɩ wɛ tǝnɑ tɔtɔ, ɩ́ nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tɑɑ nɑɑlɛ.
\v 36 Ɩ kɔmɑ nɑ ɩ́ nɑ́ Yesu tɛɛ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩɩ nɑɑ Ɩsɔ Ɩwǝyɑɣɑ ntɛ́.  <div eID="gen25768" type="x-p"/>
\v 37 Yohɑɑnɩ ɩfɑlɑɑ nɑɑlɛ ɩnɩ ɩ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ tǝŋ Yesu wɑɑlɩ.
\v 38 Yesu pǝsǝnɑ ɩ wɑɑlɩ tǝkpɛʋ nɑ ɩ́ nɑ́ sɩ pɑ tǝŋǝɣɩ-ɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Pepeɣe ɩ́ pɛɛkǝɣɩ? <div eID="gen25769" type="x-p"/> <div sID="gen25770" type="x-p"/>Ɩlɛnɑ ɩfɑlɑɑ nɑɑlɛ ɩnɩ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Lɑpi, (Tɑcɑɑ kɛ pɑ yɑɑ mpʋ nɑ pɑ tɛ tɑɑ.) Leɣe nyɑ́ tǝyɑɣɑ?  <div eID="gen25770" type="x-p"/>
\v 39 Yesu cɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ kɔɔ nɑ ɩ́ nɑ́. <div eID="gen25771" type="x-p"/> <div sID="gen25772" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ Yohɑɑnɩ ɩfɑlɑɑ polɑɑ nɑ pɑ́ nyɩ Yesu tɛ, nɑ ɩ́ nɑ-wɛ pɑ́ lɑ tɑɑnɑɣɑ kɛ tǝnɑ. (Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ ɩlim hʋʋwɑɣɑ.)  <div eID="gen25772" type="x-p"/>
\v 40 Mpɑ pɑ nɑɑlɛ pɑ nɩɩ Yohɑɑnɩ tɔm nɑ pɑ́ tǝŋ Yesu tɔ pɑ tɑɑ lɛlʋ ntɛ́ Simɔŋ Piyɛɛ neu Antǝlɩɩ.
\v 41 Nɑ Antǝlɩɩ ɩnɩ ɩ sulinɑ ɩ tɑɑlʋ Simɔŋ kɛ kɑncɑɑlɑɣɑ nɑ ɩ́ heeli Simɔŋ sɩ: Tǝ hikɑ Mesii. (Kilisiti kɛ pɑ yɑɑ mpʋ nɑ pɑ tɛ tɑɑ.)  <div eID="gen25773" type="x-p"/>
\v 42 Ɩlɛnɑ Antǝlɩɩ kpɑɣɑ Simɔŋ nɑ ɩ́ ponɑ Yesu kiŋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nyǝnɑ-ɩ tǝpiŋŋ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: N kɛ́ Yohɑɑnɩ pǝyɑlʋ Simɔŋ kɛ́, ɩlɛ kɑɣɑnɑ pɑɑ cuɣusɩ-ŋ sɩ Sefɑsɩ. (Piyɛɛ kɛ pɑ yɑɑ mpʋ nɑ pɑ tɛ tɑɑ.)  <div eID="gen25774" type="x-p"/> <div eID="gen25767" type="section"/>
\v 43 Tɛʋ femɑ, ɩlɛnɑ Yesu luɣu lɑ sɩ ɩ lɔkɩ ɩ tǝɣɩ Kɑlilee. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ sulɑ Filipʋ, nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Kɔɔ ń tǝŋɩ-m.  <div eID="gen25776" type="x-p"/>
\v 44 Filipʋ kɑ kɛ́ Antǝlɩɩ nɑ Piyɛɛ pɑ ɩcɑtɛ Pɛtɛsɑitɑ tʋ kɛ́.
\v 45 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Filipʋ nɑwɑ Nɑtɑnɑyɛɛ nɑ ɩ́ heeli-ɩ sɩ: Wei ɩ tɔm Moisi kɑ ŋmɑɑ kʋsǝsɩɩtʋ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ nɑ́ɑ́ yɔɣɔtɩ tɔtɔ tɔ, tǝ hikɑ-ɩ pǝnɛ. Ɩnǝɣǝlɛ Nɑsɑlɛtɩ tʋ Yosɛɛfʋ pǝyɑlʋ Yesu.  <div eID="gen25777" type="x-p"/>
\v 46 Tǝnɑɣɑ Nɑtɑnɑyɛɛ nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Kʋpɑntʋ nɑtǝlɩ tǝ wɛɛ sɩ tɩɩ lɩɩnɑ Nɑsɑlɛtɩ? Ɩlɛnɑ Filipʋ cɔ-ɩ sɩ: Kɔɔ nɑ ń nɑnɑ nyɑ́ ɩsǝlɛ.  <div eID="gen25778" type="x-p"/>
\v 47 Yesu nɑwɑ Nɑtɑnɑyɛɛ nɑ ɩ́ kɔŋnɑ ɩ tɔɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ sɩ: Ɩsɛɣɛlɩ tʋ mɑɣɑmɑɣɑ ntɔ cǝnɛ. Pɔpɔtiyɑ tɩɩ fɛɩ ɩ kiŋ kɛ pɑɑ pǝcɔ.  <div eID="gen25779" type="x-p"/>
\v 48 Ḿpʋ́ɣʋ́ Nɑtɑnɑyɛɛ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Leɣe n nyǝmnɑ-m? <div eID="gen25780" type="x-p"/> <div sID="gen25781" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Mɑ nɑ-ŋ fiki tʋɣʋ tɛɛ nɑ pǝ́cɔ́ Filipʋ yɑɑ-ŋ.  <div eID="gen25781" type="x-p"/>
\v 49 Tǝnɑɣɑ Nɑtɑnɑyɛɛ tɔmɑ sɩ: Amɑ Tɑcɑɑ, n kɛ́ Ɩsɔ Pǝyɑlʋ, Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ wulɑʋ sɔsɔ kɛ́.  <div eID="gen25782" type="x-p"/>
\v 50 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Ɩsɩɩ mɑ heeluɣuu-ŋ sɩ mɑ nɑ-ŋ fiki tʋɣʋ tɛɛ tɔɣɔlɛ n mʋ-tɩ yɑɑ? N kɑ́ tɛ nɑ ń nɑ mpi pǝ kǝlɑ tǝnɛ ɩnɩ tǝkpɑtɑɑ tɔ.  <div eID="gen25783" type="x-p"/>
\v 51 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ sɩ: Tɑmɑpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ. Ɩ́ kɑ́ tɛ nɑ ɩ́ nɑ́ ɩsɔtɔnʋɣʋ tʋlɑɑ nɑ Ɩsɔ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ tǝŋǝɣɩ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ nɑ pɑ́ kpɑɑ nɑ pɑ́ tiiki.  <div eID="gen25784" type="x-p"/> <chapter eID="John.1.seID.20788"/>
\v 52 John 2:1: Kʋyɑkʋ tooso nyǝŋkʋ wule pɑ kpɑ pɛɛlɔ kɛ Kɑlilee Kɑnɑ tɑɑ, nɑ Yesu too polo.
\c 2
\p
\v 1 Kʋyɑkʋ tooso nyǝŋkʋ wule pɑ kpɑ pɛɛlɔ kɛ Kɑlilee Kɑnɑ tɑɑ, nɑ Yesu too polo.
\v 2 Nɑ pɑ́ yɑɑ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tɔtɔɣɔ ɑkpɑɣɑlɛ ńtɛ́ tǝ tɑɑ.
\v 3 Tǝnɑɣɑ sʋlʋm tɛmɑ, ɩlɛnɑ Yesu too heeli Yesu sɩ: Pɑ sʋlʋm tɛmɑ.  <div eID="gen25786" type="x-p"/>
\v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ ɩ too sɩ: Alʋ nyɑ́, nyɑɑ heelinɑ-m nɑ pǝ́cɔ́ mɑ́ lɑ́ nɑ? Mɑ wɑɑtʋ tɑ tɑtɑ.  <div eID="gen25787" type="x-p"/>
\v 5 Tǝnɑɣɑ Yesu too heelɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ sɩ: Ye ɩ́ heelɑ-mɛɣɛ nti ɩ́ lɑ ntɩ.  <div eID="gen25788" type="x-p"/>
\v 6 Pɛɛ ŋkpɑɑŋ nɑɑtoso wei ɩ tɑɑ Yutɑ nyǝ́mɑ ɑlʋwɑlɑ lʋm kɑ wɛɛ tɔ ɩ kɑ wɛ tǝnɑ, nɑ pɑɑ ɩ tɑɑ ŋku kʋ tɔkɩ ɩsɩɩ liitilinɑɑ nɩɩnʋwɑ (100) kɛ́ mpʋ.
\v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ sɩ: Ɩ́ suuli ŋkpɑɑŋ ɩnǝɣɩ lʋm. Tǝnɑɣɑ pɑ suulinɑ ɩ nɔɔsɩ tǝke tǝke.
\v 8 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Tɔʋ, pǝnɛntɛ ɩ́ cosi lʋm mpɩ nɑ ɩ́ ponɑ kʋtɔɣɔʋ tɑllʋ ɩlɛ. <div eID="gen25789" type="x-p"/> <div sID="gen25790" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ tǝmlɛ nyǝ́mɑ cosɑɑ nɑ pɑ́ ponɑ kʋtɔɣɔʋ tɑllʋ.
\v 9 Ɩlɛnɑ tɑllʋ tǝŋ lʋm mpi pǝ pǝsɑ sʋlʋm kɛ mpʋ tɔ. Amɑ ɩ tɑ nyɩ timpi sʋlʋm mpɩ pǝ lɩɩnɑɑ tɔ. Ɩlɛ tǝmlɛ nyǝ́mɑ mpɑ pɑɑ cosɑ lʋm tɔ pɛlɛ pɑ nyǝmɑ́. Ḿpʋ́ɣʋ́ tɑllʋ yɑɑ ɑkpɑɣɑlʋ,
\v 10 nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Sʋlʋm kʋpɑm kɛ yǝlɑɑ tǝnɑ cɑɑlǝɣǝnɑ lǝsʋɣʋ, nɑ pǝ́ kɔmɑ nɑ pɑ tǝnɑ pɑ́ hɑɣɑ ɩlɛ, pɑ tǝkǝnɑ mpi pǝ tɑ tʋlɩ tɔ. Amɑ nyɑ́, nyɑ́ sʋlʋm kʋpɑm nɑ́ wɛ hɑlǝnɑ nɔɔnɔɔ.  <div eID="gen25790" type="x-p"/>
\v 11 Piti tǝmlɛ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝntɛ nte Yesu lɑpɑ Kɑlilee Kɑnɑ tɑɑ tɔɣɔlɛ. Nɑ piti tǝmlɛ ntɛɣɛ ɩ hʋlǝnɑ ɩ teeli, nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tɛnɑ-ɩ nɑ pɑ tɑɑ.  <div eID="gen25791" type="x-p"/>
\v 12 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ ɩlɛ, Yesu nɑ ɩ too nɑ ɩ newɑɑ nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ polɑ Kɑpǝnɑhum nɑ pɑ́ cɑɣɑ tǝnɑɣɑ wɛɛ nɑɑlɛ, ɩlɛ pɑ tɑ tɑɑŋɩ.  <div eID="gen25792" type="x-p"/> <div eID="gen25785" type="section"/>
\v 13 Yutɑ nyǝ́mɑ Tɛɛʋ ɑcimɑ wʋsɑɑ, ɩlɛnɑ Yesu polo Yosɑlɛm.
\v 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ mɑɣɑnɑ nɑɑŋ nɑ heeŋ nɑ ɑlukukunɑɑ pɛɛtǝlɑɑ cɑɣɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ, nɑ liɣitee yɔkǝlɑɑ nɑ́ɑ́ cɑɣɑ pɛlɛ pɑ tɑɑpǝlǝnɑɑ tɛɛ.
\v 15 Tǝnɑɣɑ Yesu kpɑɣɑ ŋmɩɩsɩ nɑ ɩ́ kuntili-sɩ nɑ ɩ́ tɔɣɔnnɑ pɑ tǝnɑɣɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ, pɑ nɑ pɑ heeŋ nɑ pɑ nɑɑŋ tɔtɔ. Nɑ ɩ́ ŋmɩɩsɩ liɣitee yɔkǝlɑɑ liɣitee kɛ ɑtɛ, nɑ ɩ́ pǝsɩ pɑ tɑɑpǝlǝnɑɑ kɛ ɑlele.
\v 16 Ɩlɛnɑ ɩ́ holinɑ ɑlukukunɑɑ pɛɛtǝlɑɑ sɩ: Ɩ́ lǝsɩ-wɛɣɛ cǝnɛ. Ɩ́ tɑɑ pǝsɩ mɑ Cɑɑ tǝyɑɣɑ kɛ kʋyɑkʋ kɛ mpʋ.  <div eID="gen25794" type="x-p"/>
\v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ ɩfɑlɑɑ tɔɔsɑɑ sɩ pɑ ŋmɑɑwɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ sɩ: Hɑɩ Ɩsɔ, mɑ luɣu sʋʋ nyɑ́ tǝyɑɣɑ tǝmlɛ kɛ́ ɩsɩɩ yem nɑ kpɛtɛ.  <div eID="gen25795" type="x-p"/>
\v 18 Tǝnɑɣɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝŋɑ-ɩ tǝkpɩɩ sɩ: Piti tǝmlɛ nteɣe n kɑ lɑ-tʋ nɑ pǝ́cɔ́ tǝ́ nyɩ sɩ pǝ hɑ-ŋ mpɑɑʋ sɩ ń lɑ ɩsǝntɔ ɩnɩ?  <div eID="gen25796" type="x-p"/>
\v 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ yɔkɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tǝnɛ, nɑ mɑɑ tɑɣɑnɩ-tɛɣɛ ŋmɑʋ kɛ kʋyɛɛŋ tooso tɑɑ.
\v 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔmɑ-ɩ sɩ: Pɩɩsɩ nɩɩlɛ nɑ nɑɑtoso kɛ pɑ ŋmɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tǝnɛ, nɑ nyɑɑ ŋmɑɑ-tɛɣɛ kʋyɛɛŋ tooso tɑɑ?  <div eID="gen25797" type="x-p"/>
\v 21 Amɑ Yesu mɑɣɑmɑɣɑ ɩ tǝɣɩ ɩ yɑɑkɑɣɑ mpʋ sɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ.
\v 22 Pǝ tɔɔ kɛ́ wɑɑtʋ wei Yesu kɔmɑ nɑ ɩ́ sɩ nɑ ɩ́ fe tɔ, ɩ ɩfɑlɑɑ tɔɔsɑɑ sɩ ɩ kɑ yɔɣɔtɑ-tɩ. Hɑlǝnɑ pɑ́ tɛ pɑ tɑɑ nɑ Ɩsɔ Tɔm nɑ Yesu kʋyɔɣɔtʋtʋ tɔtɔ.  <div eID="gen25798" type="x-p"/> <div eID="gen25793" type="section"/>
\v 23 Yesu wɛʋ Yosɑlɛm kɛ Tɛɛʋ ɑcimɑ tɔɔ kɛ́ mpʋ tɔ, yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ nɑwɑ piti tǝmɑ nnɑ ɩ lɑkɑɣɑ tɔ nɑ pɑ́ mʋ-ɩ kpɑkpɑɑ tǝkpɑ sɩ ɩnǝɣɩ.
\v 24 Amɑ Yesu nɑ́ tɑ́ tɛ-wɛ nɑ ɩ tɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ nyǝmɑ́ pɑ tǝnɑɣɑ teu kɛ́.
\v 25 Pǝ fɛɩ sɩ nɔɣɔlʋ ɩ́ sɛɣɛsɩ-ɩ pɑ tɔm nɑ pǝ́cɔ́. Ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ nyǝmɑ́ mpi pǝ wɛ yʋlʋ tɑɑ tɔ.  <div eID="gen25800" type="x-p"/> <chapter eID="John.2.seID.20840"/>
\c 3
\lit
\v 1 Apɑlʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛnnɑ Fɑlisɑnɑɑ tɑɑ nɑ pɑ́ yɑɑ-ɩ sɩ Nikotɛm. Ɩ kɛ́ Yutɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ tɑɑ lɛlʋ.
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 3 Yesu
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 4 Tǝnɑɣɑ Nikotɛm pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Ɩsǝnɑɣɑlɛ pɩɩ tɑɣɑnɩ yʋlʋ kɛ lʋlʋɣʋ nɑ ɩ́ tɛmɑ sɔsɔ kɛ lɑpʋ? Amɑ ɩ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ lɛlɩ ɩ too lotu tɑɑ kɛ́ sʋʋʋ nɑ pǝ́ tɑɣɑnɩ-ɩ lʋlʋɣʋ? <div eID="gen25804" type="x-p"/>
\v 5 Yesu cɔ-ɩ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-ŋ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, ye pǝ tɑ lʋlɩ-ŋ nɑ lʋm nɑ Feesuɣu, n kɑɑ sʋʋ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ.
\v 6 Yʋlʋ kɛ yʋlʋ lʋlǝɣɩ. Amɑ Ɩsɔ Feesuɣu lʋlʋɣʋ wɛnɑ pǝ mpɑɑ, nɑ pǝlɛ pǝ wɛ yʋlʋ tɑɑ tɔm kɛ́.
\v 7 Tɑɑ lɑ piti nɑ nti mɑ heelɑ-ŋ sɩ pǝ wɛɛ sɩ mǝ tǝnɑ pɩɩ lɛlɩ-mɛɣɛ lʋlʋɣʋ tɔ tǝ tɔɔ.
\v 8 Nyǝnɩ, heelim mɑkɩ timpi pǝ luɣu wɛɛ tɔɣɔ, nɑ ń nɩɩkɩ pǝ tɑŋ. Pǝyele n tɑ nyɩ pǝ tǝlɩɩlɛ yɑɑ pǝ tǝpote. Wei Ɩsɔ Feesuɣu lʋlɑɑ tɔ ɩ wɛ mpʋ tɔtɔ. <div eID="gen25805" type="x-p"/>
\v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ Nikotɛm tɔmɑ sɩ: Ɩsǝnɑɣɑlɛ mpʋ? <div eID="gen25806" type="x-p"/>
\v 10 Ɩlɛnɑ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Hɑlɩ mɛɣɛlɛ Ɩsɛɣɛlɩ sɛɣɛsǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ ń tɑ cɛkǝnɑ tɔm tǝnɛ?
\v 11 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-ŋ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, tǝ nyǝmɑ́ nti tǝ yɔɣɔtǝɣɩ tɔ nɑ nti tǝ nɑwɑ tɔ ntǝɣɩ tǝ kɛɛsǝɣɩ-mɛ. Pǝ nɑ pǝ mpʋ tɔ mɩɩ cɑɑ tɑ́ tɔm mʋɣʋ.
\v 12 Ɩsǝnɑ pǝ tɔŋɑ lɑpʋ kɛ ɑtɛ cǝnɛ tɔɣɔlɛ mɑ heeliɣi-mɛ nɑ ɩɩ sɑŋ mʋɣʋ. Ɩlɛ ye mɑ kɛɛsɑ-mɛɣɛ ɩsǝnɑ pǝ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ, mǝ tɑɑ ɑweɣelɛ mʋlʋ?
\v 13 Nɔɣɔlʋ tɑ kpɑtɑ ɩsɔtɑɑ ye pǝ tɑɣɑ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ wei mɑ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ mɑ́ tii tɔ mɑ pɑɑsi.
\v 14 Ɩsɩɩ Moisi kɑ tʋɣʋ nyǝɣǝlʋɣʋ kʋsɛɛmʋɣʋ tʋm kɛ tesikɑ nyʋɣʋ tɑɑ nɑ ɩ́ siki wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ tɔ, mpʋ ɩnɩ tɔtɔɣɔ pǝ wɛɛ sɩ pɑɑ kpɑɑsɩ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́.
\v 15 Ɩlɛnɑ yǝlɑɑ mpɑ pɑ tǝnɑ pɑɑ mʋ mɑ tɔm tɔ pɑ́ hiki weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ.
\v 16 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Ɩsɔ sɔɔlɑ yǝlɑɑ tǝnɑɣɑ sɔsɔm, hɑlǝnɑ ɩ́ cɑŋ ɩ́ hɑ ɩ Pǝyɑɣɑ ɩkpɑmlɛ, sɩ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑɑ tǝŋ kɑ tɔm tɔ, pɑ́ tɑɑ sɩ, ɑmɑ pɑ́ hiki weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ.
\v 17 Pǝ tɑɣɑ ɩsɩɩ yǝlɑɑ tɔm kʋɣʋ tɔɔ kɛ́ Ɩsɔ tilɑ ɩ Pǝyɑɣɑ. Amɑ pɑ nyʋɣʋ yɑpʋ tɔɔ kɛ́.
\v 18 Pɑɑ kʋɣɩ wei ɩ tǝŋɑ kɑ tɔm tɔ pʋntʋ tɔm. Amɑ wei ɩɩ tǝŋǝɣɩ kɑ tɔm tɔ, pʋntʋ tɔm tɛmɑ sǝpʋ, ɩ tɑ tǝŋ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ ɩkpɑmlɛ tɔm tɔ pǝ tɔɔ.
\v 19 Pɑ tɔm sǝpɑ timpi tɔɣɔlɛ sɩ fǝtǝlɑ wei ɩ nɑɑkɩ tɔ ɩ kɔmɑ ɑntulinyɑ tɑɑ, nɑ yǝlɑɑ sɔɔlɩ sǝkpɛtʋɣʋ nɑ pɑ́ kisi-ɩ pɑ lɑkɑsɩ ɩsɑɣɑsɩ tɔɔ.
\v 20 Ye wei ɩ lɑkɩ ɩsɑɣɑtʋ ɩ tɑɑ kpɑɑkǝnɑ fǝtǝlɑ ɩnǝɣɩ. Ɩɩ kpǝtǝɣǝnɑ-ɩ sɩ pǝ tɑɑ kɔɔ nɑ ɩ́ lɑ nɑ pǝ́ nɑ́ ɩ ɩsɑɣɑtʋ tɔɔ.
\v 21 Amɑ wei ɩ tǝŋǝɣɩ tɑmpɑnɑ tɔ ɩ kpǝtǝɣǝnɑ fǝtǝlɑ ɩnǝɣɩ sɩ ɩ́ lɑ nɑ pǝ́ nɑ́ tǝcɛɩcɛɩ sɩ Ɩsɔ nɩɩnɑʋ tɔɔ kɛ́ ɩ lɑkɩ mpʋ. <div eID="gen25807" type="x-p"/> <div eID="gen25801" type="section"/>
\v 22 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ kʋlɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ polo Yutɑ tɛtʋ tɑɑ, nɑ ɩ́ nɑ-wɛ pɑ́ cɑɣɑ tǝnɑɣɑ wɛɛ nɑɑlɛ, nɑ ɩ sɔɔkɩ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm.
\v 23 Yohɑɑnɩ nɑ́ sɔɔkɑɣɑ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm tɔtɔɣɔ Ayinʋŋ kɛ Sɑlim kiŋ. Lʋm kɑ wɛ tǝnɑɣɑ sɔsɔm kɛ́. Yǝlɑɑ kɔŋɑɣɑ Yohɑɑnɩ kiŋ nɑ ɩ́ sɔɔkɩ-wɛɣɛ Ɩsɔ lʋm.
\v 24 Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ pɑ tɑ tǝkǝtɑ Yohɑɑnɩ kɛ sɑlǝkɑ. <div eID="gen25809" type="x-p"/>
\v 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yohɑɑnɩ ɩfɑlɑɑ tɑɑ lɛlɑɑ nɑ Yutɑ tʋ nɔɣɔlʋ pɑ sʋʋ hɔm kɛ Ɩsɔ sɛɛʋ kɔtɑsɩ nsi yʋlʋ tɑɣɑnǝɣǝnɑ ɩ tɩ tɔ sɩ tɔɔ.
\v 26 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ polɑ Yohɑɑnɩ kiŋ nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, n tɔɔsɑ yʋlʋ wei ɩ tɔm n kɑ heelɑ-tʋ nɑ nyɑ́ nɑ-ɩ ɩ́ kɑ wɛ Yɑɑtɑnɩ wɑɑlɩ tɔ ɩ tɔɔ? Nyǝnɩ pǝnɛntɛ ɩnɩ ɩ sɔɔkǝnɑ ntɛɣɛ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm, nɑ pɑ tǝnɑ pɑ́ puki ɩ kiŋ. <div eID="gen25810" type="x-p"/>
\v 27 Ɩlɛnɑ Yohɑɑnɩ cɔ-wɛ sɩ: Yʋlʋ ɩɩ hikiɣi pʋlʋɣʋ yem nɑ Ɩsɔ tɑ́ hɑ-ɩ-wɩ.
\v 28 Mǝ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ́ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lǝsɩ mɑ ɑseetɑ sɩ mɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ mɑ tɑ kɛ Mesii. Amɑ mɑ tɛɛ ɩ nɔɣɔ kɛ kʋtɛɛ.
\v 29 Akpɑɣɑlʋ tǝnnɑ ɑsɑsɑɑlʋ. Amɑ ɑkpɑɣɑlʋ tɑɑpɑlʋ sǝŋɑ tǝnɑ nɑ ɩ́ kemɑ ŋkpɑŋŋ. Pǝ kɔmɑ nɑ ɩ́ nɩɩ ɑkpɑɣɑlʋ nɔɣɔ, ɩlɛ ɩ lɑŋlɛ hʋlʋmɩ sɔsɔm. Mpʋ ɩnɩ tɔtɔɣɔ mɑ lɑŋlɛ hʋlʋmɑɑ, nɑ pǝnɛntɛ pǝ mɑɣɑ-m teu.
\v 30 Pǝ wɛɛ sɩ Yesu ɩ́ pɩɩkǝnɑ nɑ mɑɑ sǝkɩ. <div eID="gen25811" type="x-p"/> <div eID="gen25808" type="section"/>
\v 31 Wei ɩ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩnɩ ɩ kǝlǝnɑ pǝ tǝnɑ. Nɑ wei ɩ́lɛ́ ɩ wɛ ɑtɛ cǝnɛ tɔ, ɩ kɛ́ ɑtɛ nyǝŋɛ,ɑɑɛntɩyɔɔtɣɩ. Amɑ wi ln stɑt n ǝǝɑp tǝɑ.
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ kɔnnɑ-ŋ sɩ ń sɛɣɛsɩ-tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ piti tǝmɑ ɩsɩɩ n lɑkʋɣʋ tɔ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛnɑ Ɩsɔ toŋ. <div eID="gen25802" type="x-p"/>
\v 2 ɑ ɩyɔɔtɣɩpi ɩɑtm ɑ nɔl ɩɩʋɣmʋ ɩ tɔm, pʋntʋ tisinɑ ntɛ́ sɩ Ɩsɔ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ. pʋntʋ ɔtɩ Ɩ ɛ.tʋ,sc- ee i ɩ́nɩɑ kukɩ ŋ tɔɣɔhiuɣɑ wei ɩ́ kisɑ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ kɛ nɩɩnɑʋ tɔ ɩ lɑŋɑɑ kɛ
\c 4
\p
\v 1 Fɑlisɑnɑɑ nɩɩwɑ sɩ Yesu hikiɣi tǝŋlɑɑ nɑ ɩ́ sɔɔkɩ-wɛɣɛ Ɩsɔ lʋm nɑ pǝ́ kǝlǝɣɩ Yohɑɑnɩ.
\v 2 Pǝ́cɔ́ pǝ tɑɣɑ Yesu mɑɣɑmɑɣɑ sɔɔkɑɣɑnɑ-wɛɣɛ Ɩsɔ lʋm, ɑmɑ ɩ ɩfɑlɑɑ kɛ́.
\v 3 Yesu kɔmɑ nɑ ɩ́ nɩɩ sɩ Fɑlisɑnɑɑ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ Yutɑ tɛtʋ tɑɑ nɑ ɩ́ mǝnnɑ Kɑlilee tɛtʋ tɑɑ.
\v 4 Nɑ pǝ wɛɛ sɩ Sɑmɑlii nyǝŋkʋ kɛ ɩ́ tǝŋ.  <div eID="gen25815" type="x-p"/>
\v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu wʋsǝnɑ Sɑmɑlii ɩcɑtɛ nɑtǝlɩ nte pɑ yɑɑ sɩ Sikɑɑ tɔ, nɑ tǝ kpǝtǝnɑ tɛtʋ nti Yɑkɔpʋ kɑ hɑ ɩ pǝyɑɣɑ Yosɛɛfʋ tɔ.
\v 6 Nɑ Yɑkɔpʋ lɔkɔ kɑ wɛ tǝnɑ. Tɔntɛ nɩɩ Yesu ɩlɛnɑ ɩ́ cɑɣɑ lɔkɔ nɔɣɔ, nɑ wɑɑtʋ ɩnɩ ilim sikɑɑ.  <div eID="gen25816" type="x-p"/>
\v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmɑlii ɑlʋ nɔɣɔlʋ kɔmɑ lʋm luɣu, nɑ Yesu sǝlǝmɩ-ɩ sɩ: Hɑ-m lʋm nɑ mɑ́ nyɔɔ.  <div eID="gen25817" type="x-p"/>
\v 8 Wɑɑtʋ ɩnɩ Yesu ɩfɑlɑɑ kɑ tɛmɑ tɛɛʋ kɛ ɩcɑtɛ tɑɑ kɛ́ kʋtɔɣɔʋ yɑpʋ.
\v 9 Sɑmɑlii ɑlʋ cɔ-ɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ nyɑɣɑ Yutɑ tʋ nɑ ń sǝlǝmǝɣɩ-m lʋm sɩ n nyɔɔ. Pǝ́cɔ́ mɑɣɑ Sɑmɑlii tʋ? (Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, Yutɑ nyǝ́mɑ nɑ Sɑmɑlii nyǝ́mɑ pɑɑ suliɣi.)
\v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Ye n kɑ cɛkǝnɑ mpi Ɩsɔ hɑɑkɩ tɔ, nɑ ń kɑ nyǝmɑ́ wei mɑ́ mɑ sǝlǝmǝɣɩ-ŋ lʋm kʋnyɔnyɔɔm kɛ ɩsǝntɔ tɔ, nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ n kɑ lɑɑlǝnɑ-m sǝlǝmʋɣʋ nɑ mɑɑ hɑ-ŋ weesuɣu lʋm.  <div eID="gen25818" type="x-p"/>
\v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlʋ cɔ Yesu sɩ: Mɑ cɛ, n fɛɩnɑ kʋlulunɑʋ ŋku n kɑ́ lunɑ tɔ. Pǝ́cɔ́ lɔkɔ nɑ́ tɩɩ lumɑɑ. Ɩlɛ leɣe n kɑ́ hiki weesuɣu lʋm mpɩ?
\v 12 Tɑ́ lɔŋcɛ Yɑkɔpʋ hulinɑ lɔkɔ ɩnɛ nɑ tɑ́ɑ́ mɑɣɑnɑ-ɩ. Hɑlɩ Yɑkɔpʋ nɑ ɩ piyɑ nɑ ɩ kɑlǝkǝŋ pɑ nyɔɔ lɔkɔ ɩnɩ ɩ lʋm. Ɩlɛ n hʋʋ sɩ n kǝlɑ ɩlɛ?  <div eID="gen25819" type="x-p"/>
\v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ ɑlʋ sɩ: Wei ɩ́ nyɔɔ lɔkɔ ɩnɛ ɩ lʋm lʋkɔtʋ tɑsǝɣɩ-ɩ kpɑʋ kɛ́.
\v 14 Amɑ wei ɩ́ nyɔɔ lʋm mpi mɑɑ hɑ-ɩ tɔ, lʋkɔtʋ ɩɩ lɛlǝɣɩ-ɩ kpɑʋ pɑɑ pǝlee. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, lʋm mpi mɑɑ hɑ-ɩ tɔ pɩɩ lɑ ɩ tɑɑ kɛ́ lʋm sɛɛlʋ wei ɩ cɛtǝɣɩ tɔ. Hɑlǝnɑ ɩ́ hiki weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ nɑ ɩ kiŋ.  <div eID="gen25820" type="x-p"/>
\v 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlʋ cɔ Yesu sɩ: Mɑ cɛ hɑ-m lʋm mpɩ, ɩlɛ lʋkɔtʋ kɑɑ tɑsɑ-m kpɑʋ, nɑ mɑ́ tɑɑ tɑsɑ cǝnɛɣɛ mǝlʋɣʋ kɛ lʋm luɣu.  <div eID="gen25821" type="x-p"/>
\v 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ ɑlʋ sɩ: Polo ń yɑɑ nyɑ́ pɑɑlʋ nɑ nyɑ́ nɑ-ɩ ɩ́ kɔɔ cǝnɛ.  <div eID="gen25822" type="x-p"/>
\v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlʋ cɔwɑ sɩ: Mɑ fɛɩnɑ ɑpɑlʋ. <div eID="gen25823" type="x-p"/> <div sID="gen25824" type="x-p"/>Ɩlɛnɑ Yesu cɔ ɑlʋ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ n yɔɣɔtɑɑ sɩ n fɛɩnɑ ɑpɑlʋ.
\v 18 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, n tɛmɑ ɑpɑlɑɑ kɑkpɑsɩ kɛ sɑɑʋ, nɑ wei ɩ tɛ n tɩɩ wɛ kɑɣɑnɑ ɩsǝntɔ tɔ n wɛ yem, pǝ tɑɣɑ nyɑ́ pɑɑlʋ. Pǝ tɔɔ kɛ́ nyɑ́ tɔm wɛnɑ tɑmpɑnɑ.  <div eID="gen25824" type="x-p"/>
\v 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlʋ cɔ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, mɑ nɑɑ sɩ n kɛ́ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ.
\v 20 Tɑ lɔŋcɛnɑɑ sɛɛkɑɣɑ Ɩsɔ kɛ́ pʋɣʋ kʋnɛ kʋ tɔɔ. Amɑ Yutɑ nyǝ́mɑ mɛ mǝ tɔŋ sɩ ye pɑɑ sɛɛ Ɩsɔ Yosɑlɛm kɛ́.  <div eID="gen25825" type="x-p"/>
\v 21 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ ɑlʋ sɩ: Alʋ nyɑ́ nɩɩ mɑ tɔm, pɩɩ kɔɔ tɔ, Tɑcɑɑ Ɩsɔ sɛɛʋ kɑɑ wɛɛ tǝntǝmlɛ tɔm, sɩ pʋɣʋ kʋnɛ kʋ tɔɔ yɑɑ Yosɑlɛm.
\v 22 Sɑmɑlii nyǝ́mɑ mɛ ɩ́ tɑ nyɩ wei ɩ́ sɛɛkɩ tɔ. Amɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tɑ tɑ́ nyǝmɑ́ wei tɑ́ sɛɛkɩ tɔ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Yutɑ nyǝ́mɑ kiŋ kɛ Ɩsɔ sɛɛʋ mpi pǝ wɑɑsǝɣɩ tɔ pǝ wɛɛ.
\v 23 Amɑ pǝ wɛɛ pɩɩ kɔɔ, hɑlɩ pǝ tɩɩ tɛmɑ kɔntɛ te, nɑ mpɑ pɑ sɛɛkɩ Ɩsɔ nɑ tɑmpɑnɑ tɔ pɑɑ sɛɛ-ɩ hɑtoo pɑ tɑɑ kɛ́ nɑ cɛsʋɣʋ fɛɩ. Ɩsɔ sɛɛlɑɑ ɩsɩɩ mpʋ wɛɣɛ Cɑɑ Ɩsɔ sɔɔlɑɑ.
\v 24 Ɩsɔ ɩɩ nɑɑ ɩsɛntɔɔ, pǝ tɔɔ kɛ́ mpɑ pɑ sɛɛ-ɩ tɔ, pǝ tɑɣɑ ɩsɛntɔɔ kɛ pɑɑ sɛɛ. Amɑ pɑ tɑɑnɑɑ kɛ́ nɑ cɛsʋɣʋ fɛɩ.  <div eID="gen25826" type="x-p"/>
\v 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlʋ cɔ Yesu sɩ: Mɑ nyǝmɑ́ sɩ Mesii wei pɑ yɑɑ sɩ Kilisiti tɔ ɩ kɑ́ kɔɔ te, ye ɩ́lɛ́ ɩ kɔmɑ, ɩ kɑ́ kilisi-tʋɣʋ pǝ tǝnɑ.  <div eID="gen25827" type="x-p"/>
\v 26 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ ɑlʋ sɩ: Mɑ wei mɑ yɔɣɔtǝɣǝnɑ-ŋ ɩsǝntɔ tɔ, mɑɣɑlɛ Mesii ɩnɩ.  <div eID="gen25828" type="x-p"/>
\v 27 Yesu nɑ ɑlʋ pɑ tɔŋnɑ yɔɣɔtɑɣɑ kɛ ḿpʋ́ɣʋ́ ɩlɛnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tɑlɑ, nɑ pǝ́ lɑ-wɛɣɛ piti kɛ́ mpi pǝ tɔɔ ɩ nɑ ɑlʋ tɑkɑ pɑ yɔɣɔtǝɣɩ tɔ. Pɑɑ nɑ mpʋ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ tɑ pɔɔsɩ sɩ: Pepeɣe n cɑɑ ɩ kiŋ? Yɑɑ ntiɣi nyɑ́ yɔɣɔtǝɣǝnɑ-ɩ?  <div eID="gen25829" type="x-p"/>
\v 28 Tǝnɑɣɑ ɑlʋ mǝŋnɑ ɩ hǝyɑɣɑ nɑ ɩ́ sɩɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ mǝlɩ ɩcɑtɛ tɑɑ nɑ ɩ́ yɑɑ yǝlɑɑ sɩ:
\v 29 Ɩ́ kɔɔ nɑ ɩ́ nɑ́ ɑpɑlʋ nɔɣɔlʋ wei ɩ kpɑɣɑ pǝ tǝnɑ mpi tuu mɑ lɑpɑ tɔ nɑ ɩ́ kɛɛsɩ. Ɩ tɑ kɛ Mesii yee?  <div eID="gen25830" type="x-p"/>
\v 30 Ḿpʋ́ɣʋ́ yǝlɑɑ lɩɩ ɩcɑtɛ tɑɑ nɑ pɑ́ puki Yesu kiŋ.  <div eID="gen25831" type="x-p"/>
\v 31 Alʋ ɩnɩ ɩ tɛɛ mpʋ tɔ, nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ nɑ́ɑ́ tɔŋnɑ-ɩ tɛɛkʋɣʋ kɛ́ sɩ: Tɑcɑɑ n kɑɑ tɔɣɔ mpʋ?  <div eID="gen25832" type="x-p"/>
\v 32 Amɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Tɔɣɔnɑɣɑ ŋkɑ mɑ tɔkɩ tɔ ɩ tɑ nyɩ-kɛ.  <div eID="gen25833" type="x-p"/>
\v 33 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu ɩfɑlɑɑ pɔɔsɑ tǝmɑ sɩ: Nɔɣɔlʋ kɔnɑ-ɩ tɔɣɔnɑɣɑ kɛ yee?  <div eID="gen25834" type="x-p"/>
\v 34 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Mɑ tɔɣɔnɑɣɑ ntɛ́ wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ luɣu nyǝntʋ lɑpʋ, nɑ ɩ tǝmlɛ nte ɩ hʋlɑ-m sɩ mɑ́ lɑ tɔ tǝ yoosuɣu.
\v 35 Mɛ mǝ tɔŋ sɩ: Pǝ kɑɑsɑ ɩsɔtʋnɑɑ liɣiti nɑ kʋmtʋ tɑlɑ. Amɑ mɑ́, mɑ heeliɣi-mɛ sɩ, ɩ́ kʋsɩ mǝ ɩsɛ nɑ ɩ́ nɑ ɩsǝnɑ kʋtɔɣɔʋ sɛɛnɑ tɑwɑ nɑ kʋ tɑŋɑ kʋntɑɑ tɔ.
\v 36 Kʋntʋ wei ɩ kʋŋ tɔ, ɩ tɔŋɑ ɩ kʋfɛlʋɣʋ hikuɣu kɛ́, nɑ ɩ́ nyǝkǝɣɩ pee tɔtɔɣɔ ɩ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ kʋ tɔɔ. Mpʋ pǝ lɑkǝnɑ nɑ tuulu nɑ kʋntʋ pɑ́ kpɛntǝɣɩ yɔɔlʋɣʋ.
\v 37 Pǝ tɔɔ kɛ́ tɔm nti pɑ yɔɣɔtǝɣɩ tɔ tǝ wɛnɑ tɑmpɑnɑ sɩ: Lɛlʋ tuuki kɛ́ nɑ lɛlʋ nɑ́ɑ́ kʋ.
\v 38 Mpʋ tɔtɔɣɔ, mɑ tilɑ-mɛ sɩ ɩ́ kʋ hɑlǝm mpi ɩ́ tɑɑ hɑlɑ tɔ. Lɛlɑɑ nɑ́ hɑlɑɑ nɑ kɑɣɑnɑ pǝ wɑɑsǝɣɩ-mɛ.  <div eID="gen25835" type="x-p"/>
\v 39 Ɩcɑtɛ ńtɛ́ tǝ tɑɑ Sɑmɑlii nyǝ́mɑ pɑɣɑlɛ mʋ Yesu tɔm kɛ tɔm nti ɑlʋ kɑ yɔɣɔtɑɑ tǝfoo sɩ: Ɩ kpɑɣɑ pǝ tǝnɑ mpi tuu mɑ lɑpɑ tɔ nɑ ɩ́ kɛɛsɩ tɔ tǝ tɔɔ.
\v 40 Wɑɑtʋ wei Sɑmɑlii nyǝ́mɑ tɑlɑ Yesu kiŋ nɑ pɑ́ nɑ-ɩ tɔ, pɑ wiinɑ-ɩ sɩ ɩ́ lɑ wɛɛ nɑɑlɛɣɛ pɑ kiŋ. Ɩlɛnɑ ɩ́ cɑɣɑ tǝnɑɣɑ kʋyɛɛŋ nɑɑlɛ.
\v 41 Pǝ kɔmɑ nɑ pɑ́ nɩɩ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ kʋyɔɣɔtʋtʋ, ɩlɛnɑ yǝlɑɑ sɑmɑɑ kɛ sɔsɔm tɑsɑ ɩ tɔm kɛ mʋɣʋ.
\v 42 Nɑ pɑ́ tɔŋ ɑlʋ sɩ: Pǝnɛntɛ pǝ tɑɣɑ nti n heelɑ-tʋ tɔ tǝ tɔɔ tike kɛ tǝ mʋ ɩ tɔm. Amɑ tɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ tǝ nɩɩnɑ tɑ́ ŋkpɑŋŋ nɑ tǝ tɛmɑ tɑ́ tɑɑ sɩ, tɑmpɑnɑ ɩ kɛ́ ɑntulinyɑ Wɑɑsʋlʋ.  <div eID="gen25836" type="x-p"/> <div eID="gen25814" type="section"/>
\v 43 Yesu lɑpɑ kʋyɛɛŋ nɑɑlɛɣɛ tǝnɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ nɑ ɩ́ tɛɛnɑ Kɑlilee.
\v 44 Yesu mɑɣɑmɑɣɑ kɑ tɛmɑ yɔɣɔtʋɣʋ sɩ: Nɔɣɔlʋ ɩɩ tʋɣʋnɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɛ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ ɩcɑtɛ tɑɑ.
\v 45 Wɑɑtʋ wei Yesu tɑlɑ Kɑlilee tɔ, tǝnɑ nyǝ́mɑ mʋ-ɩ teu kɛ niŋ nɑɑlɛ. Mpi tɔ pɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɑɑ polɑ Tɛɛʋ ɑcimɑ tɔɣɔʋ kɛ Yosɑlɛm, nɑ pɑ nɑwɑ pǝ tǝnɑ mpi ɩ lɑpɑ Tɛɛʋ ɑcimɑ ɑnɩ ɑ tɔɔ tɔ.  <div eID="gen25838" type="x-p"/>
\v 46 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu mǝlɑ Kɑlilee Kɑnɑ timpi ɩ kɑ pǝsɑ lʋm kɛ sʋlʋm tɔ. Akewe sɔsɔ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛ tǝnɑ, nɑ ɩ pǝyɑɣɑ wɛ Kɑpǝnɑhum nɑ pǝ wɩɩkɩ-kɛ.
\v 47 Akewe nɩɩwɑ sɩ Yesu lɩɩnɑ Yutɑ nɑ ɩ́ kɔɔ Kɑlilee, ɩlɛnɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ sǝlǝmɩ-ɩ sɩ: Mɑ pǝyɑɣɑ wɛ Kɑpǝnɑhum nɑ kɑ́ cɑɑ sǝpʋ, polo ń wɑɑsɩ-kɛ.
\v 48 Yesu cɔ-ɩ sɩ: Anɩ tɑmm mɩɩ tɑ nɑ piti tǝmɑ nɑ kɔkɔlɔ nyǝm, ɩɩ tisiɣi.  <div eID="gen25839" type="x-p"/>
\v 49 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑkewe ɩnɩ ɩ cɔ-ɩ sɩ: Hɑɩ mɑ cɛ, tǝ tɛɛ pǝ́cɔ́ mɑ pǝyɑɣɑ ɩ́ tɑɑ kɔɔ nɑ kɑ́ sɩ.  <div eID="gen25840" type="x-p"/>
\v 50 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ ɑkewe sɩ: Kpe, nyɑ́ pǝyɑɣɑ kɑɑ sɩ. <div eID="gen25841" type="x-p"/> <div sID="gen25842" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ mʋ Yesu kʋyɔɣɔtʋtʋ nɑ ɩ́ tʋ mpɑɑʋ.
\v 51 Akewe kpeŋɑɣɑ, ɩlɛnɑ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ sǝŋɩ-ɩ nɑ pɑ́ heeli-ɩ sɩ: Nyɑ́ pǝyɑɣɑ hikɑ ɑlɑɑfǝyɑ.  <div eID="gen25842" type="x-p"/>
\v 52 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑkewe pɔɔsɑ-wɛɣɛ ɩsǝnɑ wɑɑtʋ pǝ cɛpɑ pǝyɑɣɑ tɔɔ tɔ. Ɩlɛnɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ cɔ-ɩ sɩ: Tete ilim kpilɑ pǝcɔ tɔɣɔ wɑtʋ cɛpɑ kɑ tɔɔ.  <div eID="gen25843" type="x-p"/>
\v 53 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝyɑɣɑ cɑɑ tɔɔsɑ kpɑkpɑɑ sɩ, tete mpʋ ɩnɩ pǝ tɑkɑ teitei kɛ́ Yesu kɑ heelɑ-ɩ sɩ: Nyɑ́ pǝyɑɣɑ kɑɑ sɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ nɑ ɩ tǝyɑɣɑ tǝnɑ pɑ́ tɛ Yesu nɑ pɑ tɑɑ.  <div eID="gen25844" type="x-p"/>
\v 54 Yesu piti tǝmɑ kpɛntɑ nɑɑlɛɣɛlɛ ɩ lɩɩʋ Yutɑ nɑ ɩ́ kɔɔ Kɑlilee tɔ.  <div eID="gen25845" type="x-p"/> <chapter eID="John.4.seID.20903"/>
\c 5
\p
\v 1 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ Yutɑ nyǝ́mɑ Ɩsɔ sɛɛʋ ɑcimɑ nɑɑlɩ ɑ tɑlɑɑ, nɑ Yesu polo Yosɑlɛm.
\v 2 Lɩɩlɛ nɑtǝlɩ tǝ wɛ heeŋ nɔnɔɣɔ cɔlɔɣɔ Yosɑlɛm, nɑ ɑkelenɑɑ sɑkɑsɩ tɑkɑ kɑkpɑsɩ sǝŋɑ tǝnɑ. Tǝnɛ ɩnǝɣɩ pɑ yɑɑ sɩ Pɛtɑsɑtɑ kɛ Alɑɑmee nyǝ́mɑ tɔm tɑɑ.
\v 3 Nɑ kʋtɔntʋnɑɑ sɛlǝtɑ lɑŋɑsɩ nsɩ sɩ tɛɛ kɛ́ sɔsɔm. Yʋlʋmɑɑ nɑ kɑɑkɑlɑsɩ, nɑ mpɑ kʋtɔmǝŋ tʋʋlɑɑ tɔ. [Pɑ tɑŋɑ lʋm lɑŋtʋɣʋ.
\v 4 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩsɔtɑɑ tillu tiikɑɣɑ wɑɑtʋ wɑɑtʋ kɛ lɩɩlɛ tɑɑ, nɑ ɩ́ lɑkɩ nɑ lʋm lɑŋtǝɣɩ. Nɑ wei ɩ́ lɑɑlɑ tiiu kɛ wɑɑtʋ wei lʋm lɑŋtǝɣɩ kpɑkpɑɑ tɔ pǝ wɑɑ-ɩ, pɑɑ ɩ kʋtɔŋ kɛ ŋku.]
\v 5 Apɑlʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛ tǝnɑ nɑ ɩ hǝntɑ kʋtɔŋ tɔ pɩɩsɩ pǝlefɛɩ nɩɩlɛ kɔlɔ.
\v 6 Yesu nɑ-ɩ nɑ ɩ́ hǝntɑ mpʋ, nɑ ɩ nyǝmɑ́ sɩ ɩ tɑɑŋɑ tǝnɑɣɑ sɔsɔm, ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: N cɑɑ pǝ wɑɑ-ŋ kɛ?  <div eID="gen25847" type="x-p"/>
\v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋtɔntʋ cɔ Yesu sɩ: Mɑ cɛ, mɑ fɛɩnɑ nɔɣɔlʋ sɩ ɩ́ tisi-m lʋm tɑɑ kɛ́ wɑɑtʋ wei pǝ lɑŋtǝɣɩ tɔ. Nɑ mɑ́ polɑɑ sɩ mɑ tiiki, nɔɣɔlʋ nɑ́ɑ́ lɑɑlɩ-m.  <div eID="gen25848" type="x-p"/>
\v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu heelɑ-ɩ sɩ: Kʋlɩ nɑ ń kpɑɣɑ nyɑ́ kʋhǝntʋɣʋ nɑ ń tɔ.  <div eID="gen25849" type="x-p"/>
\v 9 Tǝnɑɣɑ pǝ wɑɑ kʋtɔntʋ kɛ kpɑkpɑɑ, nɑ ɩ́ kɛlɩ ɩ kʋhǝntʋɣʋ nɑ ɩ́ tɔŋ. Pǝ pɑmnɑ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule.
\v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔmɑ wei pǝ wɑɑ mpʋ tɔ sɩ: Sɑŋɑ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ kɛ́, pǝ fɛɩ sɩ ń sǝɣǝlɩ nyɑ́ kʋhǝntʋɣʋ kɛ mpʋ.  <div eID="gen25850" type="x-p"/>
\v 11 Amɑ kʋtɔntʋ nɑ cɔ-wɛ sɩ: Wei ɩ wɑɑsɑ-m tɔ ɩnɩ ɩ heelinɑ-m sɩ mɑ́ kɛlɩ mɑ kʋhǝntʋɣʋ nɑ mɑ́ tɔ.  <div eID="gen25851" type="x-p"/>
\v 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ nyǝ́mɑ cɔ kʋtɔntʋ sɩ: Aweɣe pʋntʋ nɑ ɩ́ heelɑ-ŋ sɩ ń kɛlɩ nyɑ́ kʋhǝntʋɣʋ nɑ ń tɔ?  <div eID="gen25852" type="x-p"/>
\v 13 Amɑ wei pǝ wɑɑwɑ tɔ ɩ tɑ nyɩ Yesu. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ́lɛ́ ɩ kɑ sɑɑlɑ sɑmɑɑ wei ɩ suwɑ tǝnɑ tɔ ɩ tɑɑ.  <div eID="gen25853" type="x-p"/>
\v 14 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ Yesu nɑ́ ɑpɑlʋ ɩnǝɣɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ nɑ ɩ́ heeli-ɩ sɩ: Nyǝnɩ, pǝnɛntɛ pǝ wɑɑ-ŋ ɩsǝntɔ tɔ, tɑɑ tɑsɑ ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ tɔtɔ. Pǝ́cɔ́ pǝ tɑɑ kɔɔ nɑ ŋku kʋlɛ kʋ kǝlɑ mpʋ tɔ kʋ mɑɣɑnɑ-ŋ.  <div eID="gen25854" type="x-p"/>
\v 15 Tǝnɑɣɑ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ polɑɑ nɑ ɩ́ heeli Yutɑ nyǝ́mɑ sɩ: Yesu wɑɑsǝnɑ-m.
\v 16 Pǝ tɔɔ kɛ́ Yutɑ nyǝ́mɑ sʋʋ Yesu kɛ́ kʋnyɔŋ tʋɣʋ kɛ ɩ lɑpʋ ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule tɔ pǝ tɔɔ.
\v 17 Mpʋ pǝ yelinɑ nɑ Yesu yɔɣɔtɩ sɩ: Mɑ Cɑɑ nɑ́ tɔŋɑ tǝmlɛ lɑpʋ kɛ tɑm kɛ́. Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ tɔtɔ mɑ tɔŋnɑ lɑpʋ.  <div eID="gen25855" type="x-p"/>
\v 18 Tɔm tǝnɛ tǝ mɑɣɑmɑɣɑ tǝ tɔɔ Yutɑ nyǝ́mɑ mʋ sɔɣɔnɑ kɛ teu sɩ pɑ lǝsǝɣɩ Yesu weesuɣu. Sɩ pǝ tɑɣɑ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ tike kɛ ɩ wɑkǝlɑɑ, pǝ kpɛnnɑ ɩsǝnɑ ɩ kɛɛsɑ ɩ tɩ nɑ Ɩsɔ nɑ ɩ́ yɑɑ-ɩ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ Cɑɑ tɔ pǝ tɔɔ tɔtɔ.  <div eID="gen25856" type="x-p"/> <div eID="gen25846" type="section"/>
\v 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ-wɛ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ. Pǝyɑɣɑ mɑ mɑ kɑɑ lu nɑtǝlɩ nɑ mɑ́ lɑ. Amɑ nti mɑ Cɑɑ tɔŋɑ lɑpʋ nɑ mɑ́ nɑɑkɩ tɔ ntǝɣɩ mɑ tǝŋǝɣɩ. Mɑ Cɑɑ lɑkɩ pǝ tǝnɑ mpi tɔ, Pǝyɑɣɑ mɑ mɑ lɑkɩ-wɩ tɔtɔɣɔ.
\v 20 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, mɑ Cɑɑ sɔɔlɑ-m kɛ́, nɑ ɩ́ hʋ́lɩ́-m pǝ tǝnɑ mpi ɩ lɑkɩ tɔ. Ɩ kɑ́ hʋ́lɩ́-m tǝmɑ sɔsɔɔnɑ nnɑ ɑ kǝlɑ ɑnɛ tɔ sɩ mɑ́ lɑ, nɑ pɩɩ lɑ-mɛɣɛ hɑ.
\v 21 Ɩsɩɩ mɑ Cɑɑ feesiɣi sǝtɑɑ nɑ ɩ́ mǝnnɑ-wɛɣɛ weesuɣu nyǝ́mɑ hɛkʋ tɔ, mpʋ ɩnɩ tɔtɔɣɔ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ tʋɣɩ weesuɣu kɛ mpɑ mɑ nɔkɑɑ tɔ.
\v 22 Tǝlɛ tǝ pɑɑsi mɑ Cɑɑ ɩɩ hʋʋkǝnɑ nɔɣɔlʋ. Amɑ ɩ tʋ hʋʋlɛ tǝnɑɣɑ Pǝyɑɣɑ mɑ mɑ niŋ tɑɑ.
\v 23 Ɩlɛnɑ pɑ tǝnɑ pɑ se-m ɩsɩɩ pɑ seekuɣu mɑ Cɑɑ tɔ. Yʋlʋ ɩ́ tɑ se Pǝyɑɣɑ mɑ, ɩ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ se mɑ Cɑɑ wei ɩ tilɑ-m tɔ.  <div eID="gen25858" type="x-p"/>
\v 24 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, ye wei ɩ nɩɩ mɑ tɔm nɑ ɩ́ tɛ ɩ tɑɑ nɑ wei ɩ tilɑ-m tɔ, ɩ tɛmɑ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔɣɔ hikuɣu, pɑ kɑɑ hʋʋnɑ-ɩ. Amɑ ɩ tɛmɑ weesuɣu tʋ kɛ pǝsʋɣʋ kɛ́.
\v 25 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, pǝ wɛɛ pɩɩ kɔɔ, hɑlɩ pǝ tɩɩ tɛmɑ kɔntɛ te. Sǝtɑɑ kɑ́ nɩɩ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ nɔɣɔ, mpɑ pɑɑ nɩɩ-kɛ tɔ, pɑɑ fe nɑ pɑ́ kʋlǝnɑ pɑ ɩsɛ.
\v 26 Ɩsɩɩ Tɑcɑɑ Ɩsɔ wɛnɑ weesuɣu kɛ ɩ tɑɑ tɔ, mpʋ tɔtɔɣɔ ɩ yelɑɑ sɩ Pǝyɑɣɑ mɑ mɑ́ wɛɛnɑ weesuɣu kɛ mɑ tɑɑ.
\v 27 Mɑ kɛ́ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ tɔɣɔ ɩ hɑ-m mpɑɑʋ sɩ mɑ́ hʋʋnɑ yǝlɑɑ kɛ tɔm.
\v 28 Ɩlɛ pǝ́ tɑɑ lɑ-mɛɣɛ hɑ. Mpi tɔ pɩɩ kɔɔ nɑ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ wɛ pǝlɑɑŋ tɑɑ tɔ pɑ́ nɩɩ mɑ nɔɣɔ,
\v 29 nɑ pɑ́ lɩɩ ɩ tɑɑ. Mpɑ pɑ lɑpɑ kʋpɑntʋ tɔ pɑɑ fe sɩ pɑ́ wɛɛ tɑm tɔɔ. Mpɑ pɛlɛ pɑ lɑpɑ ɩsɑɣɑtʋ tɔ, pɑɑ fe sɩ pɑ́ hʋʋnɑ-wɛ nɑ pɑ́ tʋ-wɛɣɛ sɑlǝkɑ.  <div eID="gen25859" type="x-p"/> <div eID="gen25857" type="section"/>
\v 30 Mɑɑ pǝsǝɣɩ nɑ mɑ́ lu tǝlǝɣɩ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ. Amɑ ɩsɩɩ Ɩsɔ kɛɛsǝɣɩ-m tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ hʋʋkǝnɑ, nɑ mɑ hʋʋlɛ tewɑ. Mpi tɔ, pǝ tɑɣɑ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ luɣu nyǝntʋ kɛ mɑ pɛɛkǝɣɩ lɑpʋ. Amɑ wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ luɣu nyǝntʋ kɛ́.
\v 31 Ye mɑ yɔɣɔtǝɣɩ mɑ tɩ tɔm, nɔɣɔlʋ kɑɑ sɑ tɑmpɑnɑ wenɑ mɑɑ hʋ́lɩ́ tɔ.
\v 32 Amɑ nɔɣɔlʋ wɛnnɑ nɑ ɩ́lɛ́ ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́ sɩ mɑ kɛ́ tɑmpɑnɑ tʋ. Nɑ mɑ nyǝmɑ́ sɩ nti ɩ yɔɣɔtǝɣɩ mɑ tɔɔ tɔ tǝ wɛ tɑmpɑnɑ.
\v 33 Hɑlɩ mǝ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ́ tilɑ mǝ tillɑɑ kɛ Yohɑɑnɩ kiŋ nɑ ɩ́lɛ́ ɩ hʋlɑ-mɛɣɛ tɑmpɑnɑ.
\v 34 Ye mɑ, pǝ tɑɣɑ ɩsɩɩ mɑ nyɩɩlɑɑ sɩ yʋlʋ nɔɣɔlʋ ɩ́ hʋ́lɩ́ mɑ tɑmpɑnɑ. Amɑ sɩ pǝ sǝnɑ-mɛ nɑ pǝ yɑ mǝ nyʋɣʋ tɔɔ kɛ́ mɑ yɔɣɔtǝɣɩ mpʋ.
\v 35 Yohɑɑnɩ nɑɑ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ fǝtǝlɑ wei ɩ mʋɣɩ nɑ pǝ nɑɑkɩ tɔ. Ɩ́ tisɑɑ nɑ ɩ́ yɔɔlǝnɑ fǝtǝlɑ ɩnɩ ɩ nɑʋ kɛ pǝcɔ.
\v 36 Amɑ mɑ wɛnɑ mpi pǝ hʋ́lǝ́ɣɩ́ mɑ tɑmpɑnɑ nɑ pǝ kǝlɩ tǝ tǝnɑ nti Yohɑɑnɩ yɔɣɔtɑ mɑ tɔɔ tɔ. Tǝmɑ nnɑ ɩnɩ mɑ Cɑɑ hʋlɑ-m sɩ mɑ́ lɑ nɑ mɑ tɔŋnɑ ɑ lɑpʋ kɛ ɩsǝntɔ tɔ, ɑnɩ ɑ hʋlǝɣǝnɑ mɑ tɑmpɑnɑ sɩ mɑ Cɑɑ tilinɑ-m.
\v 37 Mɑ Cɑɑ wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́ mɑ tɑmpɑnɑ tɔtɔ. Mɛ ɩ́ tɑ nɩɩ ɩ nɔɣɔ kɛ pɑɑ tɔm kʋlʋm. Pǝ́cɔ́ ɩ́ tɑ loosi ɩ ɩsɛntɑɑ kɛ́ pɑɑ tɔm kʋlʋm tɔtɔ.
\v 38 Pǝyele ɩɩ sɑŋ ɩ tɔm mʋɣʋ sɩ tǝ́ cɑɣɑ mǝ tɑɑ kɛ́ pɑɑ pǝcɔ. Ɩlɛ ɩɩ tɛŋ mǝ tɑɑ nɑ wei Ɩsɔ tilɑɑ tɔ, pǝ tɔɔ kɛ́ pǝ wɛ mpʋ.
\v 39 Ɩ́ pɛɛkǝɣɩ Ɩsɔ Tɔm tɑkǝlɑsɩ tɑɑ tǝcututu, nɑ ɩ́ tɛɛlǝɣɩ sɩ pǝ tɑɑ kɛ́ ɩ́ kɑ́ hikinɑ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ. Anɩ tɑ́ tɑkǝlɑsɩ kʋlʋmɑsɩ nsɩ sɩ yɔɣɔtǝɣǝnɑ mɑ tɔm.
\v 40 Pǝ nɑ pǝ mpʋ tɔ, ɩɩ sɑŋ sɩ ɩ́ kɔɔ mɑ kiŋ nɑ ɩ́ hiki weesuɣu kʋpɑŋkʋ.  <div eID="gen25861" type="x-p"/>
\v 41 Pǝ tɑɣɑ yǝlɑɑ ɩsɑntɛ kɛ mɑ pɛɛkǝɣɩ.
\v 42 Amɑ mɑ nyǝmɑ-mɛ, mɑ nyǝmɑ́ sɩ ɩɩ cɑɑ Ɩsɔ.
\v 43 Mɑ Cɑɑ kɔntɛ kɛ mɑ kɔmɑ nɑ mɩɩ sɑŋ mɑ mʋɣʋ. Amɑ ye nɔɣɔlʋ nɑ́ lɩɩ yem nɑ ɩ́ kɔɔ, ɩ́ mʋ ɩ́lɛ́ tǝkpɑ.
\v 44 Mɛ mǝ sɔɔlɑ mǝ tǝmɑ ɩsɑntɛ kɛ́, ɩɩ pɛɛkǝɣɩ Ɩsɔ wei ɩ tike ntɛ́ Ɩsɔ tɔ ɩ nyǝntɛ. Ɩlɛ ɩsǝnɑɣɑ ɩ́ kɑ́ lɑ nɑ ɩ́ mʋ mɑ tɔm.
\v 45 Ɩ́ tɑɑ hʋʋ sɩ mɑɑ polo mɑ́ kuli mǝ wɑɑlɩ kɛ́ Ɩsɔ ɩsɛntɑɑ. Amɑ Moisi wei ɩ́ tɛɛlǝɣɩ tɔ ɩnɩ ɩ kɑ́ kulinɑ mǝ wɑɑlɩ.
\v 46 Ye ɩ́ kɑ mʋwɑ Moisi tɔm nɑ tɑmpɑm, ɩsǝntɔ tɔ ɩ́ kɑ mʋ mɑ nyǝntʋ tɔtɔ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, mɑ tɔm kɛ ɩ́lɛ́ ɩ ŋmɑɑwɑ.
\v 47 Ɩ́ tɑ tisi nɑ ɩ́ mʋ nti Moisi ŋmɑɑwɑ tɔ, ɩlɛ ɩsǝnɑɣɑ ɩ́ kɑ́ tisi nɑ ɩ́ tʋnɑ mɑ tɔm nti mɑ heeliɣi-mɛ tɔ.  <div eID="gen25862" type="x-p"/> <chapter eID="John.5.seID.20958"/>
\c 6
\p
\v 1 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Yesu tɑɣɑnɑ Kɑlilee teŋku wɑɑlɩ kɛ́ tɛsʋɣʋ. (Lɛlɑɑ yɑɑ sɩ Tipeliyɑtɩ teŋku).
\v 2 Nɑ yǝlɑɑ sɑmɑɑ hu ɩ wɑɑlɩ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, pɑ nɑ́ piti tǝmɑ nnɑ ɩ wɑɑkɑɣɑnɑ kʋtɔntʋnɑɑ tɔ.
\v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ kpɑ pʋɣʋ tɔɔ nɑ pɑ́ cɑɣɑ tǝnɑ.
\v 4 Nɑ Yutɑ nyǝ́mɑ ɑcimɑ wenɑ pɑ yɑɑ sɩ Tɛɛʋ ɑcimɑ tɔ ɑ wʋsɑɑ.
\v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nyǝnɑ ɩ tɑɑ nɑ ɩ wɑɑlɩ nɑ ɩ́ nɑ́ sɩ sɑmɑɑ sɔsɔ tɔŋnɑ ɩ kiŋ kɛ kɔntɛ. Tǝnɑɣɑ ɩ pɔɔsɑ Filipʋ sɩ: Leɣe tɩɩ yɑ kʋtɔɣɔʋ nɑ tǝ́ cɛlɑ sɑmɑɑ ɩnɛ ɩnɩ nɑ ɩ tǝnɑ ɩ́ tɔɣɔ?
\v 6 Yesu yɔɣɔtɑ mpʋ sɩ ɩ́ nɩɩ nti Filipʋ kɑ́ cɔ tɔ. Tɔfɔ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ tɛmɑ ɩsǝnɑ ɩ kɑ́ lɑ tɔɣɔ nyǝm.  <div eID="gen25864" type="x-p"/>
\v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filipʋ cɔwɑ Yesu sɩ: Pɑɑ liɣitee nyǝɣǝtʋ ŋmʋnʋɣʋ (200) mɑɣɑmɑɣɑ kɛ tǝ yɑpɑ kʋtɔɣɔʋ, kɩɩ hɑŋnɑ yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ tiili?  <div eID="gen25865" type="x-p"/>
\v 8 Ɩlɛnɑ Yesu ɩfɑlɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Antǝlɩɩ nɑ ɩ́ kɛ́ Simɔŋ Piyɛɛ neu tɔ ɩ́ cɔ-ɩ sɩ:
\v 9 Ɩwɑɑsǝlɛ nɑtǝlɩ tǝ wɛ cǝnɛ nɑ tǝ tɔkɑ potopotonɑɑ kɛ kɑkpɑsɩ nɑ tiinɑ kɛ nɑɑlɛ. Amɑ pǝlɛ pɩɩ lɑ-weɣe sɑmɑɑ tuutuumɑ ɩnɛ?  <div eID="gen25866" type="x-p"/>
\v 10 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ sɩ: Ɩ́ heeli pɑ tǝnɑ sɩ pɑ́ cɑɣɑ ɑtɛ. (Pǝ pɑmnɑ nyɩɩtʋ kɑ pɔ ɑtɛɣɛ tǝnɑɣɑ sɔsɔm, ɩlɛnɑ pɑ́ cɑɣɑ.) Pɑ tɑɑ ɑpɑlɑɑ nyɔɔŋ tɑlɑ ɩsɩɩ iyisi kɑkpɑsɩ (5000).
\v 11 Tǝnɑɣɑ Yesu kpɑɣɑ potopotonɑɑ mpɛ nɑ ɩ́ sɛɛ Ɩsɔ kɛ́ ɩ́ nɑ tǝmlɛ kɛ pɑ tɔɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɑlɑ mpɑ pɑ cɑɣɑɑ tɔ. Nɑ ɩ́ tɑlɑ-wɛɣɛ tiinɑ kɛ mpʋ tɔtɔ, nɑ pɑɑ wei ɩ́ hɑɣɑ.
\v 12 Wɑɑtʋ wei pɑ hɑɣɑɑ tɔ, ɩ tɔmɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Ɩ́ tɔɔsɩ potopotonɑɑ hɔɣɔlǝŋ wei ɩ kɑɑsɑɑ tɔ, nɑ pʋlʋpʋ ɩ́ tɑɑ le.  <div eID="gen25867" type="x-p"/>
\v 13 Ɩlɛnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tɔɔsɩ hɔɣɔlǝŋ ɩnɩ, nɑ pǝ́ su tɔkǝŋ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ. Potopotonɑɑ kɑkpɑsɩ ɩnɩ ɩ kpisinɑ ḿpʋ́ɣʋ́ wɑɑtʋ wei pɑ tɛmɑ tɔɣɔʋ tɔ.  <div eID="gen25868" type="x-p"/>
\v 14 Wɑɑtʋ wei yǝlɑɑ nɑ́ Yesu piti tǝmlɛ ńtɛ́ tɔ, pɑ tɔmɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ Yʋlʋ ɩnɛ ɩnǝɣǝlɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ wei ɩ tɔm pɑɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ ɩ kɑ́ kɔɔ ɑntulinyɑ tɑɑ tɔ.  <div eID="gen25869" type="x-p"/>
\v 15 Yesu nyǝmɑ́ sɩ pɑ sɔɔlʋ pɩɩwɑ sɩ pɑɑ kpɑ-ɩ wulɑʋ nɑ toŋ kɛ tǝnɛ ɩnǝɣɩ kpɑkpɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ ŋmɛlɩ tǝkɛʋ nɑ ɩ́ kpɑ pɔ́ɔ́ŋ tɔɔ kɛ́ ɩ tike.  <div eID="gen25870" type="x-p"/> <div eID="gen25863" type="section"/>
\v 16 Pǝ kɔmɑ nɑ pǝ tɑɑnɩ, ɩlɛnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tii lʋm nɔɣɔ,
\v 17 nɑ pɑ́ kpɑ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ sɩ pɑ tɛsǝɣɩ Kɑpǝnɑhum. Hɑlɩ pǝ́ cɑŋ pǝ́ yu Yesu tɑ kɔntɑ pɑ kiŋ.
\v 18 Ḿpʋ́ɣʋ́ heelim sɔsɔɔm mɑpɑ nɑ pǝ lɑŋtǝɣɩ teŋku lʋm kɛ sɔsɔm.
\v 19 Yesu ɩfɑlɑɑ tɔmɑ lʋm tɑɑ ɩsɩɩ kilomɛɛtǝlǝnɑɑ kɑkpɑsɩ yɑɑ nɑɑtoso, ɩlɛ pɑ nɑ Yesu kɛlɛ nɑ ɩ́ tɔŋ lʋm tɔɔ nɑ ɩ́ kɔŋnɑ pɑ tɔɔ tɔɔ. Tǝnɑɣɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛ.
\v 20 Amɑ Yesu heelɑ-wɛ sɩ: Sɔɣɔntʋ ɩ́ tɑɑ lɑ-mɛ, mɑɣɑ.  <div eID="gen25872" type="x-p"/>
\v 21 Yesu ɩfɑlɑɑ luɣu lɑpɑ nɑ pɑ́ kpɑɣɑ Yesu kɛ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ. Tete ɩsɩɩ sɑŋɑ tɔ, pɑ tɛmɑ tɑtɛ kɛ timpi pɑ pukɑɣɑ tɔ.  <div eID="gen25873" type="x-p"/> <div eID="gen25871" type="section"/>
\v 22 Kʋ femɑ ɩlɛnɑ sɑmɑɑ wei pǝ yelɑ teŋku wɑɑlɩ tɔ, ɩ́ nɑ́ sɩ kpɩɩlʋɣʋ kʋlʋmʋɣʋ kɑ kɑɑsǝnɑ tǝnɑ. Pǝ́cɔ́ pɑ nyǝmɑ́ sɩ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tɑ kɑɑ kpɩɩlʋɣʋ. Amɑ pɛlɛ pɑ tike pɑ tɛɛnɑ.
\v 23 Pɑɑ nɑ mpʋ kpɩɩlǝŋ lɛlǝŋ wei ɩ lɩɩnɑ Tipeliyɑtɩ tɔ ɩ kɔmɑ, nɑ ɩ tɑ hɑtǝlǝnɑ timpi Tɑcɑɑ kɑ sɛɛ Ɩsɔ kɛ́ ɩ nɑ tǝmlɛ nɑ pǝ́cɔ́ pɑ́ tɔɣɔ potopotonɑɑ tɔ.
\v 24 Sɑmɑɑ ɩnɩ ɩ nɑwɑ sɩ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ fɛɩ tǝnɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ kpɑ kpɩɩlǝŋ ɩnɩ ɩ tɑɑ nɑ pɑ́ tɛɛ Kɑpǝnɑhum kɛ Yesu pɛɛkʋɣʋ.  <div eID="gen25875" type="x-p"/> <div eID="gen25874" type="section"/>
\v 25 Sɑmɑɑ kɔmɑ nɑ pɑ́ nɑ-ɩ teŋku wɑɑlɩ ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, pǝlee kɛ́ n kɔmɑ cǝnɛ?  <div eID="gen25877" type="x-p"/>
\v 26 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔwɑ sɑmɑɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, pǝ tɑɣɑ ɩsɩɩ ɩ́ nɑ́ mɑ piti tǝmɑ tɔɣɔ ɩ́ pɛɛkǝɣɩ-m. Amɑ ɩ́ tɔɣɔ potopotonɑɑ nɑ ɩ́ hɑɣɑ tɔɣɔ.
\v 27 Ɩ́ tɑɑ nɔkɩ nɑ ɩ́ kɑnɑ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ tɛŋ tɔɣɔ pɛɛkʋɣʋ. Amɑ ɩ́ lʋ ŋku kʋ wɛ tɑm nɑ kʋ kɔŋnɑ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ kʋ tɔɔ. Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑɑ hɑnɑ-mɛɣɛ kʋtɔɣɔʋ ŋkʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Tɑcɑɑ Ɩsɔ tɛmɑ-m ɩ toŋ cɑcɑɑlɑɣɑ tʋɣʋ.  <div eID="gen25878" type="x-p"/>
\v 28 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɑmɑɑ pɔɔsɑ Yesu sɩ: Pepeɣe tɩɩ lɑ nɑ pǝ́cɔ́ tǝ́ lɑ tǝmɑ nnɑ Ɩsɔ cɑɑkɩ tɔ?  <div eID="gen25879" type="x-p"/>
\v 29 Ɩlɛnɑ Yesu cɔ sɑmɑɑ sɩ: Tǝmlɛ nte Ɩsɔ cɑɑ sɩ ɩ́ lɑpɩ-ɩ tɔɣɔlɛ sɩ ɩ́ mʋ ɩ tillu tɔm.  <div eID="gen25880" type="x-p"/>
\v 30 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɑmɑɑ pɔɔsɑ Yesu tɔtɔ sɩ: Ɩlɛ n kɑɑ lɑ piti tǝmlɛ nɑtǝlɩ nɑ tǝ nɑ́ nɑ pǝ́cɔ́ tǝ mʋ nyɑ́ tɔm? Tɔʋ, tǝmlɛ nteɣe n kɑ lɑ?
\v 31 Tɑ cɑɑnɑɑ cɑɑnɑɑ tɔɣɔnɑ mɑnnɑ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ, ɩsɩɩ pɑ ŋmɑɑʋ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ tɔ sɩ: Ɩ tisɑ ɩsɔtɑɑ kʋtɔɣɔʋ nɑ ɩ́ cɛlɑ-wɛ nɑ pɑ́ tɔɣɔ.  <div eID="gen25881" type="x-p"/>
\v 32 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ sɑmɑɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, mpi Moisi cɛlɑ-mɛ tɔ pǝ tɑ kɛ ɩsɔtɑɑ kʋtɔɣɔʋ kɛ tǝnɑ. Amɑ pǝnɛntɛ ɩsɔtɑɑ kʋtɔɣɔʋ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ mɑ Cɑɑ cɛlǝɣɩ-mɛ.
\v 33 Nɑ kʋtɔɣɔʋ ŋku Ɩsɔ cɛlǝɣɩ-mɛ tɔɣɔlɛ ŋku kʋ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ kʋ tii nɑ kʋ hɑɑkɩ yǝlɑɑ tǝnɑɣɑ weesuɣu tɔ.  <div eID="gen25882" type="x-p"/>
\v 34 Tǝnɑɣɑ sɑmɑɑ cɔ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, hɑɑkɩ-tʋɣʋ kʋtɔɣɔʋ ŋkʋɣʋ tɑm.  <div eID="gen25883" type="x-p"/>
\v 35 Ɩlɛnɑ Yesu cɔ sɑmɑɑ ɩnɩ sɩ: Mɑ mɑɣɑmɑɣɑ kɛlɛ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ hɑɑkɩ weesuɣu tɔ. Ye wei ɩ́ kɔmɑ mɑ kiŋ nyɔɣɔsɩ kɑɑ kpɑ pʋntʋ pɑɑ pǝcɔ. Pǝyele wei ɩ mʋ mɑ tɔm tɔ, lʋkɔtʋ kɑɑ kpɑ pʋntʋ tɔtɔ.
\v 36 Amɑ mɑ tɛmɑ-mɛɣɛ-tǝɣɩ heeluɣu sɩ ɩ́ nɑ-m, pǝ́cɔ́ ɩ́ tɑ́ mʋ mɑ tɔm.
\v 37 Pɑ tǝnɑ mpɑ mɑ Cɑɑ hɑɑ-m tɔ, pɑ kɔŋ mɑ kiŋ kɛ́. Mɑ kɑɑ tɔɣɔnɩ wei ɩ kɔŋ mɑ kiŋ tɔ.
\v 38 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, mɑ tiinɑ ɩsɔ kɛ́ sɩ mɑ lɑkɩ wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ luɣu nyǝntʋ, pǝ tɑɣɑ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ nyǝntʋ.
\v 39 Wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ luɣu nyǝntʋ ntɛ́ sɩ mɑ́ tɑɑ yele nɑ mpɑ ɩ cɛlɑ-m tɔ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ le. Amɑ sɩ mɑ́ kʋsɩ pɑ tǝnɑɣɑ sǝtɑɑ tɑɑ kɛ́ kʋyɑkʋ kɑntǝkɑɣɑ nyǝŋkʋ wule kɛ́.
\v 40 Mɑ Cɑɑ luɣu nyǝntʋ ntɛ́ sɩ mpɑ mpɑ pɑ nɑ́ Pǝyɑɣɑ mɑ́ nɑ pɑ́ mʋ mɑ tɔm tɔ, pʋntʋnɑɑ ɩ́ hiki weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ, nɑ mɑɑ feesi-wɛɣɛ kɑntǝkɑɣɑ kʋyɑkʋ wule.  <div eID="gen25884" type="x-p"/>
\v 41 Ɩsɩɩ Yesu yɔɣɔtʋɣʋ mpʋ sɩ ɩnǝɣǝlɛ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ tiinɑ ɩsɔtɑɑ tɔ, sɛsɛ pǝ tɑ mɑɣɑ Yutɑ nyǝ́mɑ ntɛ́.
\v 42 Tǝnɑɣɑ pɑ tɔmɑ sɩ: Ɩsɩɩ Yosɛɛfʋ pǝyɑlʋ Yesu kɛlɛ? Tǝ nyǝmɑ́ ɩ cɑɑ nɑ ɩ too mɛɛ. Ɩlɛ ntiɣi ɩ yɔɣɔtǝɣɩ sɩ ɩnɩ ɩ tiinɑ ɩsɔtɑɑ?  <div eID="gen25885" type="x-p"/>
\v 43 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ Yutɑ nyǝ́mɑ sɩ: Ɩ́ tɑɑ miitinɑ-m mpʋ.
\v 44 Tɑcɑɑ wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ́ yɑɑ wei, pʋntʋ tike kɔŋnɑ mɑ kiŋ, nɑ mɑɑ feesi-ɩ kɑntǝkɑɣɑ kʋyɑkʋ wule.
\v 45 Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ ŋmɑɑ tɔm tǝnɛ sɩ: Yǝlɑɑ tǝnɑ kɑ́ wɛɛ Ɩsɔ kʋsɛɣɛsɑɑ. Pǝ tɔɔ kɛ́ yǝlɑɑ tǝnɑ mpɑ pɑ nɩɩkǝnɑ Tɑcɑɑ Ɩsɔ nɑ pɑ́ mʋ ɩ kʋsɛɣɛsǝtʋ tɔ, pɑ kɔŋ mɑ kiŋ.
\v 46 Ɩlɛ pǝ tɑɣɑ ɩsɩɩ nɔɣɔlʋ tɛmɑ Tɑcɑɑ Ɩsɔ kɛ́ nɑʋ se. Ye pǝ tɑɣɑ wei ɩ lɩɩnɑ Ɩsɔ kiŋ tɔ ɩnɩ ɩ nɑnɑ-ɩ.
\v 47 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, wei ɩ mʋ mɑ tɔm, pʋntʋ tɛmɑ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔɣɔ hikuɣu kɛ́.
\v 48 Mɑɣɑlɛ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ hɑɑkɩ weesuɣu tɔ.
\v 49 Mǝ cɑɑnɑɑ cɑɑnɑɑ tɔɣɔnɑ mɑnnɑ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ, pǝyele pɑ sǝpɑ.
\v 50 Amɑ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ tɔ, ŋkʋɣʋ yʋlʋ ɩ́ tɔɣɑɑ ɩ kɑɑ sɩ.
\v 51 Mɑɣɑlɛ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ tiinɑ ɩsɔtɑɑ nɑ kʋ hɑɑ weesuɣu tɔ. Ye wei ɩ tɔɣɔ kʋtɔɣɔʋ ŋkʋ, pʋntʋ kɑ́ wɛɛ tɑm kɛ́, ɩɩ tɑsǝɣɩ sǝpʋ. Kʋtɔɣɔʋ ŋku mɑɑ hɑ tɔɣɔlɛ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ tɔnʋɣʋ nɑntʋ. Mɑ hɑɑkɩ-tǝɣɩ sɩ yǝlɑɑ tǝnɑ ɩ́ hiki weesuɣu.  <div eID="gen25886" type="x-p"/>
\v 52 Tǝnɑɣɑ Yutɑ nyǝ́mɑ sʋʋ tǝ tɔɔ kɛ́ hɔm nɑ ɩsǝlɛ kʋsɛɛmlɛ kɛ pɑ tɑɑ pɑ tike sɩ: Ɩsǝnɑɣɑ ɩnɩ ɩ kɑ́ kpɑɣɑ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ tɔnʋɣʋ nɑntʋ nɑ ɩ́ hɑ-tʋ sɩ tǝ́ tɔɣɔ?  <div eID="gen25887" type="x-p"/>
\v 53 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔwɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, ye ɩ tɑ tɔɣɔ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ tɔnʋɣʋ nɑntʋ, nɑ ɩ́ tɑ nyɔɔ mɑ cɑlǝm, ɩ́ kɑɑ hiki weesuɣu kɛ mǝ mɑɣɑmɑɣɑ.
\v 54 Ye wei ɩ tɔkɩ mɑ tɔnʋɣʋ nɑntʋ nɑ ɩ́ nyɔɔkɩ mɑ cɑlǝm, pʋntʋ tɛmɑ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔɣɔ hikuɣu kɛ́, nɑ mɑɑ feesi-ɩ sǝtɑɑ tɑɑ kɛ́ kɑntǝkɑɣɑ kʋyɑkʋ wule.
\v 55 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, mɑ tɔnʋɣʋ nɑntʋ kɛ kʋtɔɣɔʋ kʋpɑŋkʋ kɛ́, nɑ mɑ cɑlǝm kɛ kʋnyɔnyɔɔm kʋpɑm tɔtɔ.
\v 56 Ye wei ɩ́ tɔɣɔ mɑ tɔnʋɣʋ nɑntʋ, nɑ ɩ́ nyɔɔ mɑ cɑlǝm, mɑ nɑ pʋntʋ tɩɩ wɛɛ tǝmɑ tɑɑ kɛ́.
\v 57 Tɑcɑɑ Ɩsɔ wei ɩ tilɑ-m tɔ, ɩ wɛnɑ ɩ weesuɣu, nɑ ɩ tɔɔ kɛ́ mɑ wɛnɑ mɑ weesuɣu tɔtɔ. Pǝ tɔɔ kɛ́ wei ɩ́ tɔɣɔ-m, pʋntʋ wɛɛnɑ weesuɣu kɛ mɑ tɔɔ tɔtɔ.
\v 58 Tɔʋ, kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ lɩɩnɑ ɩsɔ tɔɣɔlɛ. Kʋ tɑ kɛ ŋku mǝ cɑɑnɑɑ cɑɑnɑɑ kɑ tɔɣɑɑ nɑ kɑɣɑnɑ pɑ fɛɩ tɔ. Amɑ ye wei ɩ tɔkɩ kʋtɔɣɔʋ kʋnɛ, pʋntʋ kɑ́ wɛɛnɑ ɩ weesuɣu kɛ tɑm.  <div eID="gen25888" type="x-p"/>
\v 59 Kɑpǝnɑhum kɛ Yesu sɛɣɛsɑ tɔm tǝnɛɣɛ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotile tɑɑ.  <div eID="gen25889" type="x-p"/> <div eID="gen25876" type="section"/>
\v 60 Wɑɑtʋ wei Yesu ɩfɑlɑɑ nɩɩ tɔm tǝnɛ tɔ, pɑ tɑɑ pɑɣɑlɛ tɔmɑ sɩ: Tɔm tǝnɛ tǝ kǝlɑ kɑtɛ. Awe nɑ́ pǝsǝɣɩ tǝ nɩɩʋ?  <div eID="gen25891" type="x-p"/>
\v 61 Yesu nɑwɑ sɩ tɔm tǝnɛ tǝ tɑ mɑɣɑ ɩ ɩfɑlɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Ɩsɩɩ tɔm tǝnɛ tǝ kǝlɑ-mɛɣɛlɛ yɑɑ?
\v 62 Nɑ ɩ́ kɑ́ kɔɔ nɑ ɩ́ nɑ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ nɑ mɑ́ kpɑɑ timpi mɑɑ wɛɛ tɔ, ɩlɛ ɩsǝnɑɣɑlɛ ɩ́ kɑ́ lɑ?
\v 63 Ɩsɔ Feesuɣu hɑɑkǝnɑ weesuɣu, yʋlʋ tɔnʋɣʋ kʋnɛ kʋlɛ kɩɩ wɑɑsǝɣɩ pʋlʋ. Tɔm nti mɑ heelɑ-mɛ ɩsǝntɔ tɔɣɔlɛ Feesuɣu nyǝntʋ, nɑ ntɩ ɩnɩ tǝ hɑɑkǝnɑ weesuɣu.
\v 64 Pɑɑ nɑ mpʋ, mǝ tɑɑ lɛlɑɑ ɩɩ tʋɣʋnɑ-tɩ. (Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, hɑtoo kɑncɑɑlɑɣɑ Yesu kɑ nyǝmɑ́ mpɑ pɑ kɑɑ tɔkɩ ɩ tɔm tɔ. Hɑlɩ ɩ nyǝmɑ́ wei ɩ kɑ́ lɑpɩ-ɩ kɔlɔmɔtɔ tɔ.)  <div eID="gen25892" type="x-p"/>
\v 65 Yesu sɔɔsɑ lɛntɩ sɩ: Pǝ mɑɣɑmɑɣɑ pǝ tɔɔ kɛ́ mɑɑ heelɑ-mɛ sɩ: Nɔɣɔlʋ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ kɔɔ mɑ cɔlɔ, nɑ pǝ tɑ́ kɛnɑ sɩ Ɩsɔ hɑnɑ-ɩ pǝ mpɑɑʋ.  <div eID="gen25893" type="x-p"/>
\v 66 Pǝ kpɑɣɑʋ kʋyɑŋkʋ tɔɣɔ Yesu ɩfɑlɑɑ tɑɑ lɛlɑɑ yelɑ-ɩ, pɑ tɑ tɑsɑ-ɩ tǝŋʋɣʋ.
\v 67 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu pɔɔsɑ pɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ wei ɩ kɑɑsɑɑ tɔ sɩ: Nɑ mɛ se, mɩɩ tɛɛ mǝ nyǝŋkʋ?  <div eID="gen25894" type="x-p"/>
\v 68 Tǝnɑɣɑ Simɔŋ Piyɛɛ cɔwɑ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, ɑwe kiŋ kɛ tɩɩ polo? Nyɑ́ tɔm pee hɑɑkǝnɑ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ ɩlɛ.
\v 69 Nɑ pǝnɛntɛ tǝ mʋwɑ nɑ tǝ́ tɛ tɑ́ tɑɑ sɩ n kɛ́ Yʋlʋ Nɑŋŋtʋ ɩnɩ, nɑ n lɩɩnɑ Ɩsɔ kiŋ.  <div eID="gen25895" type="x-p"/>
\v 70 Ɩlɛnɑ Yesu nɑɑ tɔ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Mǝ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ ɩnɛ pǝ tɑɣɑ mɑ́ lǝsǝnɑ-mɛ? Pǝ́cɔ́ mǝ tɑɑ lɛlʋ nɑ́ kɛ́ ɩlɔɣɔʋ.  <div eID="gen25896" type="x-p"/>
\v 71 Simɔŋ Ɩsǝkɑleeu pǝyɑlʋ Yutɑɑsɩ tɔm kɛ Yesu yɔɣɔtɑɣɑ mpʋ. Pɑɑ nɑ ɩ kɛ́ pɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ tɑɑ lɛlʋ tɔ, kʋlʋm ɩnɩ ɩ kɔmnɑ nɑ ɩ́ lɑpɩ-ɩ kɔlɔmɔtɔ.  <div eID="gen25897" type="x-p"/> <chapter eID="John.6.seID.21006"/>
\v 1 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Yesu tɑɣɑnɑ Kɑlilee teŋku wɑɑlɩ kɛ́ tɛsʋɣʋ. (Lɛlɑɑ yɑɑ sɩ Tipeliyɑtɩ teŋku).
\v 2 Nɑ yǝlɑɑ sɑmɑɑ hu ɩ wɑɑlɩ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, pɑ nɑ́ piti tǝmɑ nnɑ ɩ wɑɑkɑɣɑnɑ kʋtɔntʋnɑɑ tɔ.
\v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ kpɑ pʋɣʋ tɔɔ nɑ pɑ́ cɑɣɑ tǝnɑ.
\v 4 Nɑ Yutɑ nyǝ́mɑ ɑcimɑ wenɑ pɑ yɑɑ sɩ Tɛɛʋ ɑcimɑ tɔ ɑ wʋsɑɑ.
\v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nyǝnɑ ɩ tɑɑ nɑ ɩ wɑɑlɩ nɑ ɩ́ nɑ́ sɩ sɑmɑɑ sɔsɔ tɔŋnɑ ɩ kiŋ kɛ kɔntɛ. Tǝnɑɣɑ ɩ pɔɔsɑ Filipʋ sɩ: Leɣe tɩɩ yɑ kʋtɔɣɔʋ nɑ tǝ́ cɛlɑ sɑmɑɑ ɩnɛ ɩnɩ nɑ ɩ tǝnɑ ɩ́ tɔɣɔ?
\v 6 Yesu yɔɣɔtɑ mpʋ sɩ ɩ́ nɩɩ nti Filipʋ kɑ́ cɔ tɔ. Tɔfɔ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ tɛmɑ ɩsǝnɑ ɩ kɑ́ lɑ tɔɣɔ nyǝm.  <div eID="gen25864" type="x-p"/>
\v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filipʋ cɔwɑ Yesu sɩ: Pɑɑ liɣitee nyǝɣǝtʋ ŋmʋnʋɣʋ (200) mɑɣɑmɑɣɑ kɛ tǝ yɑpɑ kʋtɔɣɔʋ, kɩɩ hɑŋnɑ yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ tiili?  <div eID="gen25865" type="x-p"/>
\v 8 Ɩlɛnɑ Yesu ɩfɑlɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Antǝlɩɩ nɑ ɩ́ kɛ́ Simɔŋ Piyɛɛ neu tɔ ɩ́ cɔ-ɩ sɩ:
\v 9 Ɩwɑɑsǝlɛ nɑtǝlɩ tǝ wɛ cǝnɛ nɑ tǝ tɔkɑ potopotonɑɑ kɛ kɑkpɑsɩ nɑ tiinɑ kɛ nɑɑlɛ. Amɑ pǝlɛ pɩɩ lɑ-weɣe sɑmɑɑ tuutuumɑ ɩnɛ?  <div eID="gen25866" type="x-p"/>
\v 10 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ sɩ: Ɩ́ heeli pɑ tǝnɑ sɩ pɑ́ cɑɣɑ ɑtɛ. (Pǝ pɑmnɑ nyɩɩtʋ kɑ pɔ ɑtɛɣɛ tǝnɑɣɑ sɔsɔm, ɩlɛnɑ pɑ́ cɑɣɑ.) Pɑ tɑɑ ɑpɑlɑɑ nyɔɔŋ tɑlɑ ɩsɩɩ iyisi kɑkpɑsɩ (5000).
\v 11 Tǝnɑɣɑ Yesu kpɑɣɑ potopotonɑɑ mpɛ nɑ ɩ́ sɛɛ Ɩsɔ kɛ́ ɩ́ nɑ tǝmlɛ kɛ pɑ tɔɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɑlɑ mpɑ pɑ cɑɣɑɑ tɔ. Nɑ ɩ́ tɑlɑ-wɛɣɛ tiinɑ kɛ mpʋ tɔtɔ, nɑ pɑɑ wei ɩ́ hɑɣɑ.
\v 12 Wɑɑtʋ wei pɑ hɑɣɑɑ tɔ, ɩ tɔmɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Ɩ́ tɔɔsɩ potopotonɑɑ hɔɣɔlǝŋ wei ɩ kɑɑsɑɑ tɔ, nɑ pʋlʋpʋ ɩ́ tɑɑ le.  <div eID="gen25867" type="x-p"/>
\v 13 Ɩlɛnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tɔɔsɩ hɔɣɔlǝŋ ɩnɩ, nɑ pǝ́ su tɔkǝŋ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ. Potopotonɑɑ kɑkpɑsɩ ɩnɩ ɩ kpisinɑ ḿpʋ́ɣʋ́ wɑɑtʋ wei pɑ tɛmɑ tɔɣɔʋ tɔ.  <div eID="gen25868" type="x-p"/>
\v 14 Wɑɑtʋ wei yǝlɑɑ nɑ́ Yesu piti tǝmlɛ ńtɛ́ tɔ, pɑ tɔmɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ Yʋlʋ ɩnɛ ɩnǝɣǝlɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ wei ɩ tɔm pɑɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ ɩ kɑ́ kɔɔ ɑntulinyɑ tɑɑ tɔ.  <div eID="gen25869" type="x-p"/>
\v 15 Yesu nyǝmɑ́ sɩ pɑ sɔɔlʋ pɩɩwɑ sɩ pɑɑ kpɑ-ɩ wulɑʋ nɑ toŋ kɛ tǝnɛ ɩnǝɣɩ kpɑkpɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ ŋmɛlɩ tǝkɛʋ nɑ ɩ́ kpɑ pɔ́ɔ́ŋ tɔɔ kɛ́ ɩ tike.  <div eID="gen25870" type="x-p"/> <div eID="gen25863" type="section"/>
\v 16 Pǝ kɔmɑ nɑ pǝ tɑɑnɩ, ɩlɛnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tii lʋm nɔɣɔ,
\v 17 nɑ pɑ́ kpɑ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ sɩ pɑ tɛsǝɣɩ Kɑpǝnɑhum. Hɑlɩ pǝ́ cɑŋ pǝ́ yu Yesu tɑ kɔntɑ pɑ kiŋ.
\v 18 Ḿpʋ́ɣʋ́ heelim sɔsɔɔm mɑpɑ nɑ pǝ lɑŋtǝɣɩ teŋku lʋm kɛ sɔsɔm.
\v 19 Yesu ɩfɑlɑɑ tɔmɑ lʋm tɑɑ ɩsɩɩ kilomɛɛtǝlǝnɑɑ kɑkpɑsɩ yɑɑ nɑɑtoso, ɩlɛ pɑ nɑ Yesu kɛlɛ nɑ ɩ́ tɔŋ lʋm tɔɔ nɑ ɩ́ kɔŋnɑ pɑ tɔɔ tɔɔ. Tǝnɑɣɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛ.
\v 20 Amɑ Yesu heelɑ-wɛ sɩ: Sɔɣɔntʋ ɩ́ tɑɑ lɑ-mɛ, mɑɣɑ.  <div eID="gen25872" type="x-p"/>
\v 21 Yesu ɩfɑlɑɑ luɣu lɑpɑ nɑ pɑ́ kpɑɣɑ Yesu kɛ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ. Tete ɩsɩɩ sɑŋɑ tɔ, pɑ tɛmɑ tɑtɛ kɛ timpi pɑ pukɑɣɑ tɔ.  <div eID="gen25873" type="x-p"/> <div eID="gen25871" type="section"/>
\v 22 Kʋ femɑ ɩlɛnɑ sɑmɑɑ wei pǝ yelɑ teŋku wɑɑlɩ tɔ, ɩ́ nɑ́ sɩ kpɩɩlʋɣʋ kʋlʋmʋɣʋ kɑ kɑɑsǝnɑ tǝnɑ. Pǝ́cɔ́ pɑ nyǝmɑ́ sɩ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tɑ kɑɑ kpɩɩlʋɣʋ. Amɑ pɛlɛ pɑ tike pɑ tɛɛnɑ.
\v 23 Pɑɑ nɑ mpʋ kpɩɩlǝŋ lɛlǝŋ wei ɩ lɩɩnɑ Tipeliyɑtɩ tɔ ɩ kɔmɑ, nɑ ɩ tɑ hɑtǝlǝnɑ timpi Tɑcɑɑ kɑ sɛɛ Ɩsɔ kɛ́ ɩ nɑ tǝmlɛ nɑ pǝ́cɔ́ pɑ́ tɔɣɔ potopotonɑɑ tɔ.
\v 24 Sɑmɑɑ ɩnɩ ɩ nɑwɑ sɩ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ fɛɩ tǝnɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ kpɑ kpɩɩlǝŋ ɩnɩ ɩ tɑɑ nɑ pɑ́ tɛɛ Kɑpǝnɑhum kɛ Yesu pɛɛkʋɣʋ.  <div eID="gen25875" type="x-p"/> <div eID="gen25874" type="section"/>
\v 25 Sɑmɑɑ kɔmɑ nɑ pɑ́ nɑ-ɩ teŋku wɑɑlɩ ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, pǝlee kɛ́ n kɔmɑ cǝnɛ?  <div eID="gen25877" type="x-p"/>
\v 26 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔwɑ sɑmɑɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, pǝ tɑɣɑ ɩsɩɩ ɩ́ nɑ́ mɑ piti tǝmɑ tɔɣɔ ɩ́ pɛɛkǝɣɩ-m. Amɑ ɩ́ tɔɣɔ potopotonɑɑ nɑ ɩ́ hɑɣɑ tɔɣɔ.
\v 27 Ɩ́ tɑɑ nɔkɩ nɑ ɩ́ kɑnɑ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ tɛŋ tɔɣɔ pɛɛkʋɣʋ. Amɑ ɩ́ lʋ ŋku kʋ wɛ tɑm nɑ kʋ kɔŋnɑ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ kʋ tɔɔ. Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑɑ hɑnɑ-mɛɣɛ kʋtɔɣɔʋ ŋkʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Tɑcɑɑ Ɩsɔ tɛmɑ-m ɩ toŋ cɑcɑɑlɑɣɑ tʋɣʋ.  <div eID="gen25878" type="x-p"/>
\v 28 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɑmɑɑ pɔɔsɑ Yesu sɩ: Pepeɣe tɩɩ lɑ nɑ pǝ́cɔ́ tǝ́ lɑ tǝmɑ nnɑ Ɩsɔ cɑɑkɩ tɔ?  <div eID="gen25879" type="x-p"/>
\v 29 Ɩlɛnɑ Yesu cɔ sɑmɑɑ sɩ: Tǝmlɛ nte Ɩsɔ cɑɑ sɩ ɩ́ lɑpɩ-ɩ tɔɣɔlɛ sɩ ɩ́ mʋ ɩ tillu tɔm.  <div eID="gen25880" type="x-p"/>
\v 30 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɑmɑɑ pɔɔsɑ Yesu tɔtɔ sɩ: Ɩlɛ n kɑɑ lɑ piti tǝmlɛ nɑtǝlɩ nɑ tǝ nɑ́ nɑ pǝ́cɔ́ tǝ mʋ nyɑ́ tɔm? Tɔʋ, tǝmlɛ nteɣe n kɑ lɑ?
\v 31 Tɑ cɑɑnɑɑ cɑɑnɑɑ tɔɣɔnɑ mɑnnɑ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ, ɩsɩɩ pɑ ŋmɑɑʋ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ tɔ sɩ: Ɩ tisɑ ɩsɔtɑɑ kʋtɔɣɔʋ nɑ ɩ́ cɛlɑ-wɛ nɑ pɑ́ tɔɣɔ.  <div eID="gen25881" type="x-p"/>
\v 32 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ sɑmɑɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, mpi Moisi cɛlɑ-mɛ tɔ pǝ tɑ kɛ ɩsɔtɑɑ kʋtɔɣɔʋ kɛ tǝnɑ. Amɑ pǝnɛntɛ ɩsɔtɑɑ kʋtɔɣɔʋ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ mɑ Cɑɑ cɛlǝɣɩ-mɛ.
\v 33 Nɑ kʋtɔɣɔʋ ŋku Ɩsɔ cɛlǝɣɩ-mɛ tɔɣɔlɛ ŋku kʋ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ kʋ tii nɑ kʋ hɑɑkɩ yǝlɑɑ tǝnɑɣɑ weesuɣu tɔ.  <div eID="gen25882" type="x-p"/>
\v 34 Tǝnɑɣɑ sɑmɑɑ cɔ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, hɑɑkɩ-tʋɣʋ kʋtɔɣɔʋ ŋkʋɣʋ tɑm.  <div eID="gen25883" type="x-p"/>
\v 35 Ɩlɛnɑ Yesu cɔ sɑmɑɑ ɩnɩ sɩ: Mɑ mɑɣɑmɑɣɑ kɛlɛ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ hɑɑkɩ weesuɣu tɔ. Ye wei ɩ́ kɔmɑ mɑ kiŋ nyɔɣɔsɩ kɑɑ kpɑ pʋntʋ pɑɑ pǝcɔ. Pǝyele wei ɩ mʋ mɑ tɔm tɔ, lʋkɔtʋ kɑɑ kpɑ pʋntʋ tɔtɔ.
\v 36 Amɑ mɑ tɛmɑ-mɛɣɛ-tǝɣɩ heeluɣu sɩ ɩ́ nɑ-m, pǝ́cɔ́ ɩ́ tɑ́ mʋ mɑ tɔm.
\v 37 Pɑ tǝnɑ mpɑ mɑ Cɑɑ hɑɑ-m tɔ, pɑ kɔŋ mɑ kiŋ kɛ́. Mɑ kɑɑ tɔɣɔnɩ wei ɩ kɔŋ mɑ kiŋ tɔ.
\v 38 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, mɑ tiinɑ ɩsɔ kɛ́ sɩ mɑ lɑkɩ wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ luɣu nyǝntʋ, pǝ tɑɣɑ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ nyǝntʋ.
\v 39 Wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ luɣu nyǝntʋ ntɛ́ sɩ mɑ́ tɑɑ yele nɑ mpɑ ɩ cɛlɑ-m tɔ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ le. Amɑ sɩ mɑ́ kʋsɩ pɑ tǝnɑɣɑ sǝtɑɑ tɑɑ kɛ́ kʋyɑkʋ kɑntǝkɑɣɑ nyǝŋkʋ wule kɛ́.
\v 40 Mɑ Cɑɑ luɣu nyǝntʋ ntɛ́ sɩ mpɑ mpɑ pɑ nɑ́ Pǝyɑɣɑ mɑ́ nɑ pɑ́ mʋ mɑ tɔm tɔ, pʋntʋnɑɑ ɩ́ hiki weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ, nɑ mɑɑ feesi-wɛɣɛ kɑntǝkɑɣɑ kʋyɑkʋ wule.  <div eID="gen25884" type="x-p"/>
\v 41 Ɩsɩɩ Yesu yɔɣɔtʋɣʋ mpʋ sɩ ɩnǝɣǝlɛ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ tiinɑ ɩsɔtɑɑ tɔ, sɛsɛ pǝ tɑ mɑɣɑ Yutɑ nyǝ́mɑ ntɛ́.
\v 42 Tǝnɑɣɑ pɑ tɔmɑ sɩ: Ɩsɩɩ Yosɛɛfʋ pǝyɑlʋ Yesu kɛlɛ? Tǝ nyǝmɑ́ ɩ cɑɑ nɑ ɩ too mɛɛ. Ɩlɛ ntiɣi ɩ yɔɣɔtǝɣɩ sɩ ɩnɩ ɩ tiinɑ ɩsɔtɑɑ?  <div eID="gen25885" type="x-p"/>
\v 43 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ Yutɑ nyǝ́mɑ sɩ: Ɩ́ tɑɑ miitinɑ-m mpʋ.
\v 44 Tɑcɑɑ wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ́ yɑɑ wei, pʋntʋ tike kɔŋnɑ mɑ kiŋ, nɑ mɑɑ feesi-ɩ kɑntǝkɑɣɑ kʋyɑkʋ wule.
\v 45 Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ ŋmɑɑ tɔm tǝnɛ sɩ: Yǝlɑɑ tǝnɑ kɑ́ wɛɛ Ɩsɔ kʋsɛɣɛsɑɑ. Pǝ tɔɔ kɛ́ yǝlɑɑ tǝnɑ mpɑ pɑ nɩɩkǝnɑ Tɑcɑɑ Ɩsɔ nɑ pɑ́ mʋ ɩ kʋsɛɣɛsǝtʋ tɔ, pɑ kɔŋ mɑ kiŋ.
\v 46 Ɩlɛ pǝ tɑɣɑ ɩsɩɩ nɔɣɔlʋ tɛmɑ Tɑcɑɑ Ɩsɔ kɛ́ nɑʋ se. Ye pǝ tɑɣɑ wei ɩ lɩɩnɑ Ɩsɔ kiŋ tɔ ɩnɩ ɩ nɑnɑ-ɩ.
\v 47 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, wei ɩ mʋ mɑ tɔm, pʋntʋ tɛmɑ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔɣɔ hikuɣu kɛ́.
\v 48 Mɑɣɑlɛ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ hɑɑkɩ weesuɣu tɔ.
\v 49 Mǝ cɑɑnɑɑ cɑɑnɑɑ tɔɣɔnɑ mɑnnɑ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ, pǝyele pɑ sǝpɑ.
\v 50 Amɑ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ tɔ, ŋkʋɣʋ yʋlʋ ɩ́ tɔɣɑɑ ɩ kɑɑ sɩ.
\v 51 Mɑɣɑlɛ kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ tiinɑ ɩsɔtɑɑ nɑ kʋ hɑɑ weesuɣu tɔ. Ye wei ɩ tɔɣɔ kʋtɔɣɔʋ ŋkʋ, pʋntʋ kɑ́ wɛɛ tɑm kɛ́, ɩɩ tɑsǝɣɩ sǝpʋ. Kʋtɔɣɔʋ ŋku mɑɑ hɑ tɔɣɔlɛ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ tɔnʋɣʋ nɑntʋ. Mɑ hɑɑkɩ-tǝɣɩ sɩ yǝlɑɑ tǝnɑ ɩ́ hiki weesuɣu.  <div eID="gen25886" type="x-p"/>
\v 52 Tǝnɑɣɑ Yutɑ nyǝ́mɑ sʋʋ tǝ tɔɔ kɛ́ hɔm nɑ ɩsǝlɛ kʋsɛɛmlɛ kɛ pɑ tɑɑ pɑ tike sɩ: Ɩsǝnɑɣɑ ɩnɩ ɩ kɑ́ kpɑɣɑ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ tɔnʋɣʋ nɑntʋ nɑ ɩ́ hɑ-tʋ sɩ tǝ́ tɔɣɔ?  <div eID="gen25887" type="x-p"/>
\v 53 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔwɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, ye ɩ tɑ tɔɣɔ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ tɔnʋɣʋ nɑntʋ, nɑ ɩ́ tɑ nyɔɔ mɑ cɑlǝm, ɩ́ kɑɑ hiki weesuɣu kɛ mǝ mɑɣɑmɑɣɑ.
\v 54 Ye wei ɩ tɔkɩ mɑ tɔnʋɣʋ nɑntʋ nɑ ɩ́ nyɔɔkɩ mɑ cɑlǝm, pʋntʋ tɛmɑ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔɣɔ hikuɣu kɛ́, nɑ mɑɑ feesi-ɩ sǝtɑɑ tɑɑ kɛ́ kɑntǝkɑɣɑ kʋyɑkʋ wule.
\v 55 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, mɑ tɔnʋɣʋ nɑntʋ kɛ kʋtɔɣɔʋ kʋpɑŋkʋ kɛ́, nɑ mɑ cɑlǝm kɛ kʋnyɔnyɔɔm kʋpɑm tɔtɔ.
\v 56 Ye wei ɩ́ tɔɣɔ mɑ tɔnʋɣʋ nɑntʋ, nɑ ɩ́ nyɔɔ mɑ cɑlǝm, mɑ nɑ pʋntʋ tɩɩ wɛɛ tǝmɑ tɑɑ kɛ́.
\v 57 Tɑcɑɑ Ɩsɔ wei ɩ tilɑ-m tɔ, ɩ wɛnɑ ɩ weesuɣu, nɑ ɩ tɔɔ kɛ́ mɑ wɛnɑ mɑ weesuɣu tɔtɔ. Pǝ tɔɔ kɛ́ wei ɩ́ tɔɣɔ-m, pʋntʋ wɛɛnɑ weesuɣu kɛ mɑ tɔɔ tɔtɔ.
\v 58 Tɔʋ, kʋtɔɣɔʋ ŋku kʋ lɩɩnɑ ɩsɔ tɔɣɔlɛ. Kʋ tɑ kɛ ŋku mǝ cɑɑnɑɑ cɑɑnɑɑ kɑ tɔɣɑɑ nɑ kɑɣɑnɑ pɑ fɛɩ tɔ. Amɑ ye wei ɩ tɔkɩ kʋtɔɣɔʋ kʋnɛ, pʋntʋ kɑ́ wɛɛnɑ ɩ weesuɣu kɛ tɑm.  <div eID="gen25888" type="x-p"/>
\v 59 Kɑpǝnɑhum kɛ Yesu sɛɣɛsɑ tɔm tǝnɛɣɛ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotile tɑɑ.  <div eID="gen25889" type="x-p"/> <div eID="gen25876" type="section"/>
\v 60 Wɑɑtʋ wei Yesu ɩfɑlɑɑ nɩɩ tɔm tǝnɛ tɔ, pɑ tɑɑ pɑɣɑlɛ tɔmɑ sɩ: Tɔm tǝnɛ tǝ kǝlɑ kɑtɛ. Awe nɑ́ pǝsǝɣɩ tǝ nɩɩʋ?  <div eID="gen25891" type="x-p"/>
\v 61 Yesu nɑwɑ sɩ tɔm tǝnɛ tǝ tɑ mɑɣɑ ɩ ɩfɑlɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Ɩsɩɩ tɔm tǝnɛ tǝ kǝlɑ-mɛɣɛlɛ yɑɑ?
\v 62 Nɑ ɩ́ kɑ́ kɔɔ nɑ ɩ́ nɑ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ nɑ mɑ́ kpɑɑ timpi mɑɑ wɛɛ tɔ, ɩlɛ ɩsǝnɑɣɑlɛ ɩ́ kɑ́ lɑ?
\v 63 Ɩsɔ Feesuɣu hɑɑkǝnɑ weesuɣu, yʋlʋ tɔnʋɣʋ kʋnɛ kʋlɛ kɩɩ wɑɑsǝɣɩ pʋlʋ. Tɔm nti mɑ heelɑ-mɛ ɩsǝntɔ tɔɣɔlɛ Feesuɣu nyǝntʋ, nɑ ntɩ ɩnɩ tǝ hɑɑkǝnɑ weesuɣu.
\v 64 Pɑɑ nɑ mpʋ, mǝ tɑɑ lɛlɑɑ ɩɩ tʋɣʋnɑ-tɩ. (Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, hɑtoo kɑncɑɑlɑɣɑ Yesu kɑ nyǝmɑ́ mpɑ pɑ kɑɑ tɔkɩ ɩ tɔm tɔ. Hɑlɩ ɩ nyǝmɑ́ wei ɩ kɑ́ lɑpɩ-ɩ kɔlɔmɔtɔ tɔ.)  <div eID="gen25892" type="x-p"/>
\v 65 Yesu sɔɔsɑ lɛntɩ sɩ: Pǝ mɑɣɑmɑɣɑ pǝ tɔɔ kɛ́ mɑɑ heelɑ-mɛ sɩ: Nɔɣɔlʋ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ kɔɔ mɑ cɔlɔ, nɑ pǝ tɑ́ kɛnɑ sɩ Ɩsɔ hɑnɑ-ɩ pǝ mpɑɑʋ.  <div eID="gen25893" type="x-p"/>
\v 66 Pǝ kpɑɣɑʋ kʋyɑŋkʋ tɔɣɔ Yesu ɩfɑlɑɑ tɑɑ lɛlɑɑ yelɑ-ɩ, pɑ tɑ tɑsɑ-ɩ tǝŋʋɣʋ.
\v 67 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu pɔɔsɑ pɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ wei ɩ kɑɑsɑɑ tɔ sɩ: Nɑ mɛ se, mɩɩ tɛɛ mǝ nyǝŋkʋ?  <div eID="gen25894" type="x-p"/>
\v 68 Tǝnɑɣɑ Simɔŋ Piyɛɛ cɔwɑ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, ɑwe kiŋ kɛ tɩɩ polo? Nyɑ́ tɔm pee hɑɑkǝnɑ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ ɩlɛ.
\v 69 Nɑ pǝnɛntɛ tǝ mʋwɑ nɑ tǝ́ tɛ tɑ́ tɑɑ sɩ n kɛ́ Yʋlʋ Nɑŋŋtʋ ɩnɩ, nɑ n lɩɩnɑ Ɩsɔ kiŋ.  <div eID="gen25895" type="x-p"/>
\v 70 Ɩlɛnɑ Yesu nɑɑ tɔ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Mǝ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ ɩnɛ pǝ tɑɣɑ mɑ́ lǝsǝnɑ-mɛ? Pǝ́cɔ́ mǝ tɑɑ lɛlʋ nɑ́ kɛ́ ɩlɔɣɔʋ.  <div eID="gen25896" type="x-p"/>
\v 71 Simɔŋ Ɩsǝkɑleeu pǝyɑlʋ Yutɑɑsɩ tɔm kɛ Yesu yɔɣɔtɑɣɑ mpʋ. Pɑɑ nɑ ɩ kɛ́ pɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ tɑɑ lɛlʋ tɔ, kʋlʋm ɩnɩ ɩ kɔmnɑ nɑ ɩ́ lɑpɩ-ɩ kɔlɔmɔtɔ.  <div eID="gen25897" type="x-p"/> <chapter eID="John.6.seID.21006"/>
\v 72 John 7:1: Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ Yesu cɔɔkɑɣɑ Kɑlilee tɛtʋ tɑɑ. Ɩ luɣu fɛɩ Yutɑ tɛtʋ tɑɑ kɛ́ cɔɔʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, Yutɑ nyǝ́mɑ pɛɛkɑɣɑ ɩ kʋɣʋ.
\c 7
\p
\v 1 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ Yesu cɔɔkɑɣɑ Kɑlilee tɛtʋ tɑɑ. Ɩ luɣu fɛɩ Yutɑ tɛtʋ tɑɑ kɛ́ cɔɔʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, Yutɑ nyǝ́mɑ pɛɛkɑɣɑ ɩ kʋɣʋ.
\v 2 Yutɑ nyǝ́mɑ ɑcimɑ wenɑ pɑ yɑɑ sɩ cokɑ ɑcimɑ tɔ ɑ wʋsɑɑ.
\v 3 Ɩlɛnɑ ɩ newɑɑ tɔmɩ-ɩ sɩ: Kʋlɩ cǝnɛ nɑ ń polo Yutɑ nɑ nyɑ́ ɩfɑlɑɑ nɑ tǝmɑ nnɑ n lɑkɩ tɔ tɔtɔ.
\v 4 Ye yʋlʋ cɑɑ sɩ pɑ́ nyǝmɩ-ɩ ɩɩ ŋmɛsǝɣɩ ɩ tǝmɑ. Ye n lɑkɩ tǝmɑ ɑnǝɣɩ mpʋ ɩlɛ, yele nɑ yǝlɑɑ tǝnɑ nyɩ-ŋ mɛɛ. <div eID="gen25899" type="x-p"/> <div sID="gen25900" type="x-p"/>(
\v 5 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Yesu newɑɑ mɑɣɑmɑɣɑ nɑ́ tɑ́ mʋ ɩ tɔm tɔtɔ.)
\v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Pǝ tɑ mɑɣɑtɑ-m nɑ pǝ́cɔ́. Amɑ ye mɛ, pɑɑ pǝlee pǝ mɑɣɑ-mɛɣɛ.
\v 7 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɑntulinyɑ nyǝ́mɑ tɑɑ kɑɑ kpɑnɑ-mɛ. Amɑ pɑ tɑɑ kpɑɑnɑ mɑ́. Mpi tɔ, mɑ hʋ́lǝ́ɣɩ́ sɩ pɑ kʋlɑpʋtʋ fɛɩ teu.
\v 8 Mɩɩ kpɑ tǝnɑɣɑ ɑcimɑ. Ye mɑ, mɑ kɑɑ polo. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pǝ tɑ mɑɣɑtɑ mɑ́.  <div eID="gen25900" type="x-p"/>
\v 9 Yesu tɛmɑ-wɛɣɛ heeluɣu kɛ mpʋ ɩlɛnɑ ɩnɩ ɩ́ sɑɑlɩ Kɑlilee.  <div eID="gen25901" type="x-p"/> <div eID="gen25898" type="section"/>
\v 10 Yesu newɑɑ kɔmɑ nɑ pɑ́ kpɑ ɑcimɑ tɔɣɔʋ, ɩlɛnɑ Yesu mɑɣɑmɑɣɑ polo. Amɑ ɩ tɑ yele sɩ nɔɣɔlʋ ɩ́ nyɩ, ɩ polɑ ɩŋmɛlɑʋ kɛ́.
\v 11 Yutɑ nyǝ́mɑ pɛɛkɑɣɑ-ɩ ɑcimɑ wɛɛ tɑɑ, nɑ pɑ́ tɔŋnɑ tǝmɑɣɑ pɔɔsʋɣʋ sɩ: Ɩlɛ leɣe ɩ wɛɛ?  <div eID="gen25903" type="x-p"/>
\v 12 Hɑlɩ sɑmɑɑ wɛlǝtɑɣɑ Yesu tɔm kɛ pɑ tɑɑ pɑ tike kɛ sɔsɔm. Lɛlɑɑ sɩ: Yʋlʋ kʋpɑŋ kɛ́. Lɛlɑɑ sɩ: Aɑɩ, ɩ kɛ́ yʋlʋtʋsʋlʋ kɛ́.
\v 13 Pɑɑ nɑ mpʋ Yutɑ nyǝ́mɑ sɔɣɔntʋ tɔɔ nɔɣɔlʋ tɑɑ yɔɣɔtǝɣɩ tǝfoo.  <div eID="gen25904" type="x-p"/>
\v 14 Pǝ kɔmɑ nɑ ɑcimɑ hɑɣɑ hɛkʋ, ɩlɛnɑ Yesu polo nɑ ɩ́ sʋʋ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ nɑ ɩ́ sɛɣɛsǝɣɩ.
\v 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ lɑpɑ Yutɑ nyǝ́mɑ kɛ piti, nɑ pɑ́ tɔŋ sɩ: Ɩsǝnɑɣɑ pǝ lɑpɑ nɑ ɩ́ nyɩ pǝ tǝnɑɣɑ mpʋ pǝ́cɔ́ ɩ tɑ lɑ ceu?  <div eID="gen25905" type="x-p"/>
\v 16 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Nti mɑ sɛɣɛsǝɣɩ ɩsǝntɔ tɔ, mɑ tɑ lu-tǝɣɩ kʋlupu. Amɑ wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩnɩ ɩ hʋlǝnɑ-m-tɩ.
\v 17 Ye wei ɩ sɔɔlɑ Ɩsɔ luɣu nyǝntʋ tǝŋʋɣʋ, pʋntʋ tike kɑ nyǝnɑ sɩ mɑ kʋsɛɣɛsǝtʋ lɩɩnɑ Ɩsɔ kiŋ yɑɑ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ kɑŋkɑntɛ kɛ mɑ lɑkǝnɑ.
\v 18 Wei ɩ lɑkǝnɑ ɩ kɑŋkɑntɛ tɔ, ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ sɑm kɛ ɩ pɛɛkǝɣɩ. Amɑ wei ɩ pɛɛkǝɣɩ ɩ tillu sɑm, pʋntʋ ntɛ́ tɑmpɑnɑ tʋ, pɔpɔtʋ fɛɩ ɩ kiŋ.
\v 19 Ntɔŋ Moisi hʋlɑ-mɛɣɛ Ɩsɔ sɛɛʋ kʋsǝsɩɩtʋ tǝnɑ nɑ? Pǝ́cɔ́ pɑɑ mǝ tɑɑ kʋlʋm ɩɩ tǝŋǝɣɩ-tɩ. Aŋhɑ, nɑ ɩ́ cɑɑ ɩ́ kʋ-m suwe?  <div eID="gen25906" type="x-p"/>
\v 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɑmɑɑ cɔwɑ Yesu sɩ: N nyǝnɑ ɑlɔɣɑɑ kɛ? Awe cɑɑ ɩ kʋ-ŋ?  <div eID="gen25907" type="x-p"/>
\v 21 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔwɑ sɩ: Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, wule tǝlɩ mɑ lɑpɑ tǝmlɛ sɔsɔɔlɛ nɑtǝlɩ nɑ piti kpɑ mǝ tǝnɑ.
\v 22 Moisi nɑ́ tʋ-mɛɣɛ pɛlʋɣʋ, (pǝyele pǝ tɑ tɩɩ kɛʋ Moisi kiŋ kɛ pǝ lɩɩnɑɑ. Amɑ hɑtoo mǝ cɑɑnɑɑ cɑɑnɑɑ kiŋ kɛ́,) nɑ pɑɑ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule ɩ́ pɛlǝɣɩ pǝyɑɣɑ kɛ́.
\v 23 Ye ɩ́ pɛlǝɣɩ pǝyɑɣɑ kɛ kʋhɛɛsʋɣʋ wule sɩ pǝ tɑɑ kɔɔ nɑ ɩ́ yɔkɩ Moisi kʋsǝsɩɩtʋ. Pepe tɔɔ kɛ́ mɑ́ wɑɑ yʋlʋ pilimile tǝcu kɛ kʋhɛɛsʋɣʋ wule nɑ mɩɩ mʋ-m nɑ pɑ́ɑ́nɑ́?
\v 24 Ɩ́ tɑɑ nyǝnǝɣɩ tɔɔ tike. Amɑ ɩ́ tǝŋǝɣɩ tɑmpɑnɑ nɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ yɔɣɔtǝɣɩ.  <div eID="gen25908" type="x-p"/> <div eID="gen25902" type="section"/>
\v 25 Yosɑlɛm nyǝ́mɑ nɑpǝlɩ pɑ yɔɣɔtɑɣɑ sɩ: Pǝ tɑɣɑ wei pɑ pɛɛkɑɣɑ sɩ pɑ kʋɣɩ tɔɣɔlɛ?
\v 26 Ɩ́ nyǝnɩ ɩ́lɛ́ ɩ mǝlɑɑ nɑ ɩ́ yɔɣɔtǝɣǝnɑ-wɛ nɑ ɩɩ nyɑŋnɑ pʋlʋ, nɑ pɑ́ sumɑ. Ɩsɩɩ tɑ́ sɔsɑɑ mpɛ pɑ tɛŋ pɑ tɑɑ sɩ ɩ kɛ́ Mesii kɛlɛ yɑɑ?
\v 27 Tǝ nyǝmɑ́ sɩ wɑɑtʋ wei Mesii kɑ́ kɔɔ tɔ, nɔɣɔlʋ ɩɩ nyǝŋ ɩ tɛ. Tɔfɔ ye pǝ kɑɑsɑ ɩnɛ ɩlɛ, tǝ nyǝmɑ́ ɩ́lɛ́ ɩ tǝlɩɩlɛ mɛɛ.  <div eID="gen25910" type="x-p"/>
\v 28 Yesu tɔŋnɑ sɛɣɛsʋɣʋ kɛ ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ nɑ nɔɣɔ sɔsɑɣɑ sɩ: Mɛ sɩ ɩ́ nyǝmɑ-m, nɑ ɩ́ nyǝmɑ́ mɑ tǝlɩɩlɛ yɑɑ? Aɑɩ, mɑ tɑ kɔɔ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ kɔntɛ se. Amɑ wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ wɛɛ nɑ ɩ kɛ́ tɑmpɑnɑ tʋ. Ɩlɛ mǝ tɑ nyǝmɩ-ɩ.
\v 29 Amɑ mɑ, mɑ nyǝmɑ-ɩ, pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, ɩ kiŋ kɛ mɑ lɩɩnɑɑ, nɑ ɩnɩ ɩ tilinɑ-m.  <div eID="gen25911" type="x-p"/>
\v 30 Yǝlɑɑ luɣu lɑpɑ sɩ pɑ́ kpɑ-ɩ, ɩlɛ nɔɣɔlʋ tɑ tʋ niŋ kɛ ɩ tɔɔ, ɩ wʋlɛ tɑ tɑtɑ tɔ pǝ tɔɔ.
\v 31 Pɑɑ nɑ mpʋ sɑmɑɑ ɩnɩ ɩ tɑɑ pɑɣɑlɛ mʋ Yesu tɔm nɑ pɑ́ tɛ pɑ tɑɑ. Hɑlǝnɑ pɑ́ tɔŋ sɩ: Mesii ɩ kɔmɑ ɩ kɑ́ lɑ piti tǝmɑ nɑ ɑ kǝlɩ ɩnɛ ɩ nyǝnɑ nɑ?  <div eID="gen25912" type="x-p"/> <div eID="gen25909" type="section"/>
\v 32 Pǝ kɔmɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ nɩɩ nti sɑmɑɑ miitiɣi Yesu tɔɔ tɔ, ɩlɛnɑ pɑ́ nɑ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ pɑ́ tili filisinɑɑ sɩ pɑ́ polo pɑ́ kpɑ-ɩ.
\v 33 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ sɩ: Pǝ kɑɑsɑ-m wɛɛ nɑɑlɛɣɛ mǝ hɛkʋ kɛ́, ɩlɛnɑ mɑ́ mǝlɩ wei ɩ kɑ tilɑ-m tɔ ɩ kiŋ.
\v 34 Ɩ́ kɑ́ pɛɛkɩ-m ɩ́ kɑɑ nɑ-m. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ́ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ kɔɔ timpi mɑɑ wɛɛ tɔ.  <div eID="gen25914" type="x-p"/>
\v 35 Tǝnɑɣɑ Yutɑ nyǝ́mɑ pɔɔsɑ tǝmɑ sɩ: Leɣe Yesu kɑ́ polo nɑ tǝ́ kɑɑ nɑ-ɩ? Ɩ kɑ́ polo Yutɑ nyǝ́mɑ mpɑ pɑ yɑwɑ nɑ pɑ́ polo tuu Kǝlɛɛkɩ ɑcɑlɛɛ tɑɑ tɔ pɑ kiŋ nɑ ɩ́ pɑɑsǝnɑ Kǝlɛɛkɩ nyǝ́mɑ yɑɑ ɩsǝnɑ?
\v 36 Ye pǝ tɑɣɑ mpʋ, ntiɣilɛ ɩ yɔɣɔtǝɣɩ mpʋ sɩ: Tɩɩ pɛɛkɩ-ɩ tǝ kɑɑ nɑ-ɩ? Tǝ kɑɑ pǝsɩ nɑ tǝ́ polo timpi ɩ kɑ wɛɛ tɔ?  <div eID="gen25915" type="x-p"/> <div eID="gen25913" type="section"/>
\v 37 Acimɑ kʋyɑkʋ kɑntǝkɑɣɑ nyǝŋkʋ ŋku kʋ kɛ kʋyɑkʋ sɔsɔɔʋ tɔ kʋ wule, Yesu sǝŋɑ ɩsɔ nɑ ɩ́ kpɑɑlɩ sɩ: Ye lʋkɔtʋ ɩ́ wɛnɑ wei, pʋntʋ ɩ́ kɔɔ mɑ kiŋ nɑ ɩ́ nyɔɔ.
\v 38 Wei ɩ́ mʋ mɑ tɔm weesuɣu lʋm pusi kɑ́ lɩɩkǝnɑ ɩ tɑɑ nɑ pǝ́ kpeŋ, ɩsɩɩ pɑ yɔɣɔtʋɣʋ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ tɔ.  <div eID="gen25917" type="x-p"/>
\v 39 (Mpɑ pɑ mʋ Yesu pɑɑ kɔɔ pɑ́ hiki Ɩsɔ Feesuɣu ŋku tɔ, kʋ tɔm kɛ ɩ yɔɣɔtɑɣɑ. Mpi tɔ, wɑɑtʋ ɩnɩ Ɩsɔ Feesuɣu tɑɑ kɔntɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Yesu tɑɑ sʋʋtɑ ɩ teeli tɑɑ tɔ pǝ tɔɔ).  <div eID="gen25918" type="x-p"/> <div eID="gen25916" type="section"/>
\v 40 Sɑmɑɑ ɩnɩ ɩ tɑɑ yǝlɑɑ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ sɩ: Ɩnǝɣǝlɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ wei tɔ.  <div eID="gen25920" type="x-p"/>
\v 41 Ḿpʋ́ɣʋ́ lɛlɑɑ sɩ: Mesii kɛ́. Nɑ lɛlɑɑ nɑ́ɑ́ tɔŋ sɩ: Kɑlilee kɛ Mesii kɑ́ lɩɩnɑ?
\v 42 Ɩsɔ Tɔm tɑkǝlɑsɩ tɑɑ wɛɛ sɩ: Mesii kɑ wɛɛ Tɑfiiti lʋlʋɣʋ tɑɑ tʋ kɛ́. Pɛtǝlɛhɛm timpi Tɑfiiti kɑ wɛɛ tɔɣɔ ɩ kɑ́ lɩɩnɑ.  <div eID="gen25921" type="x-p"/>
\v 43 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɑmɑɑ fɑɣɑ Yesu tɔɔ.
\v 44 Pɑ tɑɑ lɛlɑɑ luɣu lɑpɑ sɩ pɑ́ kpɑ Yesu. Amɑ nɔɣɔlʋ tɑ tʋ niŋ kɛ ɩ tɔɔ.  <div eID="gen25922" type="x-p"/> <div eID="gen25919" type="section"/>
\v 45 Ḿpʋ́ɣʋ́ filisinɑɑ mǝlɑ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ pɑ kiŋ nɑ pɛlɛ pɑ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ ɩ́ tɑ́ kɔnɑ-ɩ?  <div eID="gen25924" type="x-p"/>
\v 46 Tǝnɑɣɑ filisinɑɑ cɔwɑ sɩ: Tuu tɔ yʋlʋ nɔɣɔlʋ ɩ tɑ yɔɣɔtǝtɑ ɩsɩɩ ɩnɩ.
\v 47 Ḿpʋ́ɣʋ́ Fɑlisɑnɑɑ pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Ɩ kpɛnnɑ-mɛ nɑ ɩ́ puɣusi tɔtɔɣɔ?
\v 48 Wulee ɩ́ keesɑ tɑ́ sɔsɑɑ yɑɑ Fɑlisɑnɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ nɑ pʋntʋ tǝŋǝɣɩ-ɩ?
\v 49 Sɑmɑɑ wei ɩ tɑ nyɩ Moisi kʋsǝsɩɩtʋ kɛ mpʋ tɔ, sɔntɔ nyǝ́mɑ kɛ́.  <div eID="gen25925" type="x-p"/>
\v 50 Fɑlisɑnɑɑ tɑɑ lɛlʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Nikotɛm nɑ ɩ́ kɑ polɑ Yesu kiŋ kɛ ɑhoo tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ tɔmɑ-wɛ sɩ:
\v 51 Anɩ ɩ nyǝmɑ́ sɩ, tɑ kʋlɑpʋtʋ tɑɑ pǝ fɛɩ sɩ tǝ kʋ yʋlʋ tɔm kɛ mpʋ, nɑ tǝ tɑ́ cɑɣɑ nɑ tǝ nɩɩ pǝ tǝnɑ nɑ tǝ cɛkǝnɑ mpi ɩ wɑkǝlɑɑ tɔ.  <div eID="gen25926" type="x-p"/>
\v 52 Ḿpʋ́ɣʋ́ Fɑlisɑnɑɑ cɔwɑ Nikotɛm sɩ: Sɛsɛ Kɑlilee nyǝ́mɑ mpɛɣɛlɛ nɑ nyɑɣɑ? Wiili Ɩsɔ Tɔm tɑɑ nɑ ń nɑ́, tuu tɔ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ nɔɣɔlʋ tɑ tɛntɑ lɩɩʋ nɑ Kɑlilee se. <div eID="gen25927" type="x-p"/> <div sID="gen25928" type="x-p"/>[
\v 53 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ pɑ yɑwɑ nɑ pɑɑ wei ɩ́ mǝlɩ ɩ tǝyɑɣɑ.  <div eID="gen25928" type="x-p"/> <chapter eID="John.7.seID.21078"/>
\c 8
\p
\v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nɑ́ kpɑ Olifinɑɑ pʋɣʋ.
\v 2 Tɛʋ femɑ ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ lɔŋ kɛ tɑnɑŋ tɛɛ nɑ ɩ́ mǝlɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ nɑ sɑmɑɑ tǝnɑ kɔɔ ɩ kiŋ. Ɩlɛnɑ ɩ́ cɑɣɑ nɑ ɩ́ sɛɣɛsǝɣɩ-wɛ.
\v 3 Tǝnɑɣɑ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ pɑ kɔnɑ-ɩ ɑlʋ nɔɣɔlʋ wei pɑ kpǝlɑɑ nɑ ɩ́ lɑkɩ wɑsɑŋkɑlǝtʋ tɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ sǝŋsɑ-ɩ sɑmɑɑ hɛkʋ tɑɑ.
\v 4 Ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ kpǝlɑ ɑlʋ ɩnɛ ɩnɩ nɑ ɩ́ lɑkɩ wɑsɑŋkɑlǝtʋ.
\v 5 Moisi yɔɣɔtɑ ɩ kʋsǝsɩɩtʋ tɑɑ sɩ, ɑlʋ ɩ́ lɑpɑ mpʋ pǝ tɑkɑ, tǝ yɑɣɑ-ɩ pɛɛ nɑ tǝ́ kʋ-ɩ. Nyɑ́ nɑ́ we?  <div eID="gen25930" type="x-p"/>
\v 6 Pɑ nyǝpɑ Yesu kɛ tɔm kɛ kʋnyǝpʋ kɛ ḿpʋ́ɣʋ́ sɩ pɑ́ hiki timpi pɑɑ tʋnɑ-ɩ tɑɑlɩ tɔ. Amɑ Yesu luŋɑɑ nɑ ɩ́ ŋmɑɑnɑ mpǝle kɛ ɑtɛ.
\v 7 Pɑ tɔŋnɑ-ɩ pɔɔsʋɣʋ ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ nɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Mǝ tɑɑ wei ɩ nyǝmɑ́ sɩ tuu tɔ ɩ tɑ lɑtɑ ɩsɑɣɑtʋ, pʋntʋ ɩ́ cɑɑlɩ-ɩ pǝlɛ lɔɣɔʋ.  <div eID="gen25931" type="x-p"/>
\v 8 Ɩlɛnɑ Yesu tɑsɑ luŋuɣu nɑ ɩ́ ŋmɑɑ ɑtɛ.
\v 9 Wɑɑtʋ wei pɑ nɩɩ tɔm tǝnɛ ɩlɛnɑ, pɑ́ sʋʋ lɔɔlʋɣʋ kɛ kʋlʋm kʋlʋm. Pǝ kpɑɣɑʋ sɔsɑɑ nɑ pǝ́ polo piyɑ tɔ. Hɑlɩ pǝ́ kɔɔ pǝ́ yele Yesu tike nɑ ɑlʋ ɩnɩ, nɑ ɩ́ sǝŋɑ tǝnɑɣɑ tɑm.
\v 10 Yesu kɔmɑ nɑ ɩ́ kʋlɩ ɩlɛnɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Alʋ nyɑ́, nyɑ́ yǝlɑɑ mpɛ pɑ wele? Ntɔŋ nɔɣɔlʋ tɑ lɑ-ŋ pʋlʋ?
\v 11 Ɩlɛnɑ ɑlʋ cɔ sɩ: Nn Tɑcɑɑ. Yesu cɔ-ɩ sɩ: Tɛɛ, mɑ tɔtɔ mɑ kɑɑ yɔɣɔtɩ sɩ pɑ́ lɑ-ŋ pʋlʋ. Amɑ tɑɑ tɑsɑ ɩsɑɣɑtʋ kɛ́.]  <div eID="gen25932" type="x-p"/> <div eID="gen25929" type="section"/>
\v 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu mǝlɑ ɩ sɛɣɛsʋɣʋ tɑɑ sɩ: Mɑ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ kɔkɔ ŋkɑ kɑ nɑɑ yǝlɑɑ tɔ. Ye wei ɩ tǝŋǝɣɩ-m, kɔkɔ ŋkɑ kɑ kɔŋnɑ weesuɣu tɔ kɑɑ nɑɑ-ɩ nɑ ɩ́ tɔŋ. Ɩ kɑɑ fɛlɩ sǝkpɛtʋɣʋ tɑɑ kɛ́ nɔɔhǝlɛ kɛ pɑɑ pǝcɔ tǝtɑ.  <div eID="gen25934" type="x-p"/>
\v 13 Tǝnɑɣɑ Fɑlisɑnɑɑ tɔmɑ-ɩ sɩ: Ɩsɩɩ n kɛɛsʋɣʋʋ nyɑ́ tɩ tɔm kɛ mpʋ tɔ, pǝ fɛɩnɑ nyʋɣʋ se.  <div eID="gen25935" type="x-p"/>
\v 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Pɑɑ mɑ kɛɛsǝɣɩ mɑ tɩ tɔm, tǝ wɛ tɑmpɑnɑ tɔɣɔ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, mɑ nyǝmɑ́ timpi mɑ lɩɩnɑɑ tɔ, pǝ́cɔ́ mɑ nyǝmɑ́ timpi mɑ puki tɔ. Amɑ mǝ tɑ nyɩ mɑ tǝlɩɩlɛ, pǝyele ɩ́ tɑ nyɩ mɑ tǝpote.
\v 15 Mǝ hʋʋkɩ yʋlʋhʋʋlɛ kɛ yem kɛ́. Amɑ mɑ ɩlɛ mɑɑ hʋʋkɩ nɔɣɔlʋ tɔm kɛ mɑ tɑɑ.
\v 16 Ɩlɛ pɑɑ mɑ tɩɩ hʋʋwɑ, tɑmpɑnɑ tɔɔ kɛ́. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, mɑ fɛɩ mɑ tike tɔ se: Amɑ mɑ́ nɑ mɑ Cɑɑ wei ɩ tilɑ-m tɔɣɔ.
\v 17 Pɑ ŋmɑɑwɑ mǝ kʋsǝsɩɩtʋ tɑkǝlɑsɩ tɑɑ sɩ: Ye yǝlɑɑ nɑɑlɛ lǝsɑ ɑseetɑ kʋlʋm, pɑ ɑseetɑ ɩnɩ ɩ wɛ tɑmpɑnɑ.
\v 18 Mɑ, mɑ yɔɣɔtǝɣɩ mɑ tɩ tɔm nɑ mɑ Cɑɑ wei ɩ tilɑ-m tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ yɔɣɔtǝɣɩ mɑ tɔm kɛ mpʋ tɔtɔ.  <div eID="gen25936" type="x-p"/>
\v 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Fɑlisɑnɑɑ pɔɔsɑ Yesu sɩ: Leɣe nyɑ́ Cɑɑ ɩnɩ ɩ wɛɛ? <div eID="gen25937" type="x-p"/> <div sID="gen25938" type="x-p"/>Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ Fɑlisɑnɑɑ sɩ: Ɩ́ tɑ nyɩ mɑ́, pǝyele ɩ tɑ nyɩ mɑ Cɑɑ. Ye ɩ́ kɑ nyǝmɑ-m, ɩ́ kɑ nyǝmɑ́ mɑ Cɑɑ tɔtɔ.  <div eID="gen25938" type="x-p"/>
\v 20 Yesu yɔɣɔtɑ tɔm tǝnɛɣɛ ɩ sɛɣɛsʋɣʋ tɑɑ kɛ́ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ kɛ́ kʋcɔɔŋ tǝtʋlɛ cɔlɔ. Nɑ nɔɣɔlʋ tɑ kpɑ-ɩ, ɩ wʋlɛ tɑ tɑtɑ tɔ pǝ tɔɔ.  <div eID="gen25939" type="x-p"/> <div eID="gen25933" type="section"/>
\v 21 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɑsɑ-wɛɣɛ heeluɣu sɩ: Mɑ tɛɛkɩ nɑ ɩ́ kɑ́ pɛɛkɩ-m. Amɑ ɩ́ kɑ́ sɩ mǝ ɩsɑɣɑtʋ tɑɑ. Mpi tɔ, ɩ́ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ polo timpi mɑ puki tɔ.  <div eID="gen25941" type="x-p"/>
\v 22 Tǝnɑɣɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔmɑ sɩ: Ɩ kɑ́ kʋ ɩ tɩ, yɑɑ ɩsǝnɑɣɑlɛ ɩ tɔŋ sɩ tɑ́ kɑɑ pǝsɩ nɑ tǝ́ polo timpi ɩ puki tɔ?  <div eID="gen25942" type="x-p"/>
\v 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ Yutɑ nyǝ́mɑ sɩ: Mǝ kɛ́ ɑtɛ nyǝ́mɑ kɛ́. Amɑ mɑ́, mɑ kɛ́ ɩsɔtɑɑ tʋ. Mǝ kɛ́ ɑntulinyɑ ɩnɛ ɩ nyǝ́mɑ. Amɑ mɑ́ tɑ́ kɛ́ ɑntulinyɑ ɩnɛ ɩ nyǝŋ.
\v 24 Pǝ tɔɔ ɩnǝɣɩ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ, ɩ́ kɑ sɩ mǝ ɩsɑɣɑtʋ tɑɑ. Ye ɩ tɑ tisi sɩ tɑmpɑm mɑ wɛɛ, ɩ́ kɑ́ sɩ mǝ ɩsɑɣɑtʋ tɑɑ.
\v 25 Ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Ɩlɛ n tɩɩ kɛ́ ɑweɣe tǝkpem ye? <div eID="gen25943" type="x-p"/> <div sID="gen25944" type="x-p"/>Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ Yutɑ nyǝ́mɑ sɩ: Mɑ kɛ́ wei ɩ tɔm mɑɑ heelɑ-mɛɣɛ hɑtoo kɑncɑɑlɑɣɑ tɔ.
\v 26 Mɑ wɛnɑ tɔm pɑɣɑlɛ nti mɑɑ yɔɣɔtɩ mǝ tɔɔ nɑ nti mɑɑ hʋʋnɑ-mɛ tɔ. Ɩlɛ wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ kɛ́ tɑmpɑnɑ tʋ, nɑ nti mɑ nɩɩ ɩ kiŋ tɔ, tǝ tike kɛ mɑ heeliɣi ɑntulinyɑ tɑɑ.  <div eID="gen25944" type="x-p"/>
\v 27 Pɑ tɑ cɛkǝnɑ sɩ Tɑcɑɑ Ɩsɔ tɔm kɛ ɩ heeliɣi-wɛ.
\v 28 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ-wɛ sɩ: Wɑɑtʋ wei ɩ́ kɑ́ kpɑɑsɩ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ ɩlɛ, wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ ɩ́ kɑ́ nyɩ sɩ, mɑɣɑlɛ wei ɩnɩ tɔ. Nɑ ɩ́ kɑ́ nyɩ tɔtɔ sɩ, mɑɑ lɑkɩ pʋlʋ nɑ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ kɑŋkɑntɛ. Amɑ nti Tɑcɑɑ Ɩsɔ sɛɣɛsɑ-m tɔɣɔ mɑ lɑkɩ.
\v 29 Wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ wɛ mɑ wɑɑlɩ, ɩ tɑ yele-m mɑ tike. Mpi tɔ, ɩ luɣu tɛɛ nyǝntʋ kɛ mɑ lɑkɩ.  <div eID="gen25945" type="x-p"/>
\v 30 Yesu yɔɣɔtɑ mpʋ ɩlɛnɑ pɑɣɑlɛ mʋ-ɩ.  <div eID="gen25946" type="x-p"/> <div eID="gen25940" type="section"/>
\v 31 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu heelɑ Yutɑ nyǝ́mɑ mpɑ pɑ mʋ-ɩ tɔ sɩ: Ye ɩ́ tǝŋǝɣɩ mɑ tɔm kɛ teu, ɩ́ kɑ́ pǝsɩ mɑ ɩfɑlɑɑ nɑ tɑmpɑnɑ.
\v 32 Nɑ ɩ́ kɑ́ nyɩ tɑmpɑnɑ, nɑ tɑmpɑnɑ ɑnɩ ɑ kɑ́ cɛnɑ-mɛɣɛ mǝ yomle tɑɑ.  <div eID="gen25948" type="x-p"/>
\v 33 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɛlɛ pɑ cɔ-ɩ sɩ: Tǝ kɛ́ Apǝlɑhɑm lʋlʋɣʋ kɛ́, nɔɣɔlʋ tɑɑ kpɑ-tʋɣʋ yomle kɛ pɑɑ pǝcɔ. Ɩlɛ pepe cɛpʋ kɛ n tɔŋ sɩ pɩɩ cɛ-tʋ?  <div eID="gen25949" type="x-p"/>
\v 34 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, wei ɩ lɑkɩ ɩsɑɣɑtʋ tɔ, pʋntʋ pǝsɑ tǝ yom kɛ́.
\v 35 Nɑ yom nɑ́ wɛ sɑŋɑ kɛ́, ɩ fɛɩ cele. Amɑ tǝyɑɣɑ pǝyɑɣɑ nɑ́ wɛ tɑm.
\v 36 Ɩlɛ ye Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ hɛtɑ-mɛ, mǝ yomle tɛmɑ tɑmpɑnɑ tɛm kɛ́.
\v 37 Mɑ nyǝmɑ́ sɩ ɩ́ kɛ́ Apǝlɑhɑm lʋlʋɣʋ nyǝ́mɑ te. Pɑɑ nɑ mpʋ, ɩ́ pɛɛkǝɣɩ mɑ kʋɣʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ́ kisiɣi mɑ kʋsɛɣɛsǝtʋ.
\v 38 Nti mɑ Cɑɑ nɑ́ hʋlɑ-m tɔɣɔ mɑ yɔɣɔtǝɣɩ, nɑ mɩɩ lɑkɩ nti mǝ cɑɑ nɑ́ heelɑ-mɛ tɔ.  <div eID="gen25950" type="x-p"/>
\v 39 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ nyǝ́mɑ cɔ-ɩ sɩ: Aɑɩ tɑ́ cɑɑ kɛlɛ Apǝlɑhɑm. Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Ye tɑmpɑnɑ ɩ́ kɑ kɛ́ Apǝlɑhɑm piyɑ, ɩsǝntɔ ɩ́ kɑ lɑkɑɣɑ Apǝlɑhɑm kʋlɑpʋtʋ mɛɛ.
\v 40 Anɩ tɑmpɑnɑ nnɑ mɑ nɩɩ Ɩsɔ kiŋ tɔ, ɑ tike kɛ mɑ heelɑ-mɛ, pǝ́cɔ́ pɑɑ nɑ mpʋ ɩ́ cɑɑ ɩ́ kʋ-m tǝkpem. Ɩlɛ Apǝlɑhɑm nɑ́ tɑɑ lɑ mpʋ.
\v 41 Mǝ cɑɑ kʋlɑpʋtʋ kɛ ɩ́ lɑkɩ. <div eID="gen25951" type="x-p"/> <div sID="gen25952" type="x-p"/>Tǝnɑɣɑ Fɑlisɑnɑɑ cɔ Yesu sɩ: Tǝ tɑ kɛ ɑpɑlɑɑ nɑɑlɛ piyɑ se. Amɑ tɑ Cɑɑ kɛ kʋlʋm kɛ́, ɩnǝɣǝlɛ Ɩsɔ.  <div eID="gen25952" type="x-p"/>
\v 42 Ɩlɛnɑ Yesu tɔ Fɑlisɑnɑɑ sɩ: Ye tɑmpɑnɑ, Ɩsɔ kɑ kɛ́ mǝ Cɑɑ, ɩ́ kɑ sɔɔlɑ-m. Mpi tɔ, ɩ kiŋ kɛ mɑ lɩɩnɑɑ, nɑ ɩ kɔntɛ kɛ mɑ kɔmɑ. Mɑ tɑ kɔɔ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ kɔntɛ. Amɑ ɩnɩ ɩ tilinɑ-m.
\v 43 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ kɛ́ ɩɩ cɛkǝɣǝnɑ mɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ, ɩɩ cɑɑ tǝ nɩɩʋ kɛ pɑɑ pǝcɔ tɔɣɔ.
\v 44 Mǝ Cɑɑ kɛlɛ Ɩlɔɣɔʋ, nɑ ɩ luɣu nyǝntʋ kɛ mǝ sɔɔlɑ lɑpʋ. Hɑtoo kɑncɑɑlɑɣɑ ɩ́lɛ́ ɩ kɛ́ yʋlʋkʋlʋ kɛ́, ɩɩ cɑɑ tɑmpɑnɑ tǝŋʋɣʋ kɛ pɑɑ pǝcɔ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ tɑ kɛ tɑmpɑnɑ tʋ tɔ pǝ tɔɔ. Wɑɑtʋ wei ɩ yɔɣɔtǝɣɩ pɔpɔtʋ tɔ, ɩ tǝnɑɣɑlɛ tǝnɑ. Mpi tɔ, ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ kɛ́ pɔpɔtʋ, nɑ pɔpɔtʋ tǝnɑ cɑɑ kɛ́.
\v 45 Ye mɑ, tɑmpɑnɑ kɛ mɑ yɔɣɔtǝɣɩ. Pǝ mɑɣɑmɑɣɑ pǝ tɔɔ kɛ́ ɩɩ mʋɣɩ mɑ tɔm.
\v 46 Mǝ tɑɑ ɑwe pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ hʋ́lɩ́ mɑ tǝpǝntǝlɛ? Tɔʋ, nɑ mɑ tɩɩ yɔɣɔtǝɣɩ tɑmpɑnɑ tɔ, pepe tɔɔ kɛ́ ɩɩ sɑŋ mʋɣʋ?
\v 47 Wei ɩ kɛ́ Ɩsɔ nyǝŋ tɔ, pʋntʋ nɩɩkɩ Ɩsɔ Tɔm kɛ́. Amɑ mǝ tɑ́ kɛ́ Ɩsɔ yǝlɑɑ nɑpǝlɩ, nɑ pǝ tɔɔ ɩnǝɣɩ ɩɩ tɩɩ nɩɩkɩ.  <div eID="gen25953" type="x-p"/> <div eID="gen25947" type="section"/>
\v 48 Tǝnɑɣɑ Yutɑ nyǝ́mɑ cɔ-ɩ sɩ: Pǝ tɑɣɑ ɩsǝntɔ tɔɔ kɛ́ tɩɩ tɔmɑ sɩ n kɛ́ Sɑmɑlii tʋ, pǝ́cɔ́ n hii ɑlɔɣɑɑ?
\v 49 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Mɑ tɑ hii ɑlɔɣɑɑ kɛ pɑɑ pǝcɔ. Amɑ mɑ Cɑɑ kɛ mɑ seeki. Nɑ mɛ, mɩɩ nyǝnǝɣɩ-m yem tǝkpɑtɑɑ.
\v 50 Pǝ tɑɣɑ ɩsɩɩ mɑ́ pɛɛkǝɣǝnɑ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ teeli kɛ mɑ tɩ. Nɔɣɔlʋ tʋɣʋnɑ-m teeli nɑ ɩ́ hɑɑkɩ-m tɑmpɑnɑ.
\v 51 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, ye wei ɩ tɔkǝɣɩ mɑ tɔm, pʋntʋ kɑɑ sɩ.  <div eID="gen25955" type="x-p"/>
\v 52 Tǝnɑɣɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔmɑ Yesu sɩ: Pǝnɛɣɛlɛ tǝ nyǝmɑ́ tǝkpɑtɑɑ sɩ n kɛ́ ɩlɔɣɔhilu. Apǝlɑhɑm sǝpɑ, nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ nɑ́ɑ́ sɩ tɔtɔ, ɩlɛnɑ nɑ́ɑ́ tɔŋ sɩ, wei ɩ́ tɔkɑ nyɑ́ tɔm pʋntʋ kɑɑ sɩ?
\v 53 Tɑ cɑɑ Apǝlɑhɑm nɑ́ sǝpɑ, ye mpʋ nyɑ́ hʋʋ sɩ n kǝlɑ ɩlɛɣɛlɛ? Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ mɑɣɑmɑɣɑ nɑ́ sǝpɑ tɔtɔ. Ɩlɛ n nyǝnǝɣɩ nyɑ́ tǝɣɩ we?  <div eID="gen25956" type="x-p"/>
\v 54 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔwɑ sɩ: Ye mɑɑ tʋkɑɣɑnɑ mɑ tǝɣɩ teeli, ɩlɛ mɑ teeli ɩnɩ ɩ tɑɑ kɛ́ pʋlʋ se. Amɑ mɑ teeli tʋlʋ ntɛ́ mɑ Cɑɑ, wei mǝ tɔŋ sɩ ɩ kɛ́ mǝ Ɩsɔ tɔ.
\v 55 Pǝyele ɩnǝɣɩ ɩ́ tɑ́ nyɩ. Amɑ mɑ́ nyǝmɑ-ɩ. Hɑlǝnɑ ye mɑ kpɛɛsɑɑ sɩ mɑ tɑ nyǝmɩ-ɩ, mɑ pǝsɑ pɔpɔtʋ kɛ teitei ɩsɩɩ mɛɣɛ. Amɑ mɑ nyǝmɑ-ɩ, nɑ mɑ tǝŋǝɣɩ ɩ kʋheelitu nɑ mɑ́ lɑkɩ.
\v 56 Mǝ cɑɑ Apǝlɑhɑm lɑŋlɛ nɑɑ hʋlʋmɑ teu. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, ɩ tɛɛlɑɣɑɑ sɩ ɩ kɑ́ nɑ́ mɑ kɔntɛ. Nɑ ɩ tɩɩ nɑ-tɛ, nɑ pǝ hɛɛsɩ ɩ lɑŋlɛ kɛ teu.  <div eID="gen25957" type="x-p"/>
\v 57 Tǝnɑɣɑ Yutɑ nyǝ́mɑ cɔ-ɩ sɩ: Nyɑ́ pɩɩsɩ nɑ́ tɑ tɩɩ tɑtɑ nɩɩlɛ nɑ nɑɑnʋwɑ nɑ ń tɔŋ sɩ n tɛmɑ Apǝlɑhɑm kɛ nɑʋ nɑ?  <div eID="gen25958" type="x-p"/>
\v 58 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ Yutɑ nyǝ́mɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ tuu nɑ pǝ́cɔ́ pɑ́ lʋlɩ Apǝlɑhɑm tɔ, mɑ wɛɛ kɛ́.  <div eID="gen25959" type="x-p"/>
\v 59 Tǝnɑɣɑ pɑ kpɑɣɑ pɛɛ sɩ pɑ yɑkɩ-ɩ. Amɑ Yesu ŋmɛlɑɑ nɑ ɩ́ lɩɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ.  <div eID="gen25960" type="x-p"/> <chapter eID="John.8.seID.21132"/>
\c 9
\p
\v 1 Yesu tɛɛkɑɣɑ ɩlɛnɑ ɩ́ nɑ́ yʋlʋ wei pɑ lʋlǝnɑ yʋlʋmtʋ tɔ.
\v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu ɩfɑlɑɑ pɔɔsɑ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, ɑpɑlʋ ɩnɛ ɩnɩ ɩ lɑpǝnɑ ɩsɑɣɑtʋ yɑɑ ɩ cɑɑnɑɑ nɑ pɑ́ lʋlɩ-ɩ mpʋ?
\v 3 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Pǝ tɑ kɛ ɩsɩɩ ɩnɩ ɩ lɑpǝnɑ ɩsɑɣɑtʋ yɑɑ ɩ cɑɑnɑɑ. Amɑ pǝ lɑpɑ ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ́cɔ́ Ɩsɔ tomɑ nɑnɑ nti ɩ kɑ lɑpɩ-ɩ tɔ tǝ kiŋ.
\v 4 Pǝ nǝɣǝsǝnɑ tǝ lɑkɩ wei ɩ tilɑ-m tɔ ɩ tǝmɑ kɛ ilim tɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɑhoo cɑɑ yuɣu, ɩlɛ tǝmlɛ kɑɑ wɛɛ pǝsʋɣʋ tɔtɔ.
\v 5 Kʋyɛɛŋ wei ɩ tɑɑ mɑ wɛ ɑntulinyɑ tɑɑ cǝnɛ tɔ, mɑɣɑlɛ kɔkɔ ŋkɑ kɑ nɑɑ yǝlɑɑ tǝnɑ tɔ.  <div eID="gen25962" type="x-p"/>
\v 6 Yesu tɛmɑ ḿpʋ́ɣʋ́ yɔɣɔtʋɣʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ ntɑɣɑmɑ kɛ ɑtɛ, nɑ ɩ́ lɑ́ tɛɛliyɑ, nɑ ɩ́ tɑɑ yʋlʋm ɩnɩ ɩ ɩsɛ.
\v 7 Nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Polo nɑ ń sɑŋ nyɑ́ ɩsɛ kɛ Silowee lɩɩlɛ tɑɑ. (Hǝtɛ tǝnɛ tǝ hʋwɛɛ wɛɛ sɩ: Pɑ tilɑɑ.) <div eID="gen25963" type="x-p"/> <div sID="gen25964" type="x-p"/>Yʋlʋm polɑɑ nɑ ɩ́ sɑŋ ɩ ɩsɛ, ɩlɛnɑ ɩ́ mǝlɩ nɑ ɩ́ nɑɑkɩ tǝcɛɩcɛɩ.  <div eID="gen25964" type="x-p"/>
\v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ yʋlʋm cɔlɔ nyǝ́mɑ mpɑ pɑɑ nyǝmɑ-ɩ lɔŋ sɩ ɩ kɛ́ pɑlɑ lɑtʋ tɔ, pɑ tɔmɑ sɩ: Pǝ tɑɣɑ ɩnɛ ɩnɩ ɩ kɑ cɑkɑɣɑnɑ nɑ ɩ́ lɑkɩ pɑlɑ?  <div eID="gen25965" type="x-p"/>
\v 9 Lɛlɑɑ sɩ ɩnǝɣɩ. <div eID="gen25966" type="x-p"/> <div sID="gen25967" type="x-p"/>Lɛlɑɑ sɩ: Aɑɩ pǝ tɑɣɑ ɩnɩ, ɩ nǝɣǝsǝlɛ kɛ́. <div eID="gen25967" type="x-p"/> <div sID="gen25968" type="x-p"/>Amɑ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ cɔwɑ sɩ: Mɑ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ́.  <div eID="gen25968" type="x-p"/>
\v 10 Tǝnɑɣɑ pɑ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Ɩsǝnɑɣɑ n lɑpɑ nɑ nyɑ́ ɩsɛ ɑnɩ ɑ kuli?  <div eID="gen25969" type="x-p"/>
\v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ cɔ-wɛ sɩ: Apɑlʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Yesu tɔ, ɩnɩ ɩ lɑpǝnɑ tɛɛliyɑ nɑ ɩ́ tɑɑ mɑ ɩsɛ, nɑ ɩ́ tɔ-m sɩ mɑ́ polo Silowee lɩɩlɛ tɑɑ nɑ mɑ́ sɑŋ mɑ ɩsɛ. Mɑ polɑɑ nɑ mɑ sɑŋ, ɩlɛnɑ mɑ́ sʋʋ nɑʋ.  <div eID="gen25970" type="x-p"/>
\v 12 Tǝnɑɣɑ pɑ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Leɣe ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ wɛɛ? Ɩlɛnɑ ɩ́ cɔ sɩ: Mɑ tɑ nyɩ.  <div eID="gen25971" type="x-p"/> <div eID="gen25961" type="section"/>
\v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kpɑɣɑ wei ɩnɩ ɩ kɑ kɛ́ yʋlʋm tɔ nɑ pɑ́ ponɑ-ɩ Fɑlisɑnɑɑ kiŋ.
\v 14 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule kɛ Yesu lɑpɑ tɛɛliyɑ nɑ ɩ́ kulinɑ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ ɩsɛ.
\v 15 Pǝ tɔɔ ɩnɩ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ Fɑlisɑnɑɑ nɑ́ lɛlɑ-ɩ pɔɔsʋɣʋ kɛ ɩsǝnɑ pǝ lɑpɑ nɑ ɩ ɩsɛ kuli tɔ. Ɩlɛnɑ yʋlʋm cɔ-wɛ sɩ: Tɛɛliyɑ kɛ ɩ tɑɑ mɑ ɩsɛ, ɩlɛnɑ mɑ́ sɑŋ nɑ pǝnɛ mɑ́ nɑɑkɩ.  <div eID="gen25973" type="x-p"/>
\v 16 Tǝnɑɣɑ Fɑlisɑnɑɑ tɑɑ lɛlɑɑ nɑ́ tɔmɑ sɩ: Pǝ tɑɣɑ Ɩsɔ kiŋ kɛ ɑpɑlʋ wei ɩnɩ ɩ lɑkɩ mpʋ tɔ ɩ lɩɩnɑɑ. Mpi tɔ, ɩɩ tǝŋǝɣɩ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ kiiŋ. <div eID="gen25974" type="x-p"/> <div sID="gen25975" type="x-p"/>Lɛlɑɑ sɩ: Ye ɩ kɑ kɛ́ ɩsɑɣɑʋ ɩsǝnɑɣɑ ɩ kɑ pǝsɑɑ nɑ ɩ́ lɑ́ piti tǝmɑ ɑnɛ ɑ tɑkɑnɑɑ kɛ mpʋ? <div eID="gen25975" type="x-p"/> <div sID="gen25976" type="x-p"/>Hɑlɩ pɑ́ cɑŋ pɑ fɑɣɑ pɑ tɑɑ pɑ tike.  <div eID="gen25976" type="x-p"/>
\v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Fɑlisɑnɑɑ tɑsɑ yʋlʋ wei ɩ ɩsɛ pǝ kulɑ mpʋ tɔɣɔ pɔɔsʋɣʋ sɩ: Nɑ nyɑ́ hʋʋkɩ suweɣe ɑpɑlʋ wei ɩnɩ n tɔŋ sɩ ɩ kulɑ nyɑ́ ɩsɛ tɔ ɩ tɔɔ? Ɩ́lɛ́ ɩ cɔ-wɛ sɩ: Ɩ kɛ́ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɛ́.  <div eID="gen25977" type="x-p"/>
\v 18 Amɑ Yutɑ nyǝ́mɑ mpɛ pɑ tɑ mʋ-tɩ sɩ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ kɑ kɛ́ yʋlʋm kɛ́ nɑ ɩ ɩsɛ kuli, hɑlǝnɑ pɑ́ kɔnɑ ɩ cɑɑ nɑ ɩ too.
\v 19 Nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Ntɔŋ mǝ pǝyɑɣɑ kɛ ɩnɛ ɩnǝɣɩ tǝkpem nɑ? Pǝ́cɔ́ ɩ́ tɔŋ sɩ ɩ́ lʋlɑ-ɩ nɑ yʋlʋmtʋ yɛɛ? Tɔʋ, ɩlɛ ɩsǝnɑɣɑ pǝ lɑpɑ nɑ ɩ́ nɑɑkɩ pǝnɛ?  <div eID="gen25978" type="x-p"/>
\v 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ nyǝ́mɑ nɑ́ cɔwɑ sɩ: Tǝ nyǝmɑ-ɩ sɩ tɑ́ pǝyɑɣɑ kɛ-ɩ. Pǝ́cɔ́ tǝ lʋlɑ-ɩ nɑ yʋlʋmtʋ.
\v 21 Amɑ tǝ tɑ nyɩ ɩsǝnɑ pǝ lɑpɑ nɑ kɑɣɑnɑ ɩ́ nɑɑkɩ tɔ. Pǝyele tǝ tɑ nyɩ wei ɩ kulɑ ɩ ɩsɛ tɔ. Ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ tɑ kɛ pǝyɑɣɑ, ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ ɩ kɑ́ heeli-mɛɣɛ ɩsǝnɑ pǝ lɑpɑ tɔ.  <div eID="gen25979" type="x-p"/>
\v 22 Yʋlʋm nyǝ́mɑ nɑ́ yɔɣɔtɑ mpʋ, mpi tɔ, pɑ see Yutɑ nyǝ́mɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Yutɑ nyǝ́mɑ kɑ pɛɛlɑ nɔɣɔ sɩ, ye wei ɩ tɛmɑ ɩ tɑɑ nɑ ɩ́ tisi sɩ Yesu kɛ́ Mesii, pɑɑ lǝsɩ pʋntʋ kɛ pɑ tǝkotile tɑɑ.
\v 23 Pǝ tɔɔ kɛ́ ɩ nyǝ́mɑ nɑ́ tɔmɑ sɩ: Ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ tɑ kɛ pǝyɑɣɑ, ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ.  <div eID="gen25980" type="x-p"/>
\v 24 Ḿpʋ́ɣʋ́ Fɑlisɑnɑɑ tɑsɑ ɑpɑlʋ wei ɩ kɑ kɛ yʋlʋm tɔɣɔ yɑɑʋ nɑ pɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Amɑ nɑ Ɩsɔ tɔɔ yɔɣɔtɩ tɑmpɑnɑ. Tǝ nyǝmɑ́ ɑpɑlʋ ɩnɛ ɩ tɔɔ sɩ ɩ kɛ́ ɩsɑɣɑʋ kɛ́.  <div eID="gen25981" type="x-p"/>
\v 25 Tǝnɑɣɑ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ cɔ Fɑlisɑnɑɑ sɩ: Mɑ tɑ nyɩ sɩ ɩ kɛ́ ɩsɑɣɑʋ yɑɑ ɩ kɛ́ kʋpɑŋ tɔ. Amɑ kʋlʋmtʋ tike kɛ mɑ nyǝmɑ́ sɩ, mɑɑ kɛ́ yʋlʋm nɑ pǝnɛ pǝ tɑɑ mɑ nɑɑkɩ.  <div eID="gen25982" type="x-p"/>
\v 26 Ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Pepeɣe ɩ lɑpɑ-ŋ? Ɩsǝnɑɣɑ ɩ lɑpɑ nɑ pǝ́cɔ́ nyɑ́ ɩsɛ kuli?
\v 27 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ cɔ-wɛ sɩ: Mɑ tɛmɑ-mɛɣɛ heeluɣu nɑ ɩ́ tɑ́ mʋ. Ɩlɛ pepe tɔɔ kɛ́ ɩ́ cɑɑ ɩ́ tɑsɑ-tǝɣɩ nɩɩʋ? Yɑɑ mǝ cɑɑ ɩ́ sɔɔsɩ ɩ ɩfɑlɑɑ tɔɔ tɔtɔ?  <div eID="gen25983" type="x-p"/>
\v 28 Tǝnɑɣɑ Fɑlisɑnɑɑ tʋʋ-ɩ nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Nyɑ́ kɛnɑ yʋlʋ ɩnɩ ɩ ɩfɑlʋ. Amɑ tɑ kɛ́ Moisi ɩfɑlɑɑ kɛ́.
\v 29 Tǝ nyǝmɑ́ sɩ, Ɩsɔ yɔɣɔtǝnɑ Moisi. Amɑ pǝ kɑɑsʋɣʋ yʋlʋ ɩnɩ tɔ, tǝ tɑ tɩɩ nyǝm ɩ tǝlɩɩlɛ.  <div eID="gen25984" type="x-p"/>
\v 30 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ cɔ-wɛ sɩ: Amɑ nti tǝ wɛ piti tɔɣɔlɛ sɩ, mǝ tɑ́ nyɩ ɩ tǝlɩɩlɛ, pǝyele ɩ kulɑ mɑɣɑ mɑ ɩsɛ.
\v 31 Tǝ nyǝmɑ́ sɩ Ɩsɔ ɩɩ mʋɣɩ ɑsɑɣɑɑ nɔɔsɩ. Amɑ wei ɩ tʋɣɩ-ɩ teeli nɑ ɩ́ lɑkɩ ɩ luɣu nyǝntʋ tɔ, pʋntʋ nɔɣɔ kɛ ɩ mʋɣɩ.
\v 32 Tuu tɔ, tǝ tɑ nɩɩtɑ sɩ nɔɣɔlʋ kulɑ yʋlʋ wei pɑ lʋlǝnɑ yʋlʋmtʋ tɔ ɩ ɩsɛ.
\v 33 Pǝ tɔɔ kɛ́ ye ɑpɑlʋ ɩnɛ ɩ tɑɑ kɛ́ Ɩsɔ nyǝŋ ɩ tɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ lɑ pʋlʋ.  <div eID="gen25985" type="x-p"/>
\v 34 Ḿpʋ́ɣʋ́ Fɑlisɑnɑɑ cɔ yʋlʋm sɩ: Hɑtoo pɑ lʋlʋɣʋ nyɑ́ tɔ, ɩsɑɣɑtʋ tike kɛ nyɑ́ nyǝmɑ́, nɑ nyɑɑ cɑɑ n sɛɣɛsɩ tɑ nɑ? <div eID="gen25986" type="x-p"/> <div sID="gen25987" type="x-p"/>Ɩlɛnɑ Fɑlisɑnɑɑ tɔɣɔnɩ-ɩ pɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ.  <div eID="gen25987" type="x-p"/> <div eID="gen25972" type="section"/>
\v 35 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nɩɩwɑ sɩ pɑ tɔɣɔnɑ yʋlʋm ɩnɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ kɔɔ ɩ́ suli-ɩ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: N mʋ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ tɔm nɑ?
\v 36 Tǝnɑɣɑ yʋlʋm cɔ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, hʋlɩ-m wei pɑ yɑɑ mpʋ tɔ nɑ mɑ́ mʋ.  <div eID="gen25989" type="x-p"/>
\v 37 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ sɩ: N nɑ-ɩ mɛɛ, ɩ mɑɣɑmɑɣɑ kɛlɛ mɑ wei mɑ yɔɣɔtǝɣǝnɑ-ŋ ɩsǝntɔ tɔ.
\v 38 Ɩlɛnɑ yʋlʋm tɔ sɩ: Tɑcɑɑ, mɑ mʋwɑ. Nɑ ɩ́ luŋi-ɩ ɑtɛ.  <div eID="gen25990" type="x-p"/>
\v 39 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ sɩ: Mɑ kɔmɑ ɑntulinyɑ tɑɑ cǝnɛɣɛ sɩ mɑ fɑkɩ tɑmpɑnɑ nyǝ́mɑ nɑ tɑsǝkǝlɛ nyǝ́mɑ, nɑ mpɑ pɑɑ nɑɑkɩ tɔ pɑ́ nɑ́, nɑ mpɑ pɑ nɑɑkɑɣɑ tɔ pɑ́ yʋlʋmɩ.  <div eID="gen25991" type="x-p"/>
\v 40 Fɑlisɑnɑɑ nɑpǝlɩ pɑɑ wɛ tǝnɑ nɑ pɑ́ nɩɩkɩ tɔm ntɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ Yesu sɩ: Pǝ kpɛŋnɑ tɑ́, tɑ́ kɛ́ yʋlʋmɑɑ tɔtɔ?  <div eID="gen25992" type="x-p"/>
\v 41 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ Fɑlisɑnɑɑ sɩ: Ye tɑmpɑnɑ ɩ́ kɑ kɛ́ yʋlʋmɑɑ, ɩ́ tɑɑ wɛnɑ ɩsɑɣɑtʋ. Amɑ ɩsɩɩ ɩ tɔŋʋɣʋ sɩ ɩ́ nɑɑkɩ tɔ, pǝ tɔɔ kɛ́ mǝ ɩsɑɣɑtʋ wɛ tɑm.  <div eID="gen25993" type="x-p"/> <chapter eID="John.9.seID.21192"/>
\c 10
\p
\v 1 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ, wei ɩ́ yelɑ heeŋ kɑlǝkʋ nɔnɔɣɔ kɛ sʋʋnɑʋ nɑ ɩ́ ŋmɑɑnɑ tiili tɔɔ nɑ ɩ́ sʋʋ tɔ, pʋntʋ kɛ́ ŋmɩɩlʋ nɑ wɑkǝllʋ kɛ́.
\v 2 Amɑ wei ɩ tǝŋǝɣǝnɑ nɔnɔɣɔ nɑ ɩ́ sʋʋ tɔ, pʋntʋ ntɛ́ tiikulu.
\v 3 Nɔnɔɣɔ tɑŋlʋ tʋlǝɣɩ-ɩ nɑ ɩ́ sʋʋ. Heeŋ nyǝmɑ́ ɩ nɔɣɔ. Ɩ kɑlǝɣɩ ɩ heeŋ hǝlɑ kɛ kʋlʋm kʋlʋm nɑ ɩ́ lɩɩkǝnɑ-ɩ ɑwɑlɩ.
\v 4 Wɑɑtʋ wei ɩ tɛŋ ɩ heeŋ ɩnɩ ɩ tǝnɑɣɑ lɩɩnɑʋ tɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɛɛ-ɩ nɔɣɔ nɑ heeŋ nɑɑ tʋ ɩ wɑɑlɩ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ nyǝmɑ́ ɩ nɔɣɔ tɔ pǝ tɔɔ.
\v 5 Amɑ ye kpɑɩ tʋ, ɩ kɑɑ tǝŋ ɩ́lɛ́, hɑlɩ ɩ kɑ́ se-ɩ sɔsɔm kɛ́. Mpi tɔ, ɩ tɑ nyɩ kpɑɩ nyǝmɑ́ nɔɔsɩ tɔ se.  <div eID="gen25995" type="x-p"/>
\v 6 Yesu kɛɛsɑ-wɛɣɛ tǝnɛ ɩnɩ. Amɑ pɑ tɑ cɛkǝnɑ tǝ hʋwɛɛ.  <div eID="gen25996" type="x-p"/> <div eID="gen25994" type="section"/>
\v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɑsɑ yɔɣɔtɑɣɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ. Mɑɣɑlɛ heeŋ kɑlǝkʋ ŋkʋ kʋ nɔnɔɣɔ.
\v 8 Pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ lɑɑlɑ-m kɔntɛ tɔ, pɑɑ kɛ́ ŋmɩɩlɑɑ nɑ wɑkǝllɑɑ kɛ́, heeŋ tɑ tɩɩ nɩɩnɑ-wɛ.
\v 9 Mɑɣɑlɛ nɔnɔɣɔ, wei ɩ́ tǝŋnɑ mɑ tɔɔ nɑ ɩ́ sʋʋ, pɩɩ yɑ ɩ nyʋɣʋ. Ɩ kɑ́ sʋʋkɩ nɑ ɩ́ lɩɩkɩ, nɑ ɩ́ hikiɣi nyɩɩtʋ kʋpɑntʋ.
\v 10 Nmɩɩlʋɣʋ nɑ lɛntʋɣʋ nɑ wɑkǝlʋɣʋ tɔɔ tike kɛ ŋmɩɩlʋ nɑ́ kɔŋ. Amɑ mɑ kɔmɑɣɑ sɩ mɑ heeŋ ɩ́ wɛɛ ɑlɑɑfǝyɑ tɑɑ kɛ́ tɑm tǝpɔkɛɛɛ.  <div eID="gen25998" type="x-p"/>
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25 
\v 26 
\v 27 
\v 28 
\v 29 
\v 30 
\v 31 
\v 32 
\v 33 
\v 34 
\v 35 
\v 36 
\v 37 
\v 38 
\v 39 
\v 40 
\v 41 
\v 42
\c 11
\p
\v 1 
\v 2 
\v 3 
\v 4 
\v 5 
\v 6 
\v 7 
\v 8 
\v 9 
\v 10 
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25 
\v 26 
\v 27 
\v 28 
\v 29 
\v 30 
\v 31 
\v 32 
\v 33 
\v 34 
\v 35 
\v 36 
\v 37 
\v 38 
\v 39 
\v 40 
\v 41 
\v 42 
\v 43 
\v 44 
\v 45 
\v 46 
\v 47 
\v 48 
\v 49 
\v 50 
\v 51 
\v 52 
\v 53 
\v 54 
\v 55 
\v 56 
\v 57
\c 12
\p
\v 1 
\v 2 
\v 3 
\v 4 
\v 5 
\v 6 
\v 7 
\v 8 
\v 9 
\v 10 
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25 
\v 26 
\v 27 
\v 28 
\v 29 
\v 30 
\v 31 
\v 32 
\v 33 
\v 34 
\v 35 
\v 36 
\v 37 
\v 38 
\v 39 
\v 40 
\v 41 
\v 42 
\v 43 
\v 44 
\v 45 
\v 46 
\v 47 
\v 48 
\v 49 
\v 50
\c 13
\p
\v 1 
\v 2 
\v 3 
\v 4 
\v 5 
\v 6 
\v 7 
\v 8 
\v 9 
\v 10 
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25 
\v 26 
\v 27 
\v 28 
\v 29 
\v 30 
\v 31 
\v 32 
\v 33 
\v 34 
\v 35 
\v 36 
\v 37 
\v 38
\c 14
\p
\v 1 
\v 2 
\v 3 
\v 4 
\v 5 
\v 6 
\v 7 
\v 8 
\v 9 
\v 10 
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25 
\v 26 
\v 27 
\v 28 
\v 29 
\v 30 
\v 31
\c 15
\p
\v 1 
\v 2 
\v 3 
\v 4 
\v 5 
\v 6 
\v 7 
\v 8 
\v 9 
\v 10 
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25 
\v 26 
\v 27
\c 16
\p
\v 1 
\v 2 
\v 3 
\v 4 
\v 5 
\v 6 
\v 7 
\v 8 
\v 9 
\v 10 
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25 
\v 26 
\v 27 
\v 28 
\v 29 
\v 30 
\v 31 
\v 32 
\v 33
\c 17
\p
\v 1 
\v 2 
\v 3 
\v 4 
\v 5 
\v 6 
\v 7 
\v 8 
\v 9 
\v 10 
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25 
\v 26
\c 18
\p
\v 1 
\v 2 
\v 3 
\v 4 
\v 5 
\v 6 
\v 7 
\v 8 
\v 9 
\v 10 
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25 
\v 26 
\v 27 
\v 28 
\v 29 
\v 30 
\v 31 
\v 32 
\v 33 
\v 34 
\v 35 
\v 36 
\v 37 
\v 38 
\v 39 
\v 40
\c 19
\p
\v 1 
\v 2 
\v 3 
\v 4 
\v 5 
\v 6 
\v 7 
\v 8 
\v 9 
\v 10 
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25 
\v 26 
\v 27 
\v 28 
\v 29 
\v 30 
\v 31 
\v 32 
\v 33 
\v 34 
\v 35 
\v 36 
\v 37 
\v 38 
\v 39 
\v 40 
\v 41 
\v 42
\c 20
\p
\v 1 
\v 2 
\v 3 
\v 4 
\v 5 
\v 6 
\v 7 
\v 8 
\v 9 
\v 10 
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25 
\v 26 
\v 27 
\v 28 
\v 29 
\v 30 
\v 31
\c 21
\p
\v 1 
\v 2 
\v 3 
\v 4 
\v 5 
\v 6 
\v 7 
\v 8 
\v 9 
\v 10 
\v 11 
\v 12 
\v 13 
\v 14 
\v 15 
\v 16 
\v 17 
\v 18 
\v 19 
\v 20 
\v 21 
\v 22 
\v 23 
\v 24 
\v 25