1Apǝlɑhɑm lʋlʋɣʋ tʋ ntɛ́ Tɑfiiti, Tɑfiiti lʋlʋɣʋ tʋ Yesu Kilisiti lʋlʋɣʋ looŋɑ ntɛ́ cǝnɛ. <div eID="gen23830" type="x-p"/> 2 Apǝlɑhɑm lʋlɑ Ɩsɑɑkɑ, nɑ Ɩsɑɑkɑ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Yɑkɔpʋ, nɑ Yɑkɔpʋ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Yutɑ nɑ ɩ newɑɑ. 3 Yutɑ nɑ́ lʋlɑ Fɑlɛsɩ nɑ Selɑ. Pɛlɛ pɑ too kɛlɛ Tɑmɑɑ. Fɑlɛsɩ nɑ́ lʋlɑ Hɛsǝlɔŋ, nɑ Hɛsǝlɔŋ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Alɑm, 4 nɑ Alɑm nɑ́ɑ́ lʋlɩ Aminɑtɑpɩ, nɑ Aminɑtɑpɩ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Nɑɑsɔŋ, nɑ Nɑɑsɔŋ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Sɑlǝmɑ. 5 Sɑlǝmɑ nɑ́ lʋlɑ Poosi, Poosi too kɛlɛ Lɑhɑpɩ. Poosi nɑ́ lʋlɑ Opɛtɩ, Opɛtɩ too kɛlɛ Luuti. Opɛtɩ nɑ́ lʋlɑ Sesee, 6 nɑ Sesee nɑ́ lʋlǝnɑ wulɑʋ sɔsɔ Tɑfiiti. <div eID="gen23831" type="x-p"/> <div sID="gen23832" type="x-p"/>Tɑfiiti nɑ́ lʋlɑ Sɑlʋmɔŋ, Sɑlʋmɔŋ too kɛlɛ Yulii ɑlʋ. 7 Sɑlʋmɔŋ nɑ́ lʋlɑ Lʋpʋwɑm, nɑ Lʋpʋwɑm nɑ́ɑ́ lʋlɩ Apiyɑ, nɑ Apiyɑ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Asɑfɩ, 8 nɑ Asɑfɩ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Yosɑfɑtɩ, nɑ Yosɑfɑtɩ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Yolɑm, nɑ Yolɑm nɑ́ɑ́ lʋlɩ Osiyɑsɩ. 9 Osiyɑsɩ nɑ́ lʋlɑ Yowɑtɑm, nɑ Yowɑtɑm nɑ́ɑ́ lʋlɩ Akɑsɩ, nɑ Akɑsɩ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Ɩsekiyɑsɩ, 10 nɑ Ɩsekiyɑsɩ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Mɑnɑsee, nɑ Mɑnɑsee nɑ́ɑ́ lʋlɩ Amoŋ, nɑ Amoŋ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Yosiyɑsɩ. 11 Yosiyɑsɩ nɑ́ lʋlǝnɑ Cekoniyɑsɩ nɑ ɩ newɑɑ kɛ wɑɑtʋ wei pɑ kuu Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ pɑ́ ponɑ Pɑpiloni tɔ. <div eID="gen23832" type="x-p"/> 12 Pɑ ponɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ Pɑpiloni tǝnɑ, ɩlɛnɑ Cekoniyɑsɩ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Selɑtǝyɛlɩ, nɑ Selɑtǝyɛlɩ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Solopɑpɛɛlɩ, 13 nɑ Solopɑpɛɛlɩ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Apiyuti, nɑ Apiyuti nɑ́ɑ́ lʋlɩ Ɩliyɑkim, nɑ Ɩliyɑkim nɑ́ɑ́ lʋlɩ Asɔɔ. 14 Asɔɔ nɑ́ lʋlɑ Sɑtɔkɩ, nɑ Sɑtɔkɩ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Akim, nɑ Akim nɑ́ɑ́ lʋlɩ Ɩliyuti, 15 nɑ Ɩliyuti nɑ́ɑ́ lʋlɩ Ɩlɑsɑɑ, nɑ Ɩlɑsɑɑ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Mɑtɑŋ, nɑ Mɑtɑŋ nɑ́ɑ́ lʋlɩ Yɑkɔpʋ. 16 Yɑkɔpʋ nɑ́ lʋlɑ Yosɛɛfʋ wei ɩ kɛ́ Mɑlɩ pɑɑlʋ tɔ, nɑ Mɑlɩ ɩnɩ ɩ lʋlǝnɑ Yesu wei pɑ yɑɑ sɩ Mesii tɔ. <div eID="gen23833" type="x-p"/> 17 Ye mpʋ, ɩsɩɩ pɑ kɛɛsʋɣʋ sɩ ɩnɛ ɩ lʋlɑ ɩnɛ nɑ ɩnɛ ɩ́lɛ́ ɩ lʋlɩ ɩnɛ tɔ, pǝ kpɑɣɑʋ hɑtoo Apǝlɑhɑm hɑlǝnɑ pǝ́ tɑlɑ Tɑfiiti tɔ, lʋlʋɣʋ loosi kpɛntɑ nɑɑnʋwɑ nɑ liɣiti. Nɑ pǝ kpɑɣɑʋ Tɑfiiti hɑlǝnɑ pǝ́ tɑlɑ wɑɑtʋ wei pɑ kuu Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ pɑ ponɑ Pɑpiloni tɔ, lʋlʋɣʋ loosi wɛ nɑɑnʋwɑ nɑ liɣiti tɔtɔ. Nɑ lʋlʋɣʋ loosi nɑɑnʋwɑ nɑ liɣiti tɔtɔɣɔ pǝ kpɑɣɑʋ hɑtoo pɑ ponɑʋ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ Pɑpiloni tɔ, hɑlǝnɑ pǝ́ sɩɩnɑ Mesii lʋlʋɣʋ. <div eID="gen23834" type="x-p"/> <div eID="gen23829" type="section"/> 18 Ɩsǝnɑ pɑ lʋlɑ Yesu Kilisiti tɔɣɔlɔ. Ɩ too Mɑlɩ wei ɩ kɛ́ Yosɛɛfʋ ɑmʋsɑɣɑ tɔ, ɩ hɑɣɑ hɔɣɔ nɑ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ tomɑ nɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ sɑɑ. 19 Ɩ pɑɑlʋ Yosɛɛfʋ kɑ kɛ́ yʋlʋ kʋpɑŋ kɛ́, ɩlɛ ɩ tɑɑ tisiɣi sɩ ɩ́ kuli Mɑlɩ wɑɑlɩ kɛ́ yǝlɑɑ sɑmɑɑ tɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ hʋʋ sɩ ɩ kɑ́ kisi-ɩ mukɑɣɑ tɛɛ. 20 Ɩ hʋʋkɑɣɑ ɩ tɑɑ kɛ́ mpʋ, ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ ɩsɔtɑɑ tillu kɔɔ ɩ kiŋ kɛ toosee tɑɑ, nɑ ɩ́ heeli-ɩ sɩ: Tɑfiiti lʋlʋɣʋ tʋ Yosɛɛfʋ, tɑɑ nyɑnɑ nyɑ́ ɑmʋsɑɣɑ Mɑlɩ kpɑɣɑʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, hɔɣɔ ŋkɑ ɩ hɑɣɑɑ tɔ, Feesuɣu Nɑŋŋtʋ kiŋ kɛ kɑ lɩɩnɑɑ. 21 Ɩ kɑ́ lʋlɩ ɑpɑlʋ pǝyɑɣɑ, nɑ ń yɑɑ-kɛ sɩ Yesu. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pǝyɑɣɑ ŋkɛ kɑɑ wɑɑsǝnɑ kɑ yǝlɑɑ kɛ pɑ ɩsɑɣɑtʋ tɑɑ. <div eID="gen23836" type="x-p"/> 22 Pǝ tǝnɑɣɑ mpʋ pǝ lɑpɑ nɑ pǝ́cɔ́ tɔm nti Tɑcɑɑ kɑ yɔɣɔtǝnɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ nɔɣɔ tɔ tǝ́ lɑ́ tɑmpɑnɑ sɩ: <div eID="gen23837" type="x-p"/> 23 Ɩ́ nyǝnɩ, pɛɛlɔ wei ɩ tɑ nyǝntɑ ɑpɑlʋ tɔ <l eID="gen23839" level="1"/> <l level="1" sID="gen23840"/>ɩ kɑ́ hɑɣɑ hɔɣɔ, nɑ ɩ́ lʋlɩ ɑpɑlʋ pǝyɑɣɑ, <l eID="gen23840" level="1"/> <l level="1" sID="gen23841"/>nɑ pɑɑ yɑɑ-kɛ sɩ Ɩmɑniyɛlɩ. <l eID="gen23841" level="1"/> <lg eID="gen23838"/><div sID="gen23842" type="x-p"/>(Hǝtɛ tǝnɛ tǝ yɔɣɔtǝɣɩ sɩ Ɩsɔ wɛ tɑ́ kiŋ.) <div eID="gen23842" type="x-p"/> 24 Yosɛɛfʋ femɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ lɑ́ nti Tɑcɑɑ ɩsɔtɑɑ tillu kɑ heelɑ-ɩ tɔ. Ɩ kpɑɣɑ ɩ ɑmʋsɑɣɑ Mɑlɩ. 25 Amɑ ɩ tɑ nyǝmɩ-ɩ hɑlǝnɑ ɩ́ tɛ pǝyɑɣɑ lʋlʋɣʋ. Nɑ Yosɛɛfʋ yɑɑ-kɛ sɩ Yesu. <div eID="gen23843" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.1.seID.17821"/>

2Pɑ lʋlɑ Yesu kɛ́ Yutɑ Pɛtǝlɛhɛm tɑɑ kɛ́ wulɑʋ sɔsɔ Helɔtɩ pɔɔlɛ tɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ tɔm nyǝntɑɑ nɑpǝlɩ pɑ lɩɩnɑ ilim tǝlɩɩlɛ nɑ pɑ́ tɑlɑ Yosɑlɛm. 2 Nɑ pɑ́ pɔɔsɩ sɩ: Leɣe pǝyɑɣɑ ŋkɑ pɑ lʋlɑ nɔɔnɔɔ nɑ kɑ́ɑ́ lɑ Yutɑ nyǝ́mɑ wulɑʋ sɔsɔ tɔ kɑ wɛɛ? Tǝ nɑ kɑ ɩsɔtʋlʋŋɑ lɩɩ ilim tǝlɩɩlɛ kɛ́ nɑ tǝ́ kɔɔ sɩ tǝ sɛɛ-kɛ. <div eID="gen23845" type="x-p"/> 3 Wulɑʋ Helɔtɩ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pǝ́ pɛkǝlɩ-ɩ sɔsɔm. Pǝ pɛkǝlɑ Yosɑlɛm nyǝ́mɑ tǝnɑɣɑ mpʋ tɔtɔ. 4 Ɩlɛnɑ ɩ́ koti kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ tǝnɑ, nɑ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛɣɛ timpi pǝ wɛɛ sɩ pɑɑ lʋlɩ Mesii tɔ. 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ cɔ-ɩ sɩ, Yutɑ Pɛtǝlɛhɛm kɛ́. Mpi tɔ, Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ ŋmɑɑwɑ sɩ: <div eID="gen23846" type="x-p"/> 6 Yutɑ tɑɑ Pɛtǝlɛhɛm nyɑ́, <l eID="gen23848" level="1"/> <l level="1" sID="gen23849"/>tɑmpɑnɑ n tɑ kɛ Yutɑ ɑcɑlɛɛ sɔsɔɔnɑ tɑɑ sǝkpete pɑɑ pǝcɔ. <l eID="gen23849" level="1"/> <l level="1" sID="gen23850"/>Mpi tɔ, nyɑ́ tɑɑ kɛ́ wulɑʋ kɑ́ lɩɩnɑ, <l eID="gen23850" level="1"/> <l level="1" sID="gen23851"/>wei ɩ kɑ́ tɔkɩ mɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ teu tɔ. <l eID="gen23851" level="1"/> <lg eID="gen23847"/> 7 Tǝnɑɣɑ Helɔtɩ yɑɑ nyǝntɑɑ mpɛɣɛ kpeeŋɑ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛɣɛ pǝ tǝnɑ sɩ ɩ nyǝŋ wɑɑtʋ wei mɑɣɑmɑɣɑ ɩsɔtʋlʋŋɑ lɩɩwɑ tɔ. 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ hʋlɑ-wɛɣɛ Pɛtǝlɛhɛm mpɑɑʋ nɑ ɩ́ heeli-wɛ sɩ: Ɩ́ polo nɑ ɩ́ pɛɛkɩ pǝyɑɣɑ ŋkɛɣɛ teu. Wɑɑtʋ wei ɩ́ nɑ-kɛ ɩ́ heeli-m nɑ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ́ polo nɑ mɑ́ sɛɛ-kɛ. <div eID="gen23852" type="x-p"/> 9 Nyǝntɑɑ tɛmɑ wulɑʋ tɔm ntǝɣɩ nɩɩʋ ɩlɛnɑ pɑ́ tɛɛ. Nɑ ɩsɔtʋlʋŋɑ ŋkɑ kɑɑ lɩɩwɑ ilim tǝlɩɩlɛ nɑ pɑ́ nɑ-kɛɣɛ mpʋ tɔ kɑ tɔŋɑɣɑ pɑ nɔɣɔ tɔɔ, hɑlǝnɑ kɑ́ tɑlɑ timpi pǝyɑɣɑ ŋkɛ kɑ wɛɛ tɔ, ɩlɛnɑ kɑ́ sǝŋ. 10 Nyǝntɑɑ loosɑ ɩsɔtʋlʋŋɑ ŋkɛ, ɩlɛnɑ pɑ lɑŋɑ hʋlʋmɩ pǝ tɩɩ fɛɩ. 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ sʋʋ tǝyɑɣɑ tɑɑ nɑ pɑ́ nɑ́ pǝyɑɣɑ nɑ kɑ too Mɑlɩ. Ɩlɛnɑ pɑ́ hǝntɩ ɑtɛ nɑ pɑ́ sɛɛ-kɛ. Nɑ pɑ́ hɛtɩ pɑ wontu nɑ pɑ́ hɑ-kɛɣɛ wʋlɑ nɑ tulɑɑlʋ kʋfǝɣǝtʋ nɑ tulɑɑlʋ miili. 12 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Ɩsɔ heelɑ nyǝntɑɑ mpɛɣɛ toosee tɑɑ sɩ pɑ́ tɑɑ mǝlɩ Helɔtɩ cɔlɔ. Ɩlɛnɑ pɑ́ cɔlɔ mpɑɑʋ nɑ pɑ́ kpe. <div eID="gen23853" type="x-p"/> <div eID="gen23844" type="section"/> 13 Nyǝntɑɑ tɛɛwɑ ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ ɩsɔtɑɑ tillu nɔɣɔlʋ ɩ́ kɔɔ Yosɛɛfʋ kiŋ kɛ toosee tɑɑ nɑ ɩ́ heeli-ɩ sɩ: Kʋlɩ nɑ ń kpɑɣɑ pǝyɑɣɑ nɑ kɑ too, nɑ ń se nɑ ń polo Icipiti, nɑ ń cɑɣɑ tǝnɑ. Hɑlǝnɑ wɑɑtʋ wei mɑɑ heeli-ŋ sɩ ń mǝlɩ tɔ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Helɔtɩ kɑ́ pɛɛkɩ pǝyɑɣɑ ŋkɛ sɩ ɩ kʋɣʋ-kɛ. <div eID="gen23855" type="x-p"/> 14 Tǝnɑɣɑ Yosɛɛfʋ kʋlɑɑ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ pǝyɑɣɑ nɑ kɑ too, nɑ pɑ́ tɛɛ Icipiti kɛ ɑhoo ɑnɩ. 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ cɑɣɑ tǝnɑ hɑlǝnɑ Helɔtɩ sɩ. Ɩlɛnɑ pǝ́ lɑ nti Tɑcɑɑ kɑ yɔɣɔtǝnɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ nɔɣɔ tɔ sɩ: Mɑ lǝsɑ mɑ pǝyɑɣɑ kɛ Icipiti. <div eID="gen23856" type="x-p"/> <div eID="gen23854" type="section"/> 16 Helɔtɩ nɑwɑ sɩ nyǝntɑɑ puɣusɑ-ɩ, ɩlɛnɑ pǝ́ sɑlɩ-ɩ sɔsɔm. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tilɑɑ sɩ pɑ́ kʋ Pɛtǝlɛhɛm ɩcɑtɛ nɑ ɑcɑlɛɛ nnɑ ɑ cɔɔnɑ-tɛ tɔ pǝ ɑpɑlʋpiyɑ tǝnɑ. Hɑlǝnɑ nsi sɩ pɩɩsɩ tɑlɑ nɑɑlɛ nɑɑlɛ tɔ, nɑ ɩ́ kɛɛsǝnɑ sɑɑ wei nyǝntɑɑ heelɑ-ɩ sɩ ɩsɔtʋlʋŋɑ lɩɩwɑ tɔ. 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ lɑpɑ ɩsɩɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Selemii kɑ kpɑɑlɑɑ tɔ sɩ: <div eID="gen23858" type="x-p"/> 18 Pɑ nɩɩwɑ kɑpukɑ kɛ Lɑmɑ. <l eID="gen23860" level="1"/> <l level="1" sID="gen23861"/>Wulɑ nɑ lɑŋwɑkǝllɛ sɔsɔɔlɛ mɔlɑ. <l eID="gen23861" level="1"/> <l level="1" sID="gen23862"/>Lɑsɛɛlɩ wiinɑ ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ piyɑ. <l eID="gen23862" level="1"/> <l level="1" sID="gen23863"/>Ɩ tɑ tisi sɩ pɑ́ puɣusi-ɩ kɛ́ sɩ fɛɩ tɔ pǝ tɔɔ. <l eID="gen23863" level="1"/> <lg eID="gen23859"/><div eID="gen23857" type="section"/> 19 Helɔtɩ sǝm wɑɑlɩ Tɑcɑɑ ɩsɔtɑɑ tillu nɔɣɔlʋ kɔmɑ Yosɛɛfʋ kiŋ kɛ toosee tɑɑ kɛ Icipiti, 20 nɑ ɩ́ heeli-ɩ sɩ: Kʋlɩ nɑ ń kpɑɣɑ pǝyɑɣɑ ŋkɛ nɑ kɑ too nɑ ɩ́ mǝlɩ Ɩsɛɣɛlɩ tɛtʋ tɑɑ. Mpɑ pɑ pɛɛkɑɣɑ sɩ pɑ́ kʋ pǝyɑɣɑ ŋkɛ tɔ pɑ sǝpɑ. <div eID="gen23865" type="x-p"/> 21 Tǝnɑɣɑ Yosɛɛfʋ kʋlɑɑ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ pǝyɑɣɑ nɑ kɑ too nɑ pɑ́ mǝlɩ Ɩsɛɣɛlɩ tɛtʋ tɑɑ. 22 Amɑ Yosɛɛfʋ nɩɩwɑ sɩ Aɑselɑyusi tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ kɛ Yutɑ kɛ ɩ cɑɑ Helɔtɩ lonte. Ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-ɩ nɑ tɛtʋ ntɩ tǝ tɑɑ pote. Ɩsɔ tɑsɑ-ɩ ḿpʋ́ɣʋ́ hʋlʋɣʋ kɛ ɩ toosee tɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ lɔɣɔ ɩ tǝɣɩ Kɑlilee tɛtʋ tɑɑ, 23 nɑ ɩ́ cɑɣɑ ɩcɑtɛ nte pɑ yɑɑ sɩ Nɑsɑlɛtɩ tɔ tǝ tɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ lɑpɑ ɩsɩɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ kɑ yɔɣɔtɑɑ tɔ sɩ: Pɑɑ yɑɑ-ɩ sɩ Nɑsɑlɛtɩ tʋ. <div eID="gen23866" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.2.seID.17847"/>

3Pǝ kɔmɑ nɑ pǝ́ kɛɛsɩ ɩlɛ, Ɩsɔ lʋm sɔlʋ Yohɑɑnɩ kɔmɑ Yutɑ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ kɛlɛ nɑ ɩ́ niki wɑɑsʋ lɑpʋ. 2 Nɑ ɩ́ tɔŋ sɩ: Ɩ́ lɑɣɑsɩ tɔntɛ, ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ wʋsɑ kɔntɛ kɛ́. <div eID="gen23868" type="x-p"/> 3 Yohɑɑnɩ tɔm kɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Ɩsɑyii kɑ yɔɣɔtɑɣɑ sɑɑ wei ɩ yɔɣɔtɑɑ sɩ: <div eID="gen23869" type="x-p"/> <lg sID="gen23870"/><l level="1" sID="gen23871"/>Nɔɣɔlʋ yɔɣɔtǝɣǝnɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ sɩ: <l eID="gen23871" level="1"/> <l level="1" sID="gen23872"/>Ɩ́ tɑɣɑnɩ Tɑcɑɑ mpɑɑʋ. <l eID="gen23872" level="1"/> <l level="1" sID="gen23873"/>Ɩ́ hɛɛ-ɩ-kʋ nɑ kʋ siɣisi. <l eID="gen23873" level="1"/> <lg eID="gen23870"/> 4 Yohɑɑnɩ tɑkɑ yooyoonɑɑ hʋntʋ kunti, nɑ ɩ́ lǝlɑ tɔnʋɣʋ tɑmpɑlɑ kɛ ɩ tǝnɑɣɑ tɑɑ. Ɩ tɔɣɔnɑɣɑ ntɛ́ cǝlǝŋ nɑ tɑɑlɛ tɩɩŋ nim. 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yosɑlɛm nyǝ́mɑ nɑ Yutɑ tɛtʋ tǝnɑ nyǝ́mɑ nɑ Yɑɑtɑnɩ nɔɣɔ tɛtʋ tǝnɑ nyǝ́mɑ sʋʋ pote kɛ ɩ kiŋ. 6 Nɑ pɑ́ kuliɣi pɑ ɩsɑɣɑtʋ tɔɔ kɛ́ yǝlɑɑ tɑɑ, nɑ Yohɑɑnɩ sɔɔkɩ-wɛɣɛ Ɩsɔ lʋm kɛ Yɑɑtɑnɩ pɔɣɔ tɑɑ. <div eID="gen23874" type="x-p"/> 7 Yohɑɑnɩ nɑwɑ Fɑlisɑnɑɑ pɑɣɑlɛ nɑ Sɑtusee nyǝ́mɑ pɑɣɑlɛ nɑ pɑ́ puki ɩ cɔlɔ sɩ ɩ́ sɔ-wɛɣɛ Ɩsɔ lʋm. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Akɑlɑ piyɑ mɛ, ɑwe kpɑɑlɑ-mɛ nɑ ɩ́ seeki Ɩsɔ pɑ́ɑ́nɑ́ nnɑ ɑ kɔŋ tɔ? 8 Ɩ́ lɑ mpɑ pɑ yelɑ ɩsɑɣɑtʋ tɔ pɑ kʋlɑpǝlɛ. 9 Ɩ́ tɑɑ tɛlǝsǝɣɩ lɔlɔ sɩ mǝ cɑɑ kɛlɛ Apǝlɑhɑm. Mɑ heeliɣi-mɛ sɩ ye pǝlɛ pǝ tɔɔ ɩlɛ, Ɩsɔ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ́ nɑ pɛɛ ɑnɛ ɑ́ pǝsɩ Apǝlɑhɑm piyɑ. 10 Pɑ tɛmɑ lɑɑlɛ tʋɣʋ kɛ tɩɩŋ sɩ pɑ huɣu-ɩ nɑ ɩ tɛɛ kɛ́ te. Tʋɣʋ ŋku kɩɩ lʋlǝɣɩ pee kʋpɑnɑ tɔ, pɑɑ hu-kʋ nɑ pɑ́ tʋ kɔkɔ. 11 Mɑ ɩlɛ, lʋm kɛ mɑ sɔɔnɑ-mɛɣɛ Ɩsɔ lʋm sɩ pǝ́ hʋ́lɩ́ sɩ ɩ́ lɑɣɑsɑ tɔntɛ. Amɑ mɑ wɑɑlɩ wei ɩ kɔŋ tɔ, pʋntʋ kǝlɑ-m toŋ tǝcɑɣɑcɑɣɑ. Mɑ tɑ tɑlɑ mɑ́ hɩɩsɩ ɩ nɔɔhɛɛ tɑɑ ntɑŋkpɑlɑ mʋsʋɣʋ mɑɣɑmɑɣɑ. Ɩ́lɛ́ ɩ kɑ́ sɔ-mɛ nɑ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ nɑ kɔkɔ. 12 Ɩ tɔkɑ ɩ kʋfɑlʋɣʋ kɛ ɩ niŋ tɑɑ. Ɩ kɑ́ fɑlɑ pǝ tǝnɑ tǝcɑɣɑcɑɣɑ, nɑ ɩ́ suu pee kɛ ɩ kpou tɑɑ. Amɑ ɩ kɑ́ tʋ lɔɔtʋ kɛ kɔkɔ ŋkɑ kɑɑ teŋ tɔ kɑ tɑɑ. <div eID="gen23875" type="x-p"/> <div eID="gen23867" type="section"/> 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu lɩɩnɑ Kɑlilee nɑ ɩ́ kɔɔ Yɑɑtɑnɩ kɛ Yohɑɑnɩ cɔlɔ sɩ Yohɑɑnɩ ɩ́ sɔ-ɩ Ɩsɔ lʋm. 14 Amɑ Yohɑɑnɩ tɑ tisi. Hɑlǝnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Pǝ nǝɣǝsǝnɑ ɩsɩɩ nɑ́ɑ́ sɔnɑ mɑ, nɑ ń mǝlɩ nɑ ń kɔŋ mɑ kiŋ nɑ? <div eID="gen23877" type="x-p"/> 15 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ Yohɑɑnɩ sɩ: Yele nɑ pǝ́ lɑ́ mpʋ. Pǝ wɛɛ sɩ tǝ yoosi pǝ tǝnɑ mpi Ɩsɔ yɔɣɔtɑɑ sɩ tǝ́ lɑ tɔɣɔ. <div eID="gen23878" type="x-p"/> <div sID="gen23879" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ Yohɑɑnɩ tisɑɑ. 16 Pɑ tɛmɑ Yesu kɛ́ Ɩsɔ lʋm sɔʋ ɩlɛnɑ ɩ́ lɩɩ lʋm tɑɑ. Tǝnɑɣɑ ɩsɔtɔnʋɣʋ hɛtɑ kpɑkpɑɑ, nɑ Yesu nɑ́ Ɩsɔ Feesuɣu ɩsɩɩ ɑlukuku nɑ kʋ tiiki ɩ tɔɔ. 17 Ɩlɛnɑ pɑ́ nɩɩ pǝ yɔɣɔtǝnɑ ɩsɔtɑɑ sɩ: Ɩnɛɣɛlɛ mɑ luɣu tɛɛ Pǝyɑɣɑ, mɑ lɑŋlɛ hɛɛnɑ-ɩ sɔsɔm. <div eID="gen23879" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.3.seID.17871"/>

4Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Feesuɣu ponɑ Yesu kɛ́ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ sɩ Ɩlɔɣɔʋ ɩ́ mɑɣɑsɩ-ɩ. 2 Yesu tɛmɑ nɔɣɔ hɔkʋɣʋ kɛ ilim nɑ ɑhoo kɛ kʋyɛɛŋ nɩɩlɛ. Ɩlɛnɑ nyɔɣɔsɩ kpɑ-ɩ. 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩlɔɣɔʋ kpǝntǝnɑ-ɩ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Ye n kɛ́ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ yɔɣɔtɩ nɑ pɛɛ ɑnɛ ɑ́ pǝsɩ tɔɣɔnɑɣɑ. <div eID="gen23881" type="x-p"/> 4 Yesu cɔ-ɩ sɩ: Pɑ ŋmɑɑwɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ sɩ pǝ tɑɣɑ tɔɣɔnɑɣɑ tike kɛ yʋlʋ kɑ́ hikinɑ weesuɣu. Amɑ tɔm tǝnɑ nti tǝ lɩɩkǝnɑ Ɩsɔ nɔɣɔ tɑɑ tɔ tǝ kiŋ tɔtɔɣɔ. <div eID="gen23882" type="x-p"/> 5 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ, Ɩlɔɣɔʋ ponɑ Yesu kɛ́ ɩcɑtɛ nɑŋŋ nyǝntɛ tɑɑ nɑ ɩ́ kpɑɑsɩ-ɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ comcom nɔɣɔ tɑɑ, 6 nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: <div eID="gen23883" type="x-p"/> <lg sID="gen23884"/><l level="1" sID="gen23885"/>Ye n kɛ́ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ, <l eID="gen23885" level="1"/> <l level="1" sID="gen23886"/>lɩɩ cǝnɛ nɑ ń ŋmɑɑ ɑtɛ. <l eID="gen23886" level="1"/> <l level="1" sID="gen23887"/>Pǝ tɑɣɑ polo, pɑ ŋmɑɑwɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ sɩ: <l eID="gen23887" level="1"/> <l level="1" sID="gen23888"/>Ɩsɔ kɑ́ heeli ɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ kɛ nyɑ́ tɔm sɩ pɑ́ pɑɑsǝnɑ-ŋ teu. <l eID="gen23888" level="1"/> <l level="1" sID="gen23889"/>Nɑ pɑɑ teeli-ŋ pɑ niŋ tɑɑ sɩ pǝ́ tɑɑ kɔɔ nɑ pǝlɛ nɑtǝlɩ tǝ co-ŋ. <l eID="gen23889" level="1"/> <lg eID="gen23884"/> 7 Amɑ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Pɑ ŋmɑɑwɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ tɔtɔ sɩ, n kɑɑ mɑɣɑsɩ nyɑ́ Cɑɑ Ɩsɔ sɩ n nɑɑ ɩ wɑɑlɩ. <div eID="gen23890" type="x-p"/> 8 Ɩlɛnɑ Ɩlɔɣɔʋ tɑsɑ Yesu kɛ́ ponɑʋ kɛ pʋɣʋ ŋku kʋ kʋlɑ sɔsɔm tɔ kʋ tɔɔ nɑ ɩ́ hʋlɩ-ɩ ɑntulinyɑ kɑwulɑsɩ tǝnɑ nɑ sɩ teeli, 9 nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Ye n kɑ hǝntɩ-m ɑtɛ nɑ ń sɛɛ-m, mɑɑ hɑ-ŋ mpʋ ɩnɩ pǝ tǝnɑ. <div eID="gen23891" type="x-p"/> 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Sɑtɑnɩ, tɛɛ. Pɑ ŋmɑɑwɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ sɩ, n kɑ́ sɛɛ nyɑ́ Cɑɑ Ɩsɔ, nɑ ɩ tike ɩ tǝmlɛ kɛ n kɑ́ lɑ. <div eID="gen23892" type="x-p"/> 11 Tǝnɑɣɑ Ɩlɔɣɔʋ yelɑ Yesu. Ɩlɛnɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ kɔɔ nɑ pɑ́ pɑɑsǝnɑ-ɩ. <div eID="gen23893" type="x-p"/> <div eID="gen23880" type="section"/> 12 Yesu nɩɩwɑ sɩ pɑ tʋ Yohɑɑnɩ kɛ sɑlǝkɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɛɛnɑ Kɑlilee. 13 Ɩ yelɑ Nɑsɑlɛtɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ cɑɣɑ Kɑpǝnɑhum. Ɩcɑtɛ nte tǝ wɛ Kɑlilee lʋm nɔɣɔ kɛ Sɑpulɔŋ nɑ Nɛfǝtɑli pɑ tɛtʋ tɑɑ tɔ. 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ lɑpɑ ɩsɩɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Ɩsɑyii kɑ yɔɣɔtɑɑ tɔ sɩ: <div eID="gen23895" type="x-p"/> 15 Sɑpulɔŋ tɛtʋ nɑ Nɛfǝtɑli tɛtʋ, <l eID="gen23897" level="1"/> <l level="1" sID="gen23898"/>nɑ teŋku tɔɔ tɔɔ, nɑ Yɑɑtɑnɩ wɑɑlɩ, <l eID="gen23898" level="1"/> <l level="1" sID="gen23899"/>nɑ mpɑ pɑ tɑ kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔ pɑ Kɑlilee. <l eID="gen23899" level="1"/> 16 Pǝ yǝlɑɑ mpɑ pɑ cɑɣɑ sǝkpɛtʋɣʋ tɑɑ tɔ, <l eID="gen23900" level="1"/> <l level="1" sID="gen23901"/>pɩɩ nɑ-wɛ tǝnyɑɩɩ ɩsɩɩ kɔkɔ. <l eID="gen23901" level="1"/> <l level="1" sID="gen23902"/>Nɑ mpɑ pɑ cɑɣɑ sǝm sǝkpɛtʋɣʋ ɩcɑtɛ tɑɑ tɔ, <l eID="gen23902" level="1"/> <l level="1" sID="gen23903"/>pɩɩ nɑ́ pɑ tɔɔ tǝnyɑɩɩ. <l eID="gen23903" level="1"/> <lg eID="gen23896"/> 17 Pǝ kpɑɣɑʋ wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ Yesu sʋʋ wɑɑsʋ lɑpʋ nɑ ɩ́ tɔŋ sɩ: Ɩ́ lɑɣɑsɩ tɔntɛ, ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ wʋsɑ kɔntɛ. <div eID="gen23904" type="x-p"/> <div eID="gen23894" type="section"/> 18 Yesu tɔŋɑɣɑ Kɑlilee teŋku nɔɣɔ nɔɣɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ nɑ́ tiinɑ kpɑlɑɑ kɛ nɑɑlɛ. Simɔŋ wei pɑ yɑɑ sɩ Piyɛɛ tɔ nɑ ɩ neu Antǝlɩɩ, nɑ pɑ́ tʋɣɩ puluɣu kɛ teŋku tɑɑ. 19 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ-wɛ sɩ: Ɩ́ kɔɔ nɑ mɑ́ lɑ-mɛ nɑ ɩ́ puuki yǝlɑɑ ɩsɩɩ ɩ́ puukuɣu tiinɑ tɔ. <div eID="gen23906" type="x-p"/> 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɛlɛ pɑ yelɑ pɑ puluŋ nɑ pɑ́ tǝŋɩ-ɩ kpɑkpɑɑ. <div eID="gen23907" type="x-p"/> 21 Ɩ tɑsɑ pote kɛ pǝcɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ nɑ́ Sepetee pǝyɑlʋ Sɑɑkɩ nɑ ɩ neu Yohɑɑnɩ nɑ pɑ cɑɑ Sepetee pɑ wɛ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ nɑ pɑ́ tɑɣɑnǝɣɩ pɑ puluŋ. Tǝnɑɣɑ Yesu yɑɑ-wɛ, 22 nɑ pɑ́ yele pɑ cɑɑ nɑ kpɩɩlʋɣʋ nɑ pɑ́ tǝŋɩ-ɩ kpɑkpɑɑ. <div eID="gen23908" type="x-p"/> 23 Yesu cɔɔwɑ Kɑlilee tɛtʋ tǝnɑ nɑ ɩ́ sɛɣɛsɩ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotilenɑɑ tɑɑ, nɑ ɩ́ kpɑɑlɩ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ Lɑɑpɑɑlɩ Kʋpɑŋ. Nɑ ɩ́ wɑɑsǝɣɩ yǝlɑɑ tɑɑ kʋtɔntʋnɑɑ nɑ ɑcɑmɑɑ tǝnɑ. 24 Ḿpʋ́ɣʋ́ yǝlɑɑ nɩɩ Yesu tɑŋ kɛ Silii tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ. Nɑ pɑ́ kɔnɑ-ɩ yǝlɑɑ tǝnɑ mpɑ kʋtɔmǝŋ nɑ wʋsɑsɩ pɑɣɑlɛ tɔŋnɑ kʋnyɔŋ tʋɣʋ tɔ. Alɔɣɔhilɑɑ nɑ timle nyǝ́mɑ nɑ kʋtɔŋ kʋtʋʋlʋɣʋ nyǝ́mɑ, nɑ ɩ́ wɑɑsɩ-wɛ. 25 Sɑmɑɑ sɔsɔ tǝŋɑɣɑ-ɩ kɛ́. Pɑ lɩɩnɑ Kɑlilee nɑ Acɑlɛɛ Nɑɑnʋwɑ tɛtʋ, nɑ Yosɑlɛm nɑ Yutɑ nɑ ɑcɑlɛɛ nnɑ ɑ wɛ Yɑɑtɑnɩ wɑɑlɩ tɔ. <div eID="gen23909" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.4.seID.17889"/>

5Yesu nɑwɑ sɑmɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑ pʋɣʋ tɔɔ nɑ ɩ́ cɑɣɑ. Tǝnɑɣɑ ɩ ɩfɑlɑɑ kpǝtǝnɑ-ɩ. 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ sʋʋ-wɛɣɛ sɛɣɛsʋɣʋ sɩ: <div eID="gen23911" type="x-p"/> <div eID="gen23910" type="section"/> 3 Mpɑ pɑ fɛɩnɑ kɑlɑmpɑɑnɩ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́. <l eID="gen23914" level="1"/> <l level="1" sID="gen23915"/>Mpi tɔ, mpɛ pɑ tǝnnɑ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ. <l eID="gen23915" level="1"/> 4 Mpɑ pɑ wɛ lɑŋwɑkǝllɛ tɑɑ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́. <l eID="gen23916" level="1"/> <l level="1" sID="gen23917"/>Mpi tɔ, Ɩsɔ kɑ́ hɛɛsɩ pɑ lɑŋɑ. <l eID="gen23917" level="1"/> 5 Mpɑ pɑ wɛnɑ yʋlʋtʋ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́. <l eID="gen23918" level="1"/> <l level="1" sID="gen23919"/>Mpi tɔ, mpɛ pɑɑ tɔɣɔnɑ tɛtʋ tǝnɑ, <l eID="gen23919" level="1"/> <l level="1" sID="gen23920"/>ɩsɩɩ Ɩsɔ kɑ heeluɣu-wɛ tɔ. <l eID="gen23920" level="1"/> 6 Mpɑ pɑ nyɩɩlǝɣɩ sɔsɔm sɩ <l eID="gen23921" level="1"/> <l level="1" sID="gen23922"/>pɑ́ tɔŋ ɩsɩɩ Ɩsɔ cɑɑ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́. <l eID="gen23922" level="1"/> <l level="1" sID="gen23923"/>Mpi tɔ, Ɩsɔ kɑ́ sǝnɑ-wɛɣɛ teu nɑ pɑ́ tɔ mpʋ. <l eID="gen23923" level="1"/> 7 Mpɑ pɑ wɛnɑ lɛlɑɑ pǝtɔɔtǝlɛ tɔ <l eID="gen23924" level="1"/> <l level="1" sID="gen23925"/>pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́. <l eID="gen23925" level="1"/> <l level="1" sID="gen23926"/>Mpi tɔ, Ɩsɔ kɑ́ nyǝnɩ mpɛ pɑ pǝtɔɔtǝlɛ. <l eID="gen23926" level="1"/> 8 Mpɑ pɑ lotu tɑɑ hʋwɛɛ tewɑ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́. <l eID="gen23927" level="1"/> <l level="1" sID="gen23928"/>Mpi tɔ, pɑɑ nɑ Ɩsɔ. <l eID="gen23928" level="1"/> 9 Mpɑ pɑ tɔɣɔnǝɣɩ yoou kɛ lɛlɑɑ hɛkʋ tɔ <l eID="gen23929" level="1"/> <l level="1" sID="gen23930"/>pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́. <l eID="gen23930" level="1"/> <l level="1" sID="gen23931"/>Mpi tɔ, Ɩsɔ kɑ́ yɑɑ-wɛɣɛ ɩ piyɑ. <l eID="gen23931" level="1"/> 10 Mpɑ pɑ lɑkɩ Ɩsɔ kʋcɑcɑɑm nɑ pɑ́ nɑɑsǝɣɩ-wɛɣɛ <l eID="gen23932" level="1"/> <l level="1" sID="gen23933"/>pǝ tɔɔ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́. <l eID="gen23933" level="1"/> <l level="1" sID="gen23934"/>Mpi tɔ, mpɛ pɑ tǝnnɑ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ. <l eID="gen23934" level="1"/> <lg eID="gen23913"/> 11 Pɑɑ yǝlɑɑ kɑ tʋʋkɩ-mɛ, yɑɑ pɑ nɑɑsǝɣɩ-mɛ, yɑɑ pɑɑ looli ɩsɑɣɑtʋ nɑ pɑ́ suu-mɛ, sɩ ɩ́ kɛ́ mɑ ɩfɑlɑɑ tɔ pǝ tɔɔ. Ɩ́ nɩɩ leleŋ kɛ́. 12 Wɑɑtʋ ɩnɩ mǝ lɑŋɑ ɩ́ hɛɛ sɔsɔm, ɩ́ nɩɩ leleŋ kɛ́. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mǝ kɑsǝyɑɣɑ kɑ́ tɔɔ sɔsɔm kɛ ɩsɔtɑɑ kɛ́. Mpʋ ɩnɩ pǝ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ pɑɑ nɑɑsɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ kʋpǝmɑ. <div eID="gen23935" type="x-p"/> <div eID="gen23912" type="section"/> 13 Mɛɣɛlɛ ɑntulinyɑ tɔm. Amɑ ye tɔm mpɩ pǝ lɔŋ kɔmɑ nɑ ɩ́ sɩ́, pepeɣe pɑɑ lɑ nɑ pǝ́cɔ́ pǝ tɑsɑ lɔŋ lɑpʋ? Pǝ kɑɑ wɑɑsɩ pʋlʋ tɔtɔ ye pǝ tɑɣɑ lɔʋ nɑ yǝlɑɑ fɛlɩ nɔɔhɛɛ. <div eID="gen23937" type="x-p"/> 14 Mɛɣɛlɛ ɑntulinyɑ kɔkɔ. Ɩcɑtɛ nte pɑ ŋmɑwɑ pʋɣʋ tɔɔ tɔ tǝ fɛɩ ŋmɛsʋɣʋ. 15 Pɑɑ mʋsǝɣɩ fǝtǝlɑ nɑ pɑ́ pɑmɩ-ɩ tɔkʋ tɛɛ. Amɑ pɑ pusiɣi-ɩ timpi tɑɑ ɩ́ wɛɛ pɩɩ nɑɑ yǝlɑɑ tǝnɑɣɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ tɔɣɔ. 16 Mpʋ ɩnǝɣɩ mǝ kɔkɔ kɑ́ nɑɑkɩ teu kɛ yǝlɑɑ nɑ pǝ́cɔ́ pɑ́ nɑ́ mǝ tǝmɑ kʋpɑnɑ, nɑ pɑ́ sɑ́ mǝ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ. <div eID="gen23938" type="x-p"/> <div eID="gen23936" type="section"/> 17 Ɩ́ tɑɑ hʋʋ sɩ mɑ kɔmɑ sɩ mɑ kʋɣɩ Moisi kʋsǝsɩɩtʋ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ tɑkǝlɑsɩ. Mɑ tɑ kɔɔ kʋɣʋ. Amɑ mɑ kɔmɑ pǝ tɑmpɑnɑ hʋlʋɣʋ kɛ́. 18 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, ye ɩsɔtɑɑ nɑ ɑtɛ pǝ wɛɛ, kʋsǝsɩɩtʋ tɑɑ pǝle kʋlʋmtǝlɛ titiliyɑ yɑɑ tǝ sukɑ wɛ ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ kɑɑ sɑɑlɩ. Hɑlǝnɑ pǝ tǝnɑ pǝ́ kɔɔ nɑ pǝ́ yoosi nɑ pǝ́cɔ́. 19 Pǝ tɔɔ kɛ́ wei ɩ́ tɑ tɔkɩ kʋsǝsɩɩtʋ tɑɑ sǝkpetu nɑ ɩ́ sɛɣɛsɩ lɛlɑɑ sɩ pɛlɛ pɑ́ tɑɑ tɔkɩ-tɩ tɔ, pɑɑ yɑɑ-ɩ ɩsɔtɑɑ kɑwulɑɣɑ tɑɑ sǝkpelu. Amɑ ye wei ɩ́ tɔkɑ tǝ tǝnɑ nɑ ɩ́ heeliɣi lɛlɑɑ sɩ pɑ́ lɑ mpʋ, pʋntʋ ntɛ́ sɔsɔ kɛ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ. 20 Mɑ heeliɣi-mɛ sɩ ye ɩ tɑ tǝŋ ɩsǝnɑ Ɩsɔ cɑɑ tɔ nɑ pǝ́ kǝlɩ ɩsɩɩ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ pɑ tǝŋʋɣʋ tɔ, ɩ́ kɑɑ sʋʋ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ. <div eID="gen23940" type="x-p"/> <div eID="gen23939" type="section"/> 21 Ɩ́ nɩɩwɑ nti pɑ heelɑ mǝ lɔŋtɑɑ nyǝ́mɑ tɔ sɩ: N kɑɑ kʋ yʋlʋ. Ye wei ɩ́ kʋwɑ, pɑɑ ponɑ-ɩ hʋʋlɛ. 22 Amɑ mɑ, mɑ heeliɣi-mɛ sɩ, wei ɩ́ tɔkɑ ɩ tɔɣɔntǝlɛ nɑ ɩ tɑɑ, pɑɑ ponɑ-ɩ hʋʋlɛ. Nɑ ye wei ɩ́ tʋʋwɑ ɩ tɔɣɔntǝlɛ sɩ: Kʋmɛlɛŋ, pɑɑ ponɑ-ɩ Kotuɣu sɔsɔɔʋ tɑɑ. Nɑ ye wei ɩ́ tɔmɑ ɩ tɔɣɔntǝlɛ sɩ: Pǝ lɑkɩ-ŋ kɛ́. Ɩ́ nǝɣǝsǝnɑ kɔkɔ ŋkɑ kɑ wɛ tǝnɑɑsǝlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ tɔ kɑ tɑɑ sʋʋʋ. 23 Ye n ponɑ nyɑ́ kʋhɑhɑm kɛ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ, nɑ ń tɔɔsɩ sɩ nyɑ́ tɔɣɔntǝlɛ wɛnɑ-ŋ nɑtǝlɩ, 24 sɩɩ nyɑ́ kʋhɑhɑm kɛ tǝkɔtǝlɛ tǝnɛ, nɑ ń polo nɑ nyɑ́ nɑ nyɑ́ tɔɣɔntǝlɛ ɩ́ tɑɣɑnɩ-tɩ. Ɩlɛnɑ ń mǝlɩ nɑ ń hɑ nyɑ́ kʋhɑhɑm mpɩ. <div eID="gen23942" type="x-p"/> 25 Ye n wɑkǝlɑ nɔɣɔlʋ nɑ ɩ́ yɑɑ-ŋ nɔnɔɣɔ, lɑ kookɑlɩ nɑ nyɑ́ nɑ-ɩ ɩ́ tɑɣɑnɩ mǝ tɔm kɛ mpɑɑʋ tɑɑ nɑ ɩ́ tɑ tɑtɑ hʋʋlʋ kiŋ. Pǝ́ tɑɑ kɔɔ nɑ hʋʋlʋ nɑ́ɑ́ tʋ-ŋ toŋtʋnɑɑ niŋ tɑɑ nɑ pɛlɛ pɑ́ tǝkɩ-ŋ. 26 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, n kɑ tɛm pǝ tǝnɑ mpi pɑ pɛlɑ-ŋ tɔɣɔ fɛlʋɣʋ pɑɑsi n kɑ lɩɩʋ tǝnɑ. <div eID="gen23943" type="x-p"/> <div eID="gen23941" type="section"/> 27 Ɩ́ nɩɩwɑ ɩsǝnɑ pɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: N kɑɑ lɑ wɑsɑŋkɑlǝtʋ tɔ. 28 Amɑ mɑ́ heeliɣi-mɛɣɛ tɑmpɑnɑ sɩ, ye wei ɩ́ nyǝnɑ lɛlʋ ɑlʋ nɑ ɩ́ nyɩɩlɩ-ɩ, ɩ tɛmɑ wɑsɑŋkɑlǝtʋ lɑpʋ kɛ ɩ nyɑmlɛ tɑɑ kɛ́. 29 Ye nyɑ́ ntɔɣɔŋ ɩsǝlɛ kɑ́ hu-ŋ, lǝsɩ-tɛ nɑ ń lɔ-tɛɣɛ pooluŋ. Sɑnɑ ń lɑŋ nyɑ́ tɔnʋɣʋ tɔɔ kɛ́ pʋlʋ kʋlʋmǝm nɑ mpi pɑɑ pɛtɩ nyɑ́ tɔnʋɣʋ tǝnɑɣɑ tǝnɑɑsǝlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ tɔ. 30 Ye nyɑ́ niŋ ntɔɣɔŋ kɑ́ hu-ŋ, sɛtɩ-ɩ nɑ ń lɔ pooluŋ. Sɑnɑ ń lɑŋ nyɑ́ tɔnʋɣʋ tɔɔ kɛ́ pʋlʋ kʋlʋmǝm nɑ mpi pɑɑ pɛtɩ nyɑ́ tɔnʋɣʋ tǝnɑɣɑ tǝnɑɑsǝlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ tɔ. <div eID="gen23945" type="x-p"/> <div eID="gen23944" type="section"/> 31 Pɑ tɩɩ yɔɣɔtɑ mpʋ tɔtɔ sɩ: Ye yʋlʋ tɔɣɔnǝɣɩ ɩ ɑlʋ, ɩ́ ŋmɑɑ-ɩ kisuɣu tɑkǝlɑɣɑ. 32 Amɑ mɑ́ kpɑɑlǝɣɩ-mɛ sɩ, ye yʋlʋ tɔɣɔnɑ ɩ ɑlʋ nɑ pǝ tɑ kɛ́ wɑsɑŋkɑlǝtʋ tɔɔ, ɩ ponɑ ɑlʋ ɩnǝɣɩ wɑsɑŋkɑlǝtʋ tɑɑ kɛ́. Ye ɩsɩɩ ɩ́lɛ́ ɩ tɑsɑ sɑɑʋ. Nɑ ye pɑ kisɑ ɑlʋ nɑ nɔɣɔlʋ nɑ́ɑ́ tǝŋ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ-ɩ, pʋntʋ lɑpɑ wɑsɑŋkɑlǝtʋ kɛ́. <div eID="gen23947" type="x-p"/> <div eID="gen23946" type="section"/> 33 Ɩ́ nɩɩ ɩsǝnɑ pɑ yɔɣɔtɑ tɑ cɑɑnɑɑ cɑɑnɑɑ tɔ sɩ: Ń tuuwɑ sɩ n kɑ́ lɑ mpi, n kɑɑ yele-wɩ. Amɑ n kɑ lɑ pǝ tǝnɑ mpi n yɔɣɔtǝnɑ tuunɑʋ kɛ Tɑcɑɑ ɩsɛntɑɑ tɔɣɔ. 34 Amɑ mɑ́ heeliɣi-mɛ sɩ, ɩ tɑɑ tɩɩ tuunɑ pʋlʋɣʋ pɑɑ pǝcɔ. Pɑɑ ɩsɔtɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Ɩsɔ kumte ntɛ́. 35 Pɑɑ ɑtɛ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ nɔɔhɛɛ tǝsɩɩlɛ ntɛ́. Pɑɑ Yosɑlɛm, pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Wulɑʋ sɔsɔ ɩcɑtɛ kɛ́. 36 Tɑɑ tɩɩ tuunɑ nyɑ́ nyʋɣʋ tɔtɔ. Mpi tɔ, n kɑɑ pǝsɩ nɑ ń lɑ nɑ nyɑ́ nyʋɣʋ tɑɑ nyɔɔlɑɣɑ kʋlʋmɑɣɑ hʋlʋmɩ yɑɑ kɑ́ pili. 37 Ye n kɑ́ tisi sɩ nn, n tisi nn. Ye ɑɑɩ kɛ́, n tisi sɩ ɑɑɩ. Nti yʋlʋ sɔɔsǝɣɩ tǝ tɔɔ tɔ tǝ lɩɩkǝnɑ Ɩlɔɣɔʋ kiŋ kɛ́. <div eID="gen23949" type="x-p"/> <div eID="gen23948" type="section"/> 38 Ɩ́ nɩɩwɑ ɩsǝnɑ pɑɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: Ye wei ɩ́ yɔkɑ lɛlʋ ɩsǝlɛ, pɑɑ yɔkɩ ɩ nyǝntɛ, nɑ wei ɩ́ holɑ lɛlʋ kete, pɑɑ holi ɩ nyǝntɛ tɔ. 39 Amɑ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ, ɩ́ tɑɑ fɛlɩ ɩsɑɣɑtʋ kɛ ɩsɑɣɑtʋ. Ye nɔɣɔlʋ mɑpɑ nyɑ́ ntɔɣɔŋ lǝkpɑɣɑsɑɣɑ, kɛɛsɩ-ɩ lɛŋkɑ. 40 Ye nɔɣɔlʋ ponɑ-ŋ tɔm hʋʋʋ sɩ ɩ lɛɛkǝɣɩ nyɑ́ cɑpɑ, tɛɛsɩ-ɩ nyɑ́ kpɑɩ kɛ cɛlʋɣʋ. 41 Ye toŋ tʋ sʋkɑ-ŋ sǝɣǝlɑ nɑ tǝlɑsɩ sɩ ń tɔ ɩsɩɩ kilomɛɛtǝlɩ kʋlʋm, ɩlɛ n tɔ kilomɛɛtǝlǝnɑɑ nɑɑlɛ. 42 Hɑ wei ɩ sǝlǝmǝɣɩ-ŋ tɔ. Tɑɑ pɛ wei ɩ cɑɑ ń kǝntɩ-ɩ tɔ. <div eID="gen23951" type="x-p"/> <div eID="gen23950" type="section"/> 43 Ɩ́ nɩɩwɑ ɩsǝnɑ pɑɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: N kɑ́ sɔɔlɩ nyɑ́ tɑɑpɑlʋ nɑ nyɑ́ tɑɑ kpɑnɑ nyɑ́ kolontu tɔ. 44 Amɑ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ ɩ́ sɔɔlɩ mǝ kolontunɑɑ nɑ ɩ́ sǝlǝmɩ Ɩsɔ kɛ́ mpɑ pɑ tʋɣɩ-mɛɣɛ kʋnyɔŋ tɔ pɑ tɔɔ. 45 Ɩlɛ ɩ́ kpɑɣɑ mǝ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ wɛɛtʋ ntɛ́. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ́lɛ́ ɩ lɑkǝnɑ nɑ ilim lɩɩkɩ ɑsɑɣɑɑ nɑ kʋpɑmɑ pɑ tǝnɑ pɑ tɔɔ, nɑ ɩ́ kpɛntǝɣɩ mpɑ pɑ kɛɛsɑɑ nɑ mpɑ pɑ tɑ kɛɛsɩ tɔ nɑ ɩ́ hɑɑkɩ tɛʋ. 46 Ye ɩ́ sɔɔlɑ mpɑ pɑ sɔɔlɑ-mɛ tɔ pɑ tike, pepeɣelɛ mǝ tɛɛwɑ ɩlɛ? Lɑmpuu mʋlɑɑ mɑɣɑmɑɣɑ ɩɩ lɑkɩ mpʋ? 47 Ye ɩ́ sɛɛkɩ mǝ tɑɑpɑlɑɑ tike, ɩlɛ ɩ́ tɛɛ lɛlɑɑ kɛ we? Mɑ tɑ nyɩ ɩsɔnɑɑ mɑɣɑmɑɣɑ ɩɩ lɑkɩ mpʋ? 48 Ɩ́ té tǝkpɑtɑɑ ɩlɛ, ɩsɩɩ mǝ ɩsɔtɑɑ Cɑɑ teu tǝkpɑtɑɑ tɔ. <div eID="gen23953" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.5.seID.17915"/>

6Ɩ́ lɑ lɑɑkɑlɩ, ɩ́ tɑɑ lɑkɩ yǝlɑɑ ɩsɛntɑɑ kɛ́ mǝ Ɩsɔsɛɛlɛ kʋlɑpʋtʋ sɩ pɑ́ nɑ nɑ pɑ́ sɑ-mɛ. Ye ɩ́ lɑkɩ mpʋ sɩ yǝlɑɑ ɩ́ nɑ, mǝ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ kɑɑ tɑsɑ-mɛɣɛ hɑʋ. <div eID="gen23955" type="x-p"/> 2 Pǝ tɔɔ kɛ́ wɑɑtʋ wei n hɑɑkɩ liɣitee kɛ kʋnyɔntʋnɑɑ tɔ n kɑɑ kpɑɑlɩ sɩ yǝlɑɑ ɩ́ kenɑ-ŋ. Pǝ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ cɛsǝlɑɑ lɑkɩ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotilenɑɑ tɑɑ nɑ hɑpɛɛ tɔɔ sɩ pɑ́ sɑ-wɛ. Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ. Pɑ kɑsǝyɑɣɑ kɛ pɑ hikiɣi ḿpʋ́ɣʋ́ kpɑkpɑɑ. 3 Amɑ nyɑ́, ye n hɑɑkɩ kʋnyɔntʋnɑɑ kɛ liɣitee, tɑɑ yele nɑ nyɑ́ tɑɑpɑlʋ wei ɩ wɛ nyɑ́ kɔŋkɔŋ tɑɑ mɑɣɑmɑɣɑ tɔ ɩ́ nɑ́. 4 Sɑɑ ɩnɩ nyɑ́ kʋcɔɔʋ kɑɑ wɛɛ mpi yǝlɑɑ tǝnɑ nɑwɑ tɔ, nɑ nyɑ́ Cɑɑ wei ɩ nɑɑkɩ mukɑɣɑ tɛɛ tɔ ɩ kɑ́ fɛlɩ-ŋ. <div eID="gen23956" type="x-p"/> <div eID="gen23954" type="section"/> 5 Wɑɑtʋ wei ɩ́ sǝlǝmǝɣɩ Ɩsɔ tɔ, ɩ́ tɑɑ lɑ ɩsɩɩ cɛsǝlɑɑ mpɑ pɑ sɔɔlɑ ɩsɔ sǝŋʋɣʋ kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotilenɑɑ tɑɑ nɑ hɑpɛɛ nɔɔsɩ nɑ pɑ́ sǝlǝmǝɣɩ sɩ yǝlɑɑ tǝnɑ ɩ́ nɑ-wɛ tɔ. Mɑ heeliɣi-mɛɣɛ tɑmpɑnɑ sɩ pɑ kɑsǝyɑɣɑ kɛ pɑ hikiɣi ḿpʋ́ɣʋ́ kpɑkpɑɑ. 6 Amɑ nyɑ́, ye n cɑɑ Ɩsɔ sǝlǝmʋɣʋ, sʋʋ nyɑ́ nɑŋ tɑɑ nɑ ń tǝkɩ nyɑ́ tɔɔ, nɑ ń sǝlǝmɩ nyɑ́ Cɑɑ wei ɩ wɛ tǝnɑɣɑ ɩŋmɛlɑʋ tɔ. Nɑ nyɑ́ Cɑɑ wei ɩnɩ ɩ nɑɑkɩ mpi n lɑkɩ ɩŋmɛlɑʋ tɔ ɩ kɑ́ hɑ-ŋ nyɑ́ kɑsǝyɑɣɑ. <div eID="gen23958" type="x-p"/> 7 Ye ɩ́ sǝlǝmǝɣɩ, ɩ́ tɑɑ lʋlǝsǝɣɩ tɔm pɑɣɑlɛ kɛ yem ɩsɩɩ mɑ tɑ nyɩ ɩsɔnɑɑ lɑkʋɣʋ tɔ. Pɑ hʋʋ sɩ pɑ tɔm tɑɣɑlǝŋ tɔɔ kɛ́ pɑɑ hiki. 8 Ɩ́ tɑɑ kɛɛnɑ-wɛ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mǝ Cɑɑ tɛmɑ nyǝm kɛ mpi pǝ tɔm cɑɑlɑ-mɛ tɔ nɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ sǝlǝmǝɣɩ. 9 Ɩsǝnɑ ɩ́ kɑ́ sǝlǝmɩ tɔɣɔlɛ sɩ: <div eID="gen23959" type="x-p"/> <lg sID="gen23960"/><l level="1" sID="gen23961"/>Tɑ Cɑɑ wei nyɑ́ n wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ, <l eID="gen23961" level="1"/> <l level="1" sID="gen23962"/>nyɑ́ hǝtɛ ɩ́ wɛɛ kɑtɛ. <l eID="gen23962" level="1"/> 10 Tɔɣɔ nyɑ́ Kɑwulɑɣɑ. <l eID="gen23963" level="1"/> <l level="1" sID="gen23964"/>Yele nɑ nyɑ́ luɣu nyǝntʋ lɑ <l eID="gen23964" level="1"/> <l level="1" sID="gen23965"/>ɑtɛ cǝnɛ ɩsɩɩ tǝ lɑpʋ ɩsɔtɑɑ tɔ. <l eID="gen23965" level="1"/> 11 Hɑɑ-tʋɣʋ sɑŋɑ tɔɣɔnɑɣɑ. <l eID="gen23966" level="1"/> 12 Hʋ́lɩ́-tʋɣʋ suulu kɛ timpi tǝ pǝntǝnɑ-ŋ tɔ. <l eID="gen23967" level="1"/> <l level="1" sID="gen23968"/>Ɩsɩɩ tɑ hʋ́lǝ́ɣɩ́ mpɑ pɑ pǝntǝɣǝnɑ-tʋ tɔɣɔ suulu tɔ. <l eID="gen23968" level="1"/> 13 Tɑɑ yele nɑ tǝ́ sʋʋ mɑɣɑsʋɣʋ ɩsɑɣɑʋ tɑɑ. <l eID="gen23969" level="1"/> <l level="1" sID="gen23970"/>Amɑ lǝsɩ-tʋɣʋ Ɩsɑɣɑʋ niŋ tɑɑ. <l eID="gen23970" level="1"/> <l level="1" sID="gen23971"/>[Mpi tɔ, nyɑɣɑlɛ kɑwulɑɣɑ tɔɣɔlʋ, <l eID="gen23971" level="1"/> <l level="1" sID="gen23972"/>nɑ pǝsʋlʋ nɑ teeli tʋ kɛ tɑm tɔɔ. Ami.] <l eID="gen23972" level="1"/> <lg eID="gen23960"/> 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ wɛɛ, ye mǝ tɔɣɔntǝlɛnɑɑ wɑkǝlǝnɑ-mɛ nɑ ɩ́ hʋ́lɩ́-wɛɣɛ suulu, mǝ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ kɑ́ hʋ́lɩ́-mɛɣɛ suulu tɔtɔ. 15 Amɑ ye ɩɩ hʋlǝɣɩ mǝ tɔɣɔntǝlɛnɑɑ kɛ suulu kɛ timpi timpi pɑ wɑkǝlǝɣǝnɑ-mɛ tɔ, mǝ Cɑɑ kɑɑ hʋ́lɩ́-mɛɣɛ suulu tɔtɔ. <div eID="gen23973" type="x-p"/> <div eID="gen23957" type="section"/> 16 Ye ɩ́ hɔkɑ nɔɔsɩ, ɩ́ tɑɑ wɑkǝlɩ mǝ ɩsɛntɑɑ ɩsɩɩ cɛsǝlɑɑ lɑkʋɣʋ tɔ. Pɑ sɔŋǝɣɩ pɑ ɩsɛntɑɑ sɩ yǝlɑɑ tǝnɑ ɩ́ nɑ́ sɩ pɑ hɔkɑ nɔɔsɩ. Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ mɑɑ cɛsǝɣɩ. Pɑ kɑsǝyɑɣɑ kɛ pɑ hikiɣi ḿpʋ́ɣʋ́ kpɑkpɑɑ. 17 Amɑ nyɑ́, ye n hɔkɑ nɔɣɔ, sɑŋ nyɑ́ ɩsɛ tǝcɛɩcɛɩ, nɑ ń sɛɣɛlɩ nyɑ́ nyɔɔsɩ. 18 Yǝlɑɑ ɩ́ tɑɑ nyɩ sɩ n hɔkɑ nɔɣɔ. Amɑ nyɑ́ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩŋmɛlɑʋ tɔ ɩ tike ɩ kɑ nyǝnɑ. Nyɑ́ Cɑɑ wei ɩ nɑɑ mpi n lɑkɩ ɩŋmɛlɑʋ tɔ ɩ kɑ́ hɑ-ŋ nyɑ́ kɑsǝyɑɣɑ. <div eID="gen23975" type="x-p"/> <div eID="gen23974" type="section"/> 19 Ɩ́ tɑɑ kɑɑkɩ mǝ wɛnɑʋ kɛ ɑtɛ cǝnɛ timpi pukɑsɩ nɑ kɔkɔtɑɣɑ wɑkǝlǝɣɩ nɑ ŋmɩɩlɑɑ kɑ́ wɑkǝlɩ nɔnɔɔsɩ nɑ pɑ́ ŋmɩɩlɩ tɔ. 20 Amɑ ɩ́ kɑɑkɩ mǝ wɛnɑʋ kɛ ɩsɔtɑɑ timpi pukɑsɩ nɑ kɔkɔtɑɣɑ fɛɩ sɩ pǝ́ wɑkǝlɩ pʋlʋ, nɑ ŋmɩɩlɑɑ kɑɑ tʋlɩ nɑ pɑ́ ŋmɩɩlɩ tɔ. 21 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, kpɑŋtʋ lǝmɑɣɑsɛɛ ɩ́ wɛ timpi, tǝnɑɣɑ ɩ ɑkɑlʋɣʋ wɛɛ. <div eID="gen23977" type="x-p"/> <div eID="gen23976" type="section"/> 22 Yʋlʋ tɔnʋɣʋ pilimile fǝtǝlɑ kɛlɛ ɩsɛ. Ye nyɑ́ ɩsɛ ɩ́ nɑɑkɩ teu, pǝ wɑɑsǝɣɩ nyɑ́ tɔnʋɣʋ tǝnɑɣɑ. 23 Amɑ ye nyɑ́ ɩsɛ ɩ́ yʋlʋmɑɑ, nyɑ́ tɔnʋɣʋ pilimile tǝnɑ wɛ sǝkpɛtʋɣʋ tɛɛ kɛ́. Ye ɩsǝnɑ n nɑɑkɩ mpʋ tɔ pǝ pǝsɑ sǝkpɛtʋɣʋ ɩlɛ, pʋwɛ, nyɑ́ sǝkpɛtʋɣʋ tɔm fɛɩ yɔɣɔtʋɣʋ tɔtɔɣɔlɛ. <div eID="gen23979" type="x-p"/> <div eID="gen23978" type="section"/> 24 Yʋlʋ kʋlʋm kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ kpɩ yǝlɑɑ nɑɑlɛ nɑ ɩ́ lɑkɩ pɑ tǝmɑ. Ye ɩ kpǝpɑ mpʋ, ɩ lǝmɑɣɑsɛɛ kɔŋ ɑ wɛɛ lɛlʋ tɔɔ nɑ ɩ́ yele lɛlʋ. Yɑɑ ntɑnyɩ, ɩ pɑɑsǝnɑ lɛlʋ nɑ ɩ́ kisi lɛlʋ. Mɛ ɩ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ kpɩ Ɩsɔ nɑ liɣitee nɑ ɩ́ tǝŋ mpʋ. <div eID="gen23981" type="x-p"/> <div eID="gen23980" type="section"/> 25 Ɩ́ tɑ́ nɑ́ mpi pǝ tɔɔ mɑ heelɑ-mɛ sɩ ɩ́ tɑɑ nǝɣǝsǝɣɩ mǝ tɔɣɔnɑɣɑ nɑ mǝ kʋnyɔnyɔɔm mpi pǝ wɛɛ sɩ ɩ́ kɑ́ tɔkɩ nɑ ɩ́ nyɔɔkɩ nɑ ɩ́ hiki weesiŋ nɑ mǝ tɔnǝŋ tɔɔ kʋtɑkǝm tɔ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, ɩ́ tɑ nɑ tɑɑ sɩ weesuɣu kǝlɑ tɔɣɔnɑɣɑ nɑ yʋlʋtɔnʋɣʋ kǝlɑ wontu kʋsusuutu. 26 Ɩ́ nyǝnnɑ sumɑsɩ nɑ ɩ́ nɑ. Sɩɩ hɑlǝɣɩ, pǝyele sɩɩ kʋŋ. Sɩɩ nyǝkǝɣɩ tɔɣɔnɑɣɑ kɛ kpeeŋ tɑɑ. Pɑɑ nɑ mpʋ mǝ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩnɩ ɩ cɑlǝɣǝnɑ-sɩ. Nɑ mǝ tɑ́ kǝlɩ sumɑsɩ kɛ tɔm nɑpǝlɛ? 27 Pɑɑ mǝ tɑɑ yʋlʋ kɑ́ kʋ ɩ tǝɣɩ ɩsǝnɑ pʋntʋ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ tuusi ɩ tǝɣɩ wʋlɛ kʋlʋmtǝlɛ mɑɣɑmɑɣɑ? <div eID="gen23983" type="x-p"/> 28 Nɑ pepe tɔɔ kɛ́ ɩ́ nǝɣǝsǝɣɩ mǝ tɔɔ kʋtɑkǝm? Ɩ́ nyǝnnɑ tɑwɑ nyɩɩtʋ tʋkʋɣʋ hɛtʋ nti tɔ nɑ ɩ́ nɑ́. Nyɩɩtʋ ntɩ tɩɩ lɑkɩ tǝmlɛ tǝlɩ. Pǝ́cɔ́ tɩɩ lʋʋkɩ pɔɔŋ. 29 Pɑɑ nɑ mpʋ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ wulɑʋ Sɑlʋmɔŋ nɑ ɩ toŋ tǝnɑ ɩ tɑ suu wontu nɑ ɩ́ tɑlɑ pɑɑ tǝ tɑɑ kʋlʋmʋɣʋ kɛ kɑcɔkɑ. 30 Ye Ɩsɔ lɑkɩ kɑcɔkɑ kɛ tɑwɑ tɑɑ nyɩɩtʋ nti tǝ wɛ sɑŋɑ nɑ cele ɩsǝntɔ pɑ tikɑ-tɩ tɔ, ɩ kɑɑ lɑ-mɛɣɛ kɑcɔkɑ nɑ pǝ́ kǝlɩ mpʋ? Ɩ́ polo ɩ́ tɛɛ, ɩɩ tɛŋ Ɩsɔ nɑ mǝ tɑɑ tǝcɑɣɑcɑɣɑ tɔ se. 31 Ɩlɛ ɩ́ tɑɑ pɛkǝlɩ mǝ tɩ sɩ: Tɩɩ tɔɣɔ-we? Yɑɑ, tɩɩ nyɔɔ-we? Yɑɑ, tɩɩ tɑkɩ-we? 32 Mɑ tɑ nyɩ ɩsɔnɑɑ pɛɛkǝɣǝnɑ tǝlɛɣɛ tɑm. Mǝ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ nyǝmɑ́ mpi ɩ́ nyɩɩlǝɣɩ tɔ. 33 Ɩ́ sɔ nyʋɣʋ nɑ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ nɑ tɔntɛ nte Ɩsɔ cɑɑ tɔ tǝ pɛɛkʋɣʋ, nɑ Ɩsɔ kɑ́ hɑ-mɛ tɔtɔɣɔ pǝ tǝnɑ mpi pǝ kɑɑsɑɑ tɔ. 34 Ɩlɛ ɩ́ tɑɑ nǝɣǝsǝɣɩ cele nyǝntʋ. Cele nyǝntʋ tǝlɛɣɛ cele kɛ́. Nti tǝ mɑɣɑnɑ-ŋ sɑŋɑ tɔ, pɑɑsǝnɑ tǝlɛ tǝ tike. <div eID="gen23984" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.6.seID.17964"/>

7Ɩ́ tɑɑ footi lɛlɑɑ, pǝ́ tɑɑ kɔɔ nɑ Ɩsɔ hʋʋnɑ-mɛ. 2 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, ɩsǝnɑ ɩ́ footiɣi mǝ tɔɣɔntǝlɛnɑɑ tɔɣɔ Ɩsɔ kɑ́ hʋʋnɑ-mɛ. Nɑ ɩsǝnɑ ɩ́ mɑɣɑsǝɣɩ mǝ tɔɣɔntǝlɛnɑɑ tɔɣɔ Ɩsɔ kɑ́ mɑɣɑsɩ-mɛ. 3 Ɩsǝnɑɣɑ pǝ lɑpɑ nɑ ń nɑɑkɩ nyɩɩliim wei ɩ wɛ nyɑ́ tɔɣɔntǝlɛ ɩsǝpǝle tɑɑ tɔ, nɑ ń kɑɑ nɑ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ ŋku kʋ wɛ nyɑ́ nyǝntɛ tɑɑ tɔ? 4 Nɑ ɩsǝnɑɣɑ nyɑ́ pǝsǝɣɩ nɑ ń tɔ nyɑ́ tɔɣɔntǝlɛ sɩ: Sǝŋ tǝkpi nɑ mɑ́ lǝsɩ nyɑ́ ɩsǝlɛ tɑɑ nyɩɩliim, nɑ pǝyele kpɑ́tʋ́ɣʋ́ kɑɣɑ nyɑ́ nyǝntɛ tɑɑ? 5 Cɛsʋlʋ nyɑ́, lǝsɩ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ ŋku kʋ wɛ nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ nyɑ́ ɩsǝpǝle tɑɑ tɔ, ɩlɛnɑ pǝ́cɔ́ ń nɑ́ teu tǝcɛɩcɛɩ nɑ ń lǝsɩ nyɑ́ tɔɣɔntǝlɛ ɩsǝlɛ tɑɑ nyɩɩliim ɩnɩ. <div eID="gen23986" type="x-p"/> 6 Ɩ́ tɑɑ kpɑɣɑ mpi pǝ kɛ́ Ɩsɔ nyǝm tɔ nɑ ɩ́ pɛtɩ hɑsɩ, sɩ́ tɑɑ kɔɔ nɑ sɩ́ kʋlɩ mǝ tɔɔ nɑ sɩ́ cǝlɩ-mɛ. Ɩ́ tɑɑ pɛtɩ mpi pǝ tewɑ tɔɣɔ ɑfɑnɑɑ kiŋ, pɑɑ fɛlɩ. <div eID="gen23987" type="x-p"/> <div eID="gen23985" type="section"/> 7 Ɩ́ sǝlǝmǝɣɩ, pɑɑ hɑ-mɛɣɛ. Ɩ́ pɛɛkǝɣɩ, ɩ́ hikiɣi kɛ́. Ɩ́ mɑkɩ, pɑ tʋlǝɣɩ-mɛɣɛ. 8 Sǝlǝmʋlʋ kɛ pɑ hɑɑkɩ. Pɛɛkǝlʋ hikiɣinɑ. Mɑtʋ kɛ pɑ tʋlǝɣɩ. 9 Wulee mǝ tɑɑ ɑwe pǝyɑɣɑ sǝlǝmɑ-ɩ kɑkɑlɑɣɑ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ pǝlɛ nɑ ɩ́ cɛlɛ-kɛ? 10 Yɑɑ wulee mǝ tɑɑ ɑwe pǝyɑɣɑ sǝlǝmɑ-ɩ tinte nɑ pʋntʋ cɛlɛ-kɛɣɛ cimte ye? 11 Ye ɑsɑɣɑɑ mɛ mɩɩ pǝsɑ mǝ piyɑ kɛ kʋpɑntʋ lɑpʋ, mǝ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ kɑɑ lɑ kʋpɑntʋ kɛ mpɑ pɑ sǝlǝmǝɣɩ-ɩ tɔ? <div eID="gen23989" type="x-p"/> 12 Ɩsǝnɑ mǝ cɑɑkɩ sɩ lɛlɑɑ ɩ́ lɑ-mɛ tɔ, mɩɩ lɑ-wɛɣɛ mpʋ tɔtɔ. Ye ɩ́ lɑpɑ mpʋ, ɩ́ tǝŋɑ kʋsǝsɩɩtʋ tǝnɑ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ tɔm tǝnɑ ntɛ́. <div eID="gen23990" type="x-p"/> <div eID="gen23988" type="section"/> 13 Ɩ́ sʋʋnɑ nɔnɔɣɔ ŋkɑ kɑ wɛ tǝfǝkɩɩ tɔ. Asɑɑlɑ tete nɔnɔɣɔ wɑlɑɑ kɛ́, nɑ pǝ mpɑɑʋ kɛ pɑɣɑlɛ tǝŋǝɣɩ. 14 Amɑ nɔnɔɣɔ ŋkɑ kɑ wɛ tǝfǝkɩɩ tɔ kɑ wɛ wɑhɑlɑ kɛ́, pǝ́cɔ́ weesuɣu nyǝŋkɑ ntɛ́. Yǝlɑɑ pǝcɔ tike tǝŋǝɣǝnɑ pǝ mpɑɑʋ. <div eID="gen23992" type="x-p"/> <div eID="gen23991" type="section"/> 15 Ɩ́ lɑ lɑɑkɑlɩ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ pɔpɔtʋnɑɑ. Pɑ kɔŋ mǝ kiŋ nɑ pɑ́ cɛsǝɣɩ ɩsɩɩ pɑ kɛ́ heeŋ, sɛsɛ ɩlɛ sʋnsʋmǝŋ kpitikpitinɑɑ ntɛ́. 16 Pɑ kʋlɑpʋtʋnɑɑ kiŋ kɛ ɩ́ kɑ́ nyǝnɑ-wɛ. Yʋlʋ kɑɑ kooli tʋɣʋ ŋku pɑ yɑɑ sɩ lɛsɛŋ tɔ kʋ pee kɛ sɔsɔʋ tɔɔ se. Pǝ́cɔ́ pɑɑ kooliɣi tʋɣʋ ŋku pɑ yɑɑ sɩ fiki tɔ kʋ pee kɛ kɔlɔŋ tɔɔ. 17 Tʋɣʋ kʋpɑŋkʋ lʋlǝɣɩ pee kʋpɑnɑ kɛ́, nɑ tʋɣʋ ɩsɑɣɑʋ nɑ́ɑ́ lʋlɩ pee ɑsɑɣɛɛ. 18 Tʋɣʋ kʋpɑŋkʋ ɩɩ lʋlǝɣɩ kpɑɩ pǝle se. Pǝ́cɔ́ kpɑɩ tʋɣʋ nɑɑ lʋlǝɣɩ pǝle kʋpɑntɛ tɔtɔ. 19 Tʋɣʋ ŋku kɩɩ lʋlǝɣɩ pee kʋpɑnɑ tɔ, pɑ sɛtǝɣɩ-kʋɣʋ nɑ pɑ́ tʋ kɔkɔ. 20 Pǝ tɔɔ kɛ́ ɩ́ kɑ́ nyɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ kʋcɛsɑɑ mpɛ nɑ pɑ kʋlɑpʋtʋnɑɑ kiŋ. <div eID="gen23994" type="x-p"/> <div eID="gen23993" type="section"/> 21 Pǝ tɑɣɑ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ yɑɑ-m Tɑcɑɑ Tɑcɑɑ tɔ pɑ tǝnɑ pɑɑ sʋʋnɑ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ. Amɑ mpɑ pɑ lɑkɩ mɑ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ luɣu nyǝntʋ tɔ pɑ tike pɑɑ sʋʋnɑ. 22 Kʋyɑkʋ ŋkʋ kʋ wule pɑɣɑlɛ kɑ́ tɔ-m sɩ: Tɑcɑɑ Tɑcɑɑ, nyɑ́ toŋ tɑɑ kɛ́ tǝ kpɑɑlǝnɑ Ɩsɔ kʋheelitu. Nyɑ́ toŋ tɑɑ kɛ́ tǝ tɔɣɔnnɑ ɑlɔɣɑɑ. Nɑ nyɑ́ toŋ kɛ tǝ lɑpǝnɑ piti tǝmɑ pɑɣɑlɛ. 23 Tǝnɑɣɑ mɑɑ cɔ-wɛ tǝfoo sɩ: Mɑ tɑ nyɩ-mɛɣɛ pɑɑ pǝcɔ. Ɩ́ tɛɛ ɩ́ fɛɛ-m, ɩsɑɣɑlɑtɑɑ mɛ. <div eID="gen23996" type="x-p"/> <div eID="gen23995" type="section"/> 24 Wei ɩ nɩɩkɩ tɔm nti mɑ yɔɣɔtɑ ɩsǝntɔ nɑ ɩ́ tɔkǝɣɩ-tɩ tɔ, pʋntʋ nǝɣǝsǝnɑ lɑɣɑtʋ wei ɩ ŋmɑ ɩ kutuluɣu kɛ pǝtolɑɣɑ tɑɑ tɔ. 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ tɛʋ nɩɩnɑ heelim sɔsɔɔm nɑ pǝ́ cɑsǝɣɩ kutuluɣu ŋkʋ, nɑ pusi su nɑ sɩ lɩɩ. Kutuluɣu tɑ hoti. Mpi tɔ, pɑ sɩɩ kʋ kite kɛ pǝtolɑɣɑ tɑɑ kɛ́. 26 Amɑ wei ɩ nɩɩkɩ tɔm nti mɑ yɔɣɔtɑ ɩsǝntɔ nɑ ɩɩ tɔkǝɣɩ-tɩ tɔ, pʋntʋ nǝɣǝsǝnɑ ɩsɩɩ kʋmɛlɛŋ ŋku kʋ ŋmɑ kutuluɣu kɛ kɑnyǝŋɑ tɑɑ tɔɣɔ. 27 Ḿpʋ́ɣʋ́ tɛʋ nɩɩnɑ heelim sɔsɔɔm nɑ pǝ cɑsǝɣɩ kutuluɣu, nɑ pusi su nɑ sɩ lɩɩ. Tǝnɑɣɑ kutuluɣu hotɑɑ nɑ pǝ tǝnɑ pǝ pǝsɩ ncɑɑlɛ tǝkpɑtɑɑ. <div eID="gen23998" type="x-p"/> <div eID="gen23997" type="section"/> 28 Yesu tɛmɑ sɛɣɛsʋɣʋ, ɩlɛnɑ pǝ́ cɛ sɑmɑɑ lɑŋɑ kɛ teu. 29 Mpi tɔ, ɩ sɛɣɛsɑɣɑ-wɛɣɛ nɑ toŋ ɩ tɑ nyɑ́. Ɩ fɛɩ ɩsɩɩ pɑ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ lɛlɑɑ. <div eID="gen24000" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.7.seID.17999"/>

8Yesu lɩɩnɑ pʋɣʋ tɔɔ nɑ ɩ́ tii, ɩlɛnɑ sɑmɑɑ sɔsɔ tʋ ɩ wɑɑlɩ. 2 Tǝnɑɣɑ tɔnʋɣʋ tɔɔ ɑsilimɑ kʋtɔŋ tʋ nɔɣɔlʋ ɩ kpǝtǝnɑ-ɩ nɑ ɩ́ sopi ɩ tɛɛ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, ye n kɑ tisɑɣɑ n tɑɑ wɑɑsɩ-m? <div eID="gen24002" type="x-p"/> 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu kʋsɑ niŋ nɑ ɩ́ tokinɑ ɑsilimɑ kʋtɔŋ tʋ ɩnɩ nɑ ɩ́ cɔ-ɩ sɩ: Teu mɑ tisɑɑ, ɑlɑɑfǝyɑ ɩ́ lɑ. <div eID="gen24003" type="x-p"/> <div sID="gen24004" type="x-p"/>Tǝnɛ ɩnǝɣɩ pǝ wɑɑ ɑpɑlʋ ɩnǝɣɩ kpɑkpɑɑ. 4 Ɩlɛnɑ Yesu kpɑɑlɩ-ɩ teu sɩ: Tɑɑ heeli nɔɣɔlʋ. Amɑ tɛɛ kpɑkpɑɑ nɑ kɔtʋlʋ nɑ-ŋ. Ɩlɛnɑ ń yiɣisi ɩsɩɩ Moisi kɑ kɛɛsʋɣʋ tɔ nɑ pɑ́ nɑ́ sɩ pǝ wɑɑ-ŋ. <div eID="gen24004" type="x-p"/> <div eID="gen24001" type="section"/> 5 Yesu sʋʋkɑɣɑ Kɑpǝnɑhum, ɩlɛnɑ Lom yoolɑɑ nyʋɣʋ tʋ nɔɣɔlʋ kpǝtǝnɑ-ɩ nɑ ɩ́ wiinɑ-ɩ 6 sɩ: Tɑcɑɑ, mɑ yom nɔɣɔlʋ hǝntɑ tǝyɑɣɑ. Kʋtɔŋ kʋtʋʋlʋɣʋ tɔkǝnɑ-ɩ nɑ ɩ́ sɑlǝmǝɣɩ teu. 7 Yesu cɔ-ɩ sɩ: Mɑɑ polo nɑ mɑ́ wɑɑsɩ-ɩ. <div eID="gen24006" type="x-p"/> 8 Tǝnɑɣɑ yoolɑɑ nyʋɣʋ tʋ ɩnɩ ɩ pǝsǝnɑɑ sɩ: Tɑcɑɑ, mɑ tɑ tɑlɑ sɩ ń sʋʋ mɑ tǝyɑɣɑ. Amɑ yɔɣɔtɩ kʋyɔɣɔtʋ kɛ tɔm kʋlʋm nɑ mɑ yom hiki ɑlɑɑfǝyɑ. 9 Mɑ́ ɩsǝntɔ mɑ see mɑ sɔsɑɑ kɛ́. Pǝ́cɔ́ mɑ wɛnɑ mɑ sǝkpemɑ nɑ pɛlɛ pɑ́ lɑkɩ mɑ luɣu nyǝntʋ. Mɑ́ heelɑ pɑ tɑɑ wei sɩ ɩ́ polo cǝnɛ, ɩ́lɛ́ ɩ puki kɛ́. Mɑ́ heelɑ wei sɩ ɩ́ kɔɔ, ɩ́lɛ́ ɩ kɔɔ tɔtɔ. Pǝ́cɔ́ ye mɑ heelɑ mɑ yom sɩ ɩ́ lɑ pǝnɛ, ɩ lɑkɩ kɛ́. <div eID="gen24007" type="x-p"/> 10 Yesu nɩɩ tɔm tǝnɛ, ɩlɛnɑ ɩ́ pǝsǝnɑ mpɑ pɑ tǝŋɑɣɑ-ɩ tɔ pɑ tɔɔ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, mɑɑ cɛsǝɣɩ. Mɑ tɑ nɑtɑ yʋlʋ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tɑɑ nɑ ɩ́ tɛmɑ ɩ tɑɑ nɑ Ɩsɔ kɛ́ ɩsǝntɔ. 11 Mɑ heeliɣi-mɛ tɔtɔ sɩ, pɑɣɑlɛ kɑ́ lɩɩnɑ ilim tǝlɩɩlɛ nɑ ilim tǝtʋlɛ, nɑ pɑ́ nɑ Apǝlɑhɑm nɑ Ɩsɑɑkɑ nɑ Yɑkɔpʋ pɑɑ cɑɣɑ tɔɣɔʋ kɛ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ. 12 Amɑ mpɑ pɑɑ kɛ́ Kɑwulɑɣɑ nyǝ́mɑ tɔ pɑɑ lɔ-wɛɣɛ ɑwɑlɩ kɛ́ sǝkpɛtʋɣʋ tɑɑ, timpi pɑɑ cɑsǝɣɩ kɑpusi nɑ pɑ́ nyɑsǝɣɩ pɑ tǝɣɩ kelɑ tɔ. <div eID="gen24008" type="x-p"/> 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu heelɑ yoolɑɑ nyʋɣʋ tʋ sɩ: Kpe, ɩsǝnɑ mpi n tɛmɑ nyɑ́ tɑɑ nɑ Ɩsɔ tɔ pɩɩ lɑ ḿpʋ́ɣʋ́ teitei. <div eID="gen24009" type="x-p"/> <div sID="gen24010" type="x-p"/>Wɑɑtʋ ɩnɩ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ pǝ wɑɑ yoolɑɑ nyʋɣʋ tʋ yom. <div eID="gen24010" type="x-p"/> <div eID="gen24005" type="section"/> 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu polɑ Piyɛɛ tǝyɑɣɑ, nɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ wɑtʋ wɛnɑ Piyɛɛ yɔsɔ nɑ ɩ́ hǝntɑɑ. 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tokinɑ kʋtɔntʋ niŋ nɑ ɩ wɑtʋ yɑ kpɑkpɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ nɑ ɩ́ cɑlǝsɩ-wɛ. <div eID="gen24012" type="x-p"/> 16 Tɑɑnɑɣɑ tɑɑnɑɑ ɩlɛnɑ pɑ́ kɔnɑ Yesu kɛ ɑlɔɣɔhilɑɑ pɑɣɑlɛ. Nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ kʋyɔɣɔtʋ nɑ ɑlɔɣɑɑ se, nɑ ɩ́ wɑɑ kʋtɔntʋnɑɑ tǝnɑ tɔtɔ. 17 Ɩ lɑpɑ mpʋ sɩ pǝ́ lɑ nti Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Ɩsɑyii kɑ yɔɣɔtɑɑ tɔ sɩ: Ɩ lǝsɑ tɑ́ ɩcɑntʋ nɑ ɩ́ lɔ, nɑ ɩ́ mʋ tɑ kʋtɔmǝŋ. <div eID="gen24013" type="x-p"/> <div eID="gen24011" type="section"/> 18 Yesu nɑ́ sɑmɑɑ kotinɑ-ɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ pɑ́ tɛsɩ teŋku nɑ wɑɑlɩ. 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlʋ nɔɣɔlʋ ɩ kpǝtǝnɑ Yesu nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Tɑcɑɑ, mɑɑ tǝŋǝɣɩ-ŋ nyɑ́ tǝpote tǝnɑ tɑɑ. <div eID="gen24015" type="x-p"/> 20 Yesu cɔ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlʋ ɩnɩ sɩ: Sɔɔŋ wɛnɑ ɩ lonɑ nɑ sumɑsɩ wɛnɑ sɩ tɑnɑ. Amɑ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́, mɑ fɛɩnɑ nyʋɣʋ tǝtʋlɛ mɑɣɑmɑɣɑ. <div eID="gen24016" type="x-p"/> 21 Tǝnɑɣɑ Yesu ɩfɑlɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ nɑ́ tɔmɑ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ yele nɑ mɑ́ polo nɑ mɑ́ pi mɑ cɑɑ nɑ pǝ́cɔ́. <div eID="gen24017" type="x-p"/> 22 Ɩlɛnɑ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Tǝŋɩ-m nɑ ń yele nɑ sǝtɑɑ pi pɑ sǝtɑɑ. <div eID="gen24018" type="x-p"/> <div eID="gen24014" type="section"/> 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ sʋʋ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ. 24 Tǝnɑɣɑ heelim sɔsɔɔm kʋlɑ teŋku tɔɔ nɑ lʋm holɑ wɑɑsǝɣɩ kpɩɩlʋɣʋ. Amɑ pǝ pɑmnɑ Yesu tooki. 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ ɩfɑlɑɑ polɑɑ nɑ pɑ́ feesi-ɩ nɑ pɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, yɑ-tʋ, tǝ lepɑɣɑ. <div eID="gen24020" type="x-p"/> 26 Ɩlɛnɑ Yesu cɔ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ sɔɣɔntʋ kpɑɑ-mɛ? Ɩ́ tɑ́ tɛ Ɩsɔ nɑ mǝ tɑɑ nɑ pǝ tɔɔ suwe? Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ kʋlɑɑ nɑ ɩ́ kɑlǝnɑ heelim nɑ lʋm, nɑ pǝ tǝnɑ pǝ hɛɛ tǝli. 27 Ɩlɛnɑ piti kpɑ pɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ pɔɔsǝɣɩ sɩ: Aweɣe ɩnɛ ɩnɩ nɑ pǝ́ kpɛŋnɑ heelim nɑ teŋku lʋm nɑ pǝ́ nɩɩkǝnɑ-ɩ? <div eID="gen24021" type="x-p"/> <div eID="gen24019" type="section"/> 28 Yesu tɛsɑ teŋku kʋteŋ lɛŋkʋ tɔɔ kɛ́ Kɑtɑlee nyǝ́mɑ tɛtʋ tɑɑ. Ɩlɛnɑ ɑpɑlɑɑ nɑɑlɛ lɩɩnɑ pǝlɑɑŋ tɑɑ nɑ pɑ́ sǝŋǝɣɩ-ɩ. Apɑlɑɑ mpɛ pɑɑ hii ɑlɔɣɑɑ kɛ́, nɑ pɑ nyɑŋ wɛ sɔɣɔntʋ. Yǝlɑɑ cɔlɑɣɑ pɑ mpɑɑʋ ŋkʋɣʋ. 29 Tǝnɑɣɑ pɑ sʋʋ kiisuɣu sɩ: Ɩsɔ Pǝyɑlʋ, tɑ nɑ-ŋ suwe? N kɔmɑ sɩ n tʋɣɩ-tʋɣʋ wɑhɑlɑ nɑ pǝ wɑɑtʋ mɑɣɑmɑɣɑ tɑ tɑtɑ? <div eID="gen24023" type="x-p"/> 30 Pǝ pɑmnɑ ɑfɑnɑɑ kɑlǝkʋ sɔsɔɔʋ nɑkʋlɩ kɩɩ wɛ pǝ cɔlɔ tǝnɑ nɑ kʋ tuliɣi. 31 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlɔɣɑɑ wiinɑ Yesu sɩ: Ye n kɑ́ tɔɣɔnɩ-tʋ, yele nɑ tǝ́ sʋʋ ɑfɑnɑɑ kɑlǝkʋ kʋnɛ kʋ tɑɑ. <div eID="gen24024" type="x-p"/> 32 Yesu cɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ polo. Ɩlɛnɑ pɑ́ se ɑpɑlɑɑ nɑɑlɛ ɩnɩ ɩ wɑɑlɩ nɑ pɑ́ tɛɛnɑ ɑfɑnɑɑ tɑɑ. Ɩlɛnɑ ɑfɑnɑɑ tʋ cɑsǝlɛ kɛ yem kɛ kpɑkpɑɑ, nɑ pɑ́ tii kɑlɑkɑlɑ nɑ pɑ́ tʋ lʋm nɑ pɑ́ sɩ. <div eID="gen24025" type="x-p"/> 33 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑfɑnɑɑ tiikilɑɑ nɑ́ lomɑ kpɑkpɑɑ nɑ pɑ́ polo ɩcɑtɛ tɑɑ, nɑ pɑ́ kɛɛsɩ pǝ tǝnɑ mpi pǝ lɑpɑ tɔ, nɑ ɩsǝnɑ ɑlɔɣɑɑ mpɛ pɑ tɔm lɑpɑ tɔ. 34 Tǝnɑɣɑ ɩcɑtɛ nyǝ́mɑ tǝnɑ lɩɩwɑ sɩ pɑ sǝŋǝɣɩ Yesu. Pɑ nɑ-ɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ tɛɛkɩ-ɩ sɩ ɩ́ lɩɩ pɑ tɛtʋ tɑɑ. <div eID="gen24026" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.8.seID.18029"/>

9Yesu sʋʋ kpɩɩlʋɣʋ nɑ ɩ́ tɛsɩ teŋku nɑ ɩ́ polo ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ ɩcɑtɛ tɑɑ. 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kɔnɑ-ɩ kʋtɔŋ kʋtʋʋlʋɣʋ tʋ nɑ ɩ́ hǝntɑ ɩ kpɑtǝlɛ tɔɔ. Yesu nɑwɑ ɑpɑlɑɑ mpɛ pɑ nɑɑni, ɩlɛnɑ ɩ́ heeli kʋtɔntʋ sɩ: Mɑ pǝyɑlʋ, tɔkɩ nyɑ́ tɩ, nyɑ́ ɩsɑɣɑtʋ hɩɩsɑɑ. <div eID="gen24028" type="x-p"/> 3 Tǝnɑɣɑ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑpǝlɩ pɑ hʋʋ pɑ tɑɑ sɩ: Apɑlʋ ɩnɛ ɩ kpɑkǝɣɩ ɩ tɩ nɑ ɩ́ kɛɛsǝɣǝnɑ Ɩsɔ. <div eID="gen24029" type="x-p"/> 4 Yesu nyǝmɑ́ nti pɑ hʋʋkɩ tɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ ɩ́ hʋʋkɩ hʋwɛɛ ɑsɑɣɛɛ kɛ mpʋ? 5 Nɑ nti tǝ yɔɣɔtʋɣʋ kǝlɑ tǝlɛʋ: Nyɑ́ ɩsɑɣɑtʋ hɩɩsɑɑ, yɑɑ Kʋlɩ nɑ ń tɔ? 6 Tɔʋ, mɑɑ hʋ́lɩ́-mɛ sɩ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́, mɑ pǝsǝɣɩ nɑ mɑ́ hɩɩsɩ ɩsɑɣɑtʋ kɛ ɑtɛ cǝnɛ. <div eID="gen24030" type="x-p"/> <div sID="gen24031" type="x-p"/>Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ kʋtɔntʋ sɩ: Kʋlɩ nɑ ń kpɑɣɑ nyɑ́ kpɑtǝlɛ nɑ ń kpe. <div eID="gen24031" type="x-p"/> 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ kʋlɑɑ nɑ ɩ́ kpe. 8 Sɑmɑɑ nɑ́ mpʋ, ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛ. Nɑ pɑ́ sɑŋ Ɩsɔ kɛ́ mpi pǝ tɔɔ ɩ hɑ yǝlɑɑ kɛ pǝsʋɣʋ ŋkʋ kʋ tɑkɑ kɛ mpʋ tɔ. <div eID="gen24032" type="x-p"/> <div eID="gen24027" type="section"/> 9 Yesu lɩɩ tǝnɑ nɑ ɩ́ tɛɛkɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ nɑ ɑpɑlʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Mɑtiyee tɔ, nɑ ɩ́ cɑɣɑ lɑmpuu tǝmʋlɛ. Ɩlɛnɑ ɩ́ yɑɑ-ɩ sɩ: Kʋlɩ nɑ ń tǝŋɩ-m. <div eID="gen24034" type="x-p"/> <div sID="gen24035" type="x-p"/>Tǝnɑɣɑ Mɑtiyee kʋlɑɑ nɑ ɩ́ hu Yesu wɑɑlɩ. <div eID="gen24035" type="x-p"/> 10 Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ nɑ lɑmpuu mʋlɑɑ nɑ ɑsɑɣɑɑ pɑɣɑlɛ pɑ kpɛntɑ Mɑtiyee tɛ nɑ pɑ́ tɔkɩ. 11 Fɑlisɑnɑɑ nɑ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ mǝ cɑɑ nɑ lɑmpuu mʋlɑɑ nɑ yǝlɑɑ ɑsɑɣɑɑ pɑ kpɛntǝɣɩ nɑ pɑ́ tɔkɩ? <div eID="gen24036" type="x-p"/> 12 Yesu nɩɩ pɑ kʋpɔɔsʋtʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ cɔ sɩ: Pǝ tɑɣɑ ɑlɑɑfǝyɑ nyǝ́mɑ nyɩɩlǝɣǝnɑ fɛtɑɑ. Amɑ kʋtɔntʋnɑɑ kɛ́. 13 Pɑ ŋmɑɑwɑ sɩ: Kʋpɑntʋ kɛ mɑ sɔɔlɑɑ, pǝ tɑɣɑ kɔtɑsɩ. Ɩ́ polo nɑ ɩ́ pɛɛkɩ ŋmɑɑtʋ tɔm tǝnɛ tǝ hʋwɛɛ. Mpi tɔ, mɑ kɔmɑɣɑ sɩ mɑ yɑɑkɩ ɑsɑɣɑɑ, pǝ tɑɣɑ kʋpɑmɑ. <div eID="gen24037" type="x-p"/> <div eID="gen24033" type="section"/> 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ Lʋm Sɔlʋ Yohɑɑnɩ ɩfɑlɑɑ kpǝtǝnɑ Yesu nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ tɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ tǝ hɔkǝɣɩ nɔɔsɩ nɑ nyɑ́ ɩfɑlɑɑ ɩɩ lɑkɩ mpʋ? <div eID="gen24039" type="x-p"/> 15 Ɩlɛnɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ kɑ́ pǝsɩ nɑ ɩ́ lɑ nɑ ɑkpɑɣɑlʋ tɑɑpɑlɑɑ wɛɛ lɑŋwɑkǝllɛ tɑɑ nɑ ɩ́ nɑ-wɛ pɑ́ wɛɛ? Aɑɩ, pǝlɛ pǝ fɛɩ lɑpʋ kɛ pɑɑ pǝcɔ. Pɩɩ kɔɔ nɑ pǝ́ kɛɛsɩ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ lǝsɩ-ɩ pɑ hɛkʋ. Pǝlɛɣɛ pɑɑ hɔkɔ nɔɔsɩ. <div eID="gen24040" type="x-p"/> 16 Nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ kɑ tɔ ɩ wontuɣu kʋpǝnʋɣʋ nɑ sɑɑliyɑ kʋfɑlɑɣɑ tɔ, pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, sɑɑliyɑ ŋkɛ kɑɑ hɔ-kʋ nɑ pʋ́ʋ́ɣʋ́ kǝlɩ ɩsɩɩ kɩɩ wɛɛ tɔ. 17 Pǝ́cɔ́ nɔɣɔlʋ kɑɑ suu sʋlʋm kʋfɑm kɛ sʋlʋm huluŋ kʋpǝŋ tɑɑ, tɔfɔ huluŋ kɑ́ yɑ nɑ sʋlʋm ti nɑ huluŋ nɑ́ɑ́ wɑkǝlɩ yem. Amɑ huluŋ kʋfɑŋ tɑɑ kɛ́ pɑ suuki sʋlʋm kʋfɑm, ɩlɛnɑ pǝ tǝnɑ pǝ cɑɣɑ teu. <div eID="gen24041" type="x-p"/> <div eID="gen24038" type="section"/> 18 Yesu tɔŋnɑ-wɛɣɛ tɔm tǝnɛɣɛ heeluɣu, ɩlɛ Yutɑ nyǝ́mɑ sɔsɔ nɔɣɔlʋ ɩ kɔmɑɣɑlɛ, nɑ ɩ́ hoti Yesu nɔɔhɛɛ tɛɛ nɑ ɩ tɔ sɩ: Mɑ pɛɛlɔ hɛɛ nɔɔnɔɔ, kɔɔ nɑ ń tǝnɩ nyɑ́ niŋ kɛ ɩ tɔɔ, ɩ kɑ́ hiki weesuɣu. <div eID="gen24043" type="x-p"/> 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ kʋlɑɑ nɑ pɑ́ tǝŋɩ-ɩ. <div eID="gen24044" type="x-p"/> 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlʋ nɔɣɔlʋ, wei hɑtoo pɩɩsɩ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ tɑɑ ɩ tɔŋnɑ tɔɣɔlʋɣʋ nɑ pǝ́ wɛ-ɩ toŋ tɔ, ɩ kpǝtǝnɑ Yesu nɑ ɩ wɑɑlɩ tɔɔ, nɑ ɩ́ tokinɑ ɩ cɑpɑ ntompǝle. 21 Mpi tɔ, ɑlʋ ɩnɩ ɩ kɑ tʋ ɩ tɑɑ kɛ́ sɩ: Ye mɑ pǝsɑɑ nɑ mɑ́ tokinɑ pɑɑ Yesu cɑpɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɩɩ wɑɑ-m. <div eID="gen24045" type="x-p"/> 22 Tǝnɑɣɑ Yesu pǝsɑ ɩ wɑɑlɩ nɑ ɩ́ nɑ-ɩ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Tɑɑ nyɑ́, n tɛmɑ Ɩsɔ nɑ nyɑ́ tɑɑ tɔɣɔ pǝ wɑɑsɑ-ŋ mɑ pu. <div eID="gen24046" type="x-p"/> <div sID="gen24047" type="x-p"/>Tǝnɑɣɑ pǝ wɑɑ-ɩ kpɑkpɑɑ kɛ tǝnɛ ɩnɩ. <div eID="gen24047" type="x-p"/> 23 Yesu tɑlɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔ ɩnɩ ɩ tǝyɑɣɑ tɑɑ nɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ hǝsɩ hʋllɑɑ nɑ sɑmɑɑ kɔkɔtɛ. 24 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɔmɑ sɩ: Ɩ́ lɩɩ cǝnɛ, pɛɛliyɑ tɑ sɩ. Amɑ kɑ too kʋtoo kɛ́. <div eID="gen24048" type="x-p"/> <div sID="gen24049" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ woŋɑ-ɩ. 25 Pɑ tɛmɑ sɑmɑɑ kɛ lǝsʋɣʋ, ɩlɛnɑ Yesu sʋʋ nɑŋ tɑɑ, nɑ ɩ́ tɔkɩ pɛɛliyɑ niŋ tɑɑ nɑ kɑ́ kʋlɩ. 26 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ tɔm yɑwɑ pɑ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ. <div eID="gen24049" type="x-p"/> <div eID="gen24042" type="section"/> 27 Yesu lɩɩ tǝnɑ nɑ ɩ́ tɛɛkɩ nɑ ɩ́ tɑlɑ tiili, ɩlɛnɑ yʋlʋmɑɑ nɑpǝlǝɣɩ nɑɑlɛ tʋ ɩ wɑɑlɩ nɑ pɑ́ kiisiɣi sɩ: Tɑfiiti Pǝyɑɣɑ nyǝnɩ tɑ́ pǝtɔɔtǝlɛ. <div eID="gen24051" type="x-p"/> 28 Yesu tɑlɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ, ɩlɛnɑ yʋlʋmɑɑ mpɛ pɑ́ kpǝtǝnɑ-ɩ. Tǝnɑɣɑ ɩ pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Ɩ́ tɛmɑ-m nɑ mǝ tɑɑ sɩ mɑ pǝsǝɣɩ nɑ mɑ́ lɑ mpʋ? <div eID="gen24052" type="x-p"/> <div sID="gen24053" type="x-p"/>Ɩlɛnɑ pɑ́ cɔ-ɩ sɩ: Ɛɛ, Tɑcɑɑ. <div eID="gen24053" type="x-p"/> 29 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tokinɑ pɑ ɩsɛ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Pǝ́ lɑ ɩsɩɩ ɩ́ tɛmɑ mǝ tɑɑ tɔ. <div eID="gen24054" type="x-p"/> 30 Ɩlɛnɑ pɑ ɩsɛ kuli. Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu kpɑɑlɑ-wɛ nɑ toŋ sɩ: Tɔʋ, ɩ́ tɑɑ yele nɑ nɔɣɔlʋ nɩɩ yoo. <div eID="gen24055" type="x-p"/> 31 Amɑ pɑ lɩɩwɑ nɑ pɑ́ yɑsɩ Yesu tɔm kɛ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ. <div eID="gen24056" type="x-p"/> <div eID="gen24050" type="section"/> 32 Pɛlɛ pɑ lɩɩ ḿpʋ́ɣʋ́ kpɑkpɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ kɔnɑ Yesu kɛ ɩlɔɣɔhilu kɑmumukɑ. 33 Tǝnɑɣɑ ɩ tɔɣɔnɑ ɩlɔɣɔʋ, nɑ kɑmumukɑ sʋʋ yɔɣɔtʋɣʋ kɛ kpɑkpɑɑ. Piti kpɑ sɑmɑɑ nɑ pɑ́ tɔŋ sɩ: Tǝ tɑ keesitɑ ɩsǝntɔɣɔ Ɩsɛɣɛlɩ tɛtʋ tɑɑ. <div eID="gen24058" type="x-p"/> 34 Amɑ Fɑlisɑnɑɑ nɑ́ tɔmɑ sɩ: Alɔɣɑɑ wulɑʋ toŋ kɛ ɩ tɔɣɔnǝɣǝnɑ ɑlɔɣɑɑ lɛlɑɑ. <div eID="gen24059" type="x-p"/> <div eID="gen24057" type="section"/> 35 Yesu cɔɔkɑɣɑ ɑcɑlɛɛ nɑ ɑcɑlisi tǝnɑ nɑ ɩ́ sɛɣɛsǝɣɩ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotilenɑɑ tɑɑ. Nɑ ɩ́ lɑkɩ wɑɑsʋ kɛ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ Lɑɑpɑɑlɩ Kʋpɑŋ tɔm. Ɩ wɑɑkɑɣɑ kʋtɔmǝŋ tǝnɑ nɑ ɑcɑmɑɑ tǝnɑ. 36 Yesu nyǝnɑɣɑ sɑmɑɑ nɑ pǝtɔɔtǝlɛ kpɑɑ-ɩ. Mpi tɔ, yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ kɑwɑɣɑ, pɑ fɛɩnɑ ɑpɑlʋtʋ. Pɑ nǝɣǝsǝnɑ heeŋ wei ɩ fɛɩnɑ tiikilu tɔ. 37 Tǝnɑɣɑ ɩ heelɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Kʋmtʋ tɔɔwɑ sɔsɔm. Amɑ kʋntɑɑ fɛɩ pɑɣɑlɛ. 38 Ɩlɛ ɩ́ wiinɑ kʋmtʋ tʋ sɩ ɩ́ sɔɔsɩ kʋntɑɑ kɛ ɩ kʋmtʋ tɑɑ. <div eID="gen24061" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.9.seID.18064"/>

10Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu yɑɑ ɩ ɩfɑlɑɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ kɛ ɩ́ kiŋ, nɑ ɩ́ hɑ-wɛɣɛ pǝsʋɣʋ sɩ pɑ́ tɔɣɔnɩ ɑlɔɣɑɑ nɑ pɑ́ wɑɑ kʋtɔmǝŋ tǝnɑ nɑ ɑcɑmɑɑ tǝnɑ. 2 Tillɑɑ mpɛ pɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ hǝlɑ ntɔ. Kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ ntɛ́ Simɔŋ wei pɑ yɑɑ sɩ Piyɛɛ tɔ, nɑ ɩ neu Antǝlɩɩ, nɑ Sepetee pǝyɑlʋ Sɑɑkɩ nɑ ɩ neu Yohɑɑnɩ, 3 nɑ Filipʋ nɑ Pɑɑtelemii, nɑ Tomɑɑ nɑ lɑmpuu mʋlʋ Mɑtiyee, nɑ Alǝfe pǝyɑlʋ Sɑɑkɩ nɑ Tɑtee, 4 nɑ Selotɩ tʋ Simɔŋ, nɑ Yutɑɑsɩ Ɩsǝkɑleeu wei ɩ tʋ Yesu kɛ ɩ kolontunɑɑ niŋ tɑɑ tɔ. <div eID="gen24063" type="x-p"/> <div eID="gen24062" type="section"/> 5 Yesu tilɑ yǝlɑɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ ɩnɩ nɑ ɩ́ sɛɣɛsɩ-wɛ sɩ: Ɩ́ tɑɑ polo tɛtʋ nti tǝ tɑ kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ nyǝntʋ tɔ tǝ tɑɑ, ɩ́ tɑɑ sʋʋ Sɑmɑlii ɑcɑlɛɛ tɑɑ. 6 Amɑ ɩ́ polo Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ mpɑ pɑ lepɑ ɩsɩɩ heeŋ tɔ pɑ cɔlɔ. 7 Ɩ́ kɑ́ lɑkɩ wɑɑsʋ nɑ ɩ́ heeliɣi mǝ mpɑɑʋ tɑɑ sɩ: Ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ wʋsɑ kɔntɛ. 8 Ɩ́ wɑɑ kʋtɔntʋnɑɑ, nɑ ɩ́ feesi sǝtɑɑ, nɑ ɩ́ wɑɑsɩ ɑsilimɑ kʋtɔŋ nyǝ́mɑ, nɑ ɩ́ tɔɣɔnɩ ɑlɔɣɑɑ. Mǝ hikɑ fɑɑlɑɑ kɛ́, ɩ hɑ tɔtɔɣɔ fɑɑlɑɑ. 9 Ɩ́ tɑɑ tʋ mǝ sipɑnɑɑ tɑɑ kɛ́ liɣitee, pɑɑ nnɑ. 10 Ɩ́ yele mǝ mpɑɑʋ huluŋ. Ɩ́ tɑɑ tǝnɩ tokonɑɑ, ɩ́ tɑɑ lɛɛ ntɑŋkpɑlɑ, ɩ́ tɑɑ tɔkɩ kpɑ́tʋ́ɣʋ́. Mpi tɔ, tǝmlɛ lɑtʋ nɑ ɩ cɑlǝsʋɣʋ kɛ́. <div eID="gen24065" type="x-p"/> 11 Ye ɩ́ sʋʋ ɩcɑtɛ yɑɑ ɩcɑliyɑ nɑkǝlɩ kɑ tɑɑ, ɩ́ pɛɛkɩ wei ɩ luɣu wɛɛ sɩ ɩ kɑ́ mʋ-mɛ tɔ, nɑ ɩ́ cɑɣɑ tǝnɑ hɑlǝnɑ mǝ tɛɛʋ. 12 Ye ɩ́ sʋʋ tǝyɑɣɑ nɑkǝlɩ kɑ tɑɑ ɩlɛ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩsɔ ɩ́ hɑ-mɛɣɛ ɑlɑɑfǝyɑ. 13 Ye tǝyɑɣɑ ŋkɛ kɑ nyǝ́mɑ ɩ́ mʋ-mɛ, pɩɩ lɑ-wɛ ɩsɩɩ ɩ́ kooluɣu tɔ. Amɑ ye pɑ kisɑ-mɛ, mǝ koolee ɩ́ mǝlɩ mǝ tɔɔ. 14 Ye pɑ kisɑ-mɛɣɛ mʋɣʋ yɑɑ mǝ tɔm nɩɩʋ kɛ tǝyɑɣɑ nɑkǝlɩ yɑɑ ɩcɑtɛ nɑtǝlɩ tǝ tɑɑ, ɩ́ lɩɩ nɑ ɩ́ kpiisi-wɛɣɛ mǝ nɔɔhɛɛ mʋsʋɣʋ nɑ ɩ́ tɛɛ. 15 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, Sɔtɔm nɑ Kɔmɔɔ tɛtʋ kɑɑ nɑ wɑhɑlɑ kɛ Hʋʋlɛ wule nɑ pǝ́ kǝlɩ ɩcɑtɛ ńtɛ́. <div eID="gen24066" type="x-p"/> <div eID="gen24064" type="section"/> 16 Ɩ́ nyǝnɩ, mɑ tiliɣi-mɛ ɩsɩɩ heeŋ kɛ sʋnsʋmǝŋ hɛkʋ. Ɩ́ lɑ lɑɣɑtʋ ɩsɩɩ tomɑɑ, nɑ tǝpɑmm ɩsɩɩ ɑlukukunɑɑ. 17 Ɩ́ lɑ lɑɑkɑlɩ, yǝlɑɑ kɑ́ yɑɑ-mɛɣɛ puloonɑɑ tɑɑ. Pɑɑ mɑ-mɛɣɛ ɑkpɑtɛɛ kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotilenɑɑ tɑɑ. 18 Pɑɑ yɑɑ-mɛɣɛ nɔnɔɔsɩ kɛ tɛtʋ tɔkǝlɑɑ nɑ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ pɑ kiŋnɑɑ kɛ mɑ tɔɔ. Ɩlɛnɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ hʋ́lɩ́ mɑ tɔm tɑmpɑnɑ kɛ pɑ nɑ mpɑ pɑ tɑ kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔ pɑ ɩsɛntɑɑ. 19 Wɑɑtʋ wei pɑɑ ponɑ-mɛɣɛ puloonɑɑ tɑɑ kɛ́ mpʋ tɔ, ɩ́ tɑɑ nǝɣǝsɩ nti ɩ́ kɑ́ yɔɣɔtɩ nɑ ɩsǝnɑ ɩ́ kɑ́ yɔɣɔtɩ-tɩ tɔ. Pǝ wɑɑtʋ ɩ́ tɑlɑɑ, pɩɩ tʋ mǝ luuŋ tɛɛ kɛ́ kpɑkpɑɑ kɛ nti ɩ́ kɑ́ yɔtɔtɩ tɔ. 20 Mpi tɔ, pǝ tɑɣɑ mǝ kiŋ kɛ mǝ kʋyɔɣɔtʋtʋ kɑ lɩɩnɑ. Amɑ mǝ Cɑɑ Feesuɣu kɑ́ yɔɣɔtǝnɑ nɑ mǝ nɔɔsɩ. <div eID="gen24068" type="x-p"/> 21 Yǝlɑɑ kɑ́ kʋlɩ nɑ pɑ́ hʋ́lɩ́ pɑ tɑɑlʋnɑɑ yɑɑ pɑ newɑɑ sɩ pɑ́ kʋ-wɛ. Cɛcɛnɑɑ kɑ́ lɑ pɑ piyɑ kɛ mpʋ tɔtɔ. Piyɑ sǝlɛ sɩɩ kʋlɩ sɩ nyǝ́mɑ tɔɔ sɩ pɑ́ kʋ-wɛ. 22 Yǝlɑɑ tǝnɑ tɑɑ kɑ́ kpɑnɑ-mɛɣɛ mɑ tɔɔ. Amɑ wei ɩ́ nyɑɣɑ ɑpɑlʋtʋ nɑ ɩ́ tɑlɑ tǝnɑɣɑ, pʋntʋ nyʋɣʋ kɛ pɩɩ yɑ. 23 Ye pǝ kɔmɑ nɑ pɑ́ tʋ-mɛɣɛ kʋnyɔŋ kɛ ɩcɑtɛ nɑtǝlɩ tǝ tɑɑ, ɩ́ se nɑ ɩ́ polo lɛntɛ tɑɑ. Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, ɩ́ kɑɑ tɛ Ɩsɛɣɛlɩ ɑcɑlɛɛ kɛ cɔɔʋ nɑ pǝ́cɔ́ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ kɔɔ. <div eID="gen24069" type="x-p"/> 24 Tǝmlɛ kpɛlǝmǝlʋ tɑ kǝlɩ ɩ hʋllʋ. Pǝ́cɔ́ ɩfɑlʋ nɔɣɔlʋ ɩ fɛɩ wei ɩ kǝlɑ ɩ cɑɑ tɔ. 25 Ye pǝ lɑpɑ tǝmlɛ kpɛlǝmǝlʋ ɩsɩɩ wei ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́ tɔ, pǝ mɑɣɑnɑɑ kɛ́. Nɑ ye pǝ lɑpɑ ɩfɑlʋ ɩsɩɩ ɩ cɑɑ pǝ mɑɣɑnɑɑ tɔtɔɣɔ. Pɑ tɑ kisi tǝyɑɣɑ Cɑɑ kɛ tʋʋʋ sɩ Pesepule, kɑcɑŋfɑnɑ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ nɑ? <div eID="gen24070" type="x-p"/> <div eID="gen24067" type="section"/> 26 Ye mpʋ ɩlɛ, ɩ́ tɑɑ nyɑnɑ yǝlɑɑ. Pǝ tǝnɑ mpi pǝ ŋmɛlɑɑ tɔ, ɩsɩɩ pǝ tɛmɑ nɑ pǝ́ kuli pǝ tɔɔ. Pǝ tǝnɑ mpi pǝ lɑpɑ mukɑɣɑ tɛɛ tɔ, ɩsɩɩ pɑ tɛmɑ nɑ pɑ́ nyɩ-wɩ. 27 Pǝ tɔɔ kɛ́ tɔm nti mɑ ŋmɛsǝɣɩ nɑ mɑ́ heeliɣi-mɛɣɛ ɑhoo tɔ, ɩ́ kpɑɑlɩ-tǝɣɩ ilim tɑɑ. Nɑ nti pɑ wɛlǝtɑ mǝ ŋkpɑŋŋ tɑɑ tɔ, ɩ́ kpɑɑlɩ-tɩ nɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ. 28 Ɩ́ tɑɑ nyɑnɑ mpɑ pɑ pǝsǝɣɩ nɑ pɑ́ lǝsɩ yʋlʋ weesuɣu tike, nɑ pǝ wɑɑlɩ pɑɑ pǝsǝɣɩ pʋlʋ tɔ. Amɑ ɩ́ se Ɩsɔ, ɩnɩ ɩ pǝsǝɣǝnɑ nɑ ɩ́ kʋ yʋlʋ. Pǝyele ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ tʋ-ɩ tǝnɑɑɑsǝlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ. 29 Pǝ tɑɣɑ sumpɩʋpɩʋnɑɑ nɑɑlɛɣɛ pɑ pɛɛtǝɣɩ sɑntii kʋlʋm tɑɑ? Pǝyele kʋlʋm nyʋɣʋ ɩɩ leki nɑ pǝ́ tɑ́ lɩɩnɑ mǝ Cɑɑ kiŋ. 30 Mpʋ ɩnɩ tɔtɔɣɔ nɑ mǝ nyʋɣʋ tɑɑ nyɔɔɔsɩ, Ɩsɔ nyǝmɑ́ sɩ tǝnɑ sɩ nyʋɣʋ kɛ́. 31 Ye mpʋ ɩ́ tɑɑ nǝɣǝsɩ. Ɩ́ kǝlɑ sumpɩʋpɩʋnɑɑ tǝcɑɣɑcɑɣɑ. <div eID="gen24072" type="x-p"/> <div eID="gen24071" type="section"/> 32 Ye yʋlʋ tɑ ŋmɛsɩ sɩ ɩ kɛ́ mɑ nyǝŋ, mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑɑ tisi mɑ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ ɩsɛntɑɑ sɩ pʋntʋ kɛ́ mɑ nyǝŋ tɔtɔ. 33 Amɑ wei ɩ́ kpɛɛsɑ yǝlɑɑ ɩsɛntɑɑ sɩ ɩ tɑ nyɩ-m, mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑɑ tɔ mɑ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ ɩsɛntɑɑ sɩ mɑ tɑ nyǝmɩ-ɩ tɔtɔ. <div eID="gen24074" type="x-p"/> <div eID="gen24073" type="section"/> 34 Ɩ́ hʋʋ sɩ hɛɛsʋɣʋ kɛ mɑ kɔnɑ ɑntulinyɑ tɑɑ? Aɑɩ, yoou kɛ mɑ kɔnɑɑ. 35 Mɑ kɔmɑɣɑ sɩ mɑ yoosiɣi cɛcɛ nɑ ɩ pǝyɑɣɑ, nɑ pɛɛlɔ nɑ ɩ too, nɑ poolu nɑ pɑŋ ɑlʋ nyǝŋ. 36 Yʋlʋ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ mɑɣɑmɑɣɑ kɑ́ pǝsǝnɑ ɩ kolontunɑɑ. <div eID="gen24076" type="x-p"/> 37 Ye wei ɩ sɔɔlǝɣɩ ɩ cɑɑ yɑɑ ɩ too nɑ pǝ́ kǝlɩ mɑ, ɩ tɑ tɑlɑ ɩ́ lɑ mɑ ɩfɑlʋ. Nɑ ye wei ɩ sɔɔlǝɣɩ ɩ pǝyɑlʋ yɑɑ ɩ pɛɛlɔ nɑ pǝ́ kǝlɩ mɑ, ɩ tɑ tɑlɑ ɩ́ lɑ mɑ ɩfɑlʋ. 38 Ye wei ɩ tɑ sǝɣǝlɩ ɩ sǝm tesikɑ nɑ ɩ́ tǝŋɩ-m, pʋntʋ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ lɑ mɑ ɩfɑlʋ. 39 Wei ɩ́ nyǝnɑ ɩ weesuɣu tǝcututu, ɩ tɛŋnɑ sǝpʋ. Amɑ wei ɩ́ lɑpɑ ɩ tǝɣɩ ɑwusɑ kɛ mɑ tɔɔ, pʋntʋ kɑ́ hikinɑ weesuɣu. <div eID="gen24077" type="x-p"/> <div eID="gen24075" type="section"/> 40 Ye wei ɩ́ mʋ-mɛ, mɑɣɑ ɩ mʋwɑ. Nɑ ye wei ɩ mʋ-mɑ, pʋntʋ mʋ wei ɩ tilɑ-m tɔɣɔ. 41 Ye wei ɩ mʋ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ nɔɣɔlʋ sɩ ɩ kɛ́ Ɩsɔ nyǝŋ tɔ pǝ tɔɔ, pʋntʋ kɑ́ hiki kɑsǝyɑɣɑ ŋkɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɑ́ mʋ tɔ. Nɑ ye wei ɩ́ mʋ yʋlʋ wei Ɩsɔ nyǝnǝɣɩ kʋpɑŋ tɔ sɩ ɩ kɛ́ kʋpɑŋ tɔ pǝ tɔɔ, pʋntʋ kɑ́ hiki kɑsǝyɑɣɑ ŋkɑ pɑɑ hɑ yʋlʋ kʋpɑŋ tɔ. 42 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ́, mɑ heeliɣi-mɛ, wei ɩ́ hɑ lʋm sɑsɑlɑ ɑnɛ ɑ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ piyɑ sǝnɛ sɩ tɑɑ nɑkǝlɩ kɛ kɑ kɛ́ mɑ ɩfɑlʋ tɔ pǝ tɔɔ, pʋntʋ kɑɑ lɑŋ pǝ kɑsǝyɑɣɑ. <div eID="gen24079" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.10.seID.18103"/>

11Yesu tɛmɑ ɩ ɩfɑlɑɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ kɛ pǝ tǝnɑɣɑ kɛɛsʋɣʋ kɛ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ tǝnɑ nɑ ɩ́ tɛɛ sɩ ɩ sɛɣɛsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑkɩ wɑɑsʋ kɛ ɑcɑlɛɛ tɑɑ. <div eID="gen24081" type="x-p"/> 2 Lʋm Sɔlʋ Yohɑɑnɩ wɛ sɑlǝkɑ tɑɑ nɑ ɩ́ nɩɩ pɑ yɔɣɔtǝɣɩ nti nti Kilisiti lɑkɩ tɔ pǝ tɔm. Ɩlɛnɑ ɩ́ tili ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tɑɑ nɑpǝlɩ, 3 sɩ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Nyɑɣɑlɛ wei ɩ tɔm pɑɑ tɔmɑ sɩ ɩ kɑ́ kɔɔ tɔ, yɑɑ nɔɣɔlʋ wɛɛ ɩ kɔŋ tǝ tɑŋ ɩlɛ? <div eID="gen24082" type="x-p"/> 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ polo nɑ ɩ́ kɛɛsɩ Yohɑɑnɩ kɛ nti ɩ́ nɩɩkɩ nɑ nti ɩ́ nɑɑkɩ tɔ sɩ, 5 yʋlʋmɑɑ nɑɑkɩ, kɑɑkɑlɑsɩ tɔŋ, nɑ tɔnʋɣʋ tɔɔ ɑsilimɑ kʋtɔŋ nyǝ́mɑ nɑɑkɩ nyʋɣʋ, ntɑmɑɑ nɩɩkɩ, sǝtɑɑ nɑ́ feŋ. Pǝ́cɔ́ kʋnyɔntʋnɑɑ nɑ́ tɔŋnɑ Lɑɑpɑɑlɩ Kʋpɑŋ kɛ nɩɩʋ. 6 Wei ɩ nɑɑni kɑɑ lɩɩ mɑ tɔɔ tɔ pʋntʋ nɩɩ leleŋ kɛ́. <div eID="gen24083" type="x-p"/> 7 Yohɑɑnɩ ɩfɑlɑɑ mpɛ pɑ kɔmɑ nɑ pɑ́ kpe, ɩlɛnɑ Yesu sʋʋ sɑmɑɑ kɛ Yohɑɑnɩ tɔm pɔɔsʋɣʋ sɩ: Pepeɣe ɩ́ kɑ polɑ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ kɛ́ nɑʋ ye? Heelim mɑkɩ nɑ pǝ́ ciɣitiɣi sǝsǝncɑŋɑ ŋkɑ tɔ? Anɩ pǝ tɑɣɑ tǝlɛ. 8 Ɩlɛ pepe nɑʋ kɛ ɩ́ polɑɑ? Yɑɑ yʋlʋ wei ɩ suu kɑcɔkɑ wontu tɔ? Tɔʋ mpɑ pɑ suuki kɑcɔkɑ wontu tɔ ɑwulɑɑ tɛɛsɩ tɑɑ kɛ́ pɛlɛ pɑ wɛɛ. 9 Ɩlɛ pepe mɑɣɑmɑɣɑ kɛ ɩ́ kɑ tɩɩ polɑ nɑʋ? Yɑɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ nɔɣɔlʋ? Tɑmpɑm, Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɛ́. Hɑlɩ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ ɩ tɩɩ kǝlɑ mpʋ. 10 Ɩ tɔm kɛ pɑ tɩɩ ŋmɑɑwɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ sɩ: Nyǝnɩ, mɑ tillu ntɔ mɑ tɛlǝsǝɣɩ nyɑ́ nɔɣɔ tɔɔ, sɩ ɩ́ tɑɣɑnɩ nyɑ́ mpɑɑʋ nɑ ń kɔŋ. 11 Mɑ heeliɣi-mɛɣɛ tɑmpɑnɑ sɩ, yʋlʋpiyɑ tǝnɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ kǝlɑ Ɩsɔ Lʋm Sɔlʋ Yohɑɑnɩ tɔ. Ɩlɛ pɑɑ nɑ mpʋ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ sǝkpelu mɑɣɑmɑɣɑ tɛɛ-ɩ. 12 Hɑtoo pǝ kpɑɣɑʋ wɑɑtʋ wei Ɩsɔ Lʋm Sɔlʋ Yohɑɑnɩ lɑkɑɣɑ wɑɑsʋ nɑ pǝ tɑnɑ sɑŋɑ tɔ, ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ hikuɣu kɛ́ ɩsǝlɛ kʋsɛɛmlɛ tɔm kɛ́. Nɑ mpɑ pɑ sɛɛsɑ ɩsɛ tɔ mpɛ pɑ hikiɣinɑ-kɛ. 13 Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ tǝnɑ nɑ Moisi kʋsǝsɩɩtʋ kpɑɑlɑ Kɑwulɑɣɑ ŋkɛ kɑ tɔm, hɑlǝnɑ pǝ́ tɑlɑ Yohɑɑnɩ kɔntɛ. 14 Ɩɩ cɑɑ mɑ tɔm mʋɣʋ tɔɣɔ, tɔfɔ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ Yohɑɑnɩ ɩnǝɣǝlɛ Ilii wei pɑɑ tɔmɑ sɩ ɩ kɑ́ mǝlɩ tɔ. 15 Ye ɩ́ kɛ́ nɩɩlɑɑ ɩ́ nɩɩ. <div eID="gen24084" type="x-p"/> 16 Pepeɣe mɑɑ kɛɛsǝnɑ kʋfɑlɑŋ yǝlɑɑ pɑnɛ? Pɑ nǝɣǝsǝnɑ kɛ́ ɩsɩɩ piyɑ cɑkʋɣʋ kɑtɑɑsɩ tɑɑ nɑ sɩ tɔŋ tǝmɑ sɩ: 17 Anɩ tǝ mɑpɑ-mɛɣɛ soo sɩ ɩ́ pɑɑ, nɑ ɩ́ kisi. Pǝ́cɔ́ tǝ wii sǝm wulɑ, pǝ tɑ cɛ mǝ lɑŋɑ nɑ ɩ́ wii. 18 Tɔʋ, Yohɑɑnɩ nɑ́ kɔmɑ, ɩɩ tɔkɩ, ɩɩ nyɔɔkɩ sʋlʋm, nɑ pɑ́ yɔɣɔtǝɣɩ ɩ́lɛ́ sɩ ɩ kɛ́ ɩlɔɣɔhilu. 19 Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́, mɑ kɔmɑ nɑ mɑ́ tɔkɩ nɑ mɑ́ nyɔɔkɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ tɑɣɑnǝɣɩ mɑɣɑ tɔm tɔtɔ sɩ mɑ kɛ́ hilitu nɑ sʋlʋnyɔɔlʋ. Aɑɩyee sɩ lɑmpuu mʋlɑɑ nɑ ɑsɑɣɑɑ pɑ ceu kɛ́. Amɑ Ɩsɔ lɑɣɑtʋ hʋlɑ pǝ teu. <div eID="gen24085" type="x-p"/> <div eID="gen24080" type="section"/> 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu sʋʋ ɑcɑlɛɛ nnɑ ɑ tɑɑ ɩ wiisɑ piti tǝmɑ pɑɣɑlɛ lɑpʋ tɔ ɑ nyǝ́mɑ kɛ kɑlǝnɑʋ nɑ toŋ. Mpi tɔ, pɑ tɑ lɑɣɑsɩ tɔntɛ. Ɩ tɔmɑ-wɛɣɛ sɩ: 21 Hɑɩ, Colɑsɛŋ nyǝ́mɑ mɛ, mǝ tɔm wɛ wɑɩyo. Hɑɩ Pɛtɛsɑitɑ nyǝ́mɑ mɛ, mǝ tɔm wɛ wɑɩyo kɛ́. Piti tǝmɑ nnɑ pɑ lɑpɑ-yɛɣɛ mǝ hɛkʋ tɑɑ tɔ, ye ɩsɩɩ ɩsǝntɔ Tiii nɑ Sitɔŋ pɑ ɑcɑlɛɛ tɑɑ kɛ pɑɑ lɑpɑ-yɛ, ɩsǝntɔ pɑɑ tɛmɑ suuu kɛ lǝyɑɣɑ wontu ɩsɩɩ fɔlǝtɔnɑɑ tɑkɑ nɑ pɑ́ pǝlɩ pɑ tɔɔ kɛ́ tɔlʋmɑ sɩ pǝ́ hʋ́lɩ́ sɩ pɑ cɑɑ pɑ lɑɣɑsɩ tɔntɛ. 22 Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ pɑɑ hʋ́lɩ́ suulu kɛ Tiii nɑ Sitɔŋ ɑcɑlɛɛ nyǝ́mɑ kɛ Hʋʋlɛ kʋyɑkʋ wule nɑ pǝ́ kǝlɩ-mɛ. 23 Pǝ kɑɑsʋɣʋ Kɑpǝnɑhum nyɑ́ tɔ, n hʋʋ sɩ n kɑ́ pɩɩ nɑ ń kɑlǝsǝnɑ hɑtoo ɩsɔtɔnʋɣʋ nɑ? Amɑ pɑɑ tisi-ŋ kɛ́ tǝfɛ kɛ tuu tǝnɑɑsǝlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ piti tǝmɑ nnɑ pɑ lɑpɑ nyɑ́ tɑɑ tɔ. Ye Sɔtɔm kɛ pɑɑ lɑpɑ-yɛ, ɩsǝntɔ ɩ kɑ tɑpǝnɑ sɑŋɑ. 24 Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ pɑɑ hʋ́lɩ́ Sɔtɔm kɛ suulu kɛ Hʋʋlɛ wule nɑ pǝ́ kǝlɩ-mɛ. <div eID="gen24087" type="x-p"/> <div eID="gen24086" type="section"/> 25 Wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ Yesu yɔɣɔtɑɑ sɩ: Hɑɩ, mɑ Cɑɑ, ɩsɔtɑɑ nɑ ɑtɛ pǝ tʋ, mɑ sɛɛ-ŋ. N ŋmɛsɑ tɔm tǝnɛɣɛ lɑɣɑtʋnɑɑ, ɩlɛnɑ ń kuli-tǝɣɩ piyɑ. 26 Mɑ Cɑɑ, pɔpɔtʋ fɛɩ mɑ sɛɛ-ŋ. Nyɑ́ ɩnɩ nyɑ́ luɣu tɩɩ lɑpǝnɑ mpʋ. <div eID="gen24089" type="x-p"/> 27 Amɑ mɑ Cɑɑ cɛlɑ-m pǝ tǝnɑɣɑ. Ye pǝ tɑɣɑ mɑ Cɑɑ tike nɔɣɔlʋ tɑ nyɩ Pǝyɑlʋ. Nɑ pǝ́ tɑɣɑ Pǝyɑlʋ tike, nɔɣɔlʋ tɑ nyɩ Cɛcɛ tɔtɔ. Aŋhɑ, ye Pǝyɑlʋ nɔkǝnɑ sɩ ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́ wei pǝ pɑɑsi. <div eID="gen24090" type="x-p"/> 28 Mɛ mpɑ ɩ kɑwɑ nɑ mǝ sǝɣǝlɑ nɩɩ-mɛ tɔ, mǝ tǝnɑ ɩ́ kɔɔ mɑ cɔlɔ nɑ mɑ́ yele nɑ ɩ́ hɛɛsɩ. 29 Ɩ yele nɑ mɑ́ tɔkɩ-mɛɣɛ teu nɑ mɑ́ sɛɣɛsɩ-mɛɣɛ mɑ lɑɣɑtʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mɑ wɛnɑ suulu nɑ mɑ́ wɛ tǝpɑmm, nɑ mǝ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ́ kɑ́ hɛɛsɩ. 30 Mpi pǝ tɔɔ tɔ, ye mɑ tɔkɑ-mɛ ɩ́ nɩɩkɩ leleŋ kɛ́, nɑ sǝɣǝlɑ nnɑ mɑɑ sʋkɩ-mɛ tɔ ɑ fɛɩ yuŋ. <div eID="gen24091" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.11.seID.18146"/>

12Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Yesu tɛɛkɑɣɑnɑ tɔɣɔnɑɣɑ pee tɑɑlɛ nɑtǝlɩ tǝ kiŋ kɛ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ wule. Ḿpʋ́ɣʋ́ nyɔɣɔsɩ kpɑ ɩ ɩfɑlɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ sʋʋ tɔɣɔnɑɣɑ pee pɛlʋɣʋ nɑ pɑ́ tɔkɩ. 2 Fɑlisɑnɑɑ nɑ́ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Nyǝnɩ, nyɑ́ ɩfɑlɑɑ lɑkʋɣʋ mpi pǝ fɛɩ lɑpʋ kɛ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule tɔ yee? <div eID="gen24093" type="x-p"/> 3 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Ye mpʋ ɩ́ tɑ́ kɑlɑ mpi Tɑfiiti lɑpɑ wɑɑtʋ wei nyɔɣɔsɩ pɩɩ ɩ́ nɑ mpɑ pɑɑ wɛ ɩ cɔlɔ tɔ? 4 Ɩ sʋʋ Ɩsɔ tǝyɑɣɑ tɑɑ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ potopotonɑɑ mpɑ pɑɑ sɩɩ Ɩsɔ tɔ nɑ ɩ́ nɑ ɩ yǝlɑɑ pɑ́ tɔɣɔ. Pǝyele potopotonɑɑ ɩsɩɩ mpʋ tɑ́ kɛ́ mpɑ yǝlɑɑ tǝnɑ kɑ tɔɣɔ tɔ. Amɑ kɔtǝlɑɑ tike kɑ wɛnnɑ mpɑɑ sɩ pɑ́ tɔɣɔ-wɛ. 5 Yɑɑ ɩ́ tɑ kɑlɑ Moisi Kʋsǝsɩɩtʋ tɑɑ sɩ kɔtǝlɑɑ tɑ nyɩ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ kɛ wɑɑtʋ wei pɑ tɔŋnɑ tǝmlɛ lɑpʋ kɛ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ tɔ. Pǝyele nɔɣɔlʋ ɩɩ nyǝnǝɣɩ-wɛ ɩsɩɩ pɑ wɑkǝlǝɣɩ-kʋ. 6 Mɑ heeliɣi-mɛ sɩ pʋlʋpʋ wɛ cǝnɛ nɑ pǝ́ kǝlɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ. 7 Pɑ yɔɣɔtɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ sɩ: Kʋpɑntʋ kɛ mɑ sɔɔlɑɑ, pǝ tɑɣɑ kɔtɑsɩ. Ye ɩ́ kɑ cɛkǝnɑ tɔm tǝnɛ tǝ hʋwɛɛ ɩ́ tɑɑ tʋ yǝlɑɑ pɑnɛɣɛ kʋpǝntʋɣʋ kɛ yem kɛ́ mpʋ. 8 Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑɣɑlɛ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ Sɔsɔ. <div eID="gen24094" type="x-p"/> <div eID="gen24092" type="section"/> 9 Yesu lɩɩ tǝnɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ sʋʋ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotile nɑtǝlɩ tǝ tɑɑ. 10 Pǝ pɑmnɑ ŋkpɑlǝkpɛkɑɣɑ tʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛ tǝnɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ mpɑ pɑɑ wɛ tǝnɑ tɔ pɑ cɑɑkɑɣɑ pɑ hiki timpi pɑɑ wɑɑnɑ Yesu tɔ. Ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Tɑ mpɑɑʋ tɑɑ, pɑɑ wɑɑsɩ yʋlʋ kɛ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule yɑɑ ɩsǝnɑ? <div eID="gen24096" type="x-p"/> 11 Tǝnɑɣɑ Yesu pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Mǝ tɑɑ ɑwe wɛnɑ heu kʋlʋm tǝkoŋ nɑ heu ɩnɩ ɩ́ hoti pʋ́ʋ́ɣʋ́ sɔsɔɔʋ nɑkʋlɩ kʋ tɑɑ kɛ́ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule, nɑ ɩ́ yele-ɩ lǝsʋɣʋ sɩ pǝ kɛ́ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ? 12 Nɑ yʋlʋ nɑ heu kɛ we? Tɔʋ, ye mpʋ pɑ pǝsǝɣɩ nɑ pɑ́ wɑɑsɩ yʋlʋ kɛ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule mɛɛ. <div eID="gen24097" type="x-p"/> 13 Ɩlɛnɑ Yesu tɔ ŋkpɑlǝkpɛkɑɣɑ tʋ ɩnɩ sɩ: Tɔʋ, loosi nyɑ́ niŋ. <div eID="gen24098" type="x-p"/> <div sID="gen24099" type="x-p"/>Nkpɑlǝkpɛkɑɣɑ tʋ loosɑ ɩ niŋ, ɩlɛnɑ ɩ niŋ mǝlɩ teu tǝmɑmmɑm ɩsɩɩ lɛlǝŋ. 14 Tǝnɑɣɑ Fɑlisɑnɑɑ polɑɑ nɑ pɑ́ cɑɣɑ nɑ pɑ́ mɑɣɑsɩ ɩsǝnɑ pɑɑ lɑ nɑ pɑ́ kʋ Yesu tɔ. <div eID="gen24099" type="x-p"/> <div eID="gen24095" type="section"/> 15 Yesu nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ se tǝnɑ nɑ yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ tǝŋɩ-ɩ. Ntɛnɑ ɩ́ lɑ nɑ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑɑ kɛ́ kʋtɔntʋnɑɑ tɔ pɑ́ hiki ɑlɑɑfǝyɑ. 16 Amɑ ɩ kpɑɑlɑ-wɛɣɛ teu sɩ: Ɩ́ tɑɑ yele nɑ pɑ́ nyɩ mɑ tɔɔ. 17 Pǝ lɑpɑ mpʋ sɩ pǝ́ lɑ nti Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Ɩsɑyii kɑ yɔɣɔtʋɣʋ tɔ sɩ: <div eID="gen24101" type="x-p"/> 18 Ɩsɔ yɔɣɔtɑɑ sɩ, <l eID="gen24103" level="1"/> <l level="1" sID="gen24104"/>mɑ tǝmlɛ tʋ wei mɑ lǝsɑɑ tɔɣɔlɔ. <l eID="gen24104" level="1"/> <l level="1" sID="gen24105"/>Wei mɑ sɔɔlɑɑ nɑ mɑ lɑŋlɛ hɛɛnɑ sɔsɔm tɔ. <l eID="gen24105" level="1"/> <l level="1" sID="gen24106"/>Mɑɑ tʋ mɑ Feesuɣu kɛ ɩ tɑɑ. <l eID="gen24106" level="1"/> <l level="1" sID="gen24107"/>Ɩ kɑ heeli hʋʋnɑʋ tɔm kɛ piitimnɑɑ. <l eID="gen24107" level="1"/> 19 Ɩ́ nɑ nɔɣɔlʋ pɑ kɑɑ yoo. <l eID="gen24108" level="1"/> <l level="1" sID="gen24109"/>Pǝyele pɑ kɑɑ nɩɩ ɩ tɑŋ. <l eID="gen24109" level="1"/> <l level="1" sID="gen24110"/>Pɑ kɑɑ nɑ-ɩ nɑ ɩ́ lɑkɩ fɑɑci kɛ <l eID="gen24110" level="1"/> <l level="1" sID="gen24111"/>sɑmɑɑ tɑɑ kɛ ɩcɑtɛ pɑtǝmɑ tɑɑ. <l eID="gen24111" level="1"/> 20 Ɩ kɑɑ tɛɛsɩ ɩsǝkpʋlʋɣʋ tʋ ɩsǝlɛ kɛ nɑŋtʋɣʋ. <l eID="gen24112" level="1"/> <l level="1" sID="gen24113"/>Ɩ kɑɑ tɛɛsɩ teesuɣu kɛ fǝtǝlɑ <l eID="gen24113" level="1"/> <l level="1" sID="gen24114"/>wei ɩ kɔkɔ tɔŋnɑ fiɣinuɣu tɔ. <l eID="gen24114" level="1"/> <l level="1" sID="gen24115"/>Hɑlǝnɑ ɩ́ tɛ siɣisuɣu tɔm nyʋɣʋ kɛ kʋsʋɣʋ. <l eID="gen24115" level="1"/> 21 Kɑteŋɑ tǝnɑ yǝlɑɑ kɑ́ tekiɣi-ɩ. <l eID="gen24116" level="1"/> <lg eID="gen24102"/><div eID="gen24100" type="section"/> 22 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kɔnɑ Yesu kɛ ɩlɔɣɔhilu wei ɩɩ nɑɑkɩ pǝyele ɩɩ yɔɣɔtǝɣɩ tɔ. Ɩlɛnɑ Yesu lɑ nɑ ɩ́ sʋʋ yɔɣɔtʋɣʋ nɑ nɑʋ. 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ piti kpɑ yǝlɑɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Yɑɑ Tɑfiiti Pǝyɑlʋ ɩnǝɣǝlɛ? <div eID="gen24118" type="x-p"/> 24 Amɑ Fɑlisɑnɑɑ nɑ́ kɔmɑ nɑ pɑ́ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ sɩ: Alɔɣɑɑ sɔsɔ wei pɑ yɑɑ sɩ Pesepule toŋ kɛ ɑpɑlʋ ɩnɛ ɩ tɔɣɔnǝɣǝnɑ ɑlɔɣɑɑ lɛmpɑ. <div eID="gen24119" type="x-p"/> 25 Yesu nɑ́ cɛkǝnɑ pɑ tɑɑ hʋwɛɛ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Ye kɑwulɑɣɑ ɩ́ wɛɛ nɑ kɑ tɑɑ yǝlɑɑ fɛɩ nɔɣɔ kʋlʋmɑɣɑ, nɔɔnɔɔ kɑ yɑwɑɣɑ. Nɑ ɩcɑtɛ ɩ́ wɛɛ nɑ tǝ tɑɑ yǝlɑɑ yɑɑ ye tǝyɑɣɑ wɛnnɑ nɑ kɑ tɑɑ nyǝ́mɑ fɛɩ nɔɣɔ kʋlʋmɑɣɑ, nɔɔnɔɔ kɑ yɑwɑ. 26 Ye Sɑtɑnɩ tɔɣɔnǝɣɩ ɩ tɩ, ɩlɛ pǝ wɛ ɩsɩɩ ɩ kɑwulɑɣɑ nyǝ́mɑ yooki pɑ tɑɑ pɑ tike ntɛ́. Nɑ sɑɑ ɩnɩ ɩ kɑwulɑɣɑ nyʋɣʋ ntɛ́ kɑ ɩsǝnɑ? 27 Ye ɩlɔɣɔʋ Pesepule toŋ kɛ mɑ lookinɑ ɑlɔɣɑɑ ɩsɩɩ mǝ hʋʋkʋɣʋ tɔ, ɩlɛ ɑwe toŋ kɛ mǝ pǝyɑlɑɑ nɑ́ lookinɑ pɑ nyǝ́mɑ? Tǝnɑɣɑ mǝ pǝyɑlɑɑ mpɛ pɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɑɑ kʋnɑ mǝ tɔm. 28 Amɑ ye Ɩsɔ toŋ tɑɑ kɛ́ mɑ lookinɑ ɑlɔɣɑɑ, ɩlɛ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ wɛ mǝ tɛɛ mǝ tɛɛ kɛ́. <div eID="gen24120" type="x-p"/> 29 Nɔɣɔlʋ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ sʋʋ yʋlʋ toŋtʋ tǝyɑɣɑ sɩ ɩ kuuki ɩ wontu nɑ ɩ́ tɑ tɛmɩ-ɩ ŋmɩɩsɩ kɛ hɔkʋɣʋ. Amɑ ɩ kpɑɑ-ɩ kɛ́ nɑ ɩ́ hɔkɔ tǝkeŋkeŋ nɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ sʋʋ wontu kuuu kɛ tǝyɑɣɑ tɑɑ. <div eID="gen24121" type="x-p"/> 30 Wei ɩ fɛɩ mɑ tɔɔ tɔ, pʋntʋ kɛ́ mɑ kolontu kɛ́. Nɑ wei ɩɩ sǝŋnɑ-m tɔɔsʋɣʋ tɔ ɩ yɑɑsǝɣɩ kɛ́. 31 Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ heeliɣi-mɛ tǝfoo sɩ pɑɑ yǝlɑɑ kʋwɑkǝlǝm kɑ tɔɔ ɩsǝnɑ, yɑɑ pɑɑ yɔɣɔtɩ ɩsɑɣɑtʋ ɩsɩɩ we, Ɩsɔ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ hʋ́lɩ́-wɛɣɛ suulu. Amɑ wei ɩ kɑ yɔɣɔtɩ ɩsɑɣɑtʋ kɛ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ tɔɔ tɔ, pɑ kɑɑ hʋ́lɩ́ pʋntʋ kɛ suulu. 32 Ye wei ɩ yɔɣɔtɑ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́, mɑ tɔɔ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ, pɑɑ hʋ́lɩ́ pʋntʋ kɛ suulu. Amɑ wei ɩ́ yɔɣɔtɑ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ tɔɔ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ, pʋntʋ kɑɑ nɑ suulu, pɑɑ sɑŋɑ, pɑɑ cele. <div eID="gen24122" type="x-p"/> <div eID="gen24117" type="section"/> 33 Tʋɣʋ ɩ́ lʋlǝɣɩ pee kʋpɑnɑ kɛ pɑ tɔŋ sɩ kʋ kɛ́ tʋɣʋ kʋpɑŋkʋ. Nɑ tʋɣʋ ɩ́ lʋlǝɣɩ pee ɑsɑɣɛɛ kɛ pɑ tɔŋ sɩ kʋ kɛ tʋɣʋ ɩsɑɣɑʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, tʋɣʋ lʋlʋɣʋ kiŋ kɛ pɑ nyǝŋnɑ-kʋ. 34 Akɑlɑ piyɑ mɛ, ɩsǝnɑɣɑ mɛ mpɑ ɩ́ kɛ́ ɑsɑɣɑɑ tɔ ɩ́ kɑ́ pǝsɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ tɔm kʋpɑntʋ? Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩsǝnɑ yʋlʋ lotu tɑɑ tɔɔwɑ tɔ ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ yɔɣɔtɑɣɑ hʋ́lǝ́ɣɩ́. 35 Yʋlʋpɑŋ kʋpɑntʋ lɩɩkǝnɑ tuu ɩ lotu tɑɑ kʋpɑntʋ kiŋ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑʋ ɩnɩ ɩ́lɛ́ ɩ ɩsɑɣɑtʋ lɩɩnɑ tuu ɩ lotu tɑɑ ɩsɑɣɑtʋ kiŋ. 36 Mɑ heeliɣi-mɛ sɩ Hʋʋlɛ wule pɑɑ pɔɔsɩ yǝlɑɑ nɑ pɑɑ heelinɑ pɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɑ nɔɔsɩ kɛ pɑɑ tɔmɑɣɑ kpɑɩ nyǝŋkɑ ŋkɑ pɑ yɔɣɔtɑ yem tɔ. 37 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nyɑ́ yɔɣɔtɑɣɑ tɑɑ kɛ́ pɑɑ nyǝnɑ sɩ nyɑ́ tɔm tewɑ yɑɑ tǝ sǝpɑ. <div eID="gen24124" type="x-p"/> <div eID="gen24123" type="section"/> 38 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑpǝlɩ nɑ Fɑlisɑnɑɑ nɑpǝlɩ pɑ tɔmɑ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ cɑɑ sɩ ń lɑ-tʋɣʋ piti tǝmlɛ nɑtǝlɩ nɑ tǝ́ nɑ́. <div eID="gen24126" type="x-p"/> 39 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ-wɛ sɩ: Kʋfɑlɑŋ yǝlɑɑ ɑsɑɣɑɑ mpɑ pɑɑ tɛŋ Ɩsɔ nɑ pɑ tɑɑ tɔ pɑ cɑɑ pɑ́ nɑ́ piti tǝmlɛ nɑtǝlɩ. Ɩlɛ pɑ kɑɑ nɑ nɑtǝlɩ, ye pǝ tɑɣɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Yonɑɑsɩ nyǝntɛ. 40 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩsɩɩ Yonɑɑsɩ cɑɣɑʋ tinte sɔsɔɔlɛ lotu tɑɑ kɛ́ kʋyɛɛŋ tooso kɛ́ ilim nɑ ɑhoo tɔ, mpʋ tɔtɔɣɔ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑɑ cɑɣɑ tɛtʋ tɛɛ kɛ́ kʋyɛɛŋ tooso kɛ ilim nɑ ɑhoo. 41 Ye pǝ tɑlɑ Hʋʋlɛ wule Ninifi nyǝ́mɑ kɑ́ kʋ kʋfɑlɑŋ yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ tɔm. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, kʋyɑŋku pɛlɛ pɑ nɩɩ Yonɑɑsɩ wɑɑsʋ tɔ pɑ yelɑ pɑ ɩsɑɣɑtʋ kɛ kpɑkpɑɑ kɛ́. Pǝyele pʋlʋpʋ wɛ cǝnɛ nɑ pǝ́ tɛɛ Yonɑɑsɩ ɩnɩ. 42 Nɑ ye pǝ tɑlɑ Hʋʋlɛ wule tɔtɔ, ilim mpǝtǝŋ tɔɔ wulɑʋ ɑlʋ nyǝŋ kɑ́ kʋ kʋfɑlɑŋ yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ tɔm kɛ mpi pǝ tɔɔ ɩ́lɛ́ ɩ kɑ lɩɩnɑ tuu tɛtʋ pooluŋ tɑɑ nɑ ɩ́ kɔɔ sɩ ɩ nɩɩkɩ ɩsǝnɑ Sɑlʋmɔŋ yɔɣɔtɑɣɑnɑ nyǝm tɔ. Pǝ́cɔ́ pʋlʋpʋ wɛ cǝnɛ nɑ pǝ́ tɛɛ Sɑlʋmɔŋ tǝcɑɣɑcɑɣɑ. <div eID="gen24127" type="x-p"/> <div eID="gen24125" type="section"/> 43 Wɑɑtʋ wei pɑ́ loowɑ ɩlɔɣɔʋ, wʋlɑɣɑ tɑɑ kɛ́ ɩ cɔɔkɩ sɩ ɩ́ hɛɛsɩ. Ɩ lɑŋǝɣɩ 44 ɩlɛnɑ ɩ́ tɑɣɑnɩ ɩ tɑɑ sɩ: Mɑɑ mǝlɩ tǝyɑɣɑ ŋkɑ kɑ tɑɑ mɑ lɩɩwɑ tɔɣɔ. Ɩ tɑkɩ kɛlɛ kɑ tɑɑ, ɩlɛ ɩ kɑ́ mɑɣɑnɑ pɑ hɑsɑ-kɛ nɑ pɑ́ tɑɣɑnɩ pǝ tǝnɑɣɑ teu, nɑ nɔɣɔlʋ fɛɩ kɑ tɑɑ. 45 Pǝlɛ tɔ ɩ puki kɛ́ nɑ ɩ́ cɑɑ ɑlɔɣɑɑ lɛlɑɑ mpɑ pɑ kǝlɑ ɩnǝɣɩ ɩsɑɣɑtʋ tɔɣɔ tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ, nɑ pɑ́ kɔɔ nɑ pɑ́ cɑɣɑ tǝyɑɣɑ ŋkɛ kɑ tɑɑ. Ɩlɛnɑ lɔŋ nyǝntʋ nɑ́ɑ́ mǝlɩ nɑ tǝ́ lɑ́ sɑnɑ nɑ nɔɔnɔɔ nyǝntʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ wɛɛ nɑ kʋfɑlɑŋ yǝlɑɑ ɑsɑɣɑɑ pɑnɛ. <div eID="gen24129" type="x-p"/> <div eID="gen24128" type="section"/> 46 Yesu tɔŋnɑ sɑmɑɑ kɛ yɔɣɔtǝnɑʋ kɛ mpʋ, ɩlɛ ɩ too nɑ ɩ newɑɑ ɑpɑlɑɑ nyǝ́mɑ pɑ tɑlɑɑ kɛlɛ, nɑ pɑ́ sǝŋɑ ɑwɑlɩ nɑ pɑ́ cɑɑ pɑ yɔɣɔtǝnɑ-ɩ. 47 Ḿpʋ́ɣʋ́ nɔɣɔlʋ tɛlǝsɑ Yesu sɩ: Nyɑ́ too nɑ nyɑ́ newɑɑ pɑ sǝŋnɑ ntɛɣɛ ɑwɑlɩ nɑ pɑ́ cɑɑ pɑ yɔɣɔtǝnɑ-ŋ. <div eID="gen24131" type="x-p"/> 48 Tǝnɑɣɑ Yesu nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Aweɣe mɑ too, nɑ mpɑɣɑ mɑ newɑɑ ye? <div eID="gen24132" type="x-p"/> 49 Ɩlɛnɑ Yesu hʋ́lɩ́ ɩ ɩfɑlɑɑ kɛ niŋ nɑ ɩ tɔ sɩ: Ɩɩ nɑɑ mɑ too nɑ mɑ newɑɑ ntɔ. 50 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mpɑ pɑ lɑkɩ mpi mɑ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ cɑɑkɩ tɔ, mpɛɣɛlɛ mɑ newɑɑ nɑ mɑ toonɑɑ. <div eID="gen24133" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.12.seID.18177"/>

13Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ ŋkʋ Yesu kʋlɑ tǝyɑɣɑ nɑ ɩ́ polo lʋm nɔɣɔ nɑ ɩ́ cɑɣɑ nɑ ɩ́ sɛɣɛsǝɣɩ. 2 Tǝnɑɣɑ yǝlɑɑ kotɑ ɩ kiŋ kɛ sɔsɔm pǝ fɛɩ kɛɛsʋɣʋ. Hɑlǝnɑ ɩ́ kʋlɩ nɑ ɩ́ kpɑ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ nɑ ɩ́ cɑɣɑ. Nɑ yǝlɑɑ nɑ́ɑ́ sǝŋɑ lʋm nɔɣɔ. 3 Ɩlɛnɑ ɩ́ lɑ-wɛɣɛ fɑɑci kɛ teu nɑ ɩ́ sɛɛkɩ-wɛɣɛ ɩsɔnɑɑ sɩ pɑ́ cɛkǝnɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Tuulu polǝnɑ tuutu. 4 Ɩ tuukɑɣɑ ɩ mǝtutuunɑ ɩlɛnɑ, lɛnnɑ hoti mpɑɑʋ nɔɣɔ nɔɣɔ nɑ sumɑsɩ tii nɑ sɩ tɔɔsɩ-yɛ. 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ lɛnnɑ hotɑ kʋwɑʋ tɔɔ timpi tɛtʋ tɑ lim tɔ. Ɩlɛnɑ ɑ tǝŋnɑ nyɔʋ kɛ tɛtʋ wɛ tǝtɑɣɑsɑm tɔ pǝ tɔɔ. 6 Ilim kɔmɑ nɑ pǝ́ hɑŋ nɑ pǝ́ nyɑɣɑ mǝhoo, ɩlɛnɑ ɑ wʋlɩ, kɛ ɑ tɑ hiki tɛtʋ sɩ ɑ kɑ hoosi kʋpɑŋsɩ tɔ pǝ tɔɔ. 7 Pee lɛnnɑ nɑ́ɑ́ hoti sɔwɑ tɑɑ nɑ ɑlɛ ɑ nyɔ ɩsɩɩ ɑ kɑ kʋlɩ teu, ɩlɛnɑ sɔwɑ fɛtɛ-yɛ nɑ ɑ kpisi lʋlʋɣʋ. 8 Amɑ pee lɛnnɑ nɑ́ hotɑ tɛtʋ mʋsʋŋ nyǝntʋ tɑɑ nɑ ɑlɛ ɑ́ lɑ́ teu, lɛnnɑ nɑ́ɑ́ lʋlɩ sɔsɔm sɔsɔm, lɛnnɑ kɛ mɑɣɑnɑ, lɛnnɑ kɛ pǝcɔ. <div eID="gen24135" type="x-p"/> 9 Yesu tɛmɑ ḿpʋ́ɣʋ́ yɔɣɔtʋɣʋ ɩlɛnɑ ɩ́ cuɣusi sɩ: Ye ɩ́ kɛ́ tɔm nɩɩlɑɑ ɩ́ nɩɩ. <div eID="gen24136" type="x-p"/> <div eID="gen24134" type="section"/> 10 Tǝnɑɣɑ Yesu ɩfɑlɑɑ polɑ ɩ kiŋ nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ n tukiɣi-wɛɣɛ ɑtuwɑ kɛ kʋtuku? <div eID="gen24138" type="x-p"/> 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ cɔ-wɛ sɩ: Mɛ pǝ hɑ-mɛɣɛ sɩ ɩ́ nyɩ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɔm kʋŋmɛsǝtʋ. Amɑ pǝ kɑɑsɑ lɛlɑɑ tɔ, pɛlɛ pɑ tɑ hiki tǝ nyǝm. 12 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, wei ɩ wɛnɑ tɔ pɑɑ sɔɔsɩ-ɩ nɑ pǝ́ tɔlǝnɑ-ɩ tǝhɔ. Amɑ wei ɩ fɛɩnɑ tɔ pɑɑ lɛɛkɩ pǝciimɑɣɑ wei ɩ wɛnɑ tɔ. 13 Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ tukiɣi-wɛɣɛ ɑtuwɑ kɛ kʋtuku. Mpi tɔ, pɑ nyǝnǝɣɩ pɑɑ nɑɑ, pɑ keŋ ŋkpɑŋŋ pǝyele pɑɑ nɩɩkɩ, pɑɑ cɛkǝɣǝnɑ. 14 Tǝ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ Ɩsɑyii kɑ nɑ́ lɔŋ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ sɩ: <div eID="gen24139" type="x-p"/> <lg sID="gen24140"/><l level="1" sID="gen24141"/>Ɩ́ kɑ nɩɩ teu yɑɑ, ɑmɑ ɩ́ kɑɑ cɛkǝnɑ. <l eID="gen24141" level="1"/> <l level="1" sID="gen24142"/>Ɩ́ kɑ́ nyǝnɩ teu yɑɑ, ɑmɑ ɩ́ kɑɑ nɑ. <l eID="gen24142" level="1"/> 15 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, <l eID="gen24143" level="1"/> <l level="1" sID="gen24144"/>yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ lǝmɑɣɑsɛɛ sǝpɑ. <l eID="gen24144" level="1"/> <l level="1" sID="gen24145"/>Pɑ tǝkɑ pɑ ŋkpɑŋŋ, <l eID="gen24145" level="1"/> <l level="1" sID="gen24146"/>pɑ wiisɑ pɑ ɩsɛ sɩ pɑ ɩsɛ ɩ́ tɑɑ nɑ, <l eID="gen24146" level="1"/> <l level="1" sID="gen24147"/>pɑ ŋkpɑŋŋ ɩ́ tɑɑ nɩɩ. <l eID="gen24147" level="1"/> <l level="1" sID="gen24148"/>Sɩ pɑ́ tɑɑ cɛkǝnɑ pǝ yɑɑsi. <l eID="gen24148" level="1"/> <l level="1" sID="gen24149"/>Pǝ́ tɑɑ kɔɔ pɑ́ pǝsǝnɑ mɑ tɔɔ. <l eID="gen24149" level="1"/> <l level="1" sID="gen24150"/>Nɑ mɑ́ lɑ́ nɑ pǝ́ wɑɑ-wɛ. <l eID="gen24150" level="1"/> <l level="1" sID="gen24151"/>Ɩsɔ yɔɣɔtǝnɑ mpʋ yoo. <l eID="gen24151" level="1"/> <lg eID="gen24140"/> 16 Ye mɛ ɩlɛ, mǝ nɩɩ leleŋ kɛ́. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mǝ ɩsɛ nɑɑkɩ nɑ mǝ ŋkpɑŋŋ nɩɩkɩ. 17 Mɑ heeliɣi-mɛɣɛ tɑmpɑnɑ tǝfoo sɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ pɑɣɑlɛ nɑ Ɩsɔ yǝlɑɑ tɑɑ pɑɣɑlɛ nyɩɩlɑ teu sɩ pɑ́ nɑ́ mpi ɩ́ nɑɑkɩ ɩsǝntɔ tɔ, pɑ tɑ nɑ. Pɑ nyɩɩlɑɑ sɩ pɑ́ nɩɩ nti ɩ́ nɩɩkɩ ɩsǝntɔ tɔ, pɑ tɑ nɩɩ. <div eID="gen24152" type="x-p"/> <div eID="gen24137" type="section"/> 18 Tɔʋ, pǝnɛntɛ ɩ́ yele nɑ mɑ́ kilisi-mɛɣɛ ɩsɔ wei mɑ sɛɛ-mɛɣɛ mpʋ tɔ ɩ hʋwɛɛ ɩlɛ. 19 Mpɑ pɑ nɩɩkɩ Ɩsɔ Tɔm nɑ pɑ́ tɑ cɛkǝnɑ-tɩ tɔ pɑ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ mpɑɑʋ kpeeŋɑ tɛtʋ nti tǝ tɔɔ mǝtutuunɑ hotɑɑ tɔ. Ɩsɑɣɑtʋ tʋ tǝŋǝɣɩ kpɑkpɑɑ kɛ́ nɑ ɩ́ lǝsɩ tɔm nti pɑ nɩɩ mpʋ tɔɣɔ pɑ tɑɑ. 20 Lɛlɑɑ nɑ́ wɛ ɩsɩɩ kʋwɑʋ tɔɔ timpi pee lɛnnɑ hʋtɑɑ tɔ. Pɛlɛɣɛlɛ mpɑ pɑ nɩɩkɩ Ɩsɔ Tɔm nɑ pɑ́ mʋ-tǝɣɩ kpɑkpɑɑ nɑ lɑŋhʋlʋmlɛ. 21 Pɑɑ yeki sɩ tǝ́ sʋʋnɑ-wɛɣɛ teu. Pɑ tɔkǝɣɩ-tǝɣɩ tǝtɑntɑɑ. Sɑɑ wei wɑhɑlɑ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ́ tɑlɑ, yɑɑ Ɩsɔ Tɔm tɔɔ kʋnyɔŋ tʋɣʋ kɑ kɔɔ, ɩlɛnɑ pɑ́ lɩɩ Ɩsɔ sɛɛʋ tɑɑ kɛ́ kpɑkpɑɑ. 22 Lɛlɑɑ nɑ́ nǝɣǝsǝnɑ wenɑ ɑ hotɑ sɔwɑ tɑɑ tɔ. Mpi tɔ, pɑ tɛŋ Ɩsɔ Tɔm nɩɩʋ ɩlɛnɑ ɑtɛ cǝnɛ kʋlɑpʋtʋ nǝɣǝsɛɛ nɑ wɛnɑʋ kʋnyɩɩlʋɣʋ puɣusi-wɛ nɑ pǝ́ kʋ tɔm ntǝɣɩ pɑ tɑɑ, nɑ tǝ́ cɑŋ tǝ́ kpisi lʋlʋɣʋ. 23 Pǝ kɑɑsɑ pee lɛnnɑ nɑ́ hotɑ tɛtʋ mʋsʋŋ nyǝntʋ tɑɑ. Aŋhɑɑ, ɑlɛ ɑ wɛnnɑ ntɛ́ ɩsɩɩ yǝlɑɑ mpɑ pɑ nɩɩkɩ Ɩsɔ Tɔm nɑ pɑ́ cɛkǝnɑ-tǝɣɩ teu nɑ pɑ́ lʋlǝɣɩ pee tɔ. Lɛlɑɑ kɛ sɔsɔm sɔsɔm, lɛlɑɑ kɛ mɑɣɑnɑ, nɑ lɛlɑɑ kɛ pǝcɔ. <div eID="gen24154" type="x-p"/> <div eID="gen24153" type="section"/> 24 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɑsɑ-wɛɣɛ ɩsɔ sɛɛʋ tɔtɔ sɩ: Ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ nǝɣǝsǝnɑ ɩsǝnɑ tɔɣɔlɔ. Apɑlʋ nɔɣɔlʋ ɩ tuunɑ ɩ hɑlǝm nɑ ɩ́ tɛɛ. 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ kolontu kɛɛsɑ ɑhoo hɛkɑ kɛ wɑɑtʋ wei yǝlɑɑ tǝnɑ tookɑɣɑ tɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ tuu nyɩɩtʋ ɩsɑɣɑtʋ kɛ kʋtɔɣɔʋ hɛkʋ nɑ ɩ́ tɛɛ. 26 Pǝ kɔmɑ nɑ kʋtɔɣɔʋ kʋlɩ nɑ kʋ pɩɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ tuti nyɩɩtʋ ɩsɑɣɑtʋ tǝlɛ tɔtɔ. 27 Tǝnɑɣɑ tɑɑlɛ ńtɛ́ tǝ tʋ pǝyɑlɑɑ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ pǝ tɑɣɑ kʋtɔɣɔʋ kɛ n kɑ tuu nyɑ́ tɑɑlɛ tɑɑ? Pǝ lɑpɑ ɩsǝnɑ nɑ nyɩɩtʋ ɩsɑɣɑtʋ siti pǝ hɛkʋ tɑɑ? 28 Tǝnɑɣɑ pɑ cɑɑ cɔ-wɛ sɩ: Mɑ kolontu nɔɣɔlʋ ɩ lɑpǝnɑ mpʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ pǝyɑlɑɑ mpɛ pɑ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Tǝ́ polo nɑ tǝ́ kpɛsɩ nyɩɩtʋ ɩsɑɣɑtʋ ntɩ? 29 Ɩlɛnɑ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ́ cɔ-wɛ sɩ: Aɑɩ, ɩ́ tɑɑ kpɛsɩ. Ye ɩ́ tɔmɑ sɩ ɩ́ kpɛsǝɣɩ-tɩ, ntɑnyɩ pɩɩ kpɛŋnɑ kʋtɔɣɔʋ nɑ pǝ́ kpɛsɩ. 30 Ɩ́ yele nɑ pǝ tǝnɑ pǝ́ kpɛntɩ pɩɩʋ kɛ mpʋ, hɑlǝnɑ pǝ tɑlɑ kʋm. Pǝ́ tɑlɑ kʋm ɩlɛ mɑɑ heeli kʋntɑɑ sɩ pɑ́ cɑɑlǝnɑ nyɩɩtʋ ɩsɑɣɑtʋ kɛ sɛtʋɣʋ nɑ pɑ́ hɔkɔ-tɩ tǝcɑpɩ tǝcɑpɩ, nɑ pɑ́ tʋ kɔkɔ. Ɩlɛnɑ pǝ́cɔ́ pɑɑ kpɑɣɑ kʋtɔɣɔʋ nɑ pɑ́ tʋ mɑ kpou tɑɑ. <div eID="gen24156" type="x-p"/> <div eID="gen24155" type="section"/> 31 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɑsɑ-wɛɣɛ kɛɛsʋɣʋ sɩ: Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ yʋlʋ tuukuɣu sɔɔɣɑ pile kɛ ɩ hɑlǝm tɑɑ tɔ. 32 Wontu pee tǝnɑ tɑɑ ńtɛ́ tǝ kǝlǝnɑ wɛɛʋ tǝminimini. Amɑ tǝ tɛŋ nyɔʋ tɔ tǝ pɩɩkɩ tʋɣʋ kɛ́ nɑ tǝ́ kǝlɩ tuusi lɛnsɩ. Hɑlǝnɑ sumɑsɩ kɔŋ nɑ sɩ́ tʋɣɩ tɑnɑ kɛ kʋ piliŋɑsɩ tɔɔ. <div eID="gen24158" type="x-p"/> <div eID="gen24157" type="section"/> 33 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɑsɑ-wɛɣɛ heeluɣu sɩ: Ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ nǝɣǝsǝnɑ kɛ́ ɩsɩɩ ɑlʋ mɑɣɑsʋɣʋ mʋlʋm kɛ cɛmsɛ tǝpɑm, nɑ ɩ́ kpɑɣɑ kʋkʋsʋm kɛ pǝcɔ nɑ ɩ́ tʋ nɑ ɩ́ huɣuti, nɑ pǝ tǝnɑ pǝ́ kpɑ tǝfʋʋ tɔɣɔ. <div eID="gen24160" type="x-p"/> <div eID="gen24159" type="section"/> 34 Tɔmnɑɑ pɑnɛ, Yesu yɔɣɔtɑɣɑ-wɛɣɛ sɑmɑɑ tɑɑ tɔ nɑ ɑtuwɑ kɛ́. Ɩ tɑ sɛɣɛsɩ-wɛɣɛ nɑtǝlǝɣɩ yem nɑ ɩ́ tɑ kɛɛsǝnɑ pʋlʋ. 35 Ɩ lɑkɑɣɑ ḿpʋ́ɣʋ́ sɩ pǝ́ lɑ nti Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɑ yɔɣɔtɑɑ tɔ sɩ: <div eID="gen24162" type="x-p"/> <lg sID="gen24163"/><l level="1" sID="gen24164"/>Atuwɑ kɛ mɑɑ yɔɣɔtǝnɑ-wɛ. <l eID="gen24164" level="1"/> <l level="1" sID="gen24165"/>Mɑɑ heeli-wɛɣɛ tɔmnɑɑ mpɑ pɑɑ wɛ <l eID="gen24165" level="1"/> <l level="1" sID="gen24166"/>ɩŋmɛsɑʋ kɛ hɑtoo ɑntulinyɑ lɑpʋ wɑɑtʋ tɔ. <l eID="gen24166" level="1"/> <lg eID="gen24163"/><div eID="gen24161" type="section"/> 36 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu yelɑ sɑmɑɑ nɑ ɩnɩ ɩ́ polo tǝyɑɣɑ. Ɩlɛnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ polo ɩ kiŋ nɑ pɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Kilisi-tʋɣʋ hɑlǝm tɑɑ nyɩɩtʋ ɩsɑɣɑtʋ ntɩ tǝ tɔm nɑ tǝ́ nɩɩ. <div eID="gen24168" type="x-p"/> 37 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Kʋtɔɣɔʋ tuulu ntɛ́ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ. 38 Nɑ ɑntulinyɑ ɩnɛɣɛlɛ tɑɑlɛ ńtɛ́. Nɑ mpi pɑ tuuwɑ tɔɣɔlɛ mpɑ pɑ kɛ́ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ nyǝ́mɑ tɔ. Nyɩɩtʋ ɩsɑɣɑtʋ ntɛ́ mpɑ pɑ kɛ́ Ɩsɑɣɑtʋ tʋ nyǝ́mɑ tɔ. 39 Kolontu wei ɩ tuu nyɩɩtʋ ntɩ tɔɣɔlɛ Ɩlɔɣɔʋ. Nɑ kʋmtʋ wɑɑtʋ kɛlɛ ɑntulinyɑ tɛm. Ɩsɔtɑɑ tillɑɑ ntɛ́ kʋntɑɑ. 40 Ɩsɩɩ pɑ tɔɔsʋɣʋ nyɩɩtʋ nɑ pɑ́ tʋ kɔkɔ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ pɩɩ lɑ ɑntulinyɑ tɛm wɑɑtʋ. 41 Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑɑ tili mɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ, nɑ pɑɑ lǝsɩ mɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ kɛ́ mpɑ pɑ tusiɣi lɛlɑɑ kɛ ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ tɑɑ nɑ mpɛ pɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɑ lɑkɩ mpi pǝ fɛɩ teu tɔ. 42 Nɑ pɑ́ tʋ-wɛɣɛ kɔkɔ sɔsɔɔŋkɑ tɑɑ timpi pɑɑ cɑsǝɣɩ kɑpusi nɑ pɑ́ nyɑsǝɣɩ pɑ tǝɣɩ kelɑ tɔ. 43 Nɑ sɑɑ ɩnɩ mpɑ pɑ nɩɩkǝnɑ Ɩsɔ tɔ, pɛlɛ pɑɑ tee kɔkɔ kɛ pɑ Cɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ ɩsɩɩ ilim. Ye ɩ́ kɛ́ nɩɩlɑɑ ɩ́ nɩɩ. <div eID="gen24169" type="x-p"/> <div eID="gen24167" type="section"/> 44 Ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ pɑ ŋmɛsʋɣʋʋ liɣitihutɑɣɑ pʋlʋɣʋ tɛtʋ tɛɛ, nɑ nɔɣɔlʋ kɔɔ nɑ ɩ́ hii-wɩ, nɑ ɩ́ tɑɣɑnɩ-wǝɣɩ ŋmɛsʋɣʋ kɛ teu. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɛɛnɑ lɑŋhʋlʋmlɛ nɑ ɩ́ polo ɩ́ pɛɛtɩ pǝ tǝnɑ mpi ɩ wɛnɑ tɔ nɑ ɩ́ kɔɔ ɩ́ yɑnɑ tɛtʋ ntɩ tɔ. <div eID="gen24171" type="x-p"/> <div eID="gen24170" type="section"/> 45 Ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ pɑɣɑtʋlʋ wei ɩ pɛɛkǝɣɩ lɩɩtʋ kʋpɑntʋ tɔ. 46 Wɑɑtʋ wei ɩ suliɣinɑ nɑkʋlɩ ɩlɛnɑ ɩ́ pɛɛtɩ pǝ tǝnɑ mpi ɩ wɛnɑ tɔ nɑ ɩ́ yɑnɑ-kʋ. <div eID="gen24173" type="x-p"/> <div eID="gen24172" type="section"/> 47 Ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ pɑ pɛtʋɣʋ tiinɑ puluɣu kɛ lɩɩlɛ tɑɑ nɑ pǝ́ kpɑ tiinɑ kɛ yem yem tɔ. 48 Puluɣu suɣi ɩlɛnɑ tiinɑ kpɑlɑɑ hɔ-kʋ nɑ pɑ́ lɩɩnɑ kpeeŋɑ, nɑ pɑ́ cɑɣɑ nɑ pɑ́ tɔɔsɩ mpi mpi pǝ wɛ teu tɔ nɑ pɑ́ tʋ tɔkʋ tɑɑ. Pǝ kɑɑsǝɣɩ mpi pǝ fɛɩ teu tɔ, ɩlɛnɑ pɑ́ mǝlǝnɑ nɑ pɑ́ pɛtɩ lʋm tɑɑ. 49 Mpʋ tɔtɔɣɔ pɩɩ lɑ ɑntulinyɑ tɛm wule. Ɩsɔtɑɑ tillɑɑ kɑ kɔɔ nɑ pɑ́ tɔɔsɩ kʋpɑmɑ. 50 Pǝ kɑɑsǝɣɩ ɑsɑɣɑɑ ɩlɛnɑ pɑ́ tʋ kɔkɔ sɔsɔɔŋkɑ tɑɑ. Tǝnɑɣɑ pɑɑ cɑsǝɣɩ kɑpusi nɑ pɑ́ nyɑsǝɣɩ pɑ tǝɣɩ kelɑ. <div eID="gen24175" type="x-p"/> <div eID="gen24174" type="section"/> 51 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Ɩ́ cɛkǝnɑ tɔm ntɩ tǝ tǝnɑ nɑ? Ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ cɔ sɩ: Ɛɛ, tǝ cɛkǝnɑɑ. <div eID="gen24177" type="x-p"/> 52 Tǝnɑɣɑ ɩ tɔmɑ-wɛ sɩ: Ye Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlʋ nɔɣɔlʋ ɩ pǝsɑ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ ɩfɑlʋ, ɩ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ tǝyɑɣɑ tʋ kʋpɑŋ wei ɩ lǝsǝɣɩ ɩ wontu tǝsɩɩlɛ kɛ kʋfɑtʋ nɑ nti tǝ tɑɑŋɑɑ tɔɣɔ wɑɑtʋ wɑɑtʋ tɔɣɔ. <div eID="gen24178" type="x-p"/> <div eID="gen24176" type="section"/> 53 Yesu tɛmɑ-wɛɣɛ ɩsɔnɑɑ pɑnɛɣɛ sɛɛʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ tǝnɑ 54 nɑ ɩ́ polo ɩcɑtɛ nte tǝ tɑɑ ɩ kɑ pɩɩwɑ tɔ, nɑ ɩ́ sʋʋ tǝnɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotile tɑɑ nɑ ɩ́ sɛɣɛsǝɣɩ. Tǝnɑɣɑ ɩ nyǝm lɑpɑ mpɑ pɑɑ wɛ tǝnɑ tɔɣɔ piti, nɑ pɑ́ tɔŋ sɩ: Leɣe ɩnɛ ɩ hikɑ nyǝm pǝnɛ ɩnɩ pǝ tɑkɑ? Leɣe ɩ hikinɑ piti tǝmɑ lɑpʋ tomɑ? 55 Pǝ tɑɣɑ kɑɑfǝntɑ pǝyɑlʋ ɩ́lɛ́ tɑɑ? Pǝ tɑɣɑ Mɑlɩ lʋlǝnɑ-ɩ? Pǝ tɑɣɑ ɩ newɑɑ ntɛ́ Sɑɑkɩ nɑ Yosɛɛfʋ nɑ Simɔŋ nɑ Yuti? 56 Pǝyele tɑ nɑ ɩ newɑɑ ɑlɑɑ nyǝ́mɑ tǝ wɛnnɑ. Leɣe ɩ hikinɑ tomɑ ɑnɛ ɩnɩ? <div eID="gen24180" type="x-p"/> 57 Pǝ tǝnɑɣɑ mpʋ pǝ lɑpɑ pɑ lɑŋɑ kɛ kpɩɩsǝŋ, nɑ pɑ́ kpisi Yesu tɔm mʋɣʋ. Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ-wɛ sɩ: Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ tɑ lɑŋ sɑm kɛ tiili ye pǝ tɑɣɑ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ ɩcɑtɛ tɑɑ, nɑ ɩ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ hɛkʋ. <div eID="gen24181" type="x-p"/> 58 Yesu tɑ́ pǝsɩ nɑ ɩ́ lɑ́ piti tǝmɑ kɛ mɑwɑɑ nɔɣɔlʋɣʋ tǝnɑɣɑ pɑ tɑ tʋ Ɩsɔ kɛ́ nɑɑni tɔ pǝ tɔɔ. <div eID="gen24182" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.13.seID.18228"/>

14Wɑɑtʋ ɩnɩ ɩ tɑɑ kɛ́ Kɑlilee kʋfǝnɛɛ Helɔtɩ nɩɩ Yesu tɑŋ. 2 Ɩlɛnɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ kiŋ sɩ: Lʋm Sɔlʋ Yohɑɑnɩ ɩ́lɛ́ ɩ tɑɣɑnnɑ fem. Pǝ tɔɔ kɛ́ ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑkɩ piti tǝmɑ. <div eID="gen24184" type="x-p"/> 3 Kʋpɑm Helɔtɩ ɩnɩ ɩ kɑ tɔmnɑ sɩ pɑ́ kpɑ Yohɑɑnɩ nɑ pɑ́ hɔkɔ-ɩ nɑ pɑ́ tʋ-ɩ sɑlǝkɑ tɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ kɛ́ Helɔtɩ lɑpɑ mpʋ, ɩ kɑ kpɑɣɑ ɩ tɑɑlʋ Filipʋ ɑlʋ Helɔtiyɑtɩ kɛ́, 4 nɑ Yohɑɑnɩ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Pǝ tɑ mʋnɑ sɩ ń lɑ Helɔtiyɑtɩ kɛ ɑlʋ. <div eID="gen24185" type="x-p"/> 5 Tǝnɑɣɑ Helɔtɩ nyɩɩlɑɑ sɩ ɩ kʋɣɩ Yohɑɑnɩ. Amɑ ɩ nyɑŋɑɣɑnɑ Yutɑ nyǝ́mɑ. Mpi tɔ, pɛlɛ pɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɑ nyǝnɑɣɑ-ɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɛ́. <div eID="gen24186" type="x-p"/> 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Helɔtɩ lʋlʋɣʋ ɑcimɑ wule Helɔtiyɑtɩ pɛɛlɔ polɑɑ nɑ ɩ́ pɑɑkɩ mpɑ pɑ yɑɑ tɔɣɔʋ tɔ pɑ ɩsɛntɑɑ. Tǝnɑɣɑ pǝ lɑpɑ Helɔtɩ kɛ leleŋ. 7 Hɑlǝnɑ ɩ́ yɔtɔtɩ nɑ ɩ́ tuu sɩ: Pɑɑ mpiɣi n sǝlǝmɑ-m mɑɑ hɑ-ŋ-wɩ. 8 Ɩlɛnɑ ɩ too sɛɣɛsɩ-ɩ sɩ: Polo sɩ ɩ́ hɑ-ŋ Lʋm Sɔlʋ Yohɑɑnɩ nyʋɣʋ kɛ nyǝnɑɣɑ tɑɑ. <div eID="gen24187" type="x-p"/> 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ lɑŋlɛ wɑkǝlɑɑ. Amɑ ɩsɩɩ ɩ kɑ tɛmɑ tuunɑʋ kɛ ɩ mʋʋlɑɑ ɩsɛntɑɑ ɩlɛ, pǝ fɛɩ sɩ ɩ kɑ́ kisi. 10 Tǝnɑɣɑ ɩ kʋsɑ yʋlʋ nɑ ɩ́ polo ɩ́ sɛtɩ Lʋm Sɔlʋ Yohɑɑnɩ nyʋɣʋ kɛ sɑlǝkɑ tɑɑ. 11 Nɑ pɑ́ tʋ-kʋɣʋ nyǝnɑɣɑ tɑɑ nɑ pɑ́ cɛlɑ pɛɛliyɑ ŋkɛ, nɑ kɑ́ polo kɑ́ cɛlɑ kɑ too. 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yohɑɑnɩ ɩfɑlɑɑ kɔmɑ nɑ pɑ́ kpɑɣɑ-ɩ nɑ pɑ́ polo pɑ pi. Ɩlɛnɑ pɑ́ polo pɑ́ kɛɛsɩ Yesu kɛ́ ɩsǝnɑ pǝ lɑpɑ tɔ. <div eID="gen24188" type="x-p"/> <div eID="gen24183" type="section"/> 13 Yesu nɩɩ tɔm tǝnɛ, ɩlɛnɑ ɩ́ sʋʋ kpɩɩlʋɣʋ nɑ ɩ́ tɛɛ ɩ tike kɛ kpeeŋɑ. Sɑmɑɑ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ lɩɩnɑ ɑcɑlɛɛ tɑɑ nɑ pɑ́ mɑlǝɣɩ lʋm nɑ pɑ́ tǝŋǝɣɩ Yesu wɑɑlɩ. 14 Yesu lɩɩnɑ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ nɑ ɩ́ nɑ́ yǝlɑɑ kɛ sɔsɔm kɛ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ tɔm lɑpɩ-ɩ pǝtɔɔtǝlɛ nɑ ɩ́ wɑɑ pɑ kʋtɔntʋnɑɑ. <div eID="gen24190" type="x-p"/> 15 Pǝ kɔmɑ tɑɑnɑɣɑ, ɩlɛnɑ Yesu ɩfɑlɑɑ polo nɑ pɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Cǝnɛ kɛ́ nyɩɩtʋ tɑɑ kɛ́ nɑ ilim tɛmɑ. Tɔɣɔnɩ yǝlɑɑ pɑnɛ nɑ pɑ́ polo ɑcɑlɛɛ tɑɑ nɑ pɑ́ yɑ kʋtɔɣɔʋ nɑ pɑ́ tɔɣɔ. <div eID="gen24191" type="x-p"/> 16 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔwɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Yǝlɑɑ ɩ́ tɑɑ nɔkɩ tɛɛʋ, mɩɩ hɑnɑ-wɛɣɛ tɔɣɔnɑɣɑ kɛ mǝ mɑɣɑmɑɣɑ. <div eID="gen24192" type="x-p"/> 17 Tǝnɑɣɑ Yesu ɩfɑlɑɑ cɔwɑ sɩ: Ntɔŋ potopotonɑɑ kɑkpɑsɩ nɑ tiinɑ nɑɑlɛɣɛ tǝ wɛnɑ yɑɑ. 18 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ ɩfɑlɑɑ sɩ: Ɩ́ kɔnɑ potopotonɑɑ kɑkpɑsɩ nɑ tiinɑ nɑɑlɛ ɩnɩ. <div eID="gen24193" type="x-p"/> 19 Ɩlɛnɑ Yesu heeli yǝlɑɑ sɩ: Ɩ́ cɑɣɑ ɑtɛɣɛ nyɩɩtʋ tɔɔ. Tǝnɑɣɑ ɩ kpɑɣɑ potopotonɑɑ kɑkpɑsɩ nɑ tiinɑ nɑɑlɛ ɩnɩ, nɑ ɩ́ teki ɩsɛ nɑ ɩ́ sɛɛ Ɩsɔ kɛ́ ɩ́ nɑ tǝmlɛ. Ɩlɛnɑ ɩ́ fɑɣɑ-wɛ nɑ ɩ́ cɛlɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ pɑ́ tɑlɑ sɑmɑɑ ɩnɩ. 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tǝnɑ pɑ tɔɣɑɑ nɑ pɑ́ hɑɣɑ nɑ pǝ́ kpisi hɔɣɔlɑsɩ, hɑlǝnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ koti-sɩ nɑ sɩ su tɔkʋŋ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ. 21 Pǝyele mpɑ pɑ tɔɣɔ mpʋ tɔ pɑ nyɔɔŋ tɑlɑ ɩsɩɩ iyisi kɑkpɑsɩ. Alɑɑ nɑ piyɑ pɑ pɑɑsi. <div eID="gen24194" type="x-p"/> <div eID="gen24189" type="section"/> 22 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ ɩ ɩfɑlɑɑ kɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ kpɑkpɑɑ sɩ: Ɩ́ sʋʋ kpɩɩlʋɣʋ nɑ ɩ́ tɛɛ-m nɔɣɔ nɑ ɩ́ tɛsɩ kʋteŋ lɛŋkʋ. Ɩlɛnɑ ɩnɩ ɩ́ sɑɑlɩ tǝnɑ nɑ ɩ́ pɑɑsǝnɑ sɑmɑɑ yɑsʋɣʋ. 23 Yesu tɛmɑ sɑmɑɑ kɛ yɑsʋɣʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑ pʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ tɔɔ kɛ́ ɩ tike sɩ ɩ sǝlǝmǝɣɩ, hɑlǝnɑ ɑhoo cɑŋ nɑ ɑ yu-ɩ tǝnɑɣɑ ɩ tike. 24 Sɑɑ ɩnǝɣɩ mpʋ tɔ nɑ kpɩɩlʋɣʋ nɑ́ɑ́ tɛmɑ pote kɛ pooluŋ kɛ lʋm hɛkʋ tɑɑ nɑ lʋm holɑ tɑŋ-kʋ. Mpi tɔ, heelim mɑkɩ tuluŋɑ kɛ́ nɑ pǝ́ mǝlǝɣǝnɑ-wɛ nɑ wɑɑlɩ wɑɑlɩ. 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ lʋm tɔɔ nɑ ɩ́ puki ɩ ɩfɑlɑɑ kiŋ. Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ pǝ wʋsǝnɑ kɑmpɑɑŋ koou kɛ mpʋ. 26 Pɑ nɑ́ ɩ tɔŋ lʋm tɔɔ, ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛɣɛ sɔsɔm sɩ ɑsǝnɑɑlɩɩ kɛ́, nɑ pɑ́ sʋʋ kɑpusi mɑpʋ. 27 Amɑ ɩ tɔmɑ-wɛɣɛ kpɑkpɑɑ sɩ: Ɩ́ tɔkɩ tɔnǝŋ, mɑɣɑ, ɩ́ tɑɑ nyɑ́. <div eID="gen24196" type="x-p"/> 28 Tǝnɑɣɑ Piyɛɛ tɔmɑ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, ye nyɑɣɑ tɑmpɑnɑ, tɔ sɩ mɑ́ tɔ lʋm tɔɔ nɑ mɑ́ kɔɔ nyɑ́ kiŋ. 29 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ-ɩ sɩ: Ɛɛ, kɔɔ. <div eID="gen24197" type="x-p"/> <div sID="gen24198" type="x-p"/>Tǝnɑɣɑ Piyɛɛ lɩɩ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ nɑ ɩ́ sʋʋ lʋm tɔɔ kɛ́ tɔntɛ nɑ ɩ́ puki Yesu kiŋ. 30 Amɑ Piyɛɛ kɔmɑ nɑ ɩ lǝmɑɣɑsɛɛ polo heelim kiŋ, ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-ɩ. Tǝnɑɣɑ pǝ sʋʋ-ɩ tisuɣu kɛ lʋm tɛɛ nɑ ɩ́ kiisi sɩ: Hɑɩ, Tɑcɑɑ, yɑ-m. <div eID="gen24198" type="x-p"/> 31 Ɩlɛnɑ Yesu siisi kpɑkpɑɑ nɑ ɩ́ kpɑ ɩ niŋ tɑɑ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ n lɑpɑ sikɑ. Amɑ n tɑ tɛ nyɑ́ tɑɑ nɑ Ɩsɔ nɑ pǝ́ tɔɔ yoo. <div eID="gen24199" type="x-p"/> 32 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ nɑɑlɛ pɑ kpɑ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ, ɩlɛnɑ heelim hɛɛ tǝli. 33 Tǝnɑɣɑ Yesu ɩfɑlɑɑ mpɑ pɑɑ wɛ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ tɔ pɑ luŋɑ ɑkulɑ kɛ ɩ tɛɛ nɑ pɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Tɑmpɑnɑ n kɛ́ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ. <div eID="gen24200" type="x-p"/> <div eID="gen24195" type="section"/> 34 Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tɛɛsɑ tɛsʋɣʋ kɛ lʋm, ɩlɛnɑ pɑ́ tɑlɑ Kenesɑlɛtɩ tɛtʋ tɑɑ. 35 Tǝnɑ nyǝ́mɑ nyǝmɑ́ sɩ Yesu, ɩlɛnɑ pɑ́ heeli nɑ pǝ tɛlǝsɩ tǝmɑɣɑ pɑ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ sɩ Yesu kɔmɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ kɔnɑ-ɩ kʋtɔntʋnɑɑ mpɛ pɑ tǝnɑ. 36 Nɑ pɑ wiikɑɣɑnɑ-ɩ sɩ ɩ́ yele nɑ pɑ́ tokinɑ ɩ kpɑɩ ntʋmpee mɑɣɑmɑɣɑ. Nɑ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ tokinɑ ɩ kpɑɩ ɩnɩ tɔ pǝ wɑɑ-wɛ. <div eID="gen24202" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.14.seID.18287"/>

15Ḿpʋ́ɣʋ́ Fɑlisɑnɑɑ nɑ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ lɩɩnɑ Yosɑlɛm nɑ pɑ́ kɔɔ pɑ́ mɑɣɑnɑ Yesu, nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: 2 Pepe tɔɔ kɛ́ nyɑ́ ɩfɑlɑɑ nɑɑ tǝŋǝɣɩ ɩsǝnɑ tɑ cɑɑnɑɑ sɩɩwɑ sɩ pɑ́ lɑkɩ tɔ? Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pɑɑ sɑŋǝɣɩ ɩsɩɩ Ɩsɔ sɛɛtʋ tɑɑ pǝ wɛɛ sɩ yʋlʋ kɑ́ lɑ nɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ tɔɣɔ tɔ. <div eID="gen24204" type="x-p"/> 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nɑ́ pɔɔsɑ-wɛ tɔtɔ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ mɛ mǝ yeki Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ kɛ tǝŋʋɣʋ nɑ ɩ́ tǝŋǝɣɩ mǝ mɑɣɑmɑɣɑ mǝ kʋsɛɣɛsǝtʋ? 4 Ɩsɔ kɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: Se nyɑ́ cɑɑ nɑ nyɑ́ too, nɑ tɔtɔ sɩ: Ye wei ɩ tʋʋ ɩ cɑɑ yɑɑ ɩ too, ɩsɩɩ pɑ kʋ-ɩ. 5 Amɑ mɛ mǝ sɛɣɛsǝɣɩ sɩ yʋlʋ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ heeli ɩ cɑɑ yɑɑ ɩ too sɩ: Mpi mɑ lǝsɑ mɑ wɛnɑʋ tɑɑ nɑ mɑ́ tenɑ-mɛ tɔ pǝ pǝsɑ kʋhɑhɑm mpi pǝ kɛ́ Ɩsɔ nyǝm tɔ. 6 Sɑɑ ɩnɩ pǝ fɛɩ sɩ ɩ teŋ ɩ cɑɑ tɔtɔ. Ɩ́ tɑ́ nɑ́ timpi ɩ́ wɑkǝlǝɣɩ Ɩsɔ Tɔm nɑ ɩ́ tǝŋǝɣɩ mǝ mɑɣɑmɑɣɑ mǝ kʋsɛɣɛsǝtʋ tɔ. 7 Cɛsǝlɑɑ mɛ, Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Ɩsɑyii kɑ nɑwɑ mǝ tɔm kɛ́ tǝkelekele nɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ ŋmɑɑ-tǝɣɩ ɩ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ sɩ: <div eID="gen24205" type="x-p"/> 8 Nɔɣɔ tɑɑ kɛ́ yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ sɑŋɩ-m yem. <l eID="gen24207" level="1"/> <l level="1" sID="gen24208"/>Pɑɑ cɑɑ-m pɑɑ pǝcɔɣɔ hɑtoo pɑ tɑɑ. <l eID="gen24208" level="1"/> <l level="1" sID="gen24209"/>Ɩsɔ yɔɣɔtǝnɑ mpʋ. <l eID="gen24209" level="1"/> 9 Pɑ sɛɛkɩ-m yem kɛ́. <l eID="gen24210" level="1"/> <l level="1" sID="gen24211"/>Pɑ kpɑɣɑ yǝlɑɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ nɑ <l eID="gen24211" level="1"/> <l level="1" sID="gen24212"/>pɑ́ sɛɣɛsǝɣɩ ɩsɩɩ Ɩsɔ nyǝntʋ. <l eID="gen24212" level="1"/> <lg eID="gen24206"/><div eID="gen24203" type="section"/> 10 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ Yesu yɑɑ sɑmɑɑ nɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ nɩɩ tɔm tǝnɛ nɑ ɩ́ nyɩ sɩ 11 mpi pǝ sʋʋkɩ yʋlʋ nɔɣɔ tɑɑ tɔ pɩɩ lɑkɩ-ɩ ɩsɑɣɑʋ. Amɑ mpi pǝ lɩɩkǝnɑ yʋlʋ nɔɣɔ tɔ mpɩ pǝ lɑkǝnɑ-ɩ ɩsɑɣɑʋ. <div eID="gen24214" type="x-p"/> 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu ɩfɑlɑɑ polɑ ɩ kiŋ nɑ pɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Ntɔŋ n yɔɣɔtɑ mpʋ tɔ n nɑwɑ sɩ pǝ tɑ lɑ teu kɛ Fɑlisɑnɑɑ? <div eID="gen24215" type="x-p"/> 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Mɑ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ye ɩ tɑ sɔ tʋɣʋ ŋku, pɑɑ kpɛsɩ-kʋɣʋ nɑ pɑ́ pɛtɩ. 14 Ɩ́ yele pɛlɛ, pɑ kɛ́ mpɑ pɑ hʋ́lǝ́ɣɩ́ lɛlɑɑ kɛ mpɑɑʋ nɑ pǝ́cɔ́ mpɛ pɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɑ ɩsɛ ɩɩ nɑɑ tɔɣɔ. Ye yʋlʋm hɔŋ yʋlʋm lɛlʋ, pɑ tǝnɑ pɑɑ kpɛntɩ nɑ pɑ́ hoti pʋ́ʋ́ɣʋ́ tɑɑ kɛ́. <div eID="gen24216" type="x-p"/> 15 Tǝnɑɣɑ Piyɛɛ tɔmɑ Yesu sɩ: Kilisi-tʋɣʋ ɩtuule tǝnɛ tǝ hʋwɛɛ. <div eID="gen24217" type="x-p"/> 16 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ sɩ: Pǝ kpɛŋnɑ-mɛ mǝ tɑ cɛkǝnɑ-tǝɣǝlɛ? 17 Ɩ́ tɑ nyɩ sɩ pǝ tǝnɑ mpi pǝ sʋʋkɩ yʋlʋ nɔɣɔ tɑɑ tɔ, pǝ tiiki ɩ hiluɣu tɑɑ nɑ pǝ tɛ tɔ pǝ lɩɩkǝnɑ ɩ tɑpʋɣʋ? 18 Amɑ mpi yʋlʋ nɔɣɔ nɑ́ yɔɣɔtǝɣɩ tɔ hɑtoo ɩ lotu tɑɑ kɛ́ pǝ lɩɩkǝnɑ, nɑ mpʋ pǝ lɑkǝnɑ yʋlʋ kɛ ɩsɑɣɑʋ. 19 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, yʋlʋ lotu tɑɑ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ hʋwɛɛ cɑɑlǝɣɩ nɑ ɑ pukinɑ-ɩ yʋlʋkʋlɛ nɑ wɑsɑŋkɑlǝtʋ nɑ ɑsilimɑ lɑpʋ tɑɑ, nɑ ŋmɩɩlǝm nɑ kɑloolɑɣɑ nɑ yǝlɑɑ cɑɣɑnɑʋ tɑɑ. 20 Mpi pǝ lɑkɩ yʋlʋ kɛ ɩsɑɣɑʋ tɔɣɔlɛ. Amɑ sɩ ń tɔɣɔ nɑ ń tɑ́ sɑŋ nyɑ́ niŋ ɩsɩɩ yʋlʋ kɑ́ lɑ Ɩsɔ sɛɛʋ tɑɑ nɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ tɔɣɔ tɔ, pǝlɛ pɩɩ lɑkɩ yʋlʋ kɛ ɩsɑɣɑʋ. <div eID="gen24218" type="x-p"/> <div eID="gen24213" type="section"/> 21 Yesu lɩɩ tǝnɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ polo tɛtʋ nti tǝ wɛ Tiii nɑ Sitɔŋ pǝ cɔlɔ tɔ tǝ tɑɑ. 22 Pǝ pɑmnɑ Kɑnɑɑŋ ɑlʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛ tɛtʋ ntɩ tǝ tɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlʋ ɩnɩ ɩ kɔmɑ Yesu kiŋ nɑ ɩ́ wiinɑ-ɩ nɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ sɩ: Tɑfiiti Pǝyɑlʋ Tɑcɑɑ, nyǝnɩ mɑ pǝtɔɔtǝlɛ. Mɑ pɛɛlɔ hiinɑ ɑlɔɣɑɑ nɑ pǝ tɔkɑ-ɩ teu. <div eID="gen24220" type="x-p"/> 23 Amɑ Yesu tɑ cɔ ɑlʋ ɩnɩ sɩ pʋlʋ. Tǝnɑɣɑ Yesu ɩfɑlɑɑ polɑɑ nɑ pɑ́ tɔ Yesu sɩ: Tɔɣɔnɩ-ɩ, ɩ kǝlǝɣɩ tɑ ŋkpɑŋŋ tǝkʋɣʋ nɑ ɩ́ tǝŋǝɣɩ-tʋ. 24 Tǝnɑɣɑ Yesu heelɑ-ɩ sɩ: Ɩsɛɣɛlɩ yǝlɑɑ mpɑ pɑ lepɑ ɩsɩɩ heeŋ tɔ pɑ wɑɑlɩ kɛ́ mɑ kɔmɑ. 25 Amɑ ɑlʋ ɩnɩ ɩ kʋlɑɑ nɑ ɩ́ kɔɔ ɩ́ sopi Yesu tɛɛ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Hɑɩ, Tɑcɑɑ, wɑɑsɩ-m. 26 Ɩlɛnɑ Yesu nɑ́ɑ cɔ ɑlʋ ɩnɩ sɩ: Pǝ tɑ mʋnɑ sɩ pɑ́ kpɑɣɑ piyɑ tɔɣɔnɑɣɑ nɑ pɑ́ tʋ hɑsɩ. 27 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlʋ ɩnɩ ɩ tɔmɑ sɩ: Hɑɩ, mɑ cɛ, pɑɑ nɑ mpʋ hɑsɩ tǝŋǝɣɩ nɑ sɩ tɔɔsǝɣɩ mpi sɩ nyǝ́mɑ tɔkɩ nɑ pǝ́ pʋtǝtǝɣɩ ɑtɛ tɔ mɛɛ. <div eID="gen24221" type="x-p"/> 28 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ-ɩ sɩ: Pʋwɛ, ɑlʋ nyɑ́, nyɑ́ nɑɑni tɔɔwɑ yoo. Mpi n cɑɑ tɔ n kɑ nɑ-wɩ. Tǝnɑɣɑ ɩ pǝyɑɣɑ hikɑ ɑlɑɑfǝyɑ kɛ kpɑkpɑɑ. <div eID="gen24222" type="x-p"/> <div eID="gen24219" type="section"/> 29 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu kʋlɑ tǝnɑ nɑ ɩ́ polo Kɑlilee teŋku nɔɣɔ, nɑ ɩ́ kpɑ pʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ tɔɔ nɑ ɩ́ cɑɣɑ. 30 Nɑ yǝlɑɑ sɑmɑɑ sɑmɑɑ kɔɔ ɩ kiŋ nɑ pɑ́ kpɛŋnɑ kʋtɔntʋnɑɑ kɛ pɑɣɑlɛ mpɑ pɑ tɔŋ tɑlɑ tɔ nɑ yʋlʋmɑɑ nɑ ɑcɑmɑɑ nɑ kɑmumusi nɑ kʋtɔmǝŋ lɛlǝŋ nyǝ́mɑ tɔtɔ. Pɑ ponɑ kʋtɔntʋnɑɑ mpɛ nɑ pɑ́ sɩɩ-wɛɣɛ Yesu kiŋ, ɩlɛnɑ Yesu lɑ nɑ pɑ́ hiki ɑlɑɑfǝyɑ. 31 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ lɑpɑ yǝlɑɑ kɛ piti kɛ́ ɩsǝnɑ kɑmumusi sʋʋ yɔɣɔtʋɣʋ nɑ ɑcɑmɑɑ hiki tomɑ nɑ tɑlɑ tɔntɑɑ nɑ́ɑ́ tɔŋ teu nɑ yʋlʋmɑɑ nɑ́ɑ́ sʋʋ nɑʋ tɔ. Tǝnɑɣɑ pɑ sʋʋ Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ kɛ́ sɑm. <div eID="gen24224" type="x-p"/> <div eID="gen24223" type="section"/> 32 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu yɑɑ ɩ ɩfɑlɑɑ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ tɔm wɛ-m pǝtɔɔtǝlɛ. Ɩ́ nyǝnɩ, kʋyɛɛŋ tooso kɔlɔ pɑ wɛ mɑ kiŋ cǝnɛ nɑ pɑ kʋtɔɣɔʋ tɛmɑ. Pǝyele mɑ luɣu fɛɩ sɩ mɑ́ yele nɑ pɑ́ kpenɑ nyɔɣɔsɩ, pɑ́ tɑɑ kɔɔ nɑ pɑ́ kpisi tɔnǝŋ kɛ mpɑɑʋ tɑɑ. <div eID="gen24226" type="x-p"/> 33 Tǝnɑɣɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɔɔɔsɑ-ɩ sɩ: Nyɩɩtʋ tɑɑ cǝnɛ, leɣe tɩɩ hiki tɔɣɔnɑɣɑ nɑ tǝ́ cɛlɑ sɑmɑɑ ɩnɛ ɩ tɑkɑ? <div eID="gen24227" type="x-p"/> 34 Ɩlɛnɑ Yesu pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Potopotonɑɑ ɩsǝnɑɣɑ ɩ́ wɛnɑ? Ɩlɛnɑ pɛlɛ sɩ: Potopotonɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nɑ tiinisi kɛ pǝcɔ. <div eID="gen24228" type="x-p"/> 35 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu heelɑ sɑmɑɑ sɩ: Ɩ́ cɑɣɑ ɑtɛ. 36 Tǝnɑɣɑ Yesu kpɑɣɑ potopotonɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɩ nɑ tiinɑ ɑnɩ, nɑ ɩ́ sɛɛ Ɩsɔ kɛ́ ɩ́ nɑ tǝmlɛ nɑ ɩ́ cǝlɩ, nɑ ɩ́ cɛlɑ ɩ ɩfɑlɑɑ nɑ pɛlɛ pɑ́ tɑlɑ sɑmɑɑ. 37 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tǝnɑ pɑ tɔɣɑɑ nɑ pɑ́ hɑɣɑ. Ɩlɛnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ koti hɔɣɔlɑsɩ nsi sɩ kpisɑɑ tɔ nɑ pǝ su tɔkʋŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ. 38 Pǝyele mpɑ pɑ tɔɣɑɑ tɔ pɑ wɛ yǝlɑɑ iyisi liɣiti kɛ́, ɑlɑɑ nɑ piyɑ pɑ pɑɑsi. 39 Yesu tɛmɑ sɑmɑɑ ɩnǝɣɩ yɑsʋɣʋ ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ nɑ ɩ́ tɛɛ Mɑkɑtɑŋ tɛtʋ tɑɑ. <div eID="gen24229" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.15.seID.18324"/>

16Ḿpʋ́ɣʋ́ Fɑlisɑnɑɑ nɑ Sɑtusee nyǝ́mɑ pɑ kɔmɑ Yesu kiŋ nɑ pɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Lɑ piti tǝmlɛ nɑtǝlɩ nɑ pǝ́ hʋ́lɩ́ sɩ nyɑ́ toŋ lɩɩnɑ Ɩsɔ kiŋ. Pɑ kuukɑɣɑ Yesu nɔɣɔ kɛ kʋkuu kɛ́. 2 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Ilim ɩ́ kɔmɑ tʋɣʋ nɑ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ sɛɛwɑ, ɩ́ tɔŋ sɩ: Cele ɩsɔtɑɑ kɑ́ cɛ tǝnɑŋŋ. 3 Nɑ ye tɑnɑŋ tǝhulu kɛ́ pǝ sɛɛwɑ nɑ pǝ́ wɛ tǝsutii, ɩ tɔŋ sɩ: Tɛʋ kɑ́ kɔɔ sɑŋɑ. Mpi tɔ, ɩsɔtɔnʋɣʋ sɛɛwɑ nɑ pǝ́ wɛ sǝkpɛtʋɣʋ. Pǝ lɑpɑ ɩsǝnɑ nɑ ɩ́ nyǝŋ mpi mpi pǝ lɑkɩ ɩsɔtɔnʋɣʋ tɑɑ tɔ, nɑ ɩɩ nyǝŋ mpi pǝ lɑkɩ kʋyɛɛŋ ɩnɛ ɩ tɑɑ tɔ. 4 Kʋfɑlɑŋ yǝlɑɑ ɑsɑɣɑɑ mpɑ pɑɑ tɛŋ Ɩsɔ nɑ pɑ tɑɑ tɔ pɑ pɛɛkǝɣɩ sɩ pɑ́ lɑ-wɛɣɛ piti tǝmlɛ. Amɑ pɑ kɑɑ nɑ piti tǝmlɛ nɑtǝlɩ se. Ye pǝ tɑɣɑ Yonɑɑsɩ nyǝntɛ. <div eID="gen24231" type="x-p"/> <div sID="gen24232" type="x-p"/>Ɩ yɔɣɔtɑ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ yele-wɛ nɑ ɩ́ tɛɛ. <div eID="gen24232" type="x-p"/> <div eID="gen24230" type="section"/> 5 Yesu ɩfɑlɑɑ kɔmɑ nɑ pɑ́ tɛsɩ lʋm kʋteŋ lɛŋkʋ tɔɔ, ɩlɛnɑ pɑ́ sɔɔ potopotonɑɑ kpɑɣɑʋ. 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ-wɛ sɩ: Ɩ́ lɑ lɑɑkɑlɩ nɑ Fɑlisɑnɑɑ nɑ Sɑtusee nyǝ́mɑ pɑ kʋkʋsʋm. <div eID="gen24234" type="x-p"/> 7 Ɩlɛnɑ Yesu ɩfɑlɑɑ sʋʋ tǝmɑɣɑ tɔm sɩ: Tǝ tɑ kpɑɣɑ potopotonɑɑ tɔɣɔ ɩ yɔɣɔtǝɣɩ mpʋ. <div eID="gen24235" type="x-p"/> 8 Yesu nɩɩ nti pɑ tɔŋnɑ yɔɣɔtʋɣʋ kɛ mpʋ tɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ ɩ́ tɔŋ sɩ ɩ́ fɛɩnɑ potopotonɑɑ tɔ pǝ tɔɔ? Amɑ ɩ́ tɑ tɛ Ɩsɔ nɑ mǝ tɑɑ nɑ pǝ tɔɔ yoo. 9 Hɑlǝnɑ sɑŋɑ ɩ́ tɑ́ cɛkǝnɑ kɛlɛ? Ɩ́ tɑ́ tɔɔsɩ potopotonɑɑ kɑkpɑsɩ wei mɑ fɑɣɑɑ nɑ ɑpɑlʋnyɔɔŋ iyisi kɑkpɑsɩ tɔɣɔ tɔ ɩ tɔɔ? Nɑ tɔkʋŋ ɩsǝnɑ pǝ kpisɑɑ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ tɔ, ɩ́ sɔɔ ɩ́lɛ́ ɩ nyʋɣʋ nɑ? 10 Nɑ ɩ́ tɑ tɔɔsɩ tɔtɔɣɔ potopotonɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei mɑ fɑɣɑɑ nɑ ɑpɑlʋnyɔɔŋ iyisi liɣiti tɔɣɔ tɔ ɩ́lɛ́ ɩ tɔɔ? Nɑ tɔkʋŋ ɩsǝnɑ pǝ kpisɑɑ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ tɔ, ɩ́ sɔɔ ɩ́lɛ́ ɩ nyʋɣʋ nɑ? 11 Ɩsǝnɑɣɑ pǝ lɑpɑ nɑ ɩ́ tɑ cɛkǝnɑ sɩ pǝ tɑɣɑ potopotonɑɑ tɔm kɛ mɑ yɔɣɔtǝɣɩ? Ɩ́ tɑɑ yele nɑ Fɑlisɑnɑɑ nɑ Sɑtusee nyǝ́mɑ kʋkʋsʋm sʋʋ-mɛ. <div eID="gen24236" type="x-p"/> 12 Wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ Yesu ɩfɑlɑɑ cɛkǝnɑɑ sɩ pǝ tɑɣɑ kʋkʋsʋm mɑɣɑmɑɣɑ tɔm kɛ Yesu yɔɣɔtɑɣɑ. Amɑ Fɑlisɑnɑɑ nɑ Sɑtusee nyǝ́mɑ pɑ kʋsɛɣɛsǝtʋ kɛ ɩ tɔŋ. <div eID="gen24237" type="x-p"/> <div eID="gen24233" type="section"/> 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu polɑ Sesɑlee Filipʋ tɛtʋ tɑɑ kɛ́ tiili. Ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Yǝlɑɑ tɔŋ sɩ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ kɛ́ ɑwe? <div eID="gen24239" type="x-p"/> 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɛlɛ sɩ: Pɑ tɔŋ sɩ n kɛ́ Lʋm Sɔlʋ Yohɑɑnɩ. Lɛlɑɑ sɩ Ilii kɛ́, nɑ lɛlɑɑ sɩ n kɛ́ Selemii yɑɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ. 15 Tǝnɑɣɑ Yesu pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Nɑ mɛ se, mǝ hʋʋkɩ sɩ mɑ kɛ́ ɑwe? <div eID="gen24240" type="x-p"/> 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ Simɔŋ nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: N kɛ́ Ɩsɔ weesuɣu tʋ Pǝyɑlʋ Mesii. <div eID="gen24241" type="x-p"/> 17 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ-ɩ sɩ: Yohɑɑnɩ pǝyɑɣɑ Simɔŋ, n nɩɩ leleŋ kɛ́. Mpi tɔ, pǝ tɑɣɑ yʋlʋ cǝpǝnɑ-ŋ tɑmpɑnɑ ɑnɛ. Amɑ mɑ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔɣɔ. 18 Nɑ mɑ́, mɑ́ heeliɣi-ŋ tǝfoo sɩ nyɑ́ hǝtɛ yɔɣɔtǝɣɩ sɩ, Pǝlɛ, nɑ pǝlɛ nyɑ́ nyɑ́ tɔɔ kɛ́ mɑɑ sɩɩ mɑ yǝlɑɑ kpekǝle. Nɑ sǝm kɑɑ pǝsɩ nɑ pǝ lɑ-wɛɣɛ pʋlʋ cǝcǝkɑ. 19 Mɑɑ cɛlɛ-ŋ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ sɑɑfʋnɑɑ. Nɑ mpi n kɑɑ hɑ mpɑɑʋ kɛ ɑtɛ cǝnɛ tɔ, pǝ kɑɑ nɑ mpɑɑʋ kɛ ɩsɔtɑɑ. Nɑ mpi n kɑ́ hɑ mpɑɑʋ kɛ ɑtɛ cǝnɛ tɔ, pɩɩ hiki mpɑɑʋ kɛ ɩsɔtɑɑ. <div eID="gen24242" type="x-p"/> 20 Ɩlɛnɑ Yesu kpɑɑlɩ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Ɩ́ tɑɑ heeli nɔɣɔlʋ sɩ mɑ kɛ́ Mesii. <div eID="gen24243" type="x-p"/> <div eID="gen24238" type="section"/> 21 Pǝ kpɑɣɑʋ wɑɑtʋ ɩnɩ tɔɣɔ Yesu sʋʋ ɩ ɩfɑlɑɑ kɛ heeluɣu tǝfoo sɩ: Pǝ wɛɛ sɩ mɑ́ polo Yosɑlɛm nɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ nɑ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ pɑ́ tʋ-m kʋnyɔŋ kɛ tǝnɑɣɑ sɔsɔm. Pɑɑ kʋ-m, nɑ mɑɑ fe pǝ kʋyɛɛŋ tooso wule. <div eID="gen24245" type="x-p"/> 22 Ḿpʋ́ɣʋ́ Piyɛɛ yɑɑ Yesu nɑ ɩ́ lɩɩnɑ kpeeŋɑ nɑ ɩ́ tǝkɩ-ɩ-tɩ, sɩ: Aɑɩ Tɑcɑɑ, Ɩsɔ ɩ́ tɑɑ yele nɑ tǝlɛ tǝ́ kɔɔ. <div eID="gen24246" type="x-p"/> 23 Tǝnɑɣɑ Yesu pǝsɑɑ tǝkpɛʋ nɑ ɩ́ tɔ Piyɛɛ sɩ: Sɑtɑnɩ tɛɛ mɑ tɔɔ. Ɩsɑɣɑtʋ tɑɑ kɛ́ n cɑɑ n tusi-m. Nyɑ́ hʋwɛɛ tɑ kɛ Ɩsɔ nyǝnɑ, yǝlɑɑ nyǝnɑ kɛ́. <div eID="gen24247" type="x-p"/> 24 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ, ɩlɛnɑ Yesu pǝsǝnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tɔɔ sɩ: Ye wei ɩ cɑɑ sɩ ɩ́ tǝŋɩ-m pʋntʋ ɩ́ lɑ ɩ tǝɣɩ ɑwusɑ nɑ ɩ́ sǝɣǝlɩ ɩ sǝm tesikɑ nɑ ɩ́ tǝŋǝɣǝnɑ-m. 25 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ye wei ɩ́ pɛɛkǝɣɩ ɩ weesuɣu tǝcututu ɩ tɛŋnɑ sǝpʋ. Amɑ wei ɩ́ lɑpɑ ɩ tǝɣɩ ɑwusɑ kɛ mɑ tɔɔ, pʋntʋ kɑ́ hikinɑ weesuɣu. 26 Ye yʋlʋ pǝsɑɑ nɑ ɩ́ hiki ɑntulinyɑ nyǝm tǝnɑ ɩlɛnɑ ɩnɩ ɩ sɩ, ɩ kɑwɑɑɣɑ ntɛ́ we? Pʋlʋpʋ wɛɛ mpi yʋlʋ kɑ́ kpɑɣɑ nɑ ɩ́ lɑɣɑsǝnɑ ɩ weesuɣu tɔ? 27 Mpi tɔ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́, mɑɑ kpɑɣɑ mɑ Cɑɑ teeli nɑ mɑ́ nɑ mɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ tǝ kɔɔ nɑ mɑ́ fɛlɩ pɑɑ wei kɛ́ ɩsǝnɑ ɩ kʋlɑpʋtʋ wɛɛ tɔ. 28 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, mpɑ pɑ wɛ cǝnɛ tɔ pɑ tɑɑ lɛlɑɑ kɑ́ nɑ́ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ nɑ mɑ́ kɔŋ ɩsɩɩ wulɑʋ sɔsɔ nɑ pǝ́cɔ́ pɑ́ sɩ. <div eID="gen24248" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.16.seID.18364"/>

17Kʋyɛɛŋ nɑɑtoso tɛɛwɑ, ɩlɛnɑ Yesu kpɑɣɑ Piyɛɛ nɑ Sɑɑkɩ nɑ ɩ́lɛ́ ɩ neu Yohɑɑnɩ nɑ pɑ́ polo pʋɣʋ kʋkʋlʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ tɔɔ kɛ́ pɑ tike. 2 Tǝnɑɣɑ ɩ lɑɣɑsɑ pɑ ɩsɛntɑɑ kɛ́ kpɑkpɑɑ, nɑ ɩ ɩsɛntɑɑ tee kɔkɔ. 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ ɩfɑlɑɑ tooso ɩnɩ ɩ nɑ Moisi nɑ Ilii, nɑ pɑ́ nɑ Yesu pɑ́ yɔɣɔtǝɣɩ. 4 Tǝnɑɣɑ Piyɛɛ tɔmɑ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, ɩsɩɩ tǝ wɛʋ cǝnɛ ɩsǝntɔ tɔ pǝ wɛ teu nɑpǝlǝɣɩ te. Ɩlɛ ye n cɑɑkɩ mɑɑ siki cokɑ tooso. Nyɑɣɑ lɛntɛ, Moisi kɛ lɛntɛ, nɑ Ilii kɛ lɛntɛ. <div eID="gen24250" type="x-p"/> 5 Piyɛɛ tɔŋnɑ ḿpʋ́ɣʋ́ yɔɣɔtʋɣʋ ɩlɛ ɩsɔŋmʋntʋɣʋ kʋhʋlʋmʋɣʋ lɑɩlɑɩ nɔɣɔlʋ ɩ kɔmɑɣɑlɛ nɑ ɩ́ tɑkɩ-wɛ. Nɑ pɑ́ nɩɩ pǝ yɔɣɔtǝɣɩ ŋmʋntʋɣʋ ŋkʋ kʋ tɛɛ sɩ: Mɑ luɣu tɛɛ Pǝyɑɣɑ ŋkɑ mɑ lɑŋlɛ hʋlʋmǝnɑ sɔsɔm tɔɣɔlɔ. Ɩ́ nɩɩnɑ-kɛ. <div eID="gen24251" type="x-p"/> 6 Yesu ɩfɑlɑɑ nɩɩ tɔm tǝnɛ, ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛɣɛ sɔsɔm nɑ pɑ́ hoti pɑ nɔɔsɩ tɔɔ. 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu polɑɑ nɑ ɩ́ tokinɑ-wɛ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩ́ kʋlɩ, ɩ́ tɑɑ nyɑ́. <div eID="gen24252" type="x-p"/> 8 Tǝnɑɣɑ pɑ kʋsɑ ɩsɛ nɑ pɑ́ nyǝnɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ Yesu tike tǝkoŋ. <div eID="gen24253" type="x-p"/> 9 Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tiikɑɣɑnɑ pʋɣʋ tɔɔ ɩlɛnɑ Yesu kpɑɑlɩ-wɛ sɩ: Ɩ́ tɑɑ heeli nɔɣɔlʋɣʋ mpi ɩ́ nɑwɑ mpʋ tɔ. Hɑlǝnɑ kʋyɑŋku Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑɑ sɩ nɑ mɑ́ fe tɔ. <div eID="gen24254" type="x-p"/> 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu ɩfɑlɑɑ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ́ tɔŋ sɩ Ilii kɑ́ cɑɑlǝnɑ kɔntɛ? <div eID="gen24255" type="x-p"/> 11 Tǝnɑɣɑ ɩ cɔ-wɛ sɩ: Tɑmpɑnɑ pǝ wɛɛ sɩ Ilii kɑ́ kɔɔ nɑ ɩ́ tɑɣɑnɩ pǝ tǝnɑɣɑ teitei nɑ pǝ́cɔ́. 12 Amɑ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ Ilii tɛmɑ kɔntɛ. Amɑ yǝlɑɑ tɑ nyǝmɩ-ɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ lɑnɑ-ɩ ɩsɩɩ pɑ sɔɔlɑɑ tɔ. Nɑ mpʋ tɔtɔɣɔ pɑɑ lɑ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ nyɑŋ. <div eID="gen24256" type="x-p"/> 13 Tǝnɑɣɑ ɩ ɩfɑlɑɑ nyǝmɑ́ kpɑkpɑɑ sɩ Ɩsɔ Lʋm Sɔlʋ Yohɑɑnɩ tɔm kɛ ɩ yɔɣɔtǝɣɩ. <div eID="gen24257" type="x-p"/> <div eID="gen24249" type="section"/> 14 Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tɑlɑ timpi sɑmɑɑ kɑ kotɑɑ tɔ, ɩlɛnɑ ɑpɑlʋ nɔɣɔlʋ ɩ́ polo ɩ luŋ Yesu tɛɛ, 15 nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Hɑɩ, Tɑcɑɑ, nyǝnɩ mɑ pǝyɑɣɑ pǝtɔɔtǝlɛ. Timle wɛnnɑ-kɛ. Tɔm pɑɣɑlɛ pǝ pɛtǝɣɩ-kɛɣɛ kɔkɔsɩ tɑɑ nɑ lʋm tɑɑ. 16 Mɑ kɔnɑ-kɛɣɛ nyɑ́ ɩfɑlɑɑ ntɔ, nɑ pɑ́ kpisi kɑ wɑɑsʋɣʋ. <div eID="gen24259" type="x-p"/> 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Ɩɩ tɛŋ Ɩsɔ nɑ mǝ tɑɑ, pǝ́cɔ́ ɩ́ kɛ́ kʋtɑkɛɛsǝŋ kɛ́. Wɛɛ ɩsǝnɑɣɑ mɑ́ nɑ-mɛ tɩɩ cɑɣɑ nɑ mɑ́ tɔkɩ mǝ kʋnyɔŋ? Ɩ́ kɔnɑ-m pǝyɑɣɑ ŋkɛɣɛ cǝnɛ. <div eID="gen24260" type="x-p"/> 18 Ɩlɛnɑ Yesu kɑlǝnɑ ɩlɔɣɔʋ wei ɩ kɑ wɛ pǝyɑɣɑ ŋkɛ kɑ wɑɑlɩ tɔ nɑ toŋ nɑ ɩ́ tɔɣɔnɩ-ɩ. Ɩlɛnɑ pǝyɑɣɑ hiki ɑlɑɑfǝyɑ kɛ kpɑkpɑɑ kɛ tǝnɛ ɩnɩ. <div eID="gen24261" type="x-p"/> 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu ɩfɑlɑɑ pɔɔsɑ-ɩ pɑ tike sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ tǝ tɑ pǝsɩ nɑ tǝ loo ɩlɔɣɔʋ ɩnɩ? <div eID="gen24262" type="x-p"/> 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔwɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Ɩ́ tɑ tɛ́ Ɩsɔ nɑ mǝ tɑɑ nɑ pǝ tɔɔ tɔɣɔ. Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ. Ye mǝ tɑɑ tɛmnɑʋ kɛ Ɩsɔ kɑ tɩɩ tɑlɑ ɩsɩɩ sɔɔɣɑ pile kɛ yɑsǝlɑɣɑ, ɩ́ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ tɔ pulɑɣɑ kɑnɛ sɩ kɑ́ kpɛsɩ nɑ kɑ́ lɑɣɑsɩ, kɑɑ kpɛsɩ kɛ́. Pʋlʋ kɑɑ wɛɛ mpi ɩ́ kɑ́ kpisi tɔ. [ 21 Ɩlɔɣɔʋ ɩsɩɩ mpʋ, ye pǝ tɑɣɑ Ɩsɔ sǝlǝmʋɣʋ nɑ Ɩsɔ sǝlǝmʋɣʋ, nɑ nɔhɔkʋtʋ nɑ nɔhɔkʋtʋ, pʋlʋ ɩɩ tɔɣɔnǝɣɩ-ɩ.] <div eID="gen24263" type="x-p"/> <div eID="gen24258" type="section"/> 22 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ pǝ pɑmnɑ Yesu ɩfɑlɑɑ kotɑ tǝntǝmlɛ kɛ Kɑlilee tɛtʋ tɑɑ. Tǝnɑɣɑ Yesu heelɑ-wɛ sɩ: Pɑɑ tʋ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑɣɑ yǝlɑɑ niŋ tɑɑ, 23 nɑ pɛlɛ pɑ́ kʋ-m. Amɑ wɛɛ tooso wule mɑɑ fe. <div eID="gen24265" type="x-p"/> <div sID="gen24266" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ tɔm tǝnɛ tǝ wɑkǝlɑ ɩ ɩfɑlɑɑ lɑŋɑ kɛ sɔsɔm. <div eID="gen24266" type="x-p"/> <div eID="gen24264" type="section"/> 24 Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tɑlɑ Kɑpǝnɑhum, ɩlɛnɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ lɑmpuu mʋlɑɑ polo pɑ pɔɔsɩ Piyɛɛ sɩ: Mǝ Cɑɑ nɑɑ fɛlǝɣɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ lɑmpuu yɛɛ? 25 Ɩlɛnɑ Piyɛɛ sɩ: Ɩ fɛlǝɣɩ. <div eID="gen24268" type="x-p"/> <div sID="gen24269" type="x-p"/>Sɑɑ wei Piyɛɛ sʋʋkɑɣɑ tǝyɑɣɑ ɩlɛnɑ Yesu cɑɑlɩ-ɩ pɔɔsʋɣʋ sɩ: Simɔŋ, n hʋʋ suwe? Le nyǝ́mɑ fɛlǝɣǝnɑ ɑntulinyɑ ɩnɛ ɩ ɑwulɑɑ kɛ lɑmpuunɑɑ nɑ pɑtɑntǝnɑɑ ye? Tɛtʋ piyɑ yɑɑ mʋʋlɑɑ? 26 Ḿpʋ́ɣʋ́ Piyɛɛ cɔwɑ sɩ: Mʋʋlɑɑ fɛlǝɣǝnɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ te, pǝ fɛɩ sɩ tɛtʋ piyɑ ɩ́ fɛlɩ lɑmpuu se. 1 Kʋyɛɛŋ nɑɑtoso tɛɛwɑ, ɩlɛnɑ Yesu kpɑɣɑ Piyɛɛ nɑ Sɑɑkɩ nɑ ɩ́lɛ́ ɩ neu Yohɑɑnɩ nɑ pɑ́ polo pʋɣʋ kʋkʋlʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ tɔɔ kɛ́ pɑ tike. 2 Tǝnɑɣɑ ɩ lɑɣɑsɑ pɑ ɩsɛntɑɑ kɛ́ kpɑkpɑɑ, nɑ ɩ ɩsɛntɑɑ tee kɔkɔ. 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ ɩfɑlɑɑ tooso ɩnɩ ɩ nɑ Moisi nɑ Ilii, nɑ pɑ́ nɑ Yesu pɑ́ yɔɣɔtǝɣɩ. 4 Tǝnɑɣɑ Piyɛɛ tɔmɑ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, ɩsɩɩ tǝ wɛʋ cǝnɛ ɩsǝntɔ tɔ pǝ wɛ teu nɑpǝlǝɣɩ te. Ɩlɛ ye n cɑɑkɩ mɑɑ siki cokɑ tooso. Nyɑɣɑ lɛntɛ, Moisi kɛ lɛntɛ, nɑ Ilii kɛ lɛntɛ. <div eID="gen24250" type="x-p"/> 5 Piyɛɛ tɔŋnɑ ḿpʋ́ɣʋ́ yɔɣɔtʋɣʋ ɩlɛ ɩsɔŋmʋntʋɣʋ kʋhʋlʋmʋɣʋ lɑɩlɑɩ nɔɣɔlʋ ɩ kɔmɑɣɑlɛ nɑ ɩ́ tɑkɩ-wɛ. Nɑ pɑ́ nɩɩ pǝ yɔɣɔtǝɣɩ ŋmʋntʋɣʋ ŋkʋ kʋ tɛɛ sɩ: Mɑ luɣu tɛɛ Pǝyɑɣɑ ŋkɑ mɑ lɑŋlɛ hʋlʋmǝnɑ sɔsɔm tɔɣɔlɔ. Ɩ́ nɩɩnɑ-kɛ. <div eID="gen24251" type="x-p"/> 6 Yesu ɩfɑlɑɑ nɩɩ tɔm tǝnɛ, ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛɣɛ sɔsɔm nɑ pɑ́ hoti pɑ nɔɔsɩ tɔɔ. 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu polɑɑ nɑ ɩ́ tokinɑ-wɛ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩ́ kʋlɩ, ɩ́ tɑɑ nyɑ́. <div eID="gen24252" type="x-p"/> 8 Tǝnɑɣɑ pɑ kʋsɑ ɩsɛ nɑ pɑ́ nyǝnɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ Yesu tike tǝkoŋ. <div eID="gen24253" type="x-p"/> 9 Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tiikɑɣɑnɑ pʋɣʋ tɔɔ ɩlɛnɑ Yesu kpɑɑlɩ-wɛ sɩ: Ɩ́ tɑɑ heeli nɔɣɔlʋɣʋ mpi ɩ́ nɑwɑ mpʋ tɔ. Hɑlǝnɑ kʋyɑŋku Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑɑ sɩ nɑ mɑ́ fe tɔ. <div eID="gen24254" type="x-p"/> 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu ɩfɑlɑɑ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ́ tɔŋ sɩ Ilii kɑ́ cɑɑlǝnɑ kɔntɛ? <div eID="gen24255" type="x-p"/> 11 Tǝnɑɣɑ ɩ cɔ-wɛ sɩ: Tɑmpɑnɑ pǝ wɛɛ sɩ Ilii kɑ́ kɔɔ nɑ ɩ́ tɑɣɑnɩ pǝ tǝnɑɣɑ teitei nɑ pǝ́cɔ́. 12 Amɑ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ Ilii tɛmɑ kɔntɛ. Amɑ yǝlɑɑ tɑ nyǝmɩ-ɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ lɑnɑ-ɩ ɩsɩɩ pɑ sɔɔlɑɑ tɔ. Nɑ mpʋ tɔtɔɣɔ pɑɑ lɑ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ nyɑŋ. <div eID="gen24256" type="x-p"/> 13 Tǝnɑɣɑ ɩ ɩfɑlɑɑ nyǝmɑ́ kpɑkpɑɑ sɩ Ɩsɔ Lʋm Sɔlʋ Yohɑɑnɩ tɔm kɛ ɩ yɔɣɔtǝɣɩ. <div eID="gen24257" type="x-p"/> <div eID="gen24249" type="section"/> 14 Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tɑlɑ timpi sɑmɑɑ kɑ kotɑɑ tɔ, ɩlɛnɑ ɑpɑlʋ nɔɣɔlʋ ɩ́ polo ɩ luŋ Yesu tɛɛ, 15 nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Hɑɩ, Tɑcɑɑ, nyǝnɩ mɑ pǝyɑɣɑ pǝtɔɔtǝlɛ. Timle wɛnnɑ-kɛ. Tɔm pɑɣɑlɛ pǝ pɛtǝɣɩ-kɛɣɛ kɔkɔsɩ tɑɑ nɑ lʋm tɑɑ. 16 Mɑ kɔnɑ-kɛɣɛ nyɑ́ ɩfɑlɑɑ ntɔ, nɑ pɑ́ kpisi kɑ wɑɑsʋɣʋ. <div eID="gen24259" type="x-p"/> 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Ɩɩ tɛŋ Ɩsɔ nɑ mǝ tɑɑ, pǝ́cɔ́ ɩ́ kɛ́ kʋtɑkɛɛsǝŋ kɛ́. Wɛɛ ɩsǝnɑɣɑ mɑ́ nɑ-mɛ tɩɩ cɑɣɑ nɑ mɑ́ tɔkɩ mǝ kʋnyɔŋ? Ɩ́ kɔnɑ-m pǝyɑɣɑ ŋkɛɣɛ cǝnɛ. <div eID="gen24260" type="x-p"/> 18 Ɩlɛnɑ Yesu kɑlǝnɑ ɩlɔɣɔʋ wei ɩ kɑ wɛ pǝyɑɣɑ ŋkɛ kɑ wɑɑlɩ tɔ nɑ toŋ nɑ ɩ́ tɔɣɔnɩ-ɩ. Ɩlɛnɑ pǝyɑɣɑ hiki ɑlɑɑfǝyɑ kɛ kpɑkpɑɑ kɛ tǝnɛ ɩnɩ. <div eID="gen24261" type="x-p"/> 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu ɩfɑlɑɑ pɔɔsɑ-ɩ pɑ tike sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ tǝ tɑ pǝsɩ nɑ tǝ loo ɩlɔɣɔʋ ɩnɩ? <div eID="gen24262" type="x-p"/> 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔwɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Ɩ́ tɑ tɛ́ Ɩsɔ nɑ mǝ tɑɑ nɑ pǝ tɔɔ tɔɣɔ. Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ. Ye mǝ tɑɑ tɛmnɑʋ kɛ Ɩsɔ kɑ tɩɩ tɑlɑ ɩsɩɩ sɔɔɣɑ pile kɛ yɑsǝlɑɣɑ, ɩ́ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ tɔ pulɑɣɑ kɑnɛ sɩ kɑ́ kpɛsɩ nɑ kɑ́ lɑɣɑsɩ, kɑɑ kpɛsɩ kɛ́. Pʋlʋ kɑɑ wɛɛ mpi ɩ́ kɑ́ kpisi tɔ. [ 21 Ɩlɔɣɔʋ ɩsɩɩ mpʋ, ye pǝ tɑɣɑ Ɩsɔ sǝlǝmʋɣʋ nɑ Ɩsɔ sǝlǝmʋɣʋ, nɑ nɔhɔkʋtʋ nɑ nɔhɔkʋtʋ, pʋlʋ ɩɩ tɔɣɔnǝɣɩ-ɩ.] <div eID="gen24263" type="x-p"/> <div eID="gen24258" type="section"/> 22 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ pǝ pɑmnɑ Yesu ɩfɑlɑɑ kotɑ tǝntǝmlɛ kɛ Kɑlilee tɛtʋ tɑɑ. Tǝnɑɣɑ Yesu heelɑ-wɛ sɩ: Pɑɑ tʋ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑɣɑ yǝlɑɑ niŋ tɑɑ, 23 nɑ pɛlɛ pɑ́ kʋ-m. Amɑ wɛɛ tooso wule mɑɑ fe. <div eID="gen24265" type="x-p"/> <div sID="gen24266" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ tɔm tǝnɛ tǝ wɑkǝlɑ ɩ ɩfɑlɑɑ lɑŋɑ kɛ sɔsɔm. <div eID="gen24266" type="x-p"/> <div eID="gen24264" type="section"/> 24 Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tɑlɑ Kɑpǝnɑhum, ɩlɛnɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ lɑmpuu mʋlɑɑ polo pɑ pɔɔsɩ Piyɛɛ sɩ: Mǝ Cɑɑ nɑɑ fɛlǝɣɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ lɑmpuu yɛɛ? 25 Ɩlɛnɑ Piyɛɛ sɩ: Ɩ fɛlǝɣɩ. <div eID="gen24268" type="x-p"/> <div sID="gen24269" type="x-p"/>Sɑɑ wei Piyɛɛ sʋʋkɑɣɑ tǝyɑɣɑ ɩlɛnɑ Yesu cɑɑlɩ-ɩ pɔɔsʋɣʋ sɩ: Simɔŋ, n hʋʋ suwe? Le nyǝ́mɑ fɛlǝɣǝnɑ ɑntulinyɑ ɩnɛ ɩ ɑwulɑɑ kɛ lɑmpuunɑɑ nɑ pɑtɑntǝnɑɑ ye? Tɛtʋ piyɑ yɑɑ mʋʋlɑɑ? 26 Ḿpʋ́ɣʋ́ Piyɛɛ cɔwɑ sɩ: Mʋʋlɑɑ fɛlǝɣǝnɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ te, pǝ fɛɩ sɩ tɛtʋ piyɑ ɩ́ fɛlɩ lɑmpuu se. 27 Pɑɑ nɑ mpʋ tɩɩ cɑɑ sɩ pǝ lɑ yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ tɑɑ kɛ́ pʋlʋ, ɩlɛ polo pɔɣɔ tɑɑ nɑ ń tʋ kulɑɣɑ. Kɑncɑɑlɑɣɑ tinte nte n kɑ́ kpɑ tɔ, wiili tǝ nɔɣɔ tɑɑ, n kɑ́ mɑɣɑnɑ liɣitee nyǝɣǝlʋɣʋ. Lǝsɩ-kʋ nɑ ń kɔɔ nɑ ń fɛlɩ mɑ nɑ-ŋ tɑ́ lɑmpuu. <div eID="gen24269" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.17.seID.18393"/>

18Wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ Yesu ɩfɑlɑɑ polɑ ɩ kiŋ nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Aweɣelɛ sɔsɔ kɛ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ? <div eID="gen24271" type="x-p"/> 2 Tǝnɑɣɑ Yesu yɑɑ peiyɑ nɑ ɩ́ sɩɩ-kɛɣɛ pɑ ɩsɛntɑɑ, 3 nɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, ye ɩ́ tɑ́ lɑɣɑsɩ nɑ ɩ́ pǝsɩ ɩsɩɩ peisi, ɩ́ kɑɑ sʋʋ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ. 4 Wei ɩ pɑsǝɣɩ ɩ tɩ nɑ ɩ́ pǝsɩ ɩsɩɩ peiyɑ kɑnɛ tɔ, ɩnǝɣǝlɛ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ sɔsɔ. 5 Nɑ wei ɩ kɑ́ mʋ peiyɑ ɩsɩɩ kɑnɛɣɛ mɑ nyʋɣʋ tɔɔ tɔ, mɑɣɑ pʋntʋ mʋwɑ. <div eID="gen24272" type="x-p"/> <div eID="gen24270" type="section"/> 6 Ye wei ɩ́ lɑpɑ nɑ piyɑ nsi sɩ mʋ mɑ tɔm kɛ ɩsǝntɔ tɔ sɩ tɑɑ nɑkǝlɩ pǝntɩ, pǝ nǝɣǝsǝnɑ pɑ́ tʋ pʋntʋ luɣu tɛɛ kɛ́ nɑmlɛ sɔsɔɔlɛ nɑ pɑ́ tʋsɩ-ɩ teŋku tɑɑ. 7 Amɑ ɑntulinyɑ ɩnɛ ɩ tɔm wɛ wɑɩyo kɛ́. Mpi tɔ, mpi pɩɩ lɑ nɑ yǝlɑɑ hoti ɩsɑɣɑtʋ tɑɑ tɔ pǝ wɛɛ kɛ́. Mpi pɩɩ tusi yǝlɑɑ kɛ ɩsɑɣɑtʋ tɑɑ tɔ pǝ kɑɑ lɑŋ. Amɑ wei ɩ́ lɑpɑ nɑ ɩ tɔɣɔntǝlɛ lɑ ɩsɑɣɑtʋ, pʋntʋ kɑ́ nɑ́. <div eID="gen24274" type="x-p"/> 8 Ye nyɑ́ niŋ yɑɑ nyɑ́ nɔɔhǝlɛ tusiɣinɑ-ŋ ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ tɑɑ, sɛtɩ-tɛ nɑ ń lɔ pooluŋ. Sɑnɑ kɛlɛ sɩ ń sʋʋ weesuɣu kʋpɑŋkʋ tɑɑ nɑ niŋ kʋlʋmǝŋ yɑɑ nɔɔhǝlɛ kʋlʋmtǝlɛ, nɑ mpi n kɑ́ wɛɛnɑ nyɑ́ niŋ nɑɑlɛ yɑɑ nɔɔhɛɛ nɑɑlɛ nɑ pɑ́ pɛtɩ-ŋ kɔkɔ tɑm nyǝŋkɑ tɑɑ tɔ. 9 Ye nyɑ́ ɩsǝlɛ tusiɣinɑ-ŋ ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ tɑɑ, hɔɣɔsɩ-tɛ nɑ ń lɔ pooluŋ. Sɑnɑ ń hiki weesuɣu kʋpɑŋkʋ nɑ ɩsǝlɛ kʋlʋmtǝlɛ, nɑ mpi n kɑ́ wɛɛnɑ ɩsɛ nɑɑlɛ nɑ pɑ́ pɛtɩ-ŋ kɔkɔ ŋkɑ kɑ wɛ tǝnɑɑsǝlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ tɔ. <div eID="gen24275" type="x-p"/> <div eID="gen24273" type="section"/> 10 Ɩ́ lɑ lɑɑkɑlɩ nɑ piyɑ sǝnɛ sɩ tɑɑ nɑkǝlǝɣɩ nyǝnʋɣʋ kɛ yem. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mɑ heeliɣi-mɛ sɩ tɑmpɑnɑ tɔɔ sɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ sǝŋɑ tɑm kɛ́ mɑ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ ɩsɛntɑɑ kɛ́. [ 11 Mpi pǝ lepɑ tɔ pǝ mɑɣɑmɑɣɑ pǝ nyʋɣʋ yɑpʋ tɔɔ kɛ́ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ kɔmɑ.] <div eID="gen24277" type="x-p"/> 12 Awe wɛnɑ heeŋ nɩɩnʋwɑ (100) nɑ ɩ tɑɑ kʋlʋm le, nɑ ɩ́ kɑɑ yele pɔɣɔlɑɣɑfɛi nɩɩnʋwɑ ɩnɛɣɛ pulɑɣɑ tɔɔ nɑ ɩ́ tɛɛ nɑ ɩ́ sʋʋ kʋlepu ɩnɛɣɛ pɛɛkʋɣʋ? 13 Ye ɩ kɔmɑ nɑ ɩ́ hii-ɩ, pɔpɔtʋ fɛɩ, ɩ lɑŋlɛ hʋlʋmǝɣǝnɑ-ɩ kɛ́ nɑ pǝ́ kǝlɩ pɔɣɔlɑɣɑfɛi nɩɩnʋwɑ wei ɩ tɑ le tɔ. 14 Mpʋ tɔtɔɣɔ mǝ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩɩ cɑɑ sɩ piyɑ sǝnɛ sɩ tɑɑ nɑkǝlɩ ɩ́ le. <div eID="gen24278" type="x-p"/> <div eID="gen24276" type="section"/> 15 Ye nyɑ́ tɔɣɔntǝlɛ pǝntǝnɑ-ŋ, polo nɑ ń yɑɑ-ɩ mǝ nɑɑlɛ nɑ ń hʋlɩ-ɩ timpi ɩ pǝntǝnɑ-ŋ tɔ. Ye ɩ nɩɩnɑ-ŋ, pǝ lɑpɑ n wɑɑsɑ-ɩ kɛlɛ. 16 Amɑ ye ɩ kisɑɑ, n yɑɑ nɔɣɔlʋ yɑɑ nɑpǝlǝɣɩ nɑɑlɛ nɑ ɩ́ nɑ-ɩ nɑ pǝ́cɔ́ pǝ́ lɑ́ ɩsɩɩ pɑ ŋmɑɑʋ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ tɔ sɩ: Pɑɑ tɔm nti tɩɩ wɛɛnɑ seliyɑ nyǝ́mɑ kɛ nɑɑlɛ yɑɑ tooso. 17 Ye sɑɑ ɩnɩ ɩ tɑsɑ kisuɣu, ɩlɛ n heeli Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle. Nɑ ɩ́ kisɑ Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle kɛ nɩɩnɑʋ tɔtɔ, ɩlɛ n nyǝnɩ-ɩ ɩsɩɩ mɑ tɑ nyɩ Ɩsɔ yɑɑ ɩsɩɩ lɑmpuu mʋlʋ. <div eID="gen24280" type="x-p"/> <div eID="gen24279" type="section"/> 18 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, pǝ tǝnɑ mpi ɩ́ kɑɑ hɑ mpɑɑ kɛ ɑtɛ cǝnɛ tɔ, pǝ kɑɑ nɑ mpɑɑ kɛ ɩsɔtɑɑ. Nɑ pǝ tǝnɑ mpi ɩ́ kɑ́ hɑ mpɑɑʋ kɛ ɑtɛ cǝnɛ tɔ, pɩɩ nɑ́ mpɑɑʋ kɛ ɩsɔtɑɑ. <div eID="gen24282" type="x-p"/> 19 Mɑ tɑsǝɣɩ-mɛɣɛ heeluɣu sɩ: Ye mǝ tɑɑ nɑɑlɛ lɑpɑ nɔɣɔ kʋlʋmɑɣɑ nɑ pɑ́ sǝlǝmɩ pʋlʋ, mɑ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ kɑ́ hɑ-wɛɣɛ-wɩ. 20 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, yǝlɑɑ nɑɑlɛ yɑɑ tooso ɩ́ kotɑ timpiɣi mɑ pʋlʋ lɑpʋ tɔɔ, mɑ wɛ pɑ hɛkʋ kɛ́. <div eID="gen24283" type="x-p"/> <div eID="gen24281" type="section"/> 21 Ḿpʋ́ɣʋ́ Piyɛɛ polɑ Yesu kiŋ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, ye mɑ tɔɣɔntǝlɛ pǝntǝɣǝnɑ-m tɑm nɑ mɑ́ sumɑ, tɔm ɩsǝnɑɣɑ pǝ́ tɑlɑɑ mɑ kɑɑ su? Tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nɑ? 22 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Mɑ heeliɣi-ŋ sɩ pǝ tɑɣɑ tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ se. Amɑ tɔm nɩɩtoso nɑ nɑɑnʋwɑ nɑɑnʋwɑ kɛ tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ kɛ́. 23 Pǝ tɔɔ kɛ́ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ nǝɣǝsǝnɑ ɩsɩɩ wulɑʋ sɔsɔ nɔɣɔlʋ wei ɩ cɑɑkɑɣɑ sɩ ɩ́ mʋ ɩ kǝmɑ kɛ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ kiŋ tɔ. 24 Ɩ cɑɣɑɑ nɑ ɩ́ tɔŋnɑ ɩ kǝmɑ kɛ mɑpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ kɔnɑ-ɩ ɑpɑlʋ nɔɣɔlʋ. Apɑlʋ ɩnɩ ɩlɛ ɩ wɛnɑ-ɩ kǝmlɛ kɛ liɣitee nyǝɣǝtʋ iyisi iyisi. 25 Ɩ tɑ nyɩ ɩsǝnɑ ɩ kɑ́ lɑ nɑ ɩ́ hiki liɣitee ɑnɩ nɑ ɩ́ fɛlɩ tɔ. Ɩlɛnɑ wulɑʋ tɔ sɩ: Ɩ́ kpɑ kǝmlɛ tʋ ɩnɩ nɑ ɩ ɑlʋ nɑ ɩ piyɑ nɑ ɩ wontu tǝnɑ nɑ ɩ́ pɛɛtɩ, nɑ mɑ́ hiki mɑ liɣitee. 26 Tǝnɑɣɑ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ hotɑ wulɑʋ tɛɛ nɑ ɩ́ wiinɑ-ɩ sɩ: Hɑɩ, tɑcɑɑ, lɑ-m suulu, ye mɑ hikɑɑ mɑɑ fɛlɩ-ŋ pǝ tǝnɑ tǝcɩʋcɩʋ. 27 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ ɩnɩ ɩ nyǝnɑ tǝmlɛ tʋ pǝtɔɔtǝlɛ nɑ ɩ́ cɛpɩ-ɩ, nɑ ɩ́ yele-ɩ nɑ ɩ́ tɛɛ. <div eID="gen24285" type="x-p"/> 28 Tǝmlɛ tʋ ɩnɩ ɩ tɛɛ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ sulinɑ ɩ tǝmlɛ tɑɑ tɑɑpɑlʋ nɔɣɔlʋ, ɩ́lɛ́ ɩ kɑ wɛnɑ ɩnǝɣɩ kǝmlɛ kɛ liɣitee nyǝɣǝtʋ ŋmʋnʋɣʋ. Tǝnɑɣɑ tǝmlɛ tʋ ɩnɩ ɩ́ lǝlɑ ɩ tɑɑpɑlʋ luɣu tɛɛ tǝkem, sɩ ɩ́ fɛlɩ-ɩ ɩ kǝmlɛ kɛ ɩ́ fɛlɩ-ɩ. 29 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɑɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ hotɑ ɩnɩ ɩ tɛɛ nɑ ɩ wiinɑ-ɩ sɩ: Hɑɩ, lɑ-m suulu, ye mɑ hikɑɑ mɑɑ fɛlɩ-ŋ. 30 Amɑ tǝmlɛ tʋ ɩnɩ ɩ kisɑɑ nɑ ɩ́ kpɑ ɩ tɑɑpɑlʋ ɩnɩ nɑ ɩ́ ponɑ nɑ ɩ́ tǝkɩ sɑlǝkɑ tɑɑ, sɩ ɩ́ fɛlɩ ɩnǝɣɩ ɩ kǝmlɛ. 31 Wulɑʋ sɔsɔ ɩnɩ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ lɛlɑɑ nɑ́ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ lɑŋɑ wɑkǝlɩ sɔsɔm, hɑlǝnɑ pɑ́ polo pɑ́ heeli-tǝɣɩ pɑ cɑɑ. 32 Tǝnɑɣɑ pɑ cɑɑ ɩnɩ ɩ yɑɑ tǝmlɛ tʋ ɩnɩ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Tǝmlɛ tʋ ɩsɑɣɑʋ nyɑ́, nyɑ́ wiinɑ-m nɑ mɑ́ cɛ-ŋ tǝkpɑtɑkpɑtɑ. 33 Pǝ nǝɣǝsǝnɑ ɩsɩɩ nyɑ́ tɔtɔ nyɑɑ nyǝnɩ nyɑ́ tɑɑpɑlʋ pǝtɔɔtǝlɛ ɩsɩɩ mɑ́ nyǝnʋɣʋ nyɑ́ nyǝntɛ tɔ. 34 Tǝnɑɣɑ pɑ́ɑ́nɑ́ kpɑ pɑ cɑɑ ɩnǝɣɩ sɔsɔm nɑ ɩ́ kpɑ tǝmlɛ tʋ ɩnɩ nɑ ɩ́ tʋ-ɩ nɑɑsǝlɑɑ niŋ tɑɑ sɩ ɩ́ fɛlɩ ɩ kǝmlɛ tǝnɑ tǝcɩʋcɩʋ nɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ lɩɩ. <div eID="gen24286" type="x-p"/> 35 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ-wɛ sɩ: Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ kɑ́ lɑ-mɛ. Ye ɩɩ hʋlǝɣɩ mǝ tɔɣɔntǝlɛnɑɑ kɛ suulu nɑ lotu kʋlʋmtʋ. <div eID="gen24287" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.18.seID.18421"/>

19Wɑɑtʋ wei Yesu tɛmɑ ḿpʋ́ɣʋ́ sɛɣɛsʋɣʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ Kɑlilee tɛtʋ nɑ ɩ́ tɛɛ Yutɑ tɛtʋ nti tǝ wɛ Yɑɑtɑnɩ wɑɑlɩ tɔ tǝ tɑɑ. 2 Tǝnɑɣɑ sɑmɑɑ kɛ sɔsɔm tǝŋɑ-ɩ nɑ ɩ́ wɑɑ pɑ kʋtɔmǝŋ. <div eID="gen24289" type="x-p"/> 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ Fɑlisɑnɑɑ nɑpǝlɩ pɑ polɑɑ sɩ pɑ kuuki Yesu nɔɣɔ, ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Tɑ́ mpɑɑʋ tɑɑ yʋlʋ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ tɔɣɔnɩ ɩ ɑlʋ kɛ nɑtǝlɩ tǝ tɔɔ? <div eID="gen24290" type="x-p"/> 4 Tǝnɑɣɑ Yesu pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Ɩ́ tɑ kɑlɑ nti pɑ ŋmɑɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ tɔ? Pɑ ŋmɑɑwɑɣɑ sɩ: Hɑtoo kɑncɑɑlɑɣɑ, ɑntulinyɑ ɩnɛ ɩ lɑtʋ lɑpɑ-wɛɣɛ ɑpɑlʋ nɑ ɑlʋ kɛ́. 5 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Mpʋ pǝ tɔɔ kɛ́ ɑpɑlʋ kɑ́ yele ɩ cɑɑ nɑ ɩ too nɑ ɩ́ nɑ ɩ ɑlʋ pɑ́ cɑɣɑ nɑ pɑ nɑɑlɛ pɑ́ pǝsɩ yʋlʋ kʋlʋm. 6 Sɑɑ ɩnɩ ɑpɑlʋ nɑ ɑlʋ pɑ tɑ kɛ yǝlɑɑ nɑɑlɛ tɔtɔ. Amɑ pɑ pǝsɑ yʋlʋ kʋlʋm kɛ́ tǝkoŋ. Ye mpʋ ɩlɛ, yʋlʋ ɩ́ tɑɑ yɑsɩ mpi Ɩsɔ kpɛntɑɑ tɔ. <div eID="gen24291" type="x-p"/> 7 Ḿpɣʋ́ɣʋ́ Fɑlisɑnɑɑ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ Moisi nɑɑ hɑ mpɑɑ sɩ ɑpɑlʋ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑ ɩ ɑlʋ kɛ kisuɣu tɑkǝlɑɣɑ nɑ ɩ́ tɔɣɔnɩ-ɩ? <div eID="gen24292" type="x-p"/> 8 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Mǝ lɑŋkpɩɩsǝŋ tɔɔ kɛ́ Moisi kɑ hɑ-mɛɣɛ mpɑɑʋ sɩ ɩ́ tɔɣɔnɩ mǝ ɑlɑɑ. Amɑ hɑtoo kɑncɑɑlɑɣɑ pǝ tɑɑ wɛɛ mpʋ. 9 Mɑ heeliɣi-mɛ tǝfoo sɩ, ye yʋlʋ tɔɣɔnɑ ɩ ɑlʋ nɑ pǝ́ tɑ́ kɛ́ sɩ ɑlʋ ɩnɩ ɩ́ lɑpɑ wɑsɑŋkɑlǝtʋ tɔ pǝ tɔɔ, ɩlɛnɑ ɑpɑlʋ tɛɛ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ ɑlʋ lɛlʋ, pʋntʋ lɑpɑ wɑsɑŋkɑlǝtʋ kɛ́. <div eID="gen24293" type="x-p"/> 10 Tǝnɑɣɑ Yesu ɩfɑlɑɑ tɔmɑ sɩ: Ye ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ wɛ ɑpɑlʋ nɑ ɑlʋ pɑ hɛkʋ, ɩlɛ pǝ kǝlɑ teu sɩ yʋlʋ ɩ́ cɑɣɑ ɩtɑntɛ ɩlɛ. <div eID="gen24294" type="x-p"/> 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Yǝlɑɑ tǝnɑ ɩɩ pǝsǝɣɩ nɑ pɑ́ mʋ sɛɣɛsʋɣʋ kʋnɛ. Amɑ mpɑ Ɩsɔ nɑ́ hɑ pǝ tomɑ tɔ pɛlɛ pɑ pǝsǝɣɩ. 12 Mpi pǝ kɑɣɑtǝɣɩ yǝlɑɑ kɛ ɑlɑɑ kpɑɣɑʋ tɔ pǝ wɛ ŋkɑŋkɑ kɛ́. Lɛlɑɑ kiŋ ɩlɛ, pɑ lʋlǝɣɩ-wɛɣɛ mpʋ nɑ pɑ́ fɛɩnɑ pɑ tɩ. Lɛlɑɑ ɩlɛ, yǝlɑɑ lɑpǝnɑ-wɛɣɛ kɑtɑɑsɩ. Pǝ kɑɑsɩ lɛlɑɑ nɑ́ kisɑ ɑlɑɑ kpɑɣɑʋ kɛ kʋkisu kɛ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɔɔ. Ye wei ɩ kɑ́ pǝsɩ nɑ ɩ́ mʋ sɛɣɛsʋɣʋ kʋnɛ, ɩ́ mʋ-kʋ. <div eID="gen24295" type="x-p"/> <div eID="gen24288" type="section"/> 13 Yǝlɑɑ pukɑɣɑnɑ piyɑ kɛ́ sɩ Yesu ɩ́ tǝnɩ sɩ tɔɔ kɛ́ niŋ nɑ ɩ́ sǝlǝmǝnɑ-sǝɣɩ Ɩsɔ. Tǝnɑɣɑ ɩ ɩfɑlɑɑ kɑlǝnɑ sɩ kɔntɑɑ. 14 Ɩlɛnɑ Yesu tɔ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Ɩ́ yele nɑ piyɑ kɔɔ mɑ kiŋ, ɩ́ tɑɑ kɑɣɑtɩ-sɩ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mpɑ pɑ wɛ ɩsɩɩ piyɑ tɔ mpɛ pɑ tǝnnɑ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ. <div eID="gen24297" type="x-p"/> 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tǝnɑ niŋ kɛ sɩ tɔɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ tǝnɑ nɑ ɩ́ tɛɛ. <div eID="gen24298" type="x-p"/> <div eID="gen24296" type="section"/> 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑpɑlʋ nɔɣɔlʋ polɑ Yesu kiŋ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, kʋpɑntʋ ntiɣi pǝ wɛɛ sɩ mɑɑ lɑ nɑ mɑ́ hiki weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ? <div eID="gen24300" type="x-p"/> 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ n pɔɔsǝɣɩ-m kʋpɑntʋ tɔɔ? Yʋlʋ kʋlʋm tǝkoŋ kɛnɑ kʋpɑŋ. Ye n cɑɑ sɩ ń hiki weesuɣu, tǝŋ mpi pɑ kɛɛsɑ kʋsǝsɩɩtʋ tɑɑ tɔ. 18 Tǝnɑɣɑlɛ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ pɔɔsɑ Yesu sɩ: Kɑsɩ ntiɣi pɑ kɛɛsɑɑ ye? <div eID="gen24301" type="x-p"/> <div sID="gen24302" type="x-p"/>Ɩlɛnɑ Yesu cɔ ɑpɑlʋ ɩnɩ sɩ: Tɑɑ kʋ yʋlʋ, tɑɑ lɑ wɑsɑŋkɑlǝtʋ, tɑɑ ŋmɩɩlɩ, tɑɑ suu lɛlʋ kɛ tɔm. 19 Se nyɑ́ cɑɑ nɑ nyɑ́ too. Sɔɔlɩ nyɑ́ tɔɣɔntǝlɛ ɩsɩɩ nyɑ́ tɩ. <div eID="gen24302" type="x-p"/> 20 Tǝnɑɣɑ ɩfepu ɩnɩ ɩ tɔmɑ sɩ: Mɑ tɔkɑ kʋsǝsɩɩtʋ ntɩ tǝ tǝnɑɣɑ. Ɩlɛ pepeɣe pǝ kɑɑsɑ mɑ́ lɑ tɔtɔ? 21 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ-ɩ sɩ: Ye n cɑɑ n te tǝkpɑtɑɑ, polo nɑ ń pɛɛtɩ pǝ tǝnɑ mpi n wɛnɑ tɔ nɑ ń tɑlɑ kʋnyɔntʋnɑɑ kɛ pǝ liɣitee, nɑ cele ń sʋʋ toŋ kɛ ɩsɔtɑɑ. Ń tɛmɑ mpʋ pǝ lɑpʋ ɩlɛ n kɔɔ nɑ ń tǝŋɩ-m. <div eID="gen24303" type="x-p"/> 22 Amɑ ɩfepu ɩnɩ ɩ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ lɑŋlɛ wɑkǝlɩ tǝtɔɣɔtɔɣɔ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, ɩ kɑ wɛnɑ kɛ́ pǝ tɩɩ fɛɩ. <div eID="gen24304" type="x-p"/> 23 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsɩɣɩ, liɣitee tʋ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ sʋʋʋ wɛ kɑtɛ kɛ́ pǝ tɩɩ fɛɩ. 24 Mɑ tɑsǝɣɩ-mɛɣɛ heeluɣu sɩ: Ɩsǝnɑ mpi pǝ wɛ yooyoo kɛ́ kɑtɛ sɩ ɩ́ sʋʋnɑ pǝnyɑlɑɣɑ pʋ́ʋ́ɣʋ́ nɑ ɩ́ lɩɩ tɔ, mpʋ tɔtɔɣɔ pǝ wɛ liɣitee tʋ kɛ kɑtɛ sɩ ɩ́ sʋʋ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ, hɑlɩ pǝ tɩɩ tɛɛ mpʋ. <div eID="gen24305" type="x-p"/> 25 Ɩ ɩfɑlɑɑ nɩɩ tɔm ntɩ ɩlɛnɑ pǝ́ lɑ-wɛɣɛ piti nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Ɩlɛ ɑwe kɑ tʋlǝnɑ ntɛɣɛ-tɩ ɩlɛ? <div eID="gen24306" type="x-p"/> 26 Tǝnɑɣɑ Yesu nyǝnɑ-wɛ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Yǝlɑɑ kiŋ kɛ pǝ fɛɩ pǝsʋɣʋ. Amɑ Ɩsɔ ɩ́lɛ́, pǝ tǝnɑ tǝlɛʋ kɛ́. <div eID="gen24307" type="x-p"/> 27 Ḿpʋ́ɣʋ́ Piyɛɛ nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Pepeɣe tɑɑ hiki ɩlɛ? <div eID="gen24308" type="x-p"/> 28 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, wɑɑtʋ wei Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ mɑɑ cɑɣɑ mɑ teeli kumte tɔɔ kɛ́ ɑlǝsɑnnɑ tɑɑ tɔ, mɛ mpɑ ɩ́ tǝŋɑ-m mǝ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ tɔ, ɩ́ kɑ́ cɑɣɑ mǝ kumlee tɔɔ tɔtɔ, nɑ ɩ́ hʋʋnɑ Ɩsɛɣɛlɩ kpekɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛɣɛ tɔm. 29 Nɑ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑɑ yele pɑ tɛɛsɩ, yɑɑ pɑ tɑɑlʋnɑɑ, nɑ pɑ kɔɣɔnɑɑ, nɑ pɑ newɑɑ, yɑɑ pɑ cɑɑnɑɑ, yɑɑ pɑ toonɑɑ, yɑɑ pɑ piyɑ, yɑɑ pɑ tɑwɑ kɛ mɑ tɔɔ tɔ, pɑɑ hiki mpi mpi pɑ yelɑ mpʋ tɔ pǝ tɔm nɩɩnʋwɑ (100). Pǝyele pɑɑ hiki pɑ pɑɑ nyǝm kɛ weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ kʋ tɑɑ. 30 Mpɑ pɑ wɛ lɔlɔ kɛ́ kɑɣɑnɑ tɔ pɑ tɑɑ pɑɣɑlɛ kɑ́ mǝlɩ wɑɑlɩ. Nɑ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ tɑɑ pɑɣɑlɛ nɑ́ɑ́ mǝlɩ lɔlɔ. <div eID="gen24309" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.19.seID.18457"/>

20Ɩɩ nɑɑ ɩsǝnɑ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ nǝɣǝsǝnɑɑ tɔɣɔlɔ. Sɔsɔ nɔɣɔlʋ ɩ kʋlǝnɑ tɑnɑŋ ɑhulɑ tɛɛ tǝpɑm sɩ ɩ cɑɑ ɑpɑɑ nyǝ́mɑ nɑ ɩ́ tʋ ɩ lɛsɛŋ tɑɑlɛ tɑɑ. 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tisɑɑ sɩ: Ilim ɩ́ tɛmɑ mɑɑ fɛlɩ-mɛɣɛ liɣitee nyǝɣǝlʋɣʋ kʋlʋmʋɣʋ kʋlʋmʋɣʋ. Ɩlɛnɑ ɩ́ heeli-wɛ sɩ: Ɩ́ tɛɛ nɑ ɩ́ luŋ mɑ tɑɑlɛ tɑɑ. 3 Ilim kɔmɑ nɑ pǝ́ kpɑ pǝcɔ ɩlɛnɑ ɩ́ tɑsɑ lɩɩʋ nɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ nɑpǝlɩ, pɛlɛ pɑ cɑɣɑ yem kɛ́ nɔnɔɣɔ tɛɛ. 4 Tǝnɑɣɑ ɩ heelɑ pɛlɛ sɩ: Ɩ́ tɛɛ mɑ lɛsɛŋ tɑɑ, mɑɑ fɛlɩ-mɛɣɛ ɩsǝnɑ pǝ nǝɣǝsǝnɑɑ tɔ. 5 Ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ́ tɛɛ. Ḿpʋ́ɣʋ́ sɔsɔ ɩnɩ ɩ kɔmɑ nɑ ɩ́ tɑsɑ lɩɩʋ kɛ ilim sikuɣu nɑ ɩ́ hiki nɑpǝlǝɣɩ mpʋ tɔtɔ. Pǝ kɔmɑ nɑ pǝ́ tɑlɑ ilim hʋʋʋ ɩlɛnɑ ɩ́ tɑsɑ lɛlɑɑ kɛ hikuɣu nɑ ɩ́ ponɑ ɩ tɑɑlɛ tɑɑ tɔtɔ. 6 Pǝ kɔmɑ tɑɑnɑɣɑ ilim ɩlɛnɑ ɩ́ lɩɩ nɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ nɑpǝlɩ, pɛlɛ pɑ cɑɣɑ nɔnɔɣɔ tɛɛ. Ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ ɩ́ cɑɣɑ yem kɛ mpʋ? 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɛlɛ pɑ cɔ-ɩ sɩ: Tǝ tɑ hiki wei ɩ kɑ́ kpɑɣɑ-tʋɣʋ tǝmlɛ tɔɣɔ. Tǝnɑɣɑ ɩ tɔmɑ sɩ: Ye mpʋ, ɩ́ polo mɑ lɛsɛŋ tɑɑlɛ tɑɑ yɑɑ. <div eID="gen24311" type="x-p"/> 8 Ilim kɔmɑ nɑ pǝ́ tɛ ɩlɛnɑ sɔsɔ ɩnɩ ɩ́ yɑɑ ɩ tǝmlɛ tɔɔ nyǝnllʋ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Tɔʋ, yɑɑ ɑpɑɑ nyǝ́mɑ mpɛ nɑ ń fɛlɩ-wɛɣɛ pɑ liɣitee. Cɑɑlǝnɑ mpɑ pɑ tǝkǝnɑ kpɑɣɑʋ tɔ nɑ ń tɛɛsǝnɑ mpɑ pɑ cɑɑlɑ kpɑɣɑʋ tɔ. 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ mpɑ ɩ kɑ hikɑ tɑɑnɑɣɑ ilim tɔ pɛlɛ pɑ kɔmɑ nɑ pɑ́ hiki liɣitee nyǝɣǝlʋɣʋ nyǝɣǝlʋɣʋ. 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ mpɑ pɑ cɑɑlɑ tǝmlɛ tɑɑ kɛ́ sʋʋʋ tɔ pɑ hʋʋwɑ sɩ mpɛ pɑ nyǝnɑ kɑ́ kǝlɩ pɑnɛ pɑ nyǝnɑ. Amɑ liɣitee nyǝɣǝlʋɣʋ nyǝɣǝlʋɣʋ kɛ́ pɑ cɛlɑ-wɛ. 11 Sɔsɔ ɩnɩ ɩ fɛlʋɣʋ-wɛɣɛ mpʋ tɔ pǝ tɑ mɑɣɑ-wɛ. 12 Ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ sɩ: Mpɑ pɑ kɔmɑ nɔɔnɔɔ tɔ kɑlifu kʋlʋm kɛ pɛlɛ pɑ lɑpɑ tǝmlɛ, ɩlɛnɑ ń mǝlɩ nɑ ń kpɛntɩ-tʋɣʋ kʋfɛlʋɣʋ kʋlʋmʋɣʋ nɑ? Pǝyele tɑ́ kɑnɑ nɑ ilim nyɑɣɑ-tʋɣʋ hɑtoo tɑnɑŋ tɛɛ. 13 Tǝnɑɣɑ sɔsɔ ɩnɩ ɩ cɔ pɑ tɑɑ lɛlʋ sɩ: Mɑ tɑɑpɑlʋ, mɑ tɑ muɣuli-ŋ se. Mɑ nɑ-ŋ tɩɩ sɩɩ ḿpʋ́ɣʋ́ sɩ ń lɑpɑ ilim nɑ pǝ tɛm mɑɑ fɛlɩ-ŋ liɣitee nyǝɣǝlʋɣʋ, yɑɑ pǝ tɑɣɑ mpʋ? 14 Mʋ nyɑ́ liɣitee nɑ ń tɛɛ ń fɛɛ-m. Mɑ́ nɔkǝnɑ sɩ mɑ́ cɛlɑ wei pǝ tǝkǝnɑɑ tɔtɔɣɔ teitei ɩsɩɩ mɑ cɛlɑ nyɑ́ tɔ. 15 Mɑ fɛɩnɑ mpɑɑʋ sɩ mɑ́ lɑnɑ mɑ liɣitee kɛ ɩsǝnɑ mɑ sɔɔlɑɑ tɔ? Mɑ lɑpɑ kʋpɑntʋ tɔɣɔ pǝ wɩɩkɩ-ŋ yɑɑ? 16 Tǝnɑɣɑ Yesu tɑsɑɑ sɩ: Wɑɑlɩ nyǝ́mɑ kɑ́ mǝlɩ lɔlɔ, nɑ lɔlɔ nyǝ́mɑ nɑ́ɑ́ mǝlɩ wɑɑlɩ. <div eID="gen24312" type="x-p"/> <div eID="gen24310" type="section"/> 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu pukɑɣɑ Yosɑlɛm, ɩlɛnɑ ɩ́ yɑɑ ɩ ɩfɑlɑɑ kɛ kpeeŋɑ kɛ wɑɑtʋ wei pɑ wɛ mpɑɑʋ tɑɑ tɔ nɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: 18 Tɔʋ, tǝ kpɑɑ Yosɑlɛm ɩsǝntɔ tɔ, pɑɑ kpɑɣɑ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ nɑ pɑ́ tʋ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ pɑ niŋ tɑɑ. Pɑɑ tɔ sɩ pɑ́ kʋ-m. 19 Pɑɑ tʋ-m mɑ tɑ nyɩ ɩsɔnɑɑ niŋ tɑɑ, nɑ pɛlɛ pɑ́ pɑɑnɑ-m nɑ pɑ́ cɑsɑ-m ɑkpɑtɛɛ nɑ pɑ́ kɑ-m sǝm tesikɑ tɔɔ. Nɑ kʋyɛɛŋ tooso wule mɑɑ fe. <div eID="gen24314" type="x-p"/> <div eID="gen24313" type="section"/> 20 Tǝnɑɣɑ Sepetee pǝyɑlɑɑ nɑ pɑ too pɑ polɑ Yesu kiŋ, ɩlɛnɑ pɑ too luŋ Yesu tɛɛ nɑ ɩ́ wiinɑ-ɩ sɩ: Lɑ-m kʋpɑntʋ nɑtǝlɩ. 21 Tǝnɑɣɑ Yesu pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Pepeɣe n cɑɑ mɑ́ lɑ-ŋ? <div eID="gen24316" type="x-p"/> <div sID="gen24317" type="x-p"/>Ɩlɛnɑ ɑlʋ cɔ-ɩ sɩ: Mɑ cɑɑ sɩ ń tɔ sɩ mɑ pǝyɑlɑɑ pɑnɛ pɑ nɑɑlɛ pɑɑ cɑɣɑ nyɑ́ kiŋ kɛ wɑɑtʋ wei n kɑ́ tɔɣɔ nyɑ́ Kɑwulɑɣɑ tɔ. Lɛlʋ kɛ nyɑ́ ntɔɣɔŋ tɔɔ, lɛlʋ kɛ nyɑ́ mpǝtǝŋ tɔɔ. 22 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ tɑ́ nyɩ mpi ɩ́ sǝlǝmǝɣɩ tɔ yɛɛ? Ɩ́ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ tɔɣɔ wɑhɑlɑ sɔsɔ wei mɑɑ tɔɣɔ tɔ? Tǝnɑɣɑ pɑ tɔmɑ sɩ: Tɩɩ pǝsɩ. 23 Ɩlɛnɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Tɑmpɑnɑ ɩ́ kɑ́ tɔɣɔ wɑhɑlɑ sɔsɔ wei mɑɑ tɔɣɔ tɔ. Amɑ pǝ tɑɣɑ mɑ́ lǝsǝɣǝnɑ mpɑ pɑɑ cɑɣɑ mɑ ntɔɣɔŋ tɔɔ, nɑ mpɑ pɑɑ cɑɣɑ mɑ mpǝtǝŋ tɔɔ tɔ. Mpɑ pɑ tɔɔ mɑ Cɑɑ tɑɣɑnɑ lonɑ ɑnɩ tɔ pɛlɛ pɑ kɛnɑ ɑ nyǝ́mɑ. <div eID="gen24317" type="x-p"/> 24 Yesu ɩfɑlɑɑ nɑɑnʋwɑ wei pǝ kɑɑsɑɑ tɔ pɛlɛ pɑ nɑ́ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ tɑɑ wɩɩnɑ Sepetee pǝyɑlɑɑ mpɛ pɑ nɑɑlɛ. 25 Tǝnɑɣɑ Yesu yɑɑ pɑ tǝnɑ nɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ nyǝmɑ́ sɩ mpɑ pɑ kɛ́ yǝlɑɑ ɑwulɑɑ tɔ, pɛlɛ pɑ tɔkɩ kɑwulɑɣɑ kɛ lɛlɑɑ tɔɔ. Nɑ mpɑ pɛlɛ pɑ kɛ́ kʋfeelɑɑ tɔ, pɛlɛ pɑ ŋmɑkǝlǝɣɩ sǝkpemɑ. 26 Amɑ pǝ fɛɩ sɩ pɩɩ wɛɛ ḿpʋ́ɣʋ́ mǝ kiŋ. Nti tɔɣɔlɛ sɩ, ye mǝ tɑɑ wei ɩ́ cɑɑ ɩ lɑ sɔsɔ kɛ mǝ hɛkʋ, pʋntʋ ɩ́ pǝsɩ mǝ pǝyɑlʋ. 27 Nɑ ye mǝ tɑɑ nɔɣɔlʋ ɩ́ cɑɑ ɩ lɑ mǝ nɔɣɔ tʋ, pʋntʋ ɩ́ pǝsɩ mǝ yom. 28 Mpʋ tɔtɔɣɔ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́, mɑ tɑ kɔɔ sɩ mɑ́ tɔɣɔ cɛcɛɛlɛ. Amɑ mɑ kɔmɑɣɑ sɩ mɑ́ pǝsɩ yǝlɑɑ tǝnɑ tǝmlɛ tʋ, nɑ mɑ́ hɑ mɑ weesuɣu nɑ pǝ cɛ yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ kɛ pɑ yomle tɑɑ. <div eID="gen24318" type="x-p"/> <div eID="gen24315" type="section"/> 29 Wɑɑtʋ wei Yesu lɩɩnɑ Yeliko ɩcɑtɛ tɑɑ tɔ sɑmɑɑ tuutuumɑ tǝŋɑ ɩ wɑɑlɩ. 30 Pǝ pɑmnɑ yʋlʋmɑɑ nɑɑlɛ kɑ cɑɣɑ mpɑɑʋ nɔɣɔ. Pɑ nɩɩwɑ sɩ Yesu tɛɛnɑ ntɛ́, ɩlɛnɑ pɑ́ sʋʋ koou sɩ: Tɑfiiti Pǝyɑlʋ, Tɑcɑɑ, nyǝnɩ tɑ́ pǝtɔɔtǝlɛ. <div eID="gen24320" type="x-p"/> 31 Tǝnɑɣɑ sɑmɑɑ kɑlǝnɑ-wɛ nɑ pɑ́ heeli-wɛ sɩ pɑ su. Amɑ pɛlɛ pɑ sɔɔsɑ koou kɛ sɔsɔm sɩ: Tɑfiiti Pǝyɑlʋ, Tɑcɑɑ, nyǝnɩ tɑ́ pǝtɔɔtǝlɛ. <div eID="gen24321" type="x-p"/> 32 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu sǝŋɑɑ nɑ ɩ́ yɑɑ-wɛ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Ɩ́ cɑɑ mɑ lɑ-mɛɣɛ-we? <div eID="gen24322" type="x-p"/> 33 Ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ cɔ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ cɑɑ kɛ́ sɩ ń kuli tɑ́ ɩsɛ. <div eID="gen24323" type="x-p"/> 34 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɔm lɑpɑ Yesu kɛ́ pǝtɔɔtǝlɛ nɑ ɩ́ tɑkɩ pɑ ɩsɛ nɑ pɑ́ sʋʋ nɑʋ kɛ tǝnɛ ɩnǝɣɩ kpɑkpɑɑ nɑ pɑ́ tǝŋ ɩ wɑɑlɩ. <div eID="gen24324" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.20.seID.18488"/>

21Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɑlɑ Petɑfɑsɩ kɛ Olifinɑɑ pʋɣʋ tɔɔ. Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ pɑ fɛɩ pooluŋ nɑ Yosɑlɛm. Tǝnɑɣɑ Yesu tilɑ ɩ ɩfɑlɑɑ nɑɑlɛ sɩ: 2 Ɩ́ polo ɩcɑtɛ nte tǝ wɛ mǝ nɔɣɔ tɔɔ tɔ tǝ tɑɑ. Ye ɩ́ tɑlɑ tǝ tɑɑ kɛ́ kpɑkpɑɑ ɩ́ kɑ́ nɑ́ pɑ tʋ kpɑŋɑɣɑ toto nɔɣɔlʋ nɑ ɩ pile kɛ ɩ kiŋ, ɩ́ hɛtɩ-sɩ nɑ ɩ́ kɔnɑ-m. 3 Ye nɔɣɔlʋ ɩ́ pɔɔsɑ-mɛ sɩ pʋlʋ, ɩ́ cɔ pʋntʋ sɩ Tɑcɑɑ cɑɑkǝnɑ. Ye ɩ́ cɔ mpʋ pɑɑ yele-mɛ nɑ ɩ́ tɛɛnɑ. <div eID="gen24326" type="x-p"/> 4 Pǝ lɑpɑ ḿpʋ́ɣʋ́ sɩ pǝ́ lɑ nti Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɑ yɔɣɔtɑɑ tɔ sɩ: <div eID="gen24327" type="x-p"/> 5 Ɩ́ heeli Siyɔŋ ɩcɑtɛ nyǝ́mɑ sɩ, <l eID="gen24329" level="1"/> <l level="1" sID="gen24330"/>ɩ́ nyǝnɩ, mǝ wulɑʋ kɔŋ mǝ kiŋ, <l eID="gen24330" level="1"/> <l level="1" sID="gen24331"/>nɑ ɩ́ cɑɣɑ kpɑŋɑɣɑ toto tɔɔ, nɑ ɩ́ wɛ tǝpɑmm. <l eID="gen24331" level="1"/> <l level="1" sID="gen24332"/>Nn nɑ ɩ́ cɑɣɑ kpɑŋɑɣɑ pǝyɑɣɑ tɔɔ. <l eID="gen24332" level="1"/> <lg eID="gen24328"/> 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu ɩfɑlɑɑ mpɑ ɩ tilɑɑ tɔ pɑ tɛɛwɑ nɑ pɑ́ lɑ́ ɩsɩɩ ɩ́ kɛɛsɑ-wɛ tɔ. 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kɔnɑ kpɑŋɑɣɑ toto ɩnɩ nɑ ɩ pile, nɑ pɑ́ kpɑɣɑ pɑ wontu nɑ pɑ́ pɔ sɩ tɔɔ, nɑ Yesu kpɑ nɑ ɩ́ cɑɣɑ pǝ tɔɔ. 8 Nɑ yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ kɛ sɔsɔm nɑ́ɑ́ pɔ pɑ wontu kɛ mpɑɑʋ tɑɑ. Lɛlɑɑ nɑ́ɑ́ cɛ ɑkɔɔ nɑ pɑ́ pɔ mpɑɑʋ tɑɑ. 9 Sɑmɑɑ wei ɩ kɑ wɛ Yesu nɔɣɔ tɔɔ nɑ wei ɩ kɑ wɛ Yesu wɑɑlɩ tɔ pɛlɛ pɑ tɔŋnɑ yɔɣɔtʋɣʋ nɑ nɔɔsɩ sɔsɔɔnsɩ sɩ: Pɑɑ wei ɩ́ tʋ Tɑfiiti Pǝyɑlʋ kɛ teeli. Ɩsɔ ɩ́ wɛɛ wei ɩ kɔŋnɑ Tɑcɑɑ toŋ tɔ ɩ wɑɑlɩ. Pɑɑ wei ɩ́ tʋ Ɩsɔ kɛ́ teeli kɛ ɩsɔtɑɑ. <div eID="gen24333" type="x-p"/> 10 Yesu kɔmɑ nɑ ɩ́ sʋʋ Yosɑlɛm tɑɑ, ɩlɛnɑ ɩcɑtɛ lɑ yuŋ tǝkɛmm, nɑ yǝlɑɑ pɔɔsǝɣɩ sɩ: Aweɣe ye? 11 Ɩlɛnɑ sɑmɑɑ cɔ sɩ: Kɑlilee Nɑsɑlɛtɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Yesu kɛ́. <div eID="gen24334" type="x-p"/> <div eID="gen24325" type="section"/> 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu sʋʋ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ nɑ ɩ́ tɔɣɔnɩ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ pɛɛtɑɣɑɑ nɑ mpɑ pɑ yɑkɑɣɑ tɔ. Nɑ ɩ́ pǝsɩ liɣitee yɔkǝlɑɑ tɑɑpǝlǝnɑɑ kɛ ɑlele nɑ ɑlukukunɑɑ pɛɛtǝlɑɑ kpelɑsɩ tɔtɔ. 13 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Pɑ ŋmɑɑwɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ kɛ́ sɩ: Pɑɑ yɑɑ mɑ tǝyɑɣɑ sɩ Ɩsɔ tǝsǝlǝmǝlɛ. Amɑ mǝ pǝsǝnɑ-kɛɣɛ ŋmɩɩlɑɑ tǝyɑɣɑ. <div eID="gen24336" type="x-p"/> 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ yʋlʋmɑɑ nɑ sɛkǝllɑɑ pɑ polɑ Yesu kiŋ kɛ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ nɑ ɩ́ lɑ́ nɑ pɑ́ hiki ɑlɑɑfǝyɑ. 15 Ɩsɩɩ Yesu lɑpɑ piti tǝmɑ kɛ mpʋ, nɑ pǝ kɑɑsɩ nɑ piyɑ nɑ́ɑ́ yɔɣɔtǝɣǝnɑ nɔɔsɩ sɔsɔɔnsɩ kɛ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ sɩ: Pɑɑ wei ɩ́ tʋ Tɑfiiti Pǝyɑlʋ kɛ́ teeli tɔ, pǝ tɑ mɑɣɑ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ ntɛ́. 16 Tǝnɑɣɑ pɑ pɔɔsɑ Yesu sɩ: N nɩɩkɩ nti pɑ yɔɣɔtǝɣɩ tɔ? Ɩlɛnɑ Yesu nɑ́ɑ́ cɔ-wɛ sɩ: Ɛɛ, mɑ nɩɩkɩ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ́ pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Ɩ́ tɑ kɑlǝtɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ kɛ́ timpi pɑ ŋmɑɑwɑ sɩ: Piyɑ sǝkpesi nɑ ɑhʋlʋmnɑɑ nɔɔsɩ tɑɑ kɛ́ n yelɑɑ nɑ nyɑ́ sɑm lɩɩnɑ tɔ yɛɛ? <div eID="gen24337" type="x-p"/> 17 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ ɩ yelɑ-wɛ nɑ ɩ́ lɩɩ nɑ ɩ́ se pɑ ɩcɑtɛ, nɑ ɩ́ polo ɩ́ sʋʋ kʋyɑŋkuɣu Petɑnii. <div eID="gen24338" type="x-p"/> <div eID="gen24335" type="section"/> 18 Kʋ femɑ ɩlɛnɑ Yesu kʋlɩ nɑ ɩ́ mǝlǝɣɩ ɩcɑtɛ tɑɑ, ɩlɛnɑ nyɔɣɔsɩ kpɑ-ɩ mpɑɑʋ. 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ loosɑ fiki tʋɣʋ kɛ mpɑɑʋ nɔɣɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ hɑtʋ tike. Tǝnɑɣɑ ɩ tɔmɑ fiki tʋɣʋ sɩ: N kɑɑ tɑsɑ pile lʋlʋɣʋ kɛ pɑɑ pǝcɔ. <div eID="gen24340" type="x-p"/> <div sID="gen24341" type="x-p"/>Ɩlɛnɑ tʋɣʋ ŋkʋ kʋ wʋlɩ tǝnɑɣɑ kpɑkpɑɑ tǝwoŋwoŋ. 20 Yesu ɩfɑlɑɑ nɑ́ mpʋ, ɩlɛnɑ pǝ lɑ-wɛɣɛ sɔɣɔntʋ kɛ sɔsɔm. Ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ Yesu sɩ: Ɩsǝnɑɣɑ pǝ lɑpɑ nɑ fiki tʋɣʋ ŋkʋ kʋ wʋlɩ kpɑkpɑɑ kɛ mpʋ? <div eID="gen24341" type="x-p"/> 21 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔwɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, ye ɩ́ tʋ Ɩsɔ kɛ́ nɑɑni nɑ ɩ́ tɑ́ lɑ́ sikɑ, pǝ tɑɣɑ mpi mɑ lɑpɑ fiki tʋɣʋ kʋnɛ tɔ pǝ tike kɛ́ ɩ́ kɑ́ lɑ. Ɩ́ pǝsǝɣɩ nɑ pɑɑ pulɑɣɑ kɑnɛ ɩ́ tɔ-kɛ sɩ kɑ́ kpɛsɩ nɑ kɑ́ hoti teŋku tɑɑ, pǝ lɑkɩ kɛ́. 22 Ye ɩ́ wɛnɑ nɑɑni pǝ tǝnɑ mpi ɩ́ sǝlǝmǝɣɩ sɩ Ɩsɔ ɩ́ lɑ-mɛ tɔ, ɩ lɑkɩ-mɛɣɛ-wǝɣɩ. <div eID="gen24342" type="x-p"/> <div eID="gen24339" type="section"/> 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu sʋʋ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ nɑ ɩ́ niki sɛɣɛsʋɣʋ. Ɩlɛnɑ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tɑɑ sɔsɑɑ polo nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Kɑŋkɑntɛ nteɣe n mɑkɩ nyɑ́ tɑɑ nɑ ń lɑkɩ ɩsǝntɔ? Yɑɑ ɑwe tɩɩ hɑ-ŋ pǝ mpɑɑʋ? <div eID="gen24344" type="x-p"/> 24 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔwɑ Yutɑ sɔsɑɑ mpɛ sɩ: Tɔʋ, mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑɑ pɔɔsɩ-mɛɣɛ tɔm kʋlʋmtʋ tǝkoŋ. Ye ɩ́ cɔ-m ɩlɛ, mɑɑ heeli-mɛɣɛ kɑŋkɑntɛ nte mɑ mɑkɩ mɑ tɑɑ nɑ mɑ́ lɑkɩ ɩsǝntɔ tɔ. 25 Ɩsɔ yɑɑ yǝlɑɑ tilinɑ Yohɑɑnɩ sɩ ɩ́ sɔɔkɩ yǝlɑɑ kɛ Ɩsɔ lʋm? Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ mɑɣɑsɑ-tǝɣɩ pɑ tɑɑ pɑ tike. <div eID="gen24345" type="x-p"/> <div sID="gen24346" type="x-p"/>Ɩlɛnɑ Yutɑ sɔsɑɑ mpɛ pɑ́ tɔ sɩ: Ye tǝ tɔmɑ sɩ Ɩsɔ tilinɑ-ɩ, ɩ kɑ́ pɔɔsɩ-tʋ sɩ nɑ pepe tɔɔ kɛ́ tǝ tɑ mʋ ɩ tɔm ɩlɛ? 26 Pǝyele ye tǝ tɔmɑ sɩ yʋlʋ tilinɑ-ɩ kɔlɔ, tǝ wɛnɑ sɑmɑɑ sɔɣɔntʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, pɑ tǝnɑ pɑ nyǝmɑ́ sɩ Yohɑɑnɩ kɛ́ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɛ́. <div eID="gen24346" type="x-p"/> 27 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ sɔsɑɑ mpɛ pɑ pǝsǝnɑ Yesu sɩ: Tǝ tɑ nyɩ. Tǝnɑɣɑ Yesu nɑ́ cɔ-wɛ sɩ: Aŋhɑɑ, mɑ́ kɑɑ heeli-mɛɣɛ kɑŋkɑntɛ nte mɑ mɑkɩ nɑ mɑ́ lɑkɩ ɩsǝntɔ tɔ. <div eID="gen24347" type="x-p"/> <div eID="gen24343" type="section"/> 28 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɑsɑ Yutɑ sɔsɑɑ mpɛ sɩ: Ɩ́ nɑ-weɣe tǝnɛ tǝ tɑɑ? Apɑlʋ nɔɣɔlʋ kɑ wɛnnɑ pǝyɑlɑɑ kɛ nɑɑlɛ. Ɩlɛnɑ ɩ́ heeli lɛlʋ sɩ: Akele polo nɑ ń hɑlɑ mɑ lɛsɛŋ tɑɑlɛ tɑɑ kɛ́ sɑŋɑ. 29 Tǝnɑɣɑ pǝyɑlʋ cɔ-ɩ sɩ: Mɑ kɑɑ polo. Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ ɩlɛnɑ pǝyɑlʋ kɔɔ ɩ́ lɑɣɑsɩ hʋwɛɛ nɑ ɩ́ polo. 30 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ cɑɑ ɩnɩ ɩ polɑɑ nɑ ɩ́ heeli lɛlʋ kɛ mpʋ tɔtɔ. Ɩ́lɛ́ sɩ: Tɔʋ yɑɑ, pɑɑpɑ. Amɑ ɩ tɑ polo. 31 Pɑ nɑɑlɛ pɑ tɑɑ ɑwe lɑpǝnɑ ntɛɣɛ ɩ cɑɑ luɣu tɛɛ nyǝntʋ? Ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ sɔsɑɑ cɔ-ɩ sɩ: Kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ. Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ-wɛ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, lɑmpuu mʋlɑɑ nɑ wɑsɑŋkɑlǝnɑɑ kɑ́ tɛɛ-mɛɣɛ nɔɣɔ kɛ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ. 32 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, Yohɑɑnɩ nɑ́ kɔmɑ sɩ ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́-mɛɣɛ mpɑɑʋ kʋpɑŋkʋ nɑ ɩ́ kisi ɩ tɔm mʋɣʋ. Amɑ lɑmpuu mʋlɑɑ nɑ wɑsɑŋkɑlǝnɑɑ nɑ́ mʋ ɩ tɔm. Pɑɑ nɑ mǝ kɔmɑ nɑ ɩ́ nɑ́ ḿpʋ́ɣʋ́ wɑɑlɩ wɑɑlɩ tɔ, ɩ́ tɑ́ tɔ sɩ ɩ́ lɑɣɑsǝɣɩ mǝ tɑɑ hʋwɛɛ nɑ ɩ́ mʋ ɩ tɔm. <div eID="gen24349" type="x-p"/> <div eID="gen24348" type="section"/> 33 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɑsɑ Yutɑ sɔsɑɑ mpɛɣɛ yɔɣɔtʋɣʋ sɩ: Ɩ́ nɩɩ, mɑ sɛɛkɩ-mɛɣɛ ɩsɔ lɛlʋ. Sɔsɔ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ sɔnɑ lɛsɛŋ kɛ tɑɑlɛ tǝcu nɑ ɩ́ ŋmɑ koluŋɑ nɑ ɩ́ cɔɔnɑ. Nɑ ɩ́ lɑ́ timpi ɩ kɑ́ nyɑɑsǝɣɩ pǝ lʋm tɔ. Nɑ ɩ́ ŋmɑ ɑkele tɑŋkɑʋ wei ɩ tɔɔ pɑ sǝŋǝɣɩ nɑ pɑ́ feŋiɣi tɔ. Ɩ tɛmɑ mpʋ ɩlɛnɑ ɩ́ cɑɑ yǝlɑɑ nɑ ɩ́ sɩɩ tǝ tɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɛɛ yɛlɑ. 34 Pǝ kɔmɑ nɑ pǝ́ tɑlɑ tɩɩŋ ɩnɩ ɩ kooluɣu wɑɑtʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ kʋsɩ ɩ tillɑɑ nɑpǝlɩ sɩ: Ɩ́ polo mɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ kiŋ nɑ pɑ́ cɛlɛ-m mɑ tete. 35 Tǝnɑɣɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ mpɛ pɑ kpɑ ɩ tillɑɑ mpɛ nɑ pɑ́ mɑ́ lɛlʋ kɛ teu, nɑ pɑ́ kʋ lɛlʋ, nɑ pɑ́ yoo lɛlʋ kɛ pɛɛ. 36 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɔsɔ ɩnɩ ɩ tɑɣɑnɑ tillɑɑ lɛlɑɑ kɛ kʋsʋɣʋ kɛ pɑɣɑlɛ nɑ pǝ́ kǝlɩ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝ́mɑ. Ɩlɛnɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ tɑsɑ pɛlɛɣɛ lɑpʋ kɛ teitei ɩsɩɩ pɑɑ lɑpʋ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝ́mɑ tɔ. 37 Tǝnɑɣɑ ɩ tɛɛsɑ ɩ pǝyɑlʋ kɛ tiluɣu, nɑ ɩ́ hʋʋkɩ sɩ pɑɑ nyɑ́ ɩ pǝyɑlʋ ɩsǝlɛ. 38 Amɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ nɑ́ kɔmɑ nɑ pɑ́ loosi ɩ pǝyɑlʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ heeli tǝmɑ sɩ: Ɩɩ loosiɣi kpɑncoou tʋ kɔŋnɑ ntɛ? Ɩ́ kɔɔ nɑ tǝ́ kʋ-ɩ nɑ ɩ tɑɑlɛ pǝsɩ tɑ́ nyǝntɛ. 39 Tǝnɑɣɑ pɑ́ kpɑ-ɩ, nɑ pɑ́ lǝsɩ-ɩ tɑɑlɛ nɑ wɑɑlɩ nɑ pɑ́ kʋ-ɩ. <div eID="gen24351" type="x-p"/> 40 Tǝnɑɣɑ Yesu pɔɔsɑ Yutɑ sɔsɑɑ mpɛ sɩ: Tɑɑlɛ tʋ ɩ́ kɔmɑ nɑ ɩ́ kɔɔ, ɩsǝnɑɣɑ ɩ kɑ́ lɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ pɑnɛ? <div eID="gen24352" type="x-p"/> 41 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ sɔsɑɑ cɔ Yesu sɩ: Ɩ kɑɑ nyǝnɩ yǝlɑɑ ɑsɑɣɑɑ pɑnɛ pɑ pǝtɔɔtǝlɛ. Amɑ ɩ kʋɣɩ-wɛɣɛ, nɑ ɩ́ kpɑɣɑ tɑɑlɛ nɑ ɩ́ cɛlɑ lɛlɑɑ mpɑ pǝ́ tɑlɑ pǝ wɑɑtʋ pɑɑ cɛlɛ-ɩ ɩ tete tɔ. <div eID="gen24353" type="x-p"/> 42 Tǝnɑɣɑ Yesu pɔɔsɑ Yutɑ sɔsɑɑ sɩ: Ɩ́ tɑ́ kɑlǝtɑ nti pɑ ŋmɑɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ tɔ yɛɛ? Pɑ ŋmɑɑwɑɣɑ sɩ: <div eID="gen24354" type="x-p"/> <lg sID="gen24355"/><l level="1" sID="gen24356"/>Pǝlɛ nte tɛtʋ ŋmɑlɑɑ ŋmɑɑkɑɣɑ nɑ pɑ́ lɔ tɔ, <l eID="gen24356" level="1"/> <l level="1" sID="gen24357"/>ńtɛ́ tǝ tɔɔ kɔlɔ ŋmɑtʋ tǝnɑ mǝlɑɑ nɑ tǝ́ sǝŋ. <l eID="gen24357" level="1"/> <l level="1" sID="gen24358"/>Mpi Tɑcɑɑ lɑpɑ nɑ tǝ́ nyǝnǝɣɩ nɑ pǝ́ wɛ-tʋɣʋ piti tɔɣɔlɛ. <l eID="gen24358" level="1"/> <lg eID="gen24355"/> 43 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɑsɑ-wɛ sɩ: Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ pɑɑ lɛɛkɩ-mɛɣɛ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ nɑ pɑ́ cɛlɑ-kɛɣɛ yǝlɑɑ mpɑ pɑ mʋnɑ kɑ tǝmlɛ tɔ. [ 44 Ye pǝ cǝpɑ wei nɑ ɩ́ hoti pǝlɛ ntɛ́ tǝ tɔɔ, tǝ pʋtǝtǝɣɩ-ɩ kɛ́, ɩ kɑɑ wɛɛ hiiu. Yɑɑ pǝ cǝpɑ yʋlʋ nɔɣɔlʋ nɑ pǝlɛ ńtɛ́ tǝ nyǝkɩ-ɩ, tǝ tɑɑlǝɣɩ-ɩ nɑ ɑtɛɣɛ.] <div eID="gen24359" type="x-p"/> 45 Kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ pɑ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ nyɩ sɩ mpɛɣɛ Yesu sɛɛnɑ ɩsɔ ɩnɩ. 46 Tǝnɑɣɑ pɑ sʋʋ mpɑɑʋ pɛɛkʋɣʋ sɩ pɑ́ kpɑ-ɩ. Amɑ pɑ nyɑmnɑ sɑmɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, pɛlɛ pɑ́ nyǝnɑɣɑ Yesu kɛ́ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɛ́. <div eID="gen24360" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.21.seID.18523"/>

22Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɑsɑ ɩsɔnɑɑ sɛɛʋ kɛ mpɑ pɑ nɩɩkɑɣɑ ɩ tɔm tɔ sɩ: 2 Ɩɩ nɑɑ ɩsǝnɑ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ nǝɣǝsǝnɑɑ tɔɣɔlɔ. Wulɑʋ nɔɣɔlʋ ɩ lɑpǝnɑ tɔɣɔnɑɣɑ kɛ ɩ pǝyɑlʋ ɑlʋ kpɑɣɑʋ tɔɔ. 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tilɑ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ sɩ: Ɩ́ polo ɩ́ yɑɑ mpɑ mɑ lɑpɑ tɔɣɔnɑɣɑ tɔ. Tǝnɑɣɑ pɛlɛ pɑ kisɑ kɔntɛ. 4 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɑɣɑnɩ kʋfɑmɑ kɛ tiluɣu sɩ pɑ́ heeli mpɑ ɩ yɑɑ tɔɣɔʋ tɔ sɩ: Mɑ kʋ nɑɑŋ kɑtɑɑsɩ nɑ wontu nim nyǝntʋ, nɑ pǝ tǝnɑ pǝ tɛmɑ pɩɩʋ nɑ pǝ́ cɑɣɑɑ. Pɑ́ kɔɔ nɑ pɑ́ tɔɣɔ mɑ ɑkpɑɣɑlɛ tɔɣɔnɑɣɑ. 5 Amɑ mpɑ pɑ yɑɑ mpʋ tɔ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ tɑ ke. Pɑɑ wei ɩ tɛɛ ɩ nyǝŋkʋ kɛ́. Ɩnɛɣɛ ɩ́lɛ́ ɩ tɑɑlɛ, ɩnɛɣɛ ɩ́lɛ́ ɩ kʋyɑkʋ. 6 Pǝ́ kɑɑsɩ lɛlɑɑ nɑ pɛlɛ pɑ́ kpɑ tillɑɑ mpɛ nɑ pɑ́ hʋ́lɩ́-wɛɣɛ kɑŋkɑŋsi nɑ pɑ́ kʋ-wɛ. 7 Tǝnɑɣɑ pǝ lɑpɑ wulɑʋ kɛ pɑ́ɑ́nɑ́ nɑ ɩ́ tili ɩ yoolɑɑ sɩ pɑ́ kʋ yʋlʋkʋlɑɑ mpɛ, nɑ ɩ́ sɔ pɑ ɩcɑtɛ. 8 Ɩ tɛmɑ mpʋ ɩlɛnɑ, ɩ́ heeli ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ sɩ: Tɔʋ, ɑkpɑɣɑlɛ tɔɣɔnɑɣɑ pɩɩwɑ. Pǝyele mpɑ mɑ yɑɑwɑ tɔ pɑ lɑŋɑɑ. 9 Mpʋ tɔ ɩ́ polo nɔnɔɔsɩ sɔsɔɔnsɩ tɛɛ nɑ pɑ tǝnɑ mpɑ ɩ kɑ́ nɑ́ tɔ ɩ́ yɑɑ-wɛ sɩ pɑ́ kɔɔ nɑ pɑ́ tɔɣɔ. 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɛlɛ pɑ tɛɛwɑ nɔnɔɔsɩ tɛɛ nɑ pɑ́ koti pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ nɑwɑ tɔ, ɑsɑɣɑɑ nɑ pǝ kʋpɑmɑ kɛ mpʋ, nɑ yǝlɑɑ su ɑcimɑ kutuluɣu. <div eID="gen24362" type="x-p"/> 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ sʋʋwɑ sɩ ɩ nɑɑ mpɑ pɑ polɑ tɔɣɔʋ tɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ nɔɣɔlʋ, ɩ tɑ suu ɑkpɑɣɑlɛ wontu. 12 Ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Mɑ tɑɑpɑlʋ, ɩsǝnɑɣɑ ń sʋʋ cǝnɛ nɑ ń tɑ́ suu ɑkpɑɣɑlɛ wontu? Apɑlʋ ɩnɩ ɩ tɑ cɔ sɩ pʋlʋ. 13 Tǝnɑɣɑ wulɑʋ heelɑ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ sɩ: Ɩ́ hɔkɔ ɩ niŋ nɑ ɩ nɔɔhɛɛ nɑ ɩ́ polo ɩ́ pɛtɩ-ɩ sǝkpɛtʋɣʋ tɑɑ. Tǝnɑɣɑ ɩ kɑ́ cɑsɑ kɑpusi nɑ ɩ́ nyɑsǝɣɩ ɩ tǝɣɩ kelɑ. 14 Ɩlɛnɑ Yesu tɔ sɩ: Pɑ yɑɑ pɑɣɑlɛ, ɑmɑ pǝcɔɣɔ pɑ lǝsɑɑ. <div eID="gen24363" type="x-p"/> <div eID="gen24361" type="section"/> 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ Fɑlisɑnɑɑ cɑɣɑɑ nɑ pɑ́ sɛɣɛsɩ ɩsǝnɑ pɑɑ nyɩ Yesu kɛ́ kɑtɔkɑ nɑ tɔm kʋpɔɔsʋtʋ nɑ pɑ́ hiki-ɩ tɔ. 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tilɑ pɑ ɩfɑlɑɑ tɑɑ nɑpǝlɩ nɑ Helɔtɩ kpekǝle nyǝ́mɑ nɑpǝlɩ tɔtɔ sɩ pɑ́ polo nɑ pɑ́ tɔ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ nɑwɑ sɩ tɑmpɑnɑ kɛ n yɔɣɔtǝɣɩ nɑ ń sɛɣɛsǝɣɩ teu, nɑ ɩsǝnɑ mpi pǝ mɑɣɑmɑɣɑ Ɩsɔ cɑɑ sɩ yǝlɑɑ ɩ́ lɑ tɔ pǝ tɑmpɑnɑ kɛ n heeliɣi. Nn nyɑŋnɑ nti yǝlɑɑ hʋʋ tɔ, nɑ nn pɑɑsǝɣǝnɑ tɔɔ, pǝ́cɔ́ nn fɑɣɑsǝɣɩ yǝlɑɑ. 17 Pǝ wɛ mpʋ tɔ, tɑ mpɑɑʋ tɑɑ pǝ mʋnɑ pɑ́ fɛlɩ lɑmpuu kɛ Lom wulɑʋ sɔsɔ nɑ? Heeli-tʋɣʋ nti n hʋʋkɩ tɔ. <div eID="gen24365" type="x-p"/> 18 Amɑ Yesu nɑ́ tɛmɑ nyǝm kɛ pɑ hʋwɛɛ ɑsɑɣɛɛ. Ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Cɛsǝlɑɑ mɛ, pepe tɔɔ kɛ́ ɩ́ nyǝkɩ-m kɑtɔkɑ. 19 Ɩ́ hʋlɩ-m liɣitee wenɑ ɩ́ fɛlǝɣɩ lɑmpuu tɔ nɑ mɑ́ nɑ́. <div eID="gen24366" type="x-p"/> <div sID="gen24367" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ lǝsɑ liɣitee nyǝɣǝlʋɣʋ nɑ pɑ́ cɛlɛ-ɩ. 20 Ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Awe nyʋɣʋ fotoo nɑ ɩ hǝtɛ kɛ pɑ ŋmɑɑ pǝ tɔɔ cǝnɛ? 21 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ cɔ-ɩ sɩ: Lom wulɑʋ sɔsɔ kɛ́. <div eID="gen24367" type="x-p"/> <div sID="gen24368" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nɑ́ cɔ-wɛ sɩ: Ye mpʋ ɩ́ cɛlɑ Lom wulɑʋ sɔsɔ kɛ mpi ɩ tɩ tɔ, nɑ ɩ́ cɛlɑ Ɩsɔ ɩlɛɣɛ mpi ɩ́lɛ́ ɩ tɩ tɔ. <div eID="gen24368" type="x-p"/> 22 Pɑ nɩɩ tɔm tǝnɛ ɩlɛnɑ pǝ lɑ-wɛɣɛ piti kɛ sɔsɔm. Nɑ pɑ́ yele-ɩ nɑ pɑ́ tɛɛ. <div eID="gen24369" type="x-p"/> <div eID="gen24364" type="section"/> 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ ŋkʋ kʋ mɑɣɑmɑɣɑ Sɑtusee nyǝ́mɑ nɑpǝlɩ pɑ kɔmɑ Yesu kiŋ. Sɑtusee nyǝ́mɑ mpɛ pɑ tɔŋɑɣɑnɑ sɩ pɑɑ pǝ lɑ ɩsǝnɑ sǝtɑɑ kɑɑ tɛ nɑ pɑ́ fe. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ pɔɔsɑ Yesu 24 sɩ: Tɑcɑɑ, Moisi kɑ tɔmɑ sɩ ye yʋlʋ ɩ́ sǝpɑ nɑ ɩ́ fɛɩnɑ pǝyɑɣɑ, ɩ neu hɔŋ ɩ ɑlʋ kɛ leelu nɑ ɩ́ hikinɑ ɩ tɑɑlʋ sɔlʋ kɛ piyɑ. 25 Tɔʋ, yǝlɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ kɑ wɛ tɑ́ hɛkʋ, yʋlʋ nɑ ɩ newɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ tɑɑlʋ kpɑɣɑ ɑlʋ ɩlɛnɑ ɩ́ sɩ, ɩ fɛɩnɑ pǝyɑɣɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́lɛ́ ɩ neu hɔ leelu. 26 Ḿpʋ́ɣʋ́ nɑɑlɛ nyǝŋ sǝpɑ, pǝyɑɣɑ fɛɩ, nɑ tooso nyǝŋ tɔtɔɣɔ mpʋ. Hɑlǝnɑ pǝ́ polo pǝ siɣili pɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ŋkɛ kɑ tǝnɑɣɑ mpʋ tǝpɑɩ, nɔɣɔlʋ tɑ hikinɑ-ɩ pǝyɑɣɑ. 27 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ ɑlʋ ɩnɩ ɩ́lɛ́ ɩ tɛɛsɑ sǝpʋ. 28 Tɔʋ, sǝtɑɑ fem wule pɑ tɑɑ ɑweɣelɛ ɑlʋ tʋ? Mpi tɔ, pɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɩ pɑ tǝnɑ pɑ kpɑɣɑnɑ-ɩ ɑlʋ. <div eID="gen24371" type="x-p"/> 29 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ Sɑtusee nyǝ́mɑ mpɛ sɩ: Ɩ́ tɑ nyɩ Ɩsɔ Tɔm nɑ ɩ toŋ tɔɣɔ pǝ liɣitiɣi-mɛ. 30 Mpi tɔ, wɑɑtʋ wei sǝtɑɑ kɑ́ fe tɔ, ɑkpɑɣɑlɛ tɔm kɑɑ wɛɛ. Amɑ ɑpɑlɑɑ nɑ ɑlɑɑ pɑɑ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ wɛʋ tɔ. 31 Ye sǝtɑɑ fem tɔm ɩlɛ, ɩ́ tɑ kɑlɑ nti Ɩsɔ heelɑ-mɛ tɔ yɛɛ? Ɩ tɔmɑɣɑ sɩ: 32 Mɑ kɛ́ Apǝlɑhɑm nɑ Ɩsɑɑkɑ nɑ Yɑkɔpʋ pɑ Ɩsɔ kɛ́. Ɩsɔ kɛ́ weesuɣu nyǝ́mɑ nyǝŋ kɛ́, ɩ tɑ kɛ sǝtɑɑ Ɩsɔ. <div eID="gen24372" type="x-p"/> 33 Yǝlɑɑ sɑmɑɑ wei ɩ nɩɩ Yesu sɛɣɛsʋɣʋ ŋkʋ tɔ, pǝ lɑpɑ-wɛɣɛ piti. <div eID="gen24373" type="x-p"/> <div eID="gen24370" type="section"/> 34 Wɑɑtʋ wei Fɑlisɑnɑɑ nɩɩwɑ sɩ Yesu lɑpɑ nɑ Sɑtusee nyǝ́mɑ tɑ hiki kʋcɔcɔtʋ ɩlɛnɑ pɑ́ koti. 35 Ɩlɛnɑ pɑ tɑɑ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlʋ nɔɣɔlʋ ɩ́ kɔɔ sɩ ɩ́ kuuki Yesu nɔɣɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ Yesu sɩ: 36 Tɑcɑɑ, Ɩsɔ kʋsǝsɩɩtʋ tɑɑ tɔm ntiɣilɛ sɔsɔɔntʋ? 37 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-ɩ sɩ: N kɑ́ sɔɔlɩ Tɑcɑɑ nyɑ́ Ɩsɔ nɑ luɣu kʋlʋmʋɣʋ nɑ nyɑ́ lǝsɑɣɑ sʋʋ-ɩ tǝmɑmmɑm. 38 Kʋsǝsɩɩtʋ tɑɑ sɔsɔɔntʋ ntɛ́, nɑ ntɩ tǝ kǝlǝnɑ tǝ tǝnɑ. 39 Nɑ kʋkǝlǝtʋ lɛntɩ tɔtɔɣɔlɛ, sɩ n kɑ́ sɔɔlɩ nyɑ́ tɔɣɔntǝlɛ kɛ ɩsɩɩ nyɑ́ tɩ. 40 Tɔm nɑɑlɛ ɩnɛ ɩ tɔɔ kɛ́ Moisi kʋsǝsɩɩtʋ tǝnɑ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ tɔm tǝnɑ sǝŋɑɑ. <div eID="gen24375" type="x-p"/> <div eID="gen24374" type="section"/> 41 Fɑlisɑnɑɑ kotɑ mpʋ, ɩlɛnɑ Yesu pɔɔsɩ-wɛ sɩ: 42 Ɩ́ hʋʋ suweɣe Mesii tɔɔ? Awe lʋlʋɣʋ tʋ kɛ-ɩ? Ḿpʋ́ɣʋ́ pɛlɛ pɑ cɔ-ɩ sɩ: Tɑfiiti lʋlʋɣʋ tʋ kɛ́. <div eID="gen24377" type="x-p"/> 43 Tǝnɑɣɑ Yesu pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Ye pǝ wɛ mpʋ, ɩlɛ ɩsǝnɑɣɑ pǝ lɑpɑ nɑ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ nɑ́ɑ́ lɑ́ nɑ Tɑfiiti yɑɑ-ɩ sɩ Tɑcɑɑ? Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, Tɑfiiti yɔɣɔtɑɑ sɩ: <div eID="gen24378" type="x-p"/> 44 Tɑcɑɑ Ɩsɔ heelɑ mɑ Sɔsɔ sɩ, <l eID="gen24380" level="1"/> <l level="1" sID="gen24381"/>cɑɣɑ mɑ kɔŋkɔŋ tɑɑ, <l eID="gen24381" level="1"/> <l level="1" sID="gen24382"/>hɑlǝnɑ mɑ́ kɔnɑ nyɑ́ kolontunɑɑ kɛ nyɑ́ nɔɔhɛɛ tɛɛ. <l eID="gen24382" level="1"/> <lg eID="gen24379"/> 45 Ye Tɑfiiti nɑ́ yɑɑ-ɩ ɩ Sɔsɔ, ɩlɛ ɩsǝnɑɣɑ Mesii nɑ́ mǝlɑɑ nɑ ɩ́ kɛ́ Tɑfiiti lʋlʋɣʋ tʋ tɔtɔ? <div eID="gen24383" type="x-p"/> 46 Pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ tɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ cɔ. Pǝ kpɑɣɑʋ kʋyɑkʋ ŋkʋ tɔ nɔɣɔlʋ ɩɩ nyɩɩlǝɣɩ sɩ ɩ pɔɔsɩɣɩ-ɩ tɔm. <div eID="gen24384" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.22.seID.18570"/>

23Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu heelɑ sɑmɑɑ nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: 2 Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ tǝmlɛ ntɛ́ sɩ pɑ́ kɛ́ɛ́sɩ́ yǝlɑɑ kɛ Moisi kʋsǝsɩɩtʋ. 3 Ɩ́ kɑ́ nɩɩnɑ-wɛɣɛ teu nɑ ɩ́ lɑ pǝ tǝnɑ mpi pɑ heeliɣi-mɛ sɩ ɩ́ lɑ tɔ. Amɑ ɩ́ tɑɑ lɑ ɩsɩɩ mpɛ pɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɑ lɑkɩ tɔ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, nti pɑ sɛɣɛsǝɣɩ tɔ, pǝ tɑɣɑ ntǝɣɩ pɑ lɑkɩ. 4 Pɑ kpɑkǝɣɩ sǝɣǝlɑ yuŋ nyǝnɑ nɑ pɑ́ sʋkǝɣɩ lɛlɑɑ. Pǝyele mpɛ pɑɑ cɑɑ sɩ pɑ́ tɩɩ tɑɑ-wɛɣɛ tɑɑʋ mɑɣɑmɑɣɑ. 5 Pɑ lɑkɩ pǝ tǝnɑɣɑ sɩ yǝlɑɑ ɩ́ nɑ-wɛ. Pǝ tɔɔ kɛ́ pɑ ŋmɑɑkɩ Ɩsɔ Tɔm loosi nɑ pɑ́ tʋɣɩ, nɑ pɑ́ kɔɔkɩ pɑ kpɑɩnɑɑ tǝcɛŋcɛŋ. 6 Acimɑ tɑɑ sɔsɑɑ sɔsɑɑ tǝcɑɣɑlɛ kɛ pɑ pɛɛkǝɣɩ nɑ pɑ́ cɑkɩ. Nɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotilenɑɑ tɑɑ teeli teeli tǝcɑɣɑlɛ kɛ pɑ pɛɛkǝɣɩ. 7 Pɑ sɔɔlɑ pɑ́ sɛɛkɩ-wɛɣɛ sɑmɑɑ tɑɑ kɛ́ nɑ pɑ́ luŋiɣi nɑ pɑ́ yɑɑkɩ-wɛ sɩ tɑ cɑɑ tɑ cɑɑ. 8 Amɑ mɛ, ɩ́ tɑɑ yele nɑ pɑ́ yɑɑ-mɛ sɩ tɑ cɑɑ tɑ cɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mǝ tǝnɑ ɩ wɛ teitei kɛ́, nɑ mǝ Sɔsɔ ntɛ́ kʋlʋm. 9 Ɩ́ tɑɑ yɑɑ ɑtɛ cǝnɛɣɛ nɔɣɔlʋ sɩ mǝ cɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mǝ Cɑɑ wɛ kʋlʋm kɛ́ tǝkoŋ, nɑ ɩnǝɣǝlɛ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ. 10 Ɩ́ tɑɑ yele sɩ pɑ́ yɑɑ-mɛɣɛ sɔsɔ sɔsɔ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mǝ Sɔsɔ wɛ kʋlʋm kɛ tǝkoŋ, ɩnǝɣǝlɛ Mesii. 11 Mǝ tɑɑ sɔsɔ ɩ́ pǝsɩ mǝ tǝmlɛ tʋ. 12 Wei ɩ́ kpɑɑsɑ ɩ tɩ pɑɑ tisi-ɩ, nɑ wei ɩ tisiɣi ɩ tɩ pɑɑ kʋsɩ ɩ nyʋɣʋ. <div eID="gen24386" type="x-p"/> <div eID="gen24385" type="section"/> 13 Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ, cɛsǝlɑɑ mɛ, mǝ tɔm wɛ wɑɩyo. Ɩ́ tǝkǝɣɩ yǝlɑɑ kɛ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ. Mǝ mɑɣɑmɑɣɑ ɩɩ sʋʋkɩ, pǝyele ɩɩ yeki sɩ mpɑ pɛlɛ pɑ luɣu wɛɛ tɔ pɑ́ sʋʋ. <div eID="gen24388" type="x-p"/> <div sID="gen24389" type="x-p"/>[ 14 Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ, cɛsǝlɑɑ mɛ, mǝ tɔm wɛ wɑɩyo. Ɩ lɛɛkǝɣɩ leelɑɑ kɛ pǝ tǝnɑ mpi pɑ wɛnɑ tɔ, nɑ ɩ́ sǝlǝmǝɣɩ Ɩsɔ nɑ pǝ́ tɑɣɑlǝɣɩ sɩ pǝ́ hʋ́lɩ́ sɩ mɛɣɛ kʋpɑmɑ. Pǝ tɔɔ kɛ́ ɩ́ kɑ́ tɛ nɑ ɩ́ nɑ́ kɑtɑtǝlɑɣɑ nɑʋ nɑpǝlǝɣɩ teu.] <div eID="gen24389" type="x-p"/> 15 Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ, cɛsǝlɑɑ mɛ, mǝ tɔm wɛ wɑɩyo. Ɩ́ cɔɔkɩ kɑteŋɑ tǝnɑ, nɑ pǝ́ kpɛŋnɑ teŋku tɔɔ sɩ ɩ́ hiki Ɩsɔ sɛɛlʋ kʋlʋm mɑɣɑmɑɣɑ tǝkoŋ. Nɑ ɩ́ tɩɩ hikɑ-ɩ kɔlɔ, ɩ́ lɑpɩ-ɩ ɩsɑɣɑʋ. Hɑlǝnɑ ɩ́lɛ́ ɩ́ nǝɣǝsǝnɑ tǝnɑɑsǝlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ sʋʋʋ nɑ pǝ kǝlɩ ɩsɩɩ mɛɣɛ tɔm nɑɑlɛ. <div eID="gen24390" type="x-p"/> 16 Mpɑ mɛ ɩ́ hɔŋ lɛlɑɑ pǝyele mǝ ɩsɛ nɑɑ nɑɑ tɔ, mǝ tɔm wɛ wɑɩyo. Ɩ́ tɔŋ sɩ ye yʋlʋ tuunɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ pǝ wɛ ɩsɩɩ ɩ tɑ tuu kɛlɛ. Amɑ ye ɩ tuunɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ wʋlɑ ɩlɛ ɩ tuuwɑɣɑlɛ. 17 Amɑ mǝ kʋmɛlɛntʋ nɑ mǝ yʋlʋmlɛ tɔɔwɑ yoo. Pepe kǝlɑɑ? Wʋlɑ yɑɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ nte tǝ lɑpɑ wʋlɑ ɩnǝɣɩ kɑtɛ pʋlʋ tɔ? 18 Ɩ́ yɔɣɔtǝɣɩ tɔtɔ sɩ ye yʋlʋ ɩ́ tuunɑ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ pǝ wɛ ɩsɩɩ ɩ tɑ tuunɑ kɛlɛ. Amɑ ye ɩ tuunɑ mpi pǝ mɑɣɑmɑɣɑ pɑ lɑpɑ kɔtɑɣɑ nɑ pǝ wɛ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ ɩlɛ ɩ tuunɑɑ kɛlɛ. 19 Yʋlʋmɑɑ mɛ, pepe kǝlɑɑ? Kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ yɑɑ kɔtɑɣɑ nyǝm mpi kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ lɑkɩ nɑ pǝ́ pǝsɩ kɑtɛ pʋlʋ tɔ? 20 Ye yʋlʋ tuunɑ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ, ɩ kpɛŋnɑ pǝ tǝnɑ mpi pǝ wɛ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ tɑɑ tɔɣɔ nɑ ɩ́ tuunɑ. 21 Yʋlʋ ɩ́ tuunɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ, ɩ kpɛŋnɑ Ɩsɔ wei ɩ cɑkɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ ntɛ tǝ tɑɑ tɔɣɔ nɑ ɩ́ tuunɑ. 22 Yʋlʋ ɩ́ tuunɑ ɩsɔtɔnʋɣʋ, ɩ kpɛŋnɑ Ɩsɔ kumte nɑ Ɩsɔ wei ɩ cɑɣɑ tǝ tɔɔ tɔɣɔ nɑ ɩ́ tuunɑ. <div eID="gen24391" type="x-p"/> 23 Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ, cɛsǝlɑɑ mɛ, mǝ tɔm wɛ wɑɩyo. Ye ɩ hikɑ nyɩɩtʋ nti pɑ yɑɑ sǝmɑntɩ nɑ fenuwili nɑ kumɛŋ, ɩ́ lǝsǝɣɩ pǝ hɔɣɔlǝŋ nɑɑnʋwɑ tɑɑ kʋlʋm nɑ ɩ́ cɛlǝɣɩ Ɩsɔ. Pǝ kɑɑsɩ nɑ ɩ́ lɔɔkǝnɑ mǝ lumɑsɩ wɑɑlɩ kɛ́ kʋsǝsɩɩtʋ tɑɑ sɔsɔɔntʋ. Tǝlɛɣɛlɛ siɣisuɣu nɑ kʋpɑntʋ nɑ tɑmpɑnɑ tǝŋʋɣʋ. Pǝ́cɔ́ tǝlɛɣɛ pǝ mʋnɑ ɩ́ sɛɛsǝnɑ ɩsǝlɛ. Ɩlɛ ɩ́ tɑɑ sɔɔ hɔɣɔlǝŋ nɑɑnʋwɑ tɑɑ kʋlʋm ɩnɩ ɩ tɔɔ. 24 Mpɑ mɛ ɩ́ hɔŋ lɛlɑɑ, pǝyele mǝ ɩsɛ nɑɑ nɑɑ tɔ, ye ɩ nɑ mǝ lʋm tɑɑ kɛ́ kɑcɔkɑ ɩ́ lǝsǝɣɩ kɛ́. Amɑ ye yooyoo ɩlɛ, ɩ́ kpɛntǝnɑ nɑ ɩ́ li. <div eID="gen24392" type="x-p"/> 25 Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ, cɛsǝlɑɑ mɛ, mǝ tɔm wɛ wɑɩyo. Iyisi nɑ nyǝnɑsɩ wɑɑlɩ kɛ́ ɩ́ nyɑɑlǝɣɩ tǝlɑilɑi, nɑ sɩ tɑɑ sunɑ mǝ kʋŋmɩɩlǝm nɑ mǝ ɩsɑɣɑtʋ hʋwɛɛ. 26 Fɑlisɑnɑɑ yʋlʋmɑɑ mɛ, pǝ wɛɛ sɩ iyɑɣɑ tɑɑ kɛ́ ɩ́ kɑ́ nyɑɑlɩ nɑ ɩ́ kpɛnnɑ wɑɑlɩ, nɑ pǝ tǝnɑ pǝ́ lɑ tǝnɑŋŋ. <div eID="gen24393" type="x-p"/> 27 Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ, cɛsǝlɑɑ mɛ, mǝ tɔm wɛ wɑɩyo. Ɩ́ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ pǝlɑɑŋ wei pɑ hʋlǝsɑɑ nɑ ɩ nyǝnʋɣʋ wɛ teu, nɑ ɩ tɑɑ sunɑ mʋwɑ nɑ kʋsɔɣɔtʋ ntɩ tǝ tǝnɑ tɔ. 28 Mpʋ tɔtɔɣɔ ɩ́ wɛɛ, yʋlʋ ɩ́ nyǝnɑ-mɛɣɛ ɩsɛntɔɔ, ɩ tɔŋ kɛ́ sɩ ɩ́ kɛ́ kʋpɑmɑ. Amɑ mǝ tɑɑ ɩlɛ, cɛsʋɣʋ nɑ ɩsɑɣɑtʋ pǝ mɑɣɑlǝnɑ. <div eID="gen24394" type="x-p"/> <div eID="gen24387" type="section"/> 29 Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ, cɛsǝlɑɑ mɛ, mǝ tɔm wɛ wɑɩyo. Ɩ́ tɑɣɑnǝɣɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ pǝlɑɑŋ kɛ teu tǝmɑmmɑm, nɑ ɩ́ lɑkɩ kɑcɔkɑ kɛ mpɑ pɑ tǝŋɑ tɑmpɑnɑ tɔ pɑ pǝlɑɑŋ. 30 Nɑ ɩ́ tɔŋ sɩ: Ye tɩɩ wɛ wɑɑtʋ wei tɑ cɑɑnɑɑ kʋkɑɣɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ mpɛ tɔ, tǝ tɑɑ tǝŋ-wɛ nɑ tǝ́ kʋ-wɛ. 31 Nɑ ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ́ hʋlǝɣǝnɑ sɩ ɩ́ kɛ́ mpɑ pɑɑ kʋwɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ mpɛ tɔ pɑ piyɑ. 32 Mpʋ tɔ, pɑ ɑkpɑɑ kɛ ɩ́ tǝŋǝɣɩ, nɑ mpi pɛlɛ pɑɑ cɑɑlɑɑ nɑ pɑ́ sɩɩ tɔ mpǝɣɩ ɩ́ tɛɛsǝɣɩ. 33 Tʋmɑɑ piyɑ mɛ, ɑkɑlɑnɑɑ mɛ. Ɩ́ tɔŋ tɔ, ɩ́ tɑ́ kɛ́ tǝnɑɑsǝlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ sʋʋlɑɑ ntɛ? 34 Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ ɩ́ nɩɩ yoo. Mɑɑ tili Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ nɑ lɑɣɑtʋnɑɑ nɑ ɩsɛkullɑɑ kɛ mǝ kiŋ. Ɩ́ kɑ́ kʋ lɛlɑɑ kɛ kʋkʋɣʋ, nɑ ɩ́ kɑ́ lɛlɑɑ kɛ sǝm tesikɑsɩ tɔɔ. Ɩ́ kɑ́ mɑ lɛlɑɑ kɛ ɑkpɑtɛɛ kɛ mǝ tǝkotilenɑɑ tɑɑ nɑ ɩ́ tǝŋ nɑ ɩ́ pɛɛkɩ-wɛɣɛ ɑcɑlɛɛ tɑɑ. 35 Mpɑ pɑɑ kʋwɑ yem kɛ tulum tɔ, mǝ nyɔɔŋ tɑɑ kɛ́ pɑ kʋlɑɑ ɩsɑɣɑtʋ kɑ́ mǝlɩ. Pǝ kpɑɣɑʋ yʋlʋpɑŋ Apɛɛlɩ kʋɣʋ nɑ pǝ́ polo Pɑlɑsii pǝyɑlʋ Sɑkɑlɩ wei ɩ́ kʋ kɑtɛ tɑɑ kɑtɛ nɑ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ pǝ hɛkʋ tɔ ɩ nyǝm tɔ. 36 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, kɑɣɑnɑ nyǝ́mɑ nyɔɔŋ tɑɑ kɛ́ pɩɩ tɛnɑ. <div eID="gen24396" type="x-p"/> <div eID="gen24395" type="section"/> 37 Hei Yosɑlɛm, Yosɑlɛm, nyɑ́ tɑɑ kɛ́ pɑ kʋɣɩ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ, nɑ nyɑ́ tɑɑ tɔtɔɣɔ pɑ yooki Ɩsɔ tillɑɑ kɛ pɛɛ nɑ pɑ́ kʋɣɩ. Tɔm pɑɣɑlɛ kɛ mɑ sɔɔlɑɑ sɩ mɑ kpeɣeliɣi nyɑ́ tɑɑ yǝlɑɑ tǝnɑ tǝkotokoto ɩsɩɩ kɑntuɣu pɑpʋɣʋ kʋ piyɑ tɔɔ tɔ. Amɑ pɑ kisɑɑ. 38 Tɔʋ, mǝ tǝyɑɣɑ kɑ́ tǝkɩ kɑɑʋ tǝkpɑtɑɑ, nɔɣɔlʋ kɑɑ pɑɑsǝnɑ-kɛ. 39 Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ heeliɣi-mɛ tǝfoo sɩ, pǝ kpɑɣɑʋ sɑŋɑ tɔ ɩ́ kɑɑ tɑsɑ-m keesuɣu. Hɑlǝnɑ pǝ tɑlɑ wʋlɛ nte ɩ́ kɑ́ tɔ sɩ: Ɩsɔ ɩ́ sǝnɑ Tɑcɑɑ tillu tɔ. <div eID="gen24398" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.23.seID.18617"/>

24Yesu lɩɩnɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ nɑ ɩ́ tɔŋnɑ tɛɛʋ, ɩlɛnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ kpǝtǝnɑ-ɩ nɑ pɑ́ hʋlɩ-ɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ ŋmɑtʋ. 2 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ-wɛ sɩ: Ntɔŋ ɩ́ nɑwɑ pǝ tǝnɑ ɩsǝntɔ? Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsɩɣɩ, pǝ kɑɑ kɑɑsɩ pǝlɛ lɛntɛ nɑ tǝ́ tǝnɑ lɛntɛ tɔɔ, pɑɑ tusi pǝ tǝnɑ. <div eID="gen24400" type="x-p"/> <div eID="gen24399" type="section"/> 3 Yesu kɔmɑ nɑ ɩ́ cɑɣɑ Olifinɑɑ pʋɣʋ tɔɔ, ɩlɛnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ fɑɣɑsɩ nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Heeli-tʋɣʋ kʋyɑŋku mpʋ ɩnɩ pɩɩ lɑ tɔ. Nmɑɑtǝlɛ nteɣe pɩɩ hʋ́lɩ́ nɑ tǝ nyǝnɑ nyɑ́ kɔntɛ nɑ ɑntulinyɑ tɛm. <div eID="gen24402" type="x-p"/> 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Ɩ́ lɑ lɑɑkɑlɩ, ɩ́ tɑɑ yele nɑ nɔɣɔlʋ kɔɔ nɑ ɩ́ tolisi-mɛ. 5 Mpi tɔ, pɑɣɑlɛ kɑ́ kɔɔ nɑ pɑ́ hɑ pɑ tǝɣɩ mɑ hǝtɛ sɩ mpɛɣɛlɛ Mesii. Hɑlɩ pɑɑ tolisi pɑɣɑlɛ. 6 Ɩ́ kɑ́ nɩɩ yooŋ tɑŋ kɛ mǝ cɔlɔ mǝ cɔlɔ. Pɑɑ heeliɣi-mɛɣɛ pooluŋ yooŋ tɔmnɑɑ. Amɑ ɩ́ tɑɑ yele nɑ mpʋ ɩnɩ pǝ́ cɛ mǝ lɑŋɑ. Pǝ wɛɛ sɩ mpʋ ɩnɩ pǝlɛ pɩɩ lɑ kɛ́. Amɑ wɑɑlɩ wɑɑlɩ kɛ́ ɑntulinyɑ nɑ́ɑ́ kɔɔ nɑ ɩ́ tɛŋ. 7 Tɛtʋ kɑteŋɑ lɛŋkɑ kɑ́ yoonɑ lɛŋkɑ nyǝ́mɑ, kɑwulɑɣɑ lɛŋkɑ kɑ́ kʋlɩ lɛŋkɑ tɔɔ. Nyɔɣɔsɩ kɑ́ lɑ tiiliwɛ tiiliwɛ, tɛtʋ kɑ sele tiiliwɛ tiiliwɛ tɔtɔ. 8 Pǝnɛ ɩnɩ pǝ tǝnɑ pǝ wɛnɑ ɩsɩɩ ɑlʋ lʋlʋɣʋ nɑ pǝ cɑɑlɩ-ɩ wɩɩʋ kɛ sǝŋŋsǝŋŋ tɔ. <div eID="gen24403" type="x-p"/> 9 Yǝlɑɑ kɑ́ kʋlɩ nɑ pɑ́ hʋ́lɩ́ sɩ pɑ́ tʋ-mɛɣɛ kʋnyɔŋ, nɑ pɑɑ kʋ-mɛ. Kɑteŋɑ tǝnɑ yǝlɑɑ tɑɑ kɑ́ kpɑnɑ-mɛɣɛ mɑ tɔɔ. 10 Yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ kɑ́ lɔ Ɩsɔ sɛɛʋ tɔm kɛ wɑɑtʋ ɩnɩ, nɑ pɑɑ lɩɩ tǝmɑ wɑɑlɩ, nɑ pɑ tɑɑ kpɑnɑ tǝmɑ. 11 Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ pɔpɔtʋnɑɑ kɑ́ lɩɩ pɑɣɑlɛ nɑ pɑ́ tolisi yǝlɑɑ kɛ sɔsɔm. 12 Ɩsɑɣɑtʋ kɑ́ tɔɔ sɔsɔm sɔsɔm, hɑlǝnɑ yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ sɔɔlʋɣʋ kɑ́ pɑsɑ. 13 Amɑ ye wei ɩ nyɑɣɑ ɑpɑlʋtʋ nɑ ɩ́ tɑlɑ tǝnɑɣɑ, pʋntʋ nyʋɣʋ kɛ pɩɩ yɑ. 14 Pǝ wɛɛ sɩ pɑɑ kpɑɑlɩ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ Lɑɑpɑɑlɩ Kʋpɑŋ kɛ ɑntulinyɑ tǝnɑ tɑɑ kɛ́ nɑ pɑɑ piitim mpi pǝ́ nɩɩ. Ye pǝ tɛmɑ ḿpʋ́ɣʋ́ lɑpʋ kɛ ɑntulinyɑ kɑ tɛ. <div eID="gen24404" type="x-p"/> <div eID="gen24401" type="section"/> 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ sɩ ɩ́ kɑ́ kɔɔ nɑ ɩ́ nɑ́ ɑcɑɑlǝtʋ tɑɑ ɑcɑɑlǝtʋ nti tǝ tɔm Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Tɑniyɛɛlɩ kɑ yɔɣɔtɑɑ tɔɣɔ kɑtɛ tɑɑ. Wei ɩ kɑlǝɣɩ tɔ ɩ́ cɛkǝnɑ-tǝɣɩ teu. 16 Mpʋ ɩnɩ tɔ, mpɑ pɑɑ wɛ Yutɑ tɔ pɑ́ se nɑ pɑ́ kpɑ pɔ́ɔ́ŋ. 17 Ye pǝ mɑɣɑnɑ wei nɑ ɩ́ wɛ kutuluɣu tɔɔ nɑ ɩ́ tiiwɑ, ɩ tɑɑ tɔ sɩ ɩ sʋʋkɩ tǝyɑɣɑ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ ɩ pʋlʋ. 18 Nɑ wei pɩɩ mɑɣɑnɑ ɩ wɛ tɑɑlɛ tɔ ɩ́ tɑɑ tɔ sɩ ɩ kpeŋ ɩ tɛ nɑ ɩ́ kɛlɩ ɩ kpɑɩ. 19 Ahusitonɑɑ nɑ ɑsɔŋ tɔm kɑ́ lɑ wɑɩyo kɛ́ wɑɑtʋ ɩnɩ. 20 Ɩ́ sǝlǝmɩ Ɩsɔ nɑ mǝ kʋseu kʋnɛ kʋ tɑɑ pɑmsǝnɑ wɑtʋ wɑɑtʋ yɑɑ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule. 21 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, wɑɑtʋ ɩnɩ wɑhɑlɑ kɑ́ lɑ sɔɣɔntʋ kɛ sɔsɔm pǝ tɩɩ fɛɩ. Pɑ tɑ nɑtɑ wɑhɑlɑ ɩnɩ ɩ tɑkɑ kɛ hɑtoo ɑntulinyɑ kɑncɑɑlɑɣɑ nɑ pǝ́ kɔɔ sɑŋɑ, nɑ pɑ kɑɑ tɑsɑ ɩ tɑkɑ kɛ́ nɑʋ. 22 Nɑ ye pǝ tɑɣɑ ɩsɩɩ Ɩsɔ hʋʋwɑ sɩ ɩ kɑ́ pɑsɑ kʋyɛɛŋ ɩnɩ tɔɔ, nɔɣɔlʋ kɑɑ tʋlɩ-tɩ. Amɑ ɩ pɑsɑ pǝ kʋyɛɛŋ ɩnǝɣɩ yǝlɑɑ mpɑ ɩ lǝsɑɑ tɔ pɑ tɔɔ. <div eID="gen24406" type="x-p"/> 23 Nɑ ye yʋlʋ tɔmɑ-mɛ sɩ: Ɩ́ nyǝnɩ, Mesii wɛ cǝnɛ yɑɑ cǝnɛ, ɩ́ tɑɑ nɩɩ. 24 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, Mesiinɑɑ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlɛsǝlɑɑ pɔpɔtʋnɑɑ kɑ́ lɩɩ nɑ pɑ́ lɑ́ kɔkɔlɔ nyǝmnɑɑ nɑ piti tǝmɑ. Hɑlɩ ye pɑɑ pǝsɑɣɑ pɑ puɣusiɣi mpɑ pɑ mɑɣɑmɑɣɑ Ɩsɔ lǝsɑɑ tɔɣɔ. 25 Tɔʋ, mɑ lɑɑlɑɑ nɑ mɑ́ kpɑɑlɩ-mɛɣɛlɛ. <div eID="gen24407" type="x-p"/> 26 Mpʋ tɔ ye pɑ kɔmɑ nɑ pɑ́ heeli-mɛ sɩ: Ɩ́ nyǝnɩ, ɩ wɛnnɑ ntɛɣɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ, ɩ́ tɑɑ polo. Yɑɑ sɩ, ɩnɩ ɩ ŋmɛlǝnɑ ntɛɣɛ cǝnɛ, ɩ́ tɑɑ nɩɩ. 27 Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ mɑ kɔntɛ kɑ́ lɑ kɛ́ ɩsɩɩ tɛʋ nyǝɣǝsʋɣʋ hɑtoo tɛʋ kite tɛɛ nɑ pǝ́ kɑlǝsǝnɑ kʋ nɔɣɔ tɔ. 28 Timpi pʋlʋ sǝpɑ nɑ pǝ́ hǝntɑɑ tɔ tǝnɑɣɑ yepelekunɑɑ kotiɣi. <div eID="gen24408" type="x-p"/> <div eID="gen24405" type="section"/> 29 Wɑhɑlɑ kʋyɛɛŋ ɩnɩ ɩ tɛɛkɩ kpɑkpɑɑ tɔ, ilim kɑ́ sɩ tǝkpitii, ɩsɔtʋ kɑɑ tɑsɑ hʋlʋmʋɣʋ. Ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ kɑ́ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ sɩ hoti. Pɩɩ ciɣiti ɩsɔtɑɑ kɔkɔlɔnɑɑ. 30 Wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ pɑɑ nɩɩ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ tɑŋ kɛ ɩsɔtɔntʋɣʋ tɑɑ. Kɑteŋɑ tǝnɑ tɑɑ yǝlɑɑ kɑ́ kpɑ pɑ lɑŋɑ nɑ pɑ́ wii sɔsɔm. Pɑɑ nɑ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ sǝŋɑ ɩsɔŋmʋntʋɣʋ tɔɔ nɑ mɑ́ tiiki nɑ mɑ tomɑ kɛ sɔsɔm nɑ mɑ teeli. 31 Akɑntǝlɛ sɔsɔɔlɛ kɑ́ wii, ɩlɛnɑ mɑ́ tili mɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ kɛ ɑntulinyɑ hɔɣɔlǝŋ tǝnɑ tɑɑ. Pǝ kpɑɣɑʋ ilim tǝlɩɩlɛ nɑ pǝ tǝtʋlɛ tɔ, nɑ pǝ́ polo pǝ ntɔɣɔŋ nɑ pǝ mpǝtǝŋ tɔɔ, sɩ pɑ́ cɔɔ pɑ́ koti mpɑ mɑ lǝsɑɑ tɔɣɔ ɑntulinyɑ tǝnɑ tɑɑ. <div eID="gen24410" type="x-p"/> <div eID="gen24409" type="section"/> 32 Ɩ́ nyǝnnɑ fiki tʋɣʋ nɑ ɩ́ cɛkǝnɑ. Sɑɑ wei kʋ nɛɣɛtǝɣɩ nɑ kʋ hɑtʋ yɛɣɛlǝɣɩ tɔ, ɩ́ nyǝmɑ́ kpɑkpɑɑ sɩ hɛɛsʋɣʋ tɑlɑɑ kɛlɛ. 33 Mpʋ tɔtɔɣɔ wɑɑtʋ wei ɩ́ kɑ́ nɑ́ pǝ tǝnɑɣɑ mpʋ pǝ lɑkɩ tɔ, ɩ́ nyɩ sɩ pǝ wʋsɑɑ kɛlɛ, pǝ cɑɑ lɑpʋ ntɛ́. 34 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, yǝlɑɑ mpɑ pɑ wɛ ɩsǝntɔ tɔ pɑ kɑɑ sɩ pɑ tǝnɑ nɑ pǝ́cɔ́ pǝ tǝnɑɣɑ mpʋ pǝ́ lɑ. 35 Ɩsɔtɔnʋɣʋ nɑ ɑtɛ kɑ́ mʋkɩ yem. Amɑ mɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ kɑɑ sɑɑlɩ pɑɑ pǝcɔ. <div eID="gen24412" type="x-p"/> <div eID="gen24411" type="section"/> 36 Nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ nyǝmɑ́ pǝ wɑɑtʋ yɑɑ pǝ wʋlɛ tɔ, pɑɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ. Amɑ Tɑcɑɑ tike tǝkoŋ nyǝmnɑ. 37 Ɩsǝnɑ pɩɩ lɑpɑ Nowee pɔɔlɛ tɑɑ tɔ, mpʋ ɩnɩ pǝ mɑɣɑmɑɣɑ pɩɩ lɑnɑ kʋyɑŋku Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑɑ kɔɔ tɔ. 38 Kʋpɑm, kʋyɛɛŋ wei ɩ tɑɑ lʋm tɑɑ wɑɑsǝtɑ tɛtʋ tɔɔ tɔ, pǝ tɔkɑɣɑ kɛ́ nɑ pǝ́ nyɔɔkɩ, nɑ pǝ́ hɑɑ tǝmɑɣɑ ɑlɑɑ, nɑ pǝ́ kpɑkǝɣɩ mpʋ yoo, hɑlǝnɑ kʋyɑŋku Nowee sʋʋ kpɩɩlʋɣʋ tɑɑ tɔ. 39 Pɑ cɑɣɑ ḿpʋ́ɣʋ́ yem kɛ́ ḿpʋ́ɣʋ́, pɑ tɑ hʋʋ pʋlʋ tɔɔ. Hɑlǝnɑ lʋm sɔsɔɔm kɔɔ nɑ pǝ́ tɔɣɔ pɑ tǝnɑ tǝpɑɩ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɩɩ lɑ kʋyɑŋku Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑɑ kɔɔ tɔ. 40 Pɩɩ pɑnɑ ɑpɑlɑɑ nɑɑlɛ kɑ́ wɛɛ tɑɑlɛ. Pɩɩ kpɑɣɑ lɛlʋ nɑ pǝ́ yele lɛlʋ. 41 Pɩɩ pɑnɑ ɑlɑɑ nɑɑlɛ wɛ nɑmɑ tɔɔ nɑ pɑ́ nɑŋǝɣɩ. Pɩɩ kpɑɣɑ lɛlʋ nɑ pǝ́ yele lɛlʋ. 42 Ɩ́ feŋ, pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, ɩ́ tɑ nyɩ kʋyɑŋku mǝ Sɔsɔ kɑ kɔɔ tɔ. 43 Ɩ́ nyɩ teu sɩ ye nyǝm kɑ nyǝŋɑɣɑ nɑ tǝyɑɣɑ cɑɑ nyɩ wɑɑtʋ wei ŋmɩɩlʋ kɑ́ kɔɔ ɑhoo tɔ, ɩ kɑ cɑɣɑnɑ ɩ ɩsɛ kɛ́. Ɩ kɑɑ yele-ɩ nɑ ɩ́ sʋʋ ɩ tǝyɑɣɑ. 44 Pǝ tɔɔ kɛ́ mɛ tɔtɔ mɩɩ tɑɣɑnɩ mǝ tǝɣɩ mpʋ. Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑ kɔŋ kɔntɛ kɛ wɑɑtʋ wei ɩ́ kɑɑ hʋʋ tɔɣɔ. <div eID="gen24414" type="x-p"/> <div eID="gen24413" type="section"/> 45 Aweɣe tǝmlɛ tʋ kʋpɑŋ nɑ lɑɣɑtʋ? Ye pǝ tɑɣɑ wei ɩ cɑɑ yelinɑ-ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ lɛlɑɑ sɩ ɩ́ nyǝnǝɣɩ-wɛ, nɑ pǝ́ tɑlɑɑ ɩ cɛlɛ-wɛɣɛ pɑ kʋtɔɣɔʋ tɔ? 46 Cɛcɛ ɩnɩ ɩ́ kɔmɑ nɑ ɩ́ mǝlɩ nɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ tǝmlɛ tʋ ɩnɩ ɩ ɩsǝlɛ sɛɛnɑ tǝmlɛ ńtɛ́ tǝ lɑpʋ, ɩ nyʋɣʋ lɑpɑ leleŋ kɛ́. 47 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, tǝyɑɣɑ cɑɑ kɑ tʋ tǝmlɛ tʋ ɩnǝɣɩ ɩ kʋpɑm tǝnɑ tɔɔ feŋuɣu kɛ́. 48 Amɑ pǝ́ cǝpɑ tǝmlɛ tʋ ɩnɩ nɑ ɩ́ tʋ ɩ tɑɑ sɩ: Mɑ cɑɑ kɑɑ kɔɔ lɔŋ se. 49 Ɩlɛnɑ ɩ́ sʋʋ ɩ tɑɑpɑlɑɑ kɛ mɑpʋ, nɑ ɩ́ tɔkɩ, nɑ ɩ́ nɑ sʋlʋnyɔɔlɑɑ lɛlɑɑ pɑ́ sʋʋ sʋlʋm nyɔɔʋ nɑ pǝ́ kʋɣɩ-wɛ. 50 Pɩɩ kɔɔ nɑ kʋyɑkʋ ŋku nɑ ɩsǝmɑ wɑɑtʋ ɩ tɑɑ tʋ ɩ tɑɑ sɩ tǝyɑɣɑ tʋ kɑ tɑlɑ tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ kɑ́ sʋʋ tǝkpʋʋʋ. 51 Nɑ ɩ́ lɑ tǝmlɛ tʋ ɩnɩ tǝkɑŋkɑŋ, nɑ ɩ́ mǝlǝnɑ-ɩ nɑ ɩ́ pɛtɩ-ɩ cɛsǝlɑɑ tɔɔ. Tǝnɑɣɑ ɩ kɑ cɑsǝɣɩ kɑpusi nɑ ɩ́ nyɑsǝɣɩ ɩ tǝɣɩ kelɑ. <div eID="gen24416" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.24.seID.18657"/>

25Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ sɩ: Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ wɛɛ, ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ kɑ́ nǝɣǝsǝnɑ kɛ́ ɩsɩɩ pɛɛlɑɑ nɑɑnʋwɑ wei ɩ kpɑɣɑ fǝtǝlɑnɑɑ nɑ ɩ́ tɛɛ ɑkpɑɣɑlʋ sǝŋʋɣʋ tɔ. 2 Pɑ tɑɑ kɑkpɑsɩ kɛ kʋmɛlɛmǝŋ nɑ kɑkpɑsɩ kɛ lɑɣɑtʋnɑɑ. 3 Kʋmɛlɛmǝŋ nɑ́ kpɑɣɑ fǝtǝlɑnɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ yele nim cosuɣu sɩ pɑ tɔkǝɣɩ pɑ tɔɔ. 4 Amɑ lɑɣɑtʋnɑɑ nɑ́ kpɑɣɑ pɑ fǝtǝlɑnɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ cosi nim kɛ kpɑlǝpɑnɑɑ tɑɑ nɑ pɑ́ tɔkɩ pɑ tɔɔ tɔtɔ. 5 Akpɑɣɑlʋ fɛɩ ɩ́ kɔɔ lɔŋ, ɩlɛnɑ tom cɑŋ nɑ pǝ́ kɛlɩ-wɛ nɑ pɑ́ too pɑ nɑɑnʋwɑ ɩnɩ. <div eID="gen24418" type="x-p"/> 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ kɛɛsɑ ɑhoo hɛkɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ nɩɩ pǝ kiisɑɑ sɩ: Akpɑɣɑlʋ ntɛ́, ɩ́ kʋlɩ nɑ ɩ́ sǝŋɩ-ɩ. 7 Tǝnɑɣɑ pɛɛlɑɑ mpɛ pɑ femɑ nɑ pɑ́ nyɔɔsǝɣɩ pɑ fǝtǝlɑnɑɑ. 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋmɛlɛmǝŋ tɔmɑ lɑɣɑtʋnɑɑ sɩ: Ɩ́ pɑsɑ-tʋɣʋ mǝ nim, tɑ fǝtǝlɑnɑɑ cɑɑ tem. 9 Ɩlɛnɑ lɑɣɑtʋnɑɑ nɑ́ɑ́ cɔ-wɛ sɩ: Ye tǝ pɑsɑ-mɛ pǝ kɑɑ tɑlɑ tɑ́. Ɩ́ polo pɛɛtǝlɑɑ cɔlɔ nɑ ɩ́ yɑ. 10 Wɑɑtʋ wei kʋmɛlɛmǝŋ tɛɛ ḿpʋ́ɣʋ́ nim yɑpʋ tɔ, ɩlɛnɑ ɑkpɑɣɑlʋ tɑlɑ. Nɑ ɩ́ nɑ mpɑ pɑ sɔɔlʋ kɑ pɩɩwɑ mpʋ tɔ pɑ́ sʋʋ ɑkpɑɣɑlɛ kʋtɔɣɔʋ tǝtɔɣɔlɛ tɑɑ, nɑ pɑ́ tǝkɩ nɔnɔɣɔ nɑ pɑ́ kɑlǝsɩ tǝkem. 11 Pǝ lɑpɑ lɑɑsɑɣɑ ɩlɛ kʋmɛlɛmǝŋ ɩnɩ ɩ́ mǝlɑɑ kɛlɛ, nɑ ɩ́ tɔŋ sɩ: Tɑcɑɑ Tɑcɑɑ, tʋlɩ-tʋ. 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑkpɑɣɑlʋ nɑ́ cɔ-wɛ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, mɑ tɑ nyɩ-mɛ. <div eID="gen24419" type="x-p"/> 13 Tǝnɑɣɑ Yesu tɑsɑ-wɛɣɛ kpɑɑlʋɣʋ sɩ ye mpʋ ɩ́ feŋiɣi. Mpi tɔ, ɩ́ tɑ nyɩ kʋyɑŋku nɑ ɩsǝnɑ wɑɑtʋ pɩɩ lɑ tɔ. <div eID="gen24420" type="x-p"/> <div eID="gen24417" type="section"/> 14 Pɩɩ nǝɣǝsǝnɑ kɛ́ ɩsɩɩ yʋlʋ kʋlʋɣʋ sɩ ɩ tɛɛ yɛlɑ, nɑ ɩ́ yɑɑ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ nɑ ɩ́ tʋ pɑ niŋ tɑɑ kɛ́ ɩ wɛnɑʋ tɔ. 15 Ɩ yɑɑ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ nɑ ɩ́ cɛlɛ ɩlɛɣɛ wʋlɑ nyǝɣǝtʋ nɑsǝlɛ nɑ nɩɩnʋwɑ (500). Nɑ ɩ́ yɑɑ lɛlʋ ɩlɛnɑ ɩ́ cɛlɑ ɩlɛɣɛ wʋlɑ nyǝɣǝtʋ ŋmʋnʋɣʋ (200). Pǝ tɑlɑ tooso nyǝŋ, ɩlɛnɑ ɩ́ cɛlɑ ɩlɛɣɛ wʋlɑ nyǝɣǝtʋ nɩɩnʋwɑ (100). Ɩ kɛɛsǝnɑ pɑɑ wei ɩ pǝsʋɣʋ kɛ́ nɑ ɩ́ cɛlɛ-ɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ nɑ ɩ́ tɛɛ. 16 Tǝnɑɣɑ wei ɩ kɑ cɛlɑ nyǝɣǝtʋ nɑsǝlɛ nɑ nɩɩnʋwɑ (500) tɔ ɩ tɛɛ kpɑkpɑɑ nɑ ɩ́ sʋʋ tɑɑtʋɣʋ, nɑ pǝ́ sɛɛ-ɩ nyǝɣǝtʋ nɑsǝlɛ nɑ nɩɩnʋwɑ (500) tɔtɔ. 17 Wei pɑɑ cɛlɑ nyǝɣǝtʋ ŋmʋnʋɣʋ (200) tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ tɑɑtɑ mpʋ tɔtɔ, nɑ pǝ́ sɛɛ-ɩ nyǝɣǝtʋ ŋmʋnʋɣʋ (200) tɔtɔ. 18 Amɑ wei pɑɑ cɛlɑ nyǝɣǝtʋ nɩɩnʋwɑ tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ polɑɑ kɛ́ nɑ ɩ́ huli pʋ́ʋ́ɣʋ́ kɛ ɑtɛ nɑ ɩ́ ŋmɛsɩ pɑ cɑɑ liɣitee ɑnɩ. <div eID="gen24422" type="x-p"/> 19 Pǝ leelɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ cɑɑ ɩnɩ ɩ́ kɔɔ. Ɩ tɑlɑ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ yɑɑ-wɛ sɩ pɑ́ hʋlɩ-ɩ ɩsǝnɑ pɑ lɑpɑ pɑ liɣitee nɑ pǝ lɩɩ mpi tɔ. 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ wei cɛcɛ kɑ cɛlɑ nyǝɣǝtʋ nɑsǝlɛ nɑ nɩɩnʋwɑ (500) tɔ ɩ́lɛ́ ɩ kɔmɑ nɑ ɩ́ hʋlɩ-ɩ nyǝɣǝtʋ nɑsǝlɛ nɑ nɩɩnʋwɑ (500) wei pǝ sɛɛ-ɩ tɔ. Nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Tɑcɑɑ, n kɑ cɛlɑ-m nyǝɣǝtʋ nɑsǝlɛ nɑ nɩɩnʋwɑ (500), nɑ pǝ́ sɛɛ-m nyǝɣǝtʋ nɑsǝlɛ nɑ nɩɩnʋwɑ tɔtɔ. 21 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɔmɑ-ɩ sɩ: Pǝ wɛ teu, n kɛ́ tǝmlɛ tʋ kʋpɑmpɑŋ. Ɩsǝnɑ mpi n lɑpǝnɑ pǝcɔ nyǝm kɛ teu kɛ ɩsǝntɔ tɔ, mɑɑ cɛlɛ-ŋ sɔsɔm. Kɔɔ nɑ mɑ́ nɑ-ŋ tǝ́ yɔɔlɩ. 22 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ tǝmlɛ tʋ wei pɑ cɛlɑ nyǝɣǝtʋ ŋmʋnʋɣʋ (200) tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ kɔmɑ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Tɑcɑɑ, n kɑ cɛlɑ-m nyǝɣǝtʋ ŋmʋnʋɣʋ (200), nɑ pǝ sɛɛ-m ŋmʋnʋɣʋ (200) tɔtɔ. 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ cɑɑ ɩnɩ ɩ tɔmɑ ɩ́lɛ́ tɔtɔ sɩ: Pǝ wɛ teu, n kɛ́ tǝmlɛ tʋ kʋpɑmpɑŋ. Ɩsǝnɑ mpi n lɑpǝnɑ pǝcɔ nyǝm kɛ teu kɛ ɩsǝntɔ tɔ, mɑɑ cɛlɛ-ŋ sɔsɔm. Kɔɔ nɑ mɑ nɑ-ŋ tǝ́ yɔɔlɩ. 24 Pǝ tɑlɑ wei pɑɑ cɛlɑ nyǝɣǝtʋ nɩɩnʋwɑ (100) tɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Tɑcɑɑ, mɑ nyǝmɑ́ nyɑ́ tɔɔ sɩ n kɛ́ yʋlʋ kɑtɛ tʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, timpi n tɑ tuu tɔɣɔ n kʋŋ, nɑ timpi n tɑ ŋmɩɩsɩ tɔɣɔ n cɛkɩ. 25 Sɔɣɔntʋ lɑpɑ-m, ɩlɛnɑ mɑ́ polo nɑ mɑ́ pi nyɑ́ liɣitee kɛ ɑtɛ kɛ teu tǝkulɑkulɑ. Mʋ nyɑ́ cɛɛ. 26 Tǝnɑɣɑ ɩ cɑɑ tɔmɑ-ɩ sɩ: Amɑ n kɛ́ tǝmlɛ tʋ ɩsɑɣɑʋ nɑ felentu kɛ́. N kɑ nyǝmɑ́ mpʋ sɩ timpi mɑ tɑ tuu tɔɣɔ mɑ kʋŋ, nɑ timpi mɑ tɑ ŋmɩɩsɩ tɔɣɔ mɑ cɛkɩ ɩlɛ, 27 pepe tɔɔ kɛ́ n tɑɑ tʋ mɑ liɣitee ɑnǝɣɩ pɑnci tɑɑ? Mɑ kɔmɑ ɩsǝntɔ tɔ mɑɑ mɑɣɑnɑ pǝ sɛɛ ɑ tɔɔ nɑ mɑ́ kpɛntɩ nɑ mɑ́ mʋ. 28 Tɔʋ, ɩ́ lɛɛkɩ nyǝɣǝtʋ nɩɩnʋwɑ (100) ɩnǝɣɩ ɩ niŋ tɑɑ, nɑ ɩ́ sɔɔsɩ nyǝɣǝtʋ nɑsǝlɛ nɑ nɩɩnʋwɑ (500) tʋ. 29 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, timpi pǝ wɛɛ tɔɣɔ pǝ sɔɔsǝɣɩ teu sɩ pǝ́ tɔɔlǝnɑ pɛlɛ. Amɑ wei ɩ fɛɩnɑ pʋlʋ tɔ, pɑɑ pǝciiu mɑɣɑmɑɣɑ kɛ ɩ wɛnɑ, pɑɑ lɛɛkɩ kɛ́. 30 Ɩ́ kpɑɣɑ tǝmlɛ tʋ yem ɩnɩ nɑ ɩ́ pɛtɩ-ɩ ɑwɑlɩ kɛ́ sǝkpɛtʋɣʋ tɑɑ. Tǝnɑɣɑ ɩ kɑ́ cɑsǝɣɩ kɑpusi nɑ ɩ́ nyɑsǝɣɩ ɩ tǝɣɩ kelɑ. <div eID="gen24423" type="x-p"/> <div eID="gen24421" type="section"/> 31 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu yɔɣɔtɑɑ sɩ: Wɑɑtʋ wei Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́, mɑɑ kɔɔ ɩsɩɩ wulɑʋ sɔsɔ nɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ tǝnɑ tɔ, mɑɑ cɑɣɑ mɑ teeli kumte tɔɔ. 32 Nɑ ɑtɛ pɩɩtimnɑɑ tǝnɑ kɑ́ koti mɑ ɩsɛntɑɑ. Mɑɑ fɑɣɑsɩ yǝlɑɑ ɩsɩɩ tiikilu fɑɣɑsʋɣʋ heeŋ nɑ pǝ́ŋ tɔ. 33 Mɑɑ sɩɩ heeŋ kɛ mɑ ntɔɣɔŋ tɔɔ nɑ pǝ́ŋ kɛ mɑ mpǝtǝŋ tɔɔ. 34 Wulɑʋ Sɔsɔ mɑ́, mɑɑ heeli mpɑ pɑ wɛ mɑ ntɔɣɔŋ tɔɔ tɔ sɩ: Mɛ mpɑ mɑ Cɑɑ yelɑɑ nɑ ɩ́ nɩɩ leleŋ tɔ, ɩ́ kɔɔ nɑ ɩ́ tɔɣɔ Kɑwulɑɣɑ ŋkɑ pɑɑ sɩɩ-mɛɣɛ hɑtoo ɑntulinyɑ lɑpʋ wɑɑtʋ tɔ. 35 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nyɔɣɔsɩ kɑ kpɑ-m tɔ mǝ hɑnɑ-m tɔɣɔnɑɣɑ. Lʋkɔtʋ kpɑ-m tɔ mǝ hɑnɑ-m lʋm nɑ mɑ́ nyɔɔ. Mɑɑ kɛ́ mʋʋlʋ tɔ mǝ kpɑɣɑnɑ-m nɑ ɩ́ ponɑ mǝ tɛ. 36 Mɑɑ wɛ kpɛtɛ tɔ mǝ hɑnɑ-m wontu. Pǝ wɩɩkɑɣɑ-m tɔ mǝ fɛpǝnɑ-m. Pɑɑ tǝkɑ-m sɑlǝkɑ tɑɑ tɔ mǝ kɔŋɑɣɑnɑ nɑ ɩ́ nɑɑ-m. 37 Kʋpɑmɑ kɑ́ cɔ-m sɩ: Tɑcɑɑ, leɣe tǝ nɑ-ŋ nɑ nyɔɣɔsɩ wɩɩ-ŋ nɑ tǝ́ hɑ-ŋ tɔɣɔnɑɣɑ, nɑ lʋkɔtʋ wɛnɑ-ŋ nɑ tǝ́ hɑ-ŋ lʋm? 38 Leɣe tǝ nɑ-ŋ nɑ ń kɛ́ mʋʋlʋ nɑ tǝ́ kpɑɣɑ-ŋ nɑ tǝ́ ponɑ tɑ tɛ? Yɑɑ n wɛ kpɛtɛ nɑ tǝ́ suu-ŋ wontu? 39 Leɣe tǝ nɑ-ŋ nɑ pǝ́ wɩɩkɩ-ŋ, yɑɑ pɑ tǝkɑ-ŋ sɑlǝkɑ tɑɑ nɑ tǝ́ polo nyɑ́ wiiluɣu? 40 Wulɑʋ mɑ mɑɑ cɔ-wɛ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, timpi ɩ́ lɑpɑ mɑ tɑɑpɑlɑɑ pɑnɛ pɑ sǝkpemɑ tɑɑ nɔɣɔlʋɣʋ kʋpɑntʋ tɔ, mɑɣɑ ɩ́ lɑpɑ. <div eID="gen24425" type="x-p"/> 41 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Wulɑʋ mɑ́, mɑɑ heeli mpɑ pɑ wɛnɑ mɑ mpǝtǝŋ tɔɔ tɔ sɩ: Mpusi nyǝ́mɑ mɛ ɩ́ tɛɛ nɑ ɩ́ fɛɛ-m. Ɩ́ polo kɔkɔ ŋkɑ pɑ tɑɣɑnɑ Ɩlɔɣɔʋ nɑ ɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ pɑ tɔɔ nɑ kɑɑ teŋ tɔ kɑ tɑɑ. 42 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, nyɔɣɔsɩ kɑ kpɑ-m tɔ ɩ́ tɑ hɑ-m nɑ mɑ́ tɔɣɔ. Lʋkɔtʋ kpɑ-m tɔ ɩ́ tɑ́ hɑ-m lʋm sɩ mɑ́ nyɔɔ. 43 Mɑɑ kɛ́ mʋʋlʋ, ɩ́ tɑ kpɑɣɑ-m nɑ ɩ́ ponɑ mǝ tɛ. Mɑɑ wɛ kpɛtɛ tɔ ɩ́ tɑ hɑ-m wontu sɩ mɑ suu. Pɩɩ wɩɩkɑɣɑ-m tɔ ɩ́ tɑ fɛ-m. Wɑɑtʋ wei mɑ wɛ sɑlǝkɑ tɑɑ tɔ ɩ́ tɑ wiili-m. 44 Nɑ pɛlɛ pɑɑ cɔ-m sɩ: Tɑcɑɑ, leɣe tǝ nɑ-ŋ nɑ nyɔɣɔsɩ yɑɑ lʋkɔtʋ pǝ wɛnɑ-ŋ, yɑɑ n kɛ́ mʋʋlʋ, yɑɑ n wɛ kpɛtɛ, yɑɑ pǝ wɩɩkɩ-ŋ, yɑɑ n wɛ sɑlǝkɑ tɑɑ, nɑ tǝ tɑ pɑɑsǝnɑ-ŋ? 45 Ɩlɛ mɑɑ cɔ-wɛ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, timpi ɩ́ tɑ́ lɑ sǝkpemɑ pɑnɛ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋɣʋ kʋpɑntʋ tɔ, mɑɣɑ ɩ́ tɑ́ lɑ. 46 Pɑnɛ ɩnɩ pɑɑ polo sɑlǝkɑ tɑm nyǝŋ tɑɑ, nɑ kʋpɑmɑ nɑ́ɑ́ polo weesuɣu ŋku kɩɩ tɛŋ tɔ kʋ tɑɑ. <div eID="gen24426" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.25.seID.18709"/>

26Yesu tɛmɑ tɔm tǝnɛ tǝ tǝnɑɣɑ yɔɣɔtʋɣʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ heeli ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: 2 Ntɔŋ ɩ́ nyǝmɑ́ teu sɩ pǝ kɑɑsɑ kʋyɛɛŋ nɑɑlɛ nɑ pɑ́ tɔɣɔ Tɛɛʋ ɑcimɑ nɑ? Tɛɛʋ ɑcimɑ ɑnɩ ɑ tɔɔ kɛ́ pɑɑ tʋ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑɣɑ yǝlɑɑ niŋ tɑɑ nɑ pɑ́ kɑ-m sǝm tesikɑ tɔɔ. <div eID="gen24428" type="x-p"/> 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ Yutɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ pɑ kotɑ kɔtǝlɑɑ wulɑʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Kɑyifi tɔ ɩ tǝyɑɣɑ. 4 Nɑ pɑ́ cɑɣɑ nɑ pɑ́ mɑɣɑsɩ nɑ pɑ́ sɩɩ ɩsǝnɑ pɑɑ kpɑ Yesu tǝhɛɛ nɑ nɔɣɔlʋ tɑ nɑ tɔ, nɑ pɑ́ kʋ-ɩ. 5 Pɑ yɔɣɔtɑɣɑ pɑ tɑɑ sɩ: Tǝ tɑɑ kpɑ-ɩ ɑcimɑ wɑɑtʋ, tɔfɔ pɩɩ lɑ yoou kɛ yǝlɑɑ tɑɑ. <div eID="gen24429" type="x-p"/> <div eID="gen24427" type="section"/> 6 Yesu kɑ wɛ Petɑnii kɛ tɔnʋɣʋ tɔɔ ɑsilimɑ kʋtɔŋ tʋ Simɔŋ tǝyɑɣɑ tɑɑ. 7 Tǝnɑɣɑ ɑlʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɔmɑ ɩ kiŋ nɑ ɩ́ tɔkɑ tulɑɑlʋ kʋpɑmpɑŋ nɑ pɑ́ lɑpɑ ɩ ɑkpɑlǝpiyɑ kɛ liɣitee pǝlɛ kʋhʋlʋmǝlɛ tɑɑ tɔ. Yesu cɑɣɑɑ nɑ ɩ́ tɔŋnɑ tɔɣɔʋ, ɩlɛnɑ ɑlʋ ɩnɩ ɩ́ pǝlɩ tulɑɑlʋ ɩnǝɣɩ Yesu nyʋɣʋ tɑɑ. 8 Yesu ɩfɑlɑɑ nɑ́ mpʋ tɔ pǝ tɑ mɑɣɑ-wɛ, nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Pɑ wɑkǝlʋɣʋ tulɑɑlʋ ɩnɛɣɛ ɩsǝntɔ tɔ suweɣelɛ? 9 Ye pɑɑ pɛɛtɑ-ɩ pǝ tɑɑ lɑ liɣitee kɛ sɔsɔm nɑ pɑ́ hɑ kʋnyɔntʋnɑɑ? <div eID="gen24431" type="x-p"/> 10 Yesu cɛkǝnɑɑ sɩ pɑ yɔɣɔtǝɣɩ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ ɩ́ pǝsǝɣɩ ɑlʋ ɩnɛ ɩ lɑŋlɛ kɛ mpʋ? Mpi ɩ lɑpɑ-m mpʋ tɔ pǝ tewɑɣɑ hɑlɩ. 11 Mǝ nɑ kʋnyɔntʋnɑɑ ɩ́ wɛnnɑ tɑm. Amɑ mɑ́ nɑ-mɛ tǝ kɑɑ wɛɛ tǝmɑ kiŋ kɛ tɑm. 12 Mɑ pim tɔɔ kɛ́ ɩ pǝlɑ tulɑɑlʋ kɛ mɑ tɔnʋɣʋ tɔɔ kɛ́ mpʋ. 13 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, pɑɑ timpiɣi pɑɑ heeli Lɑɑpɑɑlɩ Kʋpɑŋ ɩnɛɣɛ ɑntulinyɑ tǝnɑ tɑɑ, pɑɑ kɛɛsɩ ɑlʋ ɩnɛ ɩ lɑpɑ mpi tɔ pǝ tɔm nɑ pɑ́ tɔɔsǝɣɩ ɩ tɔɔ. <div eID="gen24432" type="x-p"/> <div eID="gen24430" type="section"/> 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu ɩfɑlɑɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ tɑɑ lɛlʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Yutɑɑsɩ Ɩsǝkɑleeu tɔ, ɩ kʋlɑɑ nɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ, 15 nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Ye mɑ tʋ Yesu kɛ́ mǝ niŋ tɑɑ pepeɣe ɩ́ kɑ hɑ-m? <div eID="gen24434" type="x-p"/> <div sID="gen24435" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ pɛlɛ pɑ kɑlɑ liɣitee nyǝɣǝtʋ kɛ hiu nɑ nɑɑnʋwɑ nɑ pɑ́ cɛlɛ-ɩ. 16 Pǝ kpɑɣɑ kʋyɑŋku tɔɣɔ Yutɑɑsɩ sʋʋ kʋyɑkʋ kʋpɑŋkʋ kɛ pɛɛkʋɣʋ sɩ ɩ́ tʋ Yesu kɛ́ pɑ niŋ tɑɑ. <div eID="gen24435" type="x-p"/> <div eID="gen24433" type="section"/> 17 Pǝ tɑlɑ potopotonɑɑ mpɑ pɑ tɑɑ kʋkʋsʋm fɛɩ tɔ pǝ ɑcimɑ kʋyɑkʋ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋkʋ wule. Ɩlɛnɑ Yesu ɩfɑlɑɑ polo nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Leɣe n cɑɑ sɩ tǝ́ polo nɑ tǝ́ lɑ-ŋ Tɛɛʋ ɑcimɑ kʋtɔɣɔʋ? <div eID="gen24437" type="x-p"/> 18 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ-wɛ sɩ: Ɩ́ polo ɩcɑtɛ tɑɑ kɛ́ ɑkele tɛ nɑ ɩ́ heeli-ɩ sɩ: Mɑ wʋlɛ tɑlɑɑ, nyɑ́ tɛɣɛ mɑ́ nɑ mɑ ɩfɑlɑɑ tɩɩ tɔɣɔ Tɛɛʋ ɑcimɑ. <div eID="gen24438" type="x-p"/> 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu ɩfɑlɑɑ lɑpɑ nti ɩ kɛɛsɑ-wɛ tɔ. Pɑ polɑɑ nɑ pɑ́ lɑ́ Tɛɛʋ ɑcimɑ kʋtɔɣɔʋ. <div eID="gen24439" type="x-p"/> 20 Pǝ kɔmɑ ɩsɩɩ tɑɑnɑɣɑ ɩlɛ, ɩ́ nɑ pɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ pɑ cɑɣɑ tɔɣɔʋ ntɛ́. 21 Pɑ tɔŋnɑ tɔɣɔʋ kɛ mpʋ, ɩlɛnɑ Yesu yɔɣɔtɩ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, mǝ tɑɑ nɔɣɔlʋ kɑ́ lɑ-m kɔlɔmɔtɔ. <div eID="gen24440" type="x-p"/> 22 Tǝnɑɣɑ ɩ ɩfɑlɑɑ ɩsɛntɑɑ nyǝŋɑ sɔsɔm nɑ tɔm tǝnɛ. Ɩlɛnɑ pɑ́ sʋʋ-ɩ pɔɔsʋɣʋ kɛ kʋlʋm kʋlʋm. Ɩnɛ sɩ: Mɑtɔŋ pǝ tɑɣɑ mɑ́, Tɑcɑɑ? Ɩnɛ sɩ: Mɑtɔŋ pǝ tɑɣɑ mɑ́, Tɑcɑɑ? <div eID="gen24441" type="x-p"/> 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Mɑ nɑ wei tɑ niŋ kpɛntɑ sʋsʋɣʋ kɛ nyǝnɑɣɑ tɑɑ tɔ pʋntʋ kɑ́ lɑnɑ-m kɔlɔmɔtɔ. 24 Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́, mɑ sǝkɩ teitei kɛ́ ɩsɩɩ pɑ kɛɛsɑ mɑ tɔm kɛ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ tɔ. Amɑ wei ɩ kɑ́ lɑ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑɣɑ kɔlɔmɔtɔ kɛ mpʋ tɔ ɩ tɔm kɑ́ lɑ wɑɩyo kɛ́ sɔsɔm. Pʋntʋ ɩnɩ, ye pɑ tɑɑ lʋlɩ-ɩ, pǝlɛ pɩɩ lɑpɑ sɑnɑ. <div eID="gen24442" type="x-p"/> 25 Pǝ kpɛŋnɑ Yutɑɑsɩ wei ɩ lɑkɩ-ɩ kɔlɔmɔtɔ tɔ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ Yesu sɩ: Mɑtɔŋ pǝ tɑɣɑ mɑ́, Tɑcɑɑ? <div eID="gen24443" type="x-p"/> <div sID="gen24444" type="x-p"/>Ɩlɛnɑ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Ntǝɣǝlɛ mpʋ. <div eID="gen24444" type="x-p"/> <div eID="gen24436" type="section"/> 26 Ḿpʋ́ɣʋ́ wɑɑtʋ wei pɑ tɔkɑɣɑ tɔ Yesu kpɑɣɑ potopoto nɑ ɩ́ sɛɛ Ɩsɔ kɛ́ ɩ́ nɑ tǝmlɛ, nɑ ɩ́ fɑɣɑ-ɩ nɑ ɩ́ cɛlɑ ɩ ɩfɑlɑɑ, nɑ ɩ́ heeli-wɛ sɩ: Ɩ́ mʋ nɑ ɩ́ tɔɣɔ, mɑ tɔnʋɣʋ ntɛ́. <div eID="gen24446" type="x-p"/> 27 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Yesu kpɑɣɑ kɔpʋ nɑ ɩ́ sɛɛ Ɩsɔ kɛ́ ɩ nɑ tǝmlɛ. Ɩlɛnɑ ɩ́ cɛlɛ-wɛ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩ́ nyɔɔ-wǝɣɩ mǝ tǝnɑ. 28 Mɑ cɑlǝm ntɛ́ mpi pǝ hʋ́lǝ́ɣɩ́ Ɩsɔ nɔɣɔ pɛɛlʋɣʋ tɑmpɑnɑ tɔ. Mpɩ pǝ kpemnɑ yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ tɔɔ sɩ pǝ́ hɩɩsɩ ɩsɑɣɑtʋnɑɑ. 29 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo, sɑŋɑ wɑɑlɩ mɑ kɑɑ tɑsɑ sʋlʋm pǝnɛɣɛ nyɔɔʋ. Hɑlǝnɑ kʋyɑŋku mɑ́ nɑ-mɛ tɩɩ nyɔɔ sʋlʋm kʋfɑm kɛ mɑ Cɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ tɔ. <div eID="gen24447" type="x-p"/> 30 Pɑ tɛmɑ mpʋ ɩlɛnɑ pɑ́ yoo ɑcimɑ yontu, ɩlɛnɑ pɑ́ tɛɛ Olifinɑɑ pʋɣʋ tɔɔ. <div eID="gen24448" type="x-p"/> <div eID="gen24445" type="section"/> 31 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ: Sɑŋɑ ɑhoo ɑnɛ ɑ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ́ kɑ́ yele-m mǝ tǝnɑ nɑ ɩ́ se. Pɑ ŋmɑɑ ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ sɩ: Mɑɑ kʋ tiikilu nɑ heeŋ kɑ́ yɑ yem yem. 32 Amɑ wɑɑtʋ wei mɑɑ fe ɩlɛnɑ, mɑ́ tɛɛ-mɛɣɛ nɔɣɔ kɛ Kɑlilee. <div eID="gen24450" type="x-p"/> 33 Tǝnɑɣɑ Piyɛɛ nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Pɑɑ pɑ tǝnɑ pɑɑ yele-ŋ nɑ pɑ́ se, mɑ́, mɑ kɑɑ lɑ mpʋ. <div eID="gen24451" type="x-p"/> 34 Amɑ Yesu tɔmɑ-ɩ sɩ: Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-ŋ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, n kɑ kpɛɛsɩ tɔm tooso kɛ́ ɑhoo ɑnɛ sɩ n tɑ nyɩ-m kɛ́ n tɑ nyɩ-m nɑ pǝ́cɔ́ kɑmpɑɑʋ koo. <div eID="gen24452" type="x-p"/> 35 Tǝnɑɣɑ Piyɛɛ tɔmɑ-ɩ sɩ: Pɑɑ mɑ nɑ-ŋ tɩɩ sɩ tɩɩ sɩ kɛ́, mɑ kɑɑ kpɛɛsɩ sɩ mɑ tɑ nyɩ-ŋ. <div eID="gen24453" type="x-p"/> <div sID="gen24454" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tǝnɑ pɑ yɔɣɔtɑ mpʋ. <div eID="gen24454" type="x-p"/> <div eID="gen24449" type="section"/> 36 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ pɑ tɑlɑ timpi pɑ yɑɑ sɩ Kɛtǝsemɑnee tɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ cɑɣɑ cǝnɛ nɑ mɑ́ polo Ɩsɔ sǝlǝmʋɣʋ kɛ hɑtoo cǝnɛ. <div eID="gen24456" type="x-p"/> 37 Ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑɣɑ Piyɛɛ nɑ Sepetee pǝyɑlɑɑ nɑɑlɛ. Tǝnɑɣɑ ɩsǝnyǝŋlɛ nɑ lɑŋwɑkǝllɛ sɔsɔɔlɛ sʋʋ-ɩ kpɑʋ. 38 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Mɑ lɑŋlɛ wɑkǝlɑɑ kɛ́ tǝtɔɣɔtɔɣɔ pǝ fɛɩ kɛɛsʋɣʋ. Ɩ́ cɑɣɑ cǝnɛ nɑ mɑ́ nɑ-mɛ tǝ́ feŋiɣi. <div eID="gen24457" type="x-p"/> 39 Ɩ tuusɑ ɩ nɔɣɔ tɔɔ kɛ́ pǝcɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ luŋ nɑ ɩ́ sǝlǝmɩ sɩ: Mɑ Cɑɑ, ye pǝ wɛ pǝsʋɣʋ kɛɛlɩ wɑhɑlɑ sɔsɔ ɩnɛɣɛ mɑ nyʋɣʋ tɔɔ. Pɑɑ nɑ mpʋ mpi n nɔkɑɑ tɔ pǝlɛ pǝ lɑ, pǝ́ tɑɑ lɑ mɑ luɣu nyǝntʋ. <div eID="gen24458" type="x-p"/> 40 Ɩ tɛmɑ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ mǝlɩ ɩ ɩfɑlɑɑ tooso ɩnɩ ɩ kiŋ nɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ pɑ tɔŋnɑ tom. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ Piyɛɛ sɩ: Ɩ́ kpisɑ cɑɣɑʋ ntɛ́ sɩ mɑ́ nɑ-mɛ tǝ́ feŋ pɑɑ pǝcɔ mɑɣɑmɑɣɑ. 41 Ɩ́ feŋ nɑ ɩ́ sǝlǝmɩ, tɔfɔ ɩ́ kɑ́ hoti wɑɑtʋ wei mɑɣɑsʋɣʋ kɔŋ-mɛ tɔ. Pɑ́ɑ́nɑ́ wɛɛ, ɑmɑ tɔnʋɣʋ ɩɩ pǝsǝɣǝnɑ. <div eID="gen24459" type="x-p"/> 42 Ɩ tɑsɑ tuusuɣu, ɩlɛnɑ ɩ́ tɑsɑ Ɩsɔ kɛ́ sǝlǝmʋɣʋ sɩ: Mɑ Cɑɑ, ye pǝ fɛɩ pǝsʋɣʋ sɩ wɑhɑlɑ sɔsɔ ɩnɛ ɩ́ hɑtǝlǝnɑ-m, nyɑ́ luɣu nyǝntʋ ɩ́ lɑ. <div eID="gen24460" type="x-p"/> 43 Ɩ tɑsɑ ɩ ɩfɑlɑɑ kiŋ kɛ mǝlʋɣʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ pɑ tɔŋnɑ tom tɔtɔ, pɑ kpisɑ pɑ́ cɑɣɑnɑ pɑ ɩsɛ. 44 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɑsɑ-wɛɣɛ yeluɣu nɑ ɩ́ tuusi nɑ ɩ́ tɑsɑ Ɩsɔ sǝlǝmʋɣʋ kɛ tɔm tooso nyǝm kɛ tɔm kʋlʋmtʋ ntɩ. 45 Tǝnɑɣɑ ɩ mǝlɑ ɩ ɩfɑlɑɑ kiŋ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Ɩ́ tɔŋnɑ tom nɑ ɩ́ hɛɛsǝɣɩ yɑɑ? Ɩɩ nɑɑ, pǝ tɑlɑɑ kɛlɛ. Pɑɑ tʋ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑɣɑ ɑsɑɣɑɑ niŋ tɑɑ. 46 Ɩ́ kʋlɩ nɑ tǝ́ tɛɛ. Ɩ́ nyǝnɩ kɔlɔmɔtɔ tʋ tɑlɑ cǝnɛ. <div eID="gen24461" type="x-p"/> <div eID="gen24455" type="section"/> 47 Yesu tɔŋnɑ yɔɣɔtɑɣɑ kɛ mpʋ ɩlɛ, ɩ ɩfɑlɑɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ tɑɑ lɛlʋ Yutɑɑsɩ tɑlɑɑ kɛlɛ. Nɑ ɩ wɑɑlɩ kɛ́ yǝlɑɑ sɑmɑɑ tuutuumɑ, nɑ pɑ́ tɔkɑ lɑɣɑlɛɛ nɑ kpɑtǝŋ. Kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ Yutɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ pɑ tilinɑ yǝlɑɑ mpɛ. 48 Yutɑɑsɩ wei ɩnɩ ɩ lɑkɩ Yesu kɛ́ kɔlɔmɔtɔ kɛ mpʋ tɔ ɩ kɑ kɛɛsɑ sɑmɑɑ ɩnǝɣɩ ɩsǝnɑ ɩ kɑ lɑ tɔ. Ɩ heelɑ-wɛɣɛ sɩ: Ye mɑ polɑɑ nɑ mɑ́ wɑɣɑlɑ wei ɩlɛ, ɩnǝɣǝlɛ, ɩ́ kpɑ-ɩ. 49 Tǝnɑɣɑ Yutɑɑsɩ kpǝtǝnɑ Yesu kɛ kpɑkpɑɑ nɑ ɩ́ sɛɛ-ɩ sɩ: Fɔɔ Tɑcɑɑ. <div eID="gen24463" type="x-p"/> <div sID="gen24464" type="x-p"/>Ɩlɛnɑ ɩ́ wɑɣɑlɩ-ɩ. 50 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ-ɩ sɩ: Mɑ tɑɑpɑlʋ, lɑ nti n kɔmɑ lɑpʋ tɔ. <div eID="gen24464" type="x-p"/> <div sID="gen24465" type="x-p"/>Tǝnɑɣɑ ɩ́ nɑ mpɑ tɔ, pɛlɛ pɑ tʋ niŋ kɛ Yesu tɔɔ nɑ pɑ́ kpɑ-ɩ. 51 Ɩlɛnɑ Yesu nɑ mpɑ pɑɑ wɛɛ tɔ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ kpɛɛ ɩ lɑɣɑtɛ nɑ ɩ́ lo kɔtʋlʋ sɔsɔ tǝmlɛ tʋ ŋkpɑŋʋɣʋ nɑ ɩ́ kɔɔlɩ tǝfeŋ. 52 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu tɔmɑ-ɩ sɩ: Suu nyɑ́ lɑɣɑtɛ kɛ tǝ suɣute tɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, ye wei ɩ́ kpɑɣɑ lɑɣɑtɛ, pʋntʋ kɑ́ sǝnɑ lɑɣɑtɛ. 53 N tɑ nyɩ sɩ, mɑ́ sɔɔlɑɑ, mɑɑ yɑɑ mɑ Cɑɑ nɑ ɩ́ hɑ-m ɩsɔtɑɑ tillɑɑ kɛ iyisi nɑɑtoso (6000) kɛ loosi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛɣɛ cǝnɛɣɛ kpɑkpɑɑ yɛɛ? 54 Amɑ ye mɑ lɑpɑ mpʋ nti pɑɑ kɛɛsɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ sɩ tɩɩ lɑ tɔ, ɩsǝnɑɣɑ pɩɩ lɑ nɑ tǝlɛ tǝ́ lɑ́ ɩlɛ? <div eID="gen24465" type="x-p"/> 55 Tǝnɑɣɑ Yesu pɔɔsɑ sɑmɑɑ ɩnɩ sɩ: Ɩ́ kɔŋɩ-m kpɑʋ nɑ ɩ́ nɔkɩ nɑ ɩ́ kpɑkǝɣɩ lɑɣɑlɛɛ nɑ kpɑtǝŋ tɔ, mɑɣɑ ŋmɩɩlʋ ɩsɑɣɑʋ kɛ? Kʋyɛɛŋ tǝnɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ kɛ́ mɑ cɑɣɑɑ nɑ mɑ́ sɛɣɛsǝɣɩ, ɩ́ tɑ́ kpɑ-m. 56 Amɑ pǝ tǝnɑ ɩsǝntɔ pǝ lɑpɑɣɑ sɩ pǝ́ lɑ nti Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ kɑ yɔɣɔtɑɑ nɑ tǝ́ wɛ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ tɔ. <div eID="gen24466" type="x-p"/> <div sID="gen24467" type="x-p"/>Tǝnɑɣɑ ɩ ɩfɑlɑɑ tǝnɑ yelɑ-ɩ nɑ pɑ́ se nɑ pɑ́ tɛɛ. <div eID="gen24467" type="x-p"/> <div eID="gen24462" type="section"/> 57 Mpɑ pɑ kpɑ Yesu tɔ pɑ ponɑ-ɩ kɔtǝlɑɑ wulɑʋ Kɑyifi tɛ nɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ pɑ kotɑɑ. 58 Piyɛɛ tǝŋɑɣɑ Yesu kɛ́ tɑ́ɑ́lǝ́ḿ tɔɔ, hɑlǝnɑ ɩ́ tɑlɑ kɔtǝlɑɑ wulɑʋ tɑɣɑ tɔɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ sʋʋ nɑ ɩ́ cɑɣɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ kiŋ sɩ ɩ nɑɑ sɩ pɩɩ tɛnɑ-we. <div eID="gen24469" type="x-p"/> 59 Ḿpʋ́ɣʋ́ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ Kotuɣu sɔsɔɔŋkʋ nyǝ́mɑ pɑ pɛɛkɑɑ sɩ pɑɑ tɔm suuu pɑ suu Yesu nɑ pɑ́ hiki mpɑɑʋ nɑ pɑ́ kʋ-ɩ. 60 Pɑɑ nɑ yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ kʋlɑɑ nɑ pɑ́ suuki-ɩ pɔpɔtʋ tɔmnɑɑ tɔ, pɑ tɑ hiki nti pɑɑ wɑɑnɑ-ɩ tɔ. Wɑɑlɩ wɑɑlɩ kɛ́ yǝlɑɑ nɑpǝlɩ pɑ kʋlɑ nɑɑlɛ 61 nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Apɑlʋ ɩnɛ ɩ kɑ tɔmɑ sɩ ɩnɩ ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ yɔkɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ nɑ ɩ tɑɣɑnɩ-tɛɣɛ ŋmɑʋ kɛ kʋyɛɛŋ tooso tɑɑ. <div eID="gen24470" type="x-p"/> 62 Ḿpʋ́ɣʋ́ kɔtǝlɑɑ wulɑʋ kʋlɑɑ nɑ ɩ́ tɔ Yesu sɩ: N kɑɑ yɔɣɔtɩ? Suweɣe yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ yɔɣɔtǝɣǝnɑ-ŋ ye? <div eID="gen24471" type="x-p"/> 63 Amɑ Yesu sumɑ. Tǝnɑɣɑ kɔtǝlɑɑ wulɑʋ tɔmɑ-ɩ sɩ: Nɑ Ɩsɔ wei ɩ wɛnɑ weesuɣu tɔ, ye n kɛ́ Ɩsɔ Pǝyɑlʋ Mesii heelɩ-tʋ tǝfoo. <div eID="gen24472" type="x-p"/> 64 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Ntǝɣɩ n yɔɣɔtɑɑ. Mɑ heeliɣi-mɛ tǝfoo sɩ pǝ kpɑɣɑʋ pǝnɛntɛ tɔ ɩ́ kɑ́ nɑ́ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ nɑ mɑ́ cɑɣɑ Ɩsɔ Toŋ tǝnɑ tʋ kɔŋkɔŋ tɑɑ. Nɑ ɩ́ kɑ́ nɑ-m ɩsɔtɑɑ ŋmʋntʋɣʋ tɔɔ nɑ mɑ́ tiiki. <div eID="gen24473" type="x-p"/> 65 Tǝnɑɣɑ kɔtǝlɑɑ wulɑʋ cǝlɑ ɩ wontu nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩ kpɑ Ɩsɔ tɔɔ. Tǝ tɑsǝɣɩ ɑseetɑ nyǝ́mɑ kɛ pɛɛkʋɣʋ sɩ tǝ lepe? Mǝ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ́ nɑ́ ɩsǝnɑ ɩ kpɑ Ɩsɔ tɔɔ tɔɣɔlɛ. 66 Tɔʋ, ɩ́ nɑ-we? <div eID="gen24474" type="x-p"/> <div sID="gen24475" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɔmɑ sɩ ɩ tɔm sǝpɑ, pɑɑ kʋ-ɩ kɛ́. <div eID="gen24475" type="x-p"/> 67 Tǝnɑɣɑ pɑ sʋʋ ntɑɣɑmɑ tɔʋ kɛ ɩ ɩsɛntɑɑ, nɑ pɑ́ mɑkɩ-ɩ ŋkumɑ, nɑ lɛlɑɑ nɑ́ɑ́ mɑpɩ-ɩ kɑtɑɑsɩ. 68 Nɑ pɑ́ tɔŋ sɩ: Mesii kpeɣe, heeli-tʋɣʋ wei ɩ mɑpɑ-ŋ tɔ. <div eID="gen24476" type="x-p"/> <div eID="gen24468" type="section"/> 69 Piyɛɛ kɑ cɑɣɑ ɑwɑlɩ kɛ́ tɑɣɑ tɔɔ. Tǝnɑɣɑ kɔtǝlɑɑ wulɑʋ tǝmlɛ tʋ ɑlʋ nyǝŋ nɔɣɔlʋ kpǝtǝnɑ-ɩ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Nyɑ́ tɔtɔ n kɑ wɛ Kɑlilee tʋ Yesu ɩnɩ ɩ kiŋ. <div eID="gen24478" type="x-p"/> 70 Ḿpʋ́ɣʋ́ Piyɛɛ kpɛɛsɑ yǝlɑɑ tǝnɑ ɩsɛntɑɑ sɩ: Mɑ tɑ nyɩ nti n yɔɣɔtǝɣɩ mpʋ tɔ. 71 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Piyɛɛ kʋlɑɑ nɑ ɩ́ polo nɔnɔkeelɑsɩ. Ɩlɛnɑ tǝmlɛ tʋ ɑlʋ nyǝŋ lɛlʋ nɑ́ɑ́ nɑ-ɩ nɑ ɩ́ heeli mpɑ pɑɑ wɛ tǝnɑ tɔ sɩ: Ɩnɛ ɩnɩ ɩ kɑ wɛ Nɑsɑlɛtɩ Yesu ɩnɩ ɩ kiŋ kɛ́. <div eID="gen24479" type="x-p"/> 72 Ḿpʋ́ɣʋ́ Piyɛɛ tɑɣɑnɑ kpɛɛsʋɣʋ sɩ: Nɑ Ɩsɔ, mɑ tɑ nyɩ ɑpɑlʋ ɩnɩ. <div eID="gen24480" type="x-p"/> 73 Pǝ lɑpɑ lɑɑsɑɣɑ ɩlɛnɑ mpɑ pɑɑ wɛ tǝnɑ tɔ pɑ́ kpǝtǝnɑ Piyɛɛ nɑ pɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Nyɑ́ n tɑ lɑŋ yǝlɑɑ mpɛ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ. Nyɑ́ yɔɣɔtɑɣɑ hʋlǝɣǝnɑ timpi n lɩɩnɑɑ tɔ. <div eID="gen24481" type="x-p"/> 74 Ḿpʋ́ɣʋ́ Piyɛɛ kpɛɛsɑɑ tǝlɑlɑlɑ nɑ ɩ́ tuu nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Nɑ Ɩsɔ, mɑ tɑ nyɩ ɑpɑlʋ ɩnɩ. <div eID="gen24482" type="x-p"/> <div sID="gen24483" type="x-p"/>Tǝnɑɣɑ kɑmpɑɑʋ koo kpɑkpɑɑ. 75 Ɩlɛnɑ Piyɛɛ tɔɔsɩ nti Yesu kɑ yɔɣɔtɑ-ɩ tɔ tǝ tɔɔ sɩ: Mpi pɩɩ tɑkɩ kɑmpɑɑʋ koou tɔ n tɛmɑ tɔm toosoɣo kpɛɛsʋɣʋ sɩ n tɑ nyɩ-m kɛ́ n tɑ nyɩ-m. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tukɑɑ nɑ ɩ́ lɩɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ wii ɩsɩɩ ɩ sǝkɩ ɩ sǝkɩ. <div eID="gen24483" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.26.seID.18756"/>

27Ḿpʋ́ɣʋ́ tɑnɑŋ kʋpɑŋkʋ tɛɛ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ tǝnɑ nɑ Yutɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ cɑɣɑɑ nɑ pɑ́ mɑɣɑsɩ nɑ pɑ́ sɩɩ sɩ pɑ́ kʋ Yesu. 2 Tǝnɑɣɑ pɑ hɔkɑ-ɩ nɑ pɑ́ kpɑɣɑ-ɩ nɑ pɑ́ polo nɑ pɑ́ cɛlɑ Kʋfǝnɛɛ Pilɑtɩ. <div eID="gen24485" type="x-p"/> <div eID="gen24484" type="section"/> 3 Yutɑɑsɩ wei ɩ lɑpɑ-ɩ kɔlɔmɔtɔ tɔ, ɩ nɑwɑ sɩ pɑ sɩɩwɑ sɩ pɑɑ kʋ Yesu kɛ́ tɑmpɑnɑ ɩlɛnɑ ɩ lɑŋlɛ pǝsɩ sɔsɔm. Tǝnɑɣɑ ɩ kpɑɣɑ liɣitee nyǝɣǝtʋ hiu nɑ nɑɑnʋwɑ ɩnɩ nɑ ɩ́ polo ɩ́ cɛlɑ kɔtǝlɑɑ sɔsɔ nɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ. 4 Nɑ ɩ́ heeli-wɛ sɩ: Mɑ lɑpɑ ɩsɑɣɑtʋ, mɑ cɛlɑ-mɛɣɛ yʋlʋ sɩ ɩ́ kʋ-ɩ tulum kɛ yem. <div eID="gen24487" type="x-p"/> <div sID="gen24488" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ cɔ Yutɑɑsɩ sɩ: Tɑ́ pɑɑye, pǝ kɛ́ nyɑ́ tɔm kɛ́. <div eID="gen24488" type="x-p"/> 5 Tǝnɑɣɑ Yutɑɑsɩ mǝŋnɑ liɣitee ɑnɩ nɑ ɩ́ pɛtɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ, nɑ ɩ́ tɛɛ nɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ tʋ ŋmǝnɑɣɑ kɛ ɩ luɣu tɛɛ nɑ ɩ́ sɩ. <div eID="gen24489" type="x-p"/> 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ́ tɔɔsɑ-yɛ nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Tɑ mpɑɑʋ tɑɑ pǝ fɛɩ pǝsʋɣʋ sɩ tǝ́ kpɑɣɑ liɣitee ɑnɛ nɑ tǝ́ tɑsɑ tʋɣʋ kɛ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ ɑtɑkɑɑ tɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, yʋlʋkʋlɛ liɣitee kɛ́. <div eID="gen24490" type="x-p"/> 7 Tǝnɑɣɑ pɑ cɑɣɑɑ nɑ pɑ́ mɑɣɑsɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ kpɑɣɑ liɣitee ɑnɩ nɑ pɑ́ yɑnɑ tɛtʋ nɑtǝlɩ nti pɑ yɑɑ sɩ cʋɣʋ tǝhulle tɔ, sɩ pɑ piŋ mʋʋlɑɑ kɛ tǝnɑ. 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ hɑlǝnɑ sɑŋɑ pɑ mǝŋnɑ tɛtʋ ntǝɣɩ hǝtɛ sɩ: Cɑlǝm tɛtʋ. 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ lɑpɑ nti Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Selemii kɑ kpɑɑlɑɑ tɔ sɩ: Pɑ kpɑɣɑ liɣitee nyǝɣǝtʋ hiu nɑ nɑɑnʋwɑ. Liɣitee ɑnǝɣɩ Ɩsɛɣɛlɩ yǝlɑɑ tisɑɑ sɩ pɑ́ fɛlɩ ɩ tɔɔ. 10 Pɑ kpɑɣɑ-yɛ nɑ pɑ́ yɑnɑ tɛtʋ nti pɑ yɑɑ sɩ cʋɣʋ tǝhulle tɔ, nɑ pǝ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ Tɑcɑɑ kɑ heelɑ-m. <div eID="gen24491" type="x-p"/> <div eID="gen24486" type="section"/> 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ ponɑ Yesu kɛ Kʋfǝnɛɛ ɩsɛntɑɑ, nɑ ɩ́lɛ́ ɩ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Nyɑɣɑlɛ Yutɑ nyǝ́mɑ wulɑʋ sɔsɔ ɩnǝɣɩ? Ɩlɛnɑ Yesu cɔ-ɩ sɩ: Ntǝɣǝlɛ n yɔɣɔtɑ mpʋ. <div eID="gen24493" type="x-p"/> 12 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ wɑɑtʋ wei kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ tɔŋɑɣɑ sɩ ɩ lɑpɑ pǝnɛ nɑ pǝnɛ tɔ, ɩ tɑ cɔ sɩ pʋlʋ. 13 Tǝnɑɣɑ Pilɑtɩ tɔmɑ-ɩ sɩ: Nn nɩɩkɩ ɩsǝnɑ pɑ tɔŋʋɣʋ sɩ n lɑpɑ pǝnɛ nɑ pǝnɛ tɔ? <div eID="gen24494" type="x-p"/> 14 Amɑ tǝ tǝnɑɣɑ mpʋ Yesu tɑ́ cɔ-ɩ tǝ tɔɔ sɩ pʋlʋ. Ɩlɛnɑ pǝ́ lɑ́ Kʋfǝnɛɛ kɛ piti kɛ́ sɔsɔm pǝ tɩɩ fɛɩ. <div eID="gen24495" type="x-p"/> <div eID="gen24492" type="section"/> 15 Pɑɑ Tɛɛʋ ɑcimɑ wenɑ Kʋfǝnɛɛ tʋlǝɣɩ sɑlǝkɑ tʋ nɔɣɔlʋ wei sɑmɑɑ cɑɑ sɩ pɑ́ tʋlɩ tɔɣɔ. 16 Pǝ pɑmnɑ sɑlǝkɑ tʋ kpitikpiti nɔɣɔlʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Pɑlɑpɑɑsɩ*fɑ* tɔ ɩ wɛ sɑlǝkɑ tɑɑ. 17 Sɑmɑɑ kotɑ ḿpʋ́ɣʋ́ tǝnɑ, ɩlɛnɑ Pilɑtɩ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Aweɣe ɩ́ cɑɑ mɑ́ tʋlɩ-mɛ, Yesu wei pɑ yɑɑ sɩ Kilisiti tɔ? <div eID="gen24497" type="x-p"/> 18 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ kɛ́ ɩ pɔɔsɑ-wɛɣɛ mpʋ, ɩ nyǝmɑ́ tǝkelekele sɩ ɩsɛsɛɛmlɛ tɔɔ kɛ́ pɑ ponɑ-ɩ Yesu. <div eID="gen24498" type="x-p"/> 19 Wɑɑtʋ wei Pilɑtɩ cɑɣɑ tǝhʋʋlɛ tɔ ɩ ɑlʋ tilɑɑ sɩ pɑ́ heeli-ɩ sɩ: Tɑɑ sʋsɩ nyɑ́ nɔɣɔ kɛ tɑmpɑnɑ tǝŋlʋ ɩnɩ ɩ tɔm tɑɑ. Pǝ hʋlɑ-m ɩ tɔm kɛ tom tɑɑ kɛ́ ɑhoo ɑnɛ, nɑ pǝ́ pɛkǝlɩ-m sɔsɔm. <div eID="gen24499" type="x-p"/> 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ pɑ puɣusɑ sɑmɑɑ sɩ pɑ́ sǝlǝmɩ-ɩ nɑ ɩ́ tʋlɩ-wɛɣɛ Pɑlɑpɑɑsɩ, nɑ pǝ́ kɑɑsɩ nɑ ɩ́ kʋ Yesu. 21 Tǝnɑɣɑ Kʋfǝnɛɛ tɑɣɑnɑ-wɛɣɛ pɔɔsʋɣʋ sɩ: Pɑ nɑɑlɛ pɑ tɑɑ ɑweɣe ɩ́ cɑɑ sɩ mɑ́ tʋlɩ-mɛ yee? Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ cɔ-ɩ sɩ: Pɑlɑpɑɑsɩ kɛ tǝ cɑɑ sɩ ń tʋlɩ. 22 Ɩlɛnɑ Pilɑtɩ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Nɑ ɩsǝnɑɣɑ mɑ́ lɑ Yesu wei pɑ yɑɑ sɩ Kilisiti tɔ? Tǝnɑɣɑlɛ pɑ tǝnɑ sɩ: Kɑmɩ-ɩ sǝm tesikɑ tɔɔ. 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ Pilɑtɩ pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Ɩlɛ ɩsɑɣɑtʋ ntiɣi ɩ lɑpɑ? <div eID="gen24500" type="x-p"/> <div sID="gen24501" type="x-p"/>Tǝnɑɣɑ pɑ tɑsɑ kɑpusi mɑpʋ nɑ toŋ sɩ: Kɑmɩ-ɩ sǝm tesikɑ tɔɔ. <div eID="gen24501" type="x-p"/> 24 Pilɑtɩ kɔmɑ nɑ ɩ́ nɑ́ sɩ ɩ kɑɑ pǝsɩ-tɩ, pǝyele yoou cɑɑ tiluɣu. Ɩlɛnɑ ɩ́ cɑɑ lʋm nɑ ɩ́ sɑŋ ɩ niŋ kɛ sɑmɑɑ ɩsɛntɑɑ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Apɑlʋ ɩnɛ, pǝ́ tɑɑ wɛɛ sɩ mɑ́ kʋɣʋnɑ-ɩ yoo. Pǝ kɛ́ mǝ tɔm kɛ́. <div eID="gen24502" type="x-p"/> 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɑmɑɑ tǝnɑ cɔ-ɩ sɩ: Nnn, ɩ sǝm tɔm ɩ́ mǝlɩ tɑ́ nɑ tɑ́ piyɑ tɑ́ nyɔɔŋ tɑɑ. <div eID="gen24503" type="x-p"/> 26 Tǝnɑɣɑ Pilɑtɩ tʋlɑ-wɛɣɛ Pɑlɑpɑɑsɩ. Pǝ kɑɑsɑ Yesu ɩlɛnɑ, ɩ́ yele nɑ pɑ́ cɑsɑ-ɩ ɑkpɑtɛɛ, nɑ ɩ́ kpɑɣɑ-ɩ nɑ ɩ́ cɛlɛ-wɛ sɩ pɑ́ polo nɑ pɑ́ kɑmɩ-ɩ sǝm tesikɑ tɔɔ. <div eID="gen24504" type="x-p"/> <div eID="gen24496" type="section"/> 27 Pilɑtɩ yoolɑɑ ponɑ Yesu kɛ́ Kʋfǝnɛɛ tǝyɑɣɑ tɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ sɑmɑɑ tǝnɑ kotinɑ-ɩ. 28 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ wɔɣɔsɑ ɩ wontu, ɩlɛnɑ pɑ́ suu-ɩ cɑpɑ kʋsɛɛm tǝkpɑɩɩ. 29 Nɑ pɑ́ lʋʋ sɔwɑ kɛ ntenuɣu nɑ pɑ́ te ɩ nyʋɣʋ, nɑ pɑ́ tʋ ɩ niŋ ntɔɣɔŋ tɑɑ kɛ́ kpɑ́tʋ́ɣʋ́, nɑ pɑ́ pɑɑkǝnɑ-ɩ nɑ pɑ́ luŋiɣi ɩ tɛɛ kɛ́ ɑkulɑ, nɑ pɑ́ sɛɛ-ɩ sɩ: Yutɑ nyǝ́mɑ wulɑʋ sɔsɔ fɔɔ. <div eID="gen24506" type="x-p"/> 30 Nɑ pɑ́ tɔɔkɩ ɩ tɔɔ kɛ́ ntɑɣɑmɑ, nɑ pɑ́ mʋɣɩ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ nɑ pɑ́ tɑɣɑnǝɣɩ ɩ nyʋɣʋ tɑɑ kɛ́ mɑpʋ. 31 Pɑ tɛmɑ-ɩ pɑɑnɑʋ kɛ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ wɔɣɔsɩ cɑpɑ ɩnɩ nɑ pɑ́ mǝŋnɑ-ɩ ɩ wontu nɑ pɑ́ tɛɛnɑ-ɩ kɑm kɛ sǝm tesikɑ tɔɔ. <div eID="gen24507" type="x-p"/> <div eID="gen24505" type="section"/> 32 Pɑ lɩɩkɑɣɑ ɩcɑtɛ ɩlɛnɑ, pɑ́ tǝ sulinɑ Silɛɛnɩ tʋ nɔɣɔlʋ, pɑ yɑɑ-ɩ sɩ Simɔŋ. Tǝnɑɣɑ yoolɑɑ kpipɑ ɩ́lɛ́ nɑ toŋ sɩ ɩ́ sǝɣǝlɩ Yesu tesikɑ ŋkɛ. 33 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɑlɑ timpi pɑ yɑɑ sɩ Kɔlǝkɔtɑ tɔ, nti tǝ yɔɣɔtǝɣɩ sɩ nyʋmpɔɣɔlɑɣɑ tɛ tɔ. 34 Tǝnɑɣɑ pɑ cɛlɑ-ɩ sʋlʋm mpi pǝ tɑɑ pɑ sitɑ tʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ cǝlǝm*fɑ* tɔ. Amɑ ɩ tǝŋɑɑ ɩlɛnɑ ɩ́ kisi-wǝɣɩ nyɔɔʋ. <div eID="gen24509" type="x-p"/> 35 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kɑmɑ-ɩ sǝm tesikɑ tɔɔ, nɑ pɑ́ tɔ tɛtɛ kɛ́ ɩ wontu tɔɔ nɑ pɑ́ tɑlɑ-tɩ. 36 Pɑ tɛmɑ ḿpʋ́ɣʋ́ ɩlɛnɑ pɑ́ cɑɣɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ tɑŋɩ-ɩ. 37 Pɑ ŋmɑɑwɑ nɑ pɑ́ pusi ɩ nyʋɣʋ tɔɔ sɩ: Yutɑ nyǝ́mɑ wulɑʋ sɔsɔ Yesu kɔlɔ. Pɑ ŋmɑɑ ḿpʋ́ɣʋ́ sɩ pǝ́ hʋ́lɩ́ mpi pǝ tɔɔ pɑ kʋ-ɩ tɔ. 38 Pɑ kpɛŋnɑ ɩ́ nɑ ŋmɩɩlɑɑ kɛ nɑɑlɛ nɑ pɑ́ kɑ-wɛɣɛ sǝm tesikɑsɩ tɔɔ, lɛlʋ kɛ ɩ ntɔɣɔŋ tɔɔ, lɛlʋ kɛ ɩ mpǝtǝŋ tɔɔ. <div eID="gen24510" type="x-p"/> 39 Yǝlɑɑ mpɑ pɑ tɛɛkɑɣɑnɑ tǝnɑ tɔ pɛlɛ pɑ kpɛɛtǝɣɩ nyɔɔŋ nɑ pɑ́ tʋʋkɩ-ɩ sɩ: 40 Mɑtɔŋ nyɑ́ tɔmnɑ sɩ n yɔkǝɣɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ nɑ ń tɑɣɑnɩ kʋfɑtɛ ŋmɑʋ kɛ kʋyɛɛŋ tooso tɑɑ. Wɑɑsɩ nyɑ́ tɩ ɩlɛ. Ye n kɛ́ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ lɩɩ tesikɑ tɔɔ nɑ ń tii. <div eID="gen24511" type="x-p"/> 41 Ḿpʋ́ɣʋ́ nɑ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ tɔtɔ. Pɛlɛ pɑ tɔŋnɑ-ɩ pɑɑnɑʋ nɑ pɑ́ yɔɣɔtǝɣɩ sɩ: 42 Ɩ yɑpɑ lɛlɑɑ nyɔɔŋ ɩsǝnɑɣɑ nɑ ɩ́ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ yɑ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ nyǝŋkʋ. Ɩsɩɩ sɩ ɩnǝɣǝlɛ Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ sɔsɔ nɑ? Pǝnɛntɛ ɩ́ lɩɩ tesikɑ tɔɔ nɑ ɩ́ tii. Ɩlɛnɑ tǝ nɑ nɑ tǝ́ tisi. 43 Ɩ tʋ Ɩsɔ kɛ́ nɑɑni nɑ ɩ́ tɔ sɩ ɩnǝɣǝlɛ Ɩsɔ Pǝyɑɣɑ. Tɔʋ, tǝ́ nɑ́ sɩ Ɩsɔ kɑ́ sɔɔlɩ sɩ ɩ́ wɑɑsɩ-ɩ yɑɑ ɩsǝnɑ. <div eID="gen24512" type="x-p"/> 44 Nɑ pǝ kpɛŋnɑ ŋmɩɩlɑɑ mpɑ pɑɑ kɑmɑ ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ cɔlɔ tɔ nɑ pɛlɛ pɑ́ tʋʋ-ɩ mpʋ tɔtɔ. <div eID="gen24513" type="x-p"/> <div eID="gen24508" type="section"/> 45 Pǝ kɔmɑ nɑ pǝ́ tɑlɑ ilim sikuɣu, ɩlɛnɑ sǝkpɛtʋɣʋ nyɑlɑ ɩcɑtɛ tɔɔ hɑlǝnɑ ilim kpili. 46 Ilim kpilɑ mpʋ, ɩlɛnɑ Yesu kiisinɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ sɩ: Eli Eli, lemɑ sɑpɑtɑni? Nɑ tǝlɛ tǝ yɔɣɔtǝɣɩ sɩ: Mɑ Ɩsɔ mɑ Ɩsɔ, pepe tɔɔ kɛ́ n lɔ-m? <div eID="gen24515" type="x-p"/> 47 Mpɑ pɑɑ sǝŋɑ tǝnɑ tɔ pɑ tɑɑ lɛlɑɑ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ sɩ: Ɩ yɑɑnɑ ntɛɣɛ Ilii. <div eID="gen24516" type="x-p"/> 48 Ɩlɛnɑ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ kpɑɣɑ ɑsewɑ nɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ lii kpɑlǝkpɑm sɑŋ kɛ lʋm kʋnyǝŋǝm nɑpǝlɩ pǝ tɑɑ, nɑ ɩ́ tʋʋ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ nɔɣɔ tɑɑ nɑ ɩ́ hʋlɩ Yesu sɩ ɩ́ nyɔɔ. 49 Amɑ lɛlɑɑ nɑ́ tɔmɑ sɩ: Ɩ́ yele nɑ tǝ́ nɑ́ Ilii kɑ́ kɔɔ nɑ ɩ́ wɑɑsɩ-ɩ yɑɑ ɩsǝnɑ. <div eID="gen24517" type="x-p"/> 50 Tǝnɑɣɑ Yesu tɑsɑ kiisuɣu kɛ sɔsɔm, ɩlɛnɑ ɩ́ hɛɛ. <div eID="gen24518" type="x-p"/> 51 Ḿpʋ́ɣʋ́ wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ kpɑkpɑɑ, pʋʋɣʋ sɔsɔɔʋ ŋku kɩɩ kɑɣɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ tɔ, kʋ fɑɣɑ yem kɛ́ hɑtoo ɩsɔtɑɑ nɑ pǝ́ kɑlǝsǝnɑ kʋ ɑtɛ. Nɑ tɛtʋ sele nɑ kʋkpɑmǝŋ yɑ pɔɣɔlɛɛ, 52 nɑ pǝlɑɑŋ tʋlɩ nɑ Ɩsɔ yǝlɑɑ mpɑ pɑ sǝpɑ tɔ pɑ tɑɑ pɑɣɑlɛ fe. 53 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ lɩɩ pǝlɑɑŋ tɑɑ, nɑ wɑɑtʋ wei Yesu kɔmɑ nɑ ɩ́ fe tɔ pɑ́ sʋʋ Ɩsɔ ɩcɑtɛ nɑŋŋ nyǝntɛ tɑɑ, nɑ yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ nɑ-wɛ. <div eID="gen24519" type="x-p"/> 54 Ḿpʋ́ɣʋ́ Lom yoolɑɑ sɔsɔ nɑ yoolɑɑ mpɑ ɩ nɑ-wɛ pɑɑ tɑŋɑ Yesu tɔ, pɑ nɑwɑ tɛtʋ seluɣu nɑ pǝ tǝnɑ mpi pǝ lɑpɑ tɔ, ɩlɛnɑ pɑ́ nyɑ́ sɔsɔm nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Tɑmpɑnɑ, yʋlʋ ɩnɛ ɩ kɛ́ Ɩsɔ Pǝyɑlʋ kɛ́. 55 Alɑɑ pɑɣɑlɛ kɑ wɛ tǝnɑ nɑ pɑ́ sǝŋɑ pooluŋ nɑ pɑ́ nyǝnǝɣɩ. Mpɛ ɩnɩ pɑ tǝŋɑɣɑnɑ Yesu kɛ́ hɑtoo Kɑlilee nɑ pɑ́ cɑlǝsǝɣɩ-ɩ. 56 Mɑkǝtɑlɑ Mɑlɩ nɑ Sɑɑkɩ nɑ Yosɛɛfʋ pɑ too Mɑlɩ nɑ Sepetee pǝyɑlɑɑ too, pɑɑ wɛ ɑlɑɑ mpɛ pɑ tɑɑ. <div eID="gen24520" type="x-p"/> <div eID="gen24514" type="section"/> 57 Wɑɑtʋ wei tɑɑnɑɣɑ tɑɑnɑɑ tɔ, Alimɑtee ɑpɑlʋ toŋ tʋ nɔɣɔlʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Yosɛɛfʋ tɔ ɩ kɔmɑ. Ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ kɑ tǝŋɑɣɑ Yesu kɛ́. 58 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ Pilɑtɩ kiŋ nɑ ɩ́ sǝlǝmɩ-ɩ sɩ ɩ kpɑkǝɣɩ sǝtʋ Yesu. Tǝnɑɣɑ Pilɑtɩ tɔmɑ sɩ pɑ́ cɛlɛ-ɩ. 59 Ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑɣɑ sǝtʋ nɑ ɩ́ tɑkɩ-ɩ kponkpontu toŋ nyǝntʋ nti pɑ yɑɑ sɩ lɛŋ tɔ tǝ pʋŋkɑhʋlʋŋɑ kʋfɑlɑɣɑ. 60 Nɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ pimi-ɩ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ pǝlɑɑʋ ŋku pɑ hulɑ kʋkpɑmʋɣʋ tɑɑ tɔ kʋ tɑɑ. Nɑ ɩ́ pilimi pɩɩʋ sɔsɔɔʋ nɑkʋlɩ nɑ ɩ́ suli pǝlɑɑʋ nɔɣɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɛɛ ɩ́ kpe. 61 Nɑ Mɑkǝtɑlɑ Mɑlɩ nɑ Mɑlɩ lɛlʋ pɑ́ cɑɣɑ tǝnɑɣɑ pǝlɑɑʋ ɩsɛntɑɑ. <div eID="gen24522" type="x-p"/> <div eID="gen24521" type="section"/> 62 Kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ tɔɔ sɔɔlʋ lɑpʋ tɛmɑ nɑ tɛʋ fe, ɩlɛnɑ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ kpɛntɩ nɑ pɑ́ polo Pilɑtɩ kiŋ, 63 nɑ pɑ heeli-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ tɔɔsɑɑ sɩ pɔpɔtʋ ɩnɩ ɩ kɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ ye pǝ lɑpɑ wɛɛ tooso ɩnɩ ɩ kɑ́ fe. 64 Tɔʋ, mpʋ tɔ, yele nɑ pɑ́ tɑŋ pǝlɑɑʋ hɑlǝnɑ pǝ́ tɑlɑ kʋyɛɛŋ tooso wule. Ɩ ɩfɑlɑɑ ɩ́ tɑɑ kɔɔ nɑ pɑ́ ŋmɩɩlɩ-ɩ nɑ pɑ́ looli sɑmɑɑ sɩ ɩ́ femɑ sǝtɑɑ tɑɑ. Ye pǝ lɑpɑ mpʋ, tǝlɛ tǝ pɔpɔtʋ kɑ́ kǝlɩ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝntʋ. <div eID="gen24524" type="x-p"/> 65 Ḿpʋ́ɣʋ́ Pilɑtɩ tɔmɑ-wɛ sɩ: Yoolɑɑ mpɑ pɑɑ tɑŋ tɔɣɔlɔ, ɩ́ polo ɩ́ tɑŋ-kʋɣʋ teu teu. <div eID="gen24525" type="x-p"/> 66 Tǝnɑɣɑ kɔtǝlɑɑ polɑɑ nɑ pɑ́ tɑɣɑnɩ pǝlɑɑʋ tɔɔ pɩɩʋ ŋkʋɣʋ teu, nɑ pɑ́ tʋ pɑ kʋyʋsʋm sɩ nɔɣɔlʋ ɩ́ tɑɑ tokinɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ sɩɩ yoolɑɑ sɩ pɑ́ tɑŋ. <div eID="gen24526" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.27.seID.18832"/>

28Kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ tɛɛwɑ nɑ pǝ fe cimɑɑsɩ, ɩlɛnɑ Mɑkǝtɑlɑ Mɑlɩ nɑ Mɑlɩ lɛlʋ pɑ́ kʋlɩ tɑnɑŋ tǝpɑm sɩ pɑ puki pǝlɑɑʋ tɔɔ. 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ tɛtʋ selɑ sɔsɔm kɛ kpɑkpɑɑ. Mpi tɔ, Tɑcɑɑ ɩsɔtɑɑ tillu lɩɩnnɑ ɩsɔ nɑ ɩ́ tii, nɑ ɩ́ polo ɩ́ kuli pɩɩʋ ŋkʋɣʋ pǝlɑɑʋ nɔɣɔ nɑ ɩ́ sɩɩ kpeeŋɑ, nɑ ɩ́ kpɑ tǝ tɔɔ nɑ ɩ́ cɑɣɑ. 3 Ɩ teu nǝɣǝsǝnɑ ɩsɩɩ tɛʋ nyǝɣǝsʋɣʋ tɔ, nɑ ɩ wontu hʋlʋmɑɑ ɩsɩɩ kpoŋkpomʋlʋm. 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ lɑpɑ tɑŋlɑɑ kɛ sɔɣɔntʋ kɛ sɔsɔm nɑ pɑ́ seliɣi, nɑ pɑ́ sǝpɑ pɑ tɩɩŋ tɔɔ kɛ́ yem tǝkpǝtɩɩ. 5 Tǝnɑɣɑ ɩsɔtɑɑ tillu tɔmɑ ɑlɑɑ sɩ: Mɩɩ tɑɑ nyɑ́, mɑ nyǝmɑ́ sɩ Yesu wei pɑ kɑmɑ sǝm tesikɑ tɔɔ tɔɣɔ ɩ́ kɔmɑ pɛɛkʋɣʋ. 6 Ɩ fɛɩ cǝnɛ, ɩ femɑ ɩsɩɩ ɩ kɑ yɔɣɔtɑɑ tɔ. Ɩ́ kɔɔ nɑ ɩ́ nɑ́ timpi pɑɑ hɩɩsɑ-ɩ tɔ. 7 Ɩ́ polo lɔŋ nɑ ɩ́ heeli ɩ ɩfɑlɑɑ sɩ, ɩ femɑ nɑ ɩ́ tɛɛ-mɛɣɛ nɔɣɔ kɛ Kɑlilee. Tǝnɑɣɑ ɩ́ kɑ́ nɑ-ɩ. Nti mɑ wɛnɑ sɩ mɑ heeliɣi-mɛ tɔɣɔlɛ. <div eID="gen24528" type="x-p"/> 8 Tǝnɑɣɑ ɑlɑɑ mpɛ pɑ kʋlɑ pǝlɑɑʋ tɔɔ kɛ́ kpɑkpɑɑ nɑ pɑ́ tɛɛ, nɑ sɔɣɔntʋ nɑ lɑŋhʋlʋmlɛ pǝ kʋɣɩ-wɛ. Ɩlɛnɑ pɑ́ polo nɑ pɑ́ kɑɑsɩ Yesu ɩfɑlɑɑ kɛ lɑɑpɑɑlɩ ɩnɩ. 9 Pɑ tɔŋnɑ tɛɛʋ kɛ mpʋ, ɩlɛnɑ Yesu suli-wɛɣɛ kpɑkpɑɑ nɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Mɑ sɛɛ-mɛ. <div eID="gen24529" type="x-p"/> <div sID="gen24530" type="x-p"/>Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kpǝtǝnɑ-ɩ nɑ pɑ́ tɔkɩ ɩ nɔɔhɛɛ, nɑ pɑ́ hǝntɩ-ɩ ɑtɛ nɑ pɑ́ sɛɛ-ɩ. 10 Ɩlɛnɑ Yesu heeli-wɛ sɩ: Ɩ́ tɑɑ nyɑ́. Ɩ́ polo ɩ́ heeli mɑ tɑɑpɑlɑɑ sɩ pɑ́ polo Kɑlilee, tǝnɑɣɑ pɑɑ nɑ-m. <div eID="gen24530" type="x-p"/> <div eID="gen24527" type="section"/> 11 Alɑɑ mpɛ pɑ wɛ mpɑɑʋ tɑɑ nɑ pɑ́ kpeŋ mpʋ, ɩlɛ sɛsɛ yoolɑɑ mpɑ pɑɑ tɑŋɑ pǝlɑɑʋ tɔ, pɑ tɑɑ lɛlɑɑ nɑ́ tɛmɑ mǝlʋɣʋ kɛ ɩcɑtɛ tɑɑ kɛlɛ nɑ pɑ́ kɛɛsɩ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ kɛ pǝ tǝnɑ mpi pǝ lɑpɑ tɔ. 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ kɔtǝlɑɑ sɔsɑɑ nɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ pɑ kotɑɑ nɑ pɑ́ lɑ́ nɔɣɔ kʋlʋmɑɣɑ nɑ pɑ́ hɑ yoolɑɑ kɛ liɣitee tuutuumɑ, 13 nɑ pɑ́ heeli-wɛ sɩ: Ɩ́ tɔ sɩ tom kpɑɣɑ-mɛɣɛ ɑhoo nɑ ɩ ɩfɑlɑɑ kɔɔ nɑ pɑ́ ŋmɩɩlɩ-ɩ. 14 Nɑ ye Kʋfǝnɛɛ ɩ́ nɩɩ mpʋ, tɑɑ hɛɛsɩ ɩ lɑŋlɛ, ɩ kɑɑ lɑ-mɛɣɛ pʋlʋ. <div eID="gen24532" type="x-p"/> 15 Tǝnɑɣɑ tɑŋlɑɑ mʋ liɣitee ɑnɩ nɑ pɑ́ lɑ́ ɩsɩɩ pɑ heelɑ-wɛ tɔ. Nɑ tɔm tǝnɛ tǝ yɛkɩ Yutɑ nyǝ́mɑ hɛkʋ, hɑlǝnɑ sɑŋɑ. <div eID="gen24533" type="x-p"/> <div eID="gen24531" type="section"/> 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu ɩfɑlɑɑ nɑɑnʋwɑ nɑ kʋlʋm ɩnɩ pɑ́ kʋlɑɑ nɑ pɑ́ polo Kɑlilee pulɑɣɑ ŋkɑ Yesu kɑ kɛɛsɑ-wɛ tɔ kɑ tɔɔ. 17 Pɑ nɑ Yesu ɩlɛnɑ, pɑ́ hǝntɩ-ɩ ɑtɛ nɑ pɑ́ sɛɛ-ɩ. Amɑ pɑ tɑɑ lɛlɑɑ kɑ wɛnɑ sikɑ. 18 Tǝnɑɣɑ Yesu kpǝtǝnɑ-wɛ nɑ ɩ́ heeli-wɛ sɩ: Mɑ niŋ tɑɑ kɛ́ pɑ tʋ ɩsɔtɑɑ nɑ ɑtɛ. 19 Mpʋ tɔ, ɩ́ polo nɑ ɩ́ lɑ nɑ kɑteŋɑsɩ tǝnɑ tɑɑ yǝlɑɑ pǝsɩ mɑ ɩfɑlɑɑ. Ɩ́ sɔɔkɩ-wɛɣɛ Ɩsɔ lʋm nɑ ɩ́ yɑɑkǝnɑ Cɑɑ nɑ Pǝyɑɣɑ nɑ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ pɑ hǝtɛ. 20 Ɩ́ sɛɣɛsɩ-wɛ sɩ pɑ́ tɔkɩ pǝ tǝnɑ mpi mɑ sɛɣɛsɑ-mɛ tɔ. Ɩ́ nyɩ teu sɩ mɑ́, mɑɑ wɛɛ mǝ wɑɑlɩ kɛ́ pɑɑ kʋyɑŋkuɣu, hɑlǝnɑ ɑntulinyɑ polo nɑ ɩ́ kʋlɩ. <div eID="gen24535" type="x-p"/> <chapter eID="Matt.28.seID.18899"/><div eID="gen24534" type="section"/><div canonical="true" eID="gen23820" osisID="Matt" type="book"/>